6 થી 8 વાગ્યે પતંગ ઉડાવવાની મનાઈ, પ્રતિબંધિત દોરા–તુક્કલ પર ઝીરો ટોલરન્સ—સુરક્ષિત તહેવાર માટે પોલીસની ગંભીર તૈયારી”

રાજકોટ શહેર માટે ઉતરાયણ માત્ર પતંગનો તહેવાર નહીં પરંતુ ઉત્સાહ, ઉલ્લાસ, કુટુંબ સાથેના આનંદ અને શહેરની અનોખી ઓળખ છે. પરંતુ વર્ષોથી આ તહેવારમાં થતા અકસ્માતો, જીવલેણ ઇજાઓ, પક્ષીઓના મૃત્યુ, મોટરસાયકલ ચાલકોની ગળે દોરો વળાવાથી થતા જાનલેણ બનાવો અને રાત્રીના અંધારામાં ચાલતી જીવના જોખમે ભરેલી ‘મંજા રેસ’ જેવી પ્રવૃત્તિઓને કારણે પોલીસ વિભાગે આ વર્ષે વિશેષ કડકાઈ દાખવી છે.

સુરક્ષા, શિસ્ત અને જાહેર વ્યવસ્થાને પ્રથમ પ્રાથમિકતા આપી રાજકોટ પોલીસ કમિશ્નરશ્રી દ્વારા ઉતરાયણ 2026ને ધ્યાનમાં રાખીને એક વિસ્તૃત જાહેરનામું જાહેર કરવામાં આવ્યું છે. આ જાહેરનામા અનુસાર શહેરમાં વિવિધ પ્રતિબંધો, નિયંત્રણો અને કાયદાકીય કાર્યવાહી અંગે સ્પષ્ટ માર્ગદર્શિકા જાહેર કરવામાં આવી છે.

વર્ષદરવર્ષ થતાં અકસ્માતો અને અનેક જીવ બચાવવાના હેતુથી બહાર પાડવામાં આવેલ આ જાહેરનામું રાજકોટવાસીઓને સચેત કરે છે કે આ વખતે પોલીસની કામગીરી પહેલાં કરતાં વધુ કડક અને સંવેદનશીલ રહેશે.

ઉતરાયણ માટે પોલીસ જાહેરનામા—વિગતવાર 2000 શબ્દોની રિપોર્ટ

૧. સવારે 6 થી 8 વાગ્યા દરમિયાન પતંગ ઉડાવવામાં સંપૂર્ણ મનાઈ

ઉતરાયણના દિવસે સવારના પ્રાથમિક કલાકો—ખાસ કરીને 6 થી 8 વાગ્યા વચ્ચે—મોટા પ્રમાણમાં પંખીઓનું અવરજવર હોય છે. ગાઈડલાઈન મુજબ આ સમયે

• સૌથી વધુ પક્ષીઓ ઘોસલાથી બહાર નીકળે છે,

• શહેરના ઉપરના આકાશમાં ઝુંડમાં ઉડાન ભરતા હોય છે, અને

• તેમના પર દોરાનો જીવલેણ પ્રભાવ પડે છે.

પોલીસે આ પર્યાવરણલક્ષી મુદ્દાને અત્યંત ગંભીરતાથી લીધું છે અને આ બે કલાક માટે પતંગ ઉડાવવાની સંપૂર્ણ મનાઈ જાહેર કરી છે.

જે કોઈપણ વ્યક્તિ આ મનાઈનું ઉલ્લંઘન કરશે તેમના વિરુદ્ધ IPC, ગুজરાત પોલીસ ઍક્ટ અને પ્રિવેન્શન ઑફ ક્ર્યુઅલિટી ટુ ઍનિમલ્સ ઍક્ટ હેઠળ કાર્યવાહી થશે.

૨. ચાઇનિઝ દોરો, નાયલોન દોરો, ગ્લાસ–કોટેડ મંજા પર ઝીરો ટોલરન્સ

રાજકોટ સહિત સમગ્ર ગુજરાતમાં પ્રતિબંધિત ચાઇનિઝ દોરાના કારણે અનેક અકસ્માતો બની ચૂક્યા છે. આ દોરો

• સ્ટીલ–કોટેડ,

• નાયલોન–મિશ્રિત,

• ગ્લાસ–કોટેડ અને

• અત્યંત તિક્ષ્ણ હોતો હોવાથી
  મોટરસાયકલ ચાલકોની ગળે વળવાની ગંભીર ઘટનાઓ સર્જે છે.

પોલીસે સ્પષ્ટ કર્યું છે કે:

✔ ચાઇનિઝ દોરો રાખવો પણ ગુનો

✔ વેચવું, ખરીદવું, સંગ્રહ કરવું—બધું કાયદેસર રીતે પ્રતિબંધિત

✔ દુકાનદારો પર IPC 188 અને અન્ય લાગુ કલમો હેઠળ સીધી જ કાર્યવાહી

✔ જપ્તી, દંડ અને સંભવિત અટકાયત

પોલીસે શહેરના તમામ પતંગ બજારો, હોલસેલ માર્કેટ, મેન્યુફૅક્ચરિંગ યુનિટો અને ગોડાઉન પર નજર રાખવાની ખાસ ટીમો તૈયાર કરી છે.

૩. છત્ત પર સાઉન્ડ સિસ્ટમ, ડીજે અથવા ઉચ્ચ અવાજવાળા સ્પીકર પર પ્રતિબંધ

દર વર્ષે ઉતરાયણ દરમ્યાન યુવાનો દ્વારા ઊંચા અવાજમાં ડીજે વગાડવાની ફરિયાદો પોલીસને મોટી સંખ્યામાં મળતી રહે છે. આ બાબત

• વૃદ્ધો,

• દર્દીઓ,

• પરીક્ષાની તૈયારી કરતા વિદ્યાર્થીઓ
  અને

• નાના બાળકો
  માટે ભારે અસુવિધા ઉભી કરે છે.

અત્યારથી જ જાહેરનામું કહે છે કે:

✔ છત્ત પર DJ / સંગીત સાધનો નો ઉપયોગ સંપૂર્ણ પ્રતિબંધિત

✔ પોલીસની પરવાનગી વિના કોઈ પણ પ્રકારનું લાઉડસ્પીકર ચલાવી શકાશે નહીં

✔ ઉલ્લંઘન કરનારને સીધી નોન–બેલેબલ કલમો લાગૂ થશે

૪. ધાગા ફરકાવતી ‘મંજા રેસ’ અને જોખમી સ્ટંટ્સ પર સંપૂર્ણ પ્રતિબંધ

જૂની સોસાયટીઓ, નવા વિસ્તારો, ટાવરવાળી બિલ્ડિંગઝ—બધે જ ઉતરાયણની રાત્રે યુવાનો એડ્રેનાલિન માટે જોખમી સ્ટંટ કરે છે. મોટરસાયકલ પર

• દોરો બાંધી

• ગલીઓમાં ઝડપથી દોડાડીને

• પડેલા દોરા એકઠા કરવાની ‘મંજા રેસ’

ભારે જોખમી છે અને દર વર્ષે અનેક અકસ્માત સર્જે છે.

પોલીસે આ પ્રવૃત્તિને સંપૂર્ણ ગુનો જાહેર કર્યો છે.

✔ સ્ટંટ કરતાં ઝડપાય તો વાહન જપ્ત

✔ મોટરસાયકલને RTOમાં.presenter કરાવવાની ફરજ

✔ કલમ 279, 336 અને પોલીસ ઍક્ટ હેઠળ કેસ

✔ માતા–પિતાને પણ ચેતવણી

૫. ખૂલ્લી જગ્યાઓ, રોડ અને હાઈવે પર પતંગ ઉડાવવું મનાઈ

સામાન્ય રીતે શહેરની બહાર અથવા હાઈવે પાસે પતંગ ઉડાડવા જતા યુવાનો અકસ્માતનો ભોગ બને છે. આને ધ્યાનમાં રાખતાં પોલીસએ જાહેરનામામાં સ્પષ્ટ કર્યું છે:

• હાઈવે

• બસ સ્ટૅન્ડ નજીક

• ઔદ્યોગિક વિસ્તાર

• રેલવે લાઇન નજીક
  — પતંગ ઉડાવવું સખ્તાઈથી મનાઈ છે.

ટ્રાફિક વિભાગે 60 થી વધુ પોઈન્ટ પર ચેકપોસ્ટ અને પેટ્રોલિંગ માટે વિશેષ દળ નિયુક્ત કર્યું છે.

૬. ગૂંથણી, લટકતું દોરું અને કચરો દૂર કરવા સ્પેશિયલ “મંજા રિમૂવલ સ્ક્વોડ”

શહેરના

• વીજતાર

• ટેલિફોન વાયર

• વૃક્ષો

• સોસાયટીની ગેલેરી
  પર દોરા ફસાઈ જતા મોટા અકસ્માતો સર્જાય છે.

પોલીસ અને પાલિકા મળીને "મંજા રિમૂવલ સ્ક્વોડ" બનાવી છે કે જે ઉતરાયણ પહેલાં અને પછી બંને દિવસ શહેરભરમાં પેટ્રોલિંગ કરી દોરા દૂર કરશે.

૭. પક્ષી બચાવો કેમ્પેઈન—NGO અને બર્ડ રેસ્ક્યુ ટીમો સાથે સંકલન

રાજકોટ પોલીસએ આ વર્ષે ખાસ કરીને પક્ષી બચાવાને મહત્ત્વ આપ્યું છે.

✔ 24×7 કંટ્રોલ રૂમ

✔ બર્ડ રેસ્ક્યુ વોલન્ટિયર્સ સાથે સમન્વય

✔ ઘાયલ પક્ષીઓ માટે ઈમરજન્સી ટીમ

✔ “સેફ ઉત્તરાયણ” અભિયાન

પોલીસ કમિશ્નરશ્રીે જણાવ્યું કે—
“ઉતરાયણ માત્ર મોજ–મસ્તીનો તહેવાર નથી, આપણે નિર્દોષ પક્ષીઓના જીવનને પણ સુરક્ષિત રાખવાની જવાબદારી છે.”

૮. ટ્રાફિક ડાઈવર્ઝન, પાર્કિંગ ઝોન અને ઇમરજન્સી રૂટ જાહેર

ભારતની સૌથી વધારે જામ થતી ઉત્તરાયણ સિઝનમાં રાજકોટ ટ્રાફિક પોલીસએ મોટી યોજના જાહેર કરી છે:

✔ 40થી વધુ રસ્તાઓ પર ટ્રાફિક ડાયવર્ઝન

✔ મુખ્ય વિસ્તારોમાં નક્કી પાર્કિંગ ઝોન

✔ એમ્બ્યુલન્સ માટે વિશેષ “ગ્રીન રૂટ”

✔ સ્કાઈ લિફ્ટ અને ફાયર વિભાગ સ્ટેન્ડબાય

ટ્રાફિક પોલીસના PID પી.આર.ઓ.એ જણાવ્યું કે:
“ઉતરાયણના દિવસે એક-એક મિનિટ કિંમતી હોય છે. મદદ પહોંચી જાય, એ માટે ગ્રીન રૂટ અત્યંત જરૂરી છે.”

૯. અપરાધિક તત્વો, જુગાર, દારૂ અને યુવક મંડળોની બાહ્ય પ્રવૃત્તિઓ પર કડક નજર

ઉતરાયણની રાત્રે

• જુગાર

• દારૂ પીધા પછી હંગામો

• છત્ત ઉપરથી પથ્થર–બોટલ ફેંકવાની incidents

• ઝઘડા
  આ બધું વધારે જોવા મળે છે.

પોલીસે પહેલેથી જ 250 જેટલા શખ્સોને ‘હિસ્ટ્રી–શીટર’ યાદીમાં રાખીને ઉપર નજર રાખવાનું જાહેર કર્યું છે.

✔ શહેરમાં 1500 થી વધુ કેમેરાથી મોનીટરીંગ

✔ 400 જેટલી પેટ્રોલિંગ ટુકડીઓ

✔ SHE ટીમ અને બાળ સુરક્ષા દળ તૈનાત

✔ રાત્રે 2 વાગ્યા સુધી કડક ચેકિંગ

૧૦. બાળકો અને માતા–પિતાએ案 રાખવાની ખાસ સૂચનાઓ

✔ 10 વર્ષથી નાના બાળકોને છત્ત પર એકલા ન મૂકવા

✔ ગેલેરી અને છત્તના કિનારા પર રેલિંગ પાસે ન જવા આપવા

✔ હાથમાં ગ્લોવ્ઝ પહેરવા

✔ દોરો ખેંચતી વખતે ગળામાં કપડા અથવા સ્કાર્ફ રાખવો

✔ ગ્લાસ–કોટેડ દોરામાં હાથ ન નાખવો

પોલીસના સંદેશ—“સેફ ઉત્તરાયણ, હેપ્પી ઉત્તરાયણ”

સમગ્ર જાહેરનામાનો સાર એક જ છે—
“મજાની સાથે સુરક્ષા અનિવાર્ય. અકસ્માત વિનાનું ઉત્તરાયણ જ સચ્ચો તહેવાર.”

રાજકોટ પોલીસ કમિશ્નરશ્રીએ ઉમેર્યું:
“યોજના, કાયદો અને જાહેર સહકાર—આ ત્રણ બાબતો સાથે અમે ઉત્તરાયણ સંપૂર્ણ સુરક્ષિત બનાવવા પ્રતિબદ્ધ છીએ.”

નિષ્કર્ષ : રાજકોટમાં આ વર્ષે કડકાઈ સાથે સુરક્ષિત ઉત્તરાયણની શરૂઆત

આ જાહેરનામું દર્શાવે છે કે પોલીસ વિભાગ આ વખતે વધુ સુવ્યવસ્થિત, વ્યવહારુ અને સુરક્ષા કેન્દ્રિત અભિગમ અપનાવી રહ્યું છે.
પક્ષીઓ, નાગરિકો, ટ્રાફિક, કાયદો–વ્યવસ્થા અને પર્યાવરણ—બધું ધ્યાનમાં રાખીને શહેર માટે વિગતવાર આયોજન તૈયાર થયું છે.

આવતા ઉત્તરાયણમાં રાજકોટવાસીઓને પોતાની જવાબદારી સમજવી પડશે.
સુરક્ષા નિયમોનું પાલન કરવું, પ્રતિબંધિત દોરાનો ઉપયોગ ન કરવો અને પોલીસને સંપૂર્ણ સહકાર આપવો—
આ બધું શહેરના દરેક પરિવારે કરવાનું કర్తવ્ય છે.

Author: samay sandesh