અમદાવાદના પૂર્વ વિસ્તારની જનહિત માટે મહત્વની એમ.સી. સંચાલિત એલ.જી. જનરલ હોસ્પિટલમાં તાજેતરમાં એક અત્યંત દુર્લભ અને જટિલ મેડિકલ કેસનું સફળ નિદાન અને સારવાર કરવામાં આવી છે. માત્ર 3 વર્ષના બાળકમાં જન્મજાત સ્વરૂપનો બહુજ ઓછી વખત જોવા મળતો રોગ — ‘મેકલ્સ ડાયવર્ટિક્યુલમ વિથ એમ્બિલિકલ સાયનસ’ — ઓળખી કાઢવામાં આવ્યો હતો અને બાળકોમાં સર્જરીની ખૂબ જ જટિલ કામગીરી દરમિયાન સફળ ઓપરેશન કરીને બાળકનો જીવ બચાવવામાં આવ્યો છે.
શરૂઆત અચાનક ઉલ્ટી અને પેટફૂલાની તકલીફથી…
હાલના દિવસોમાં જ્યારે ઘણી ખાનગી હોસ્પિટલોમાં ગંભીર રોગો પકડાઈ ન શકે અને લાંબી સારવાર છતાં દર્દી રાહત ન અનુભવે, ત્યારે AMC સંચાલિત શેઠ લલ્લુભાઈ ગોરધનદાસ (એલ.જી.) હોસ્પિટલ એક નવી આશાની કેરળ બની છે.
આ કેસમાં ૩ વર્ષનો બાળ દર્દી સતત ઉલ્ટી, પેટ દુઃખાવું, પેટ ફૂલી જવું, ઝાડો બંધ થઈ જવો જેવી તકલીફો સાથે આવ્યો હતો. પરિવારજનો તેને પહેલા ખાનગી હોસ્પિટલમાં લઈ ગયા હતા. ત્યાં દાખલ કરીને ઈન્જેક્શનો અપાયા છતાં તબીબો નિદાન કરી શક્યા ન હતા. આખરે તેમણે તેને એલ.જી. હોસ્પિટલમાં લાવવાનો નિર્ણય લીધો.
જટિલ રોગની પાછળ છુપાયેલો ડાયગ્નોસિસ: ક્લિનિકલ અનુભવનો વિજયએલ.જી. હોસ્પિટલના મેડિકલ સુપ્રિન્ટેન્ડન્ટના જણાવ્યા મુજબ, બાળક OPDમાં પહોંચતાંજ વધુ ઉલ્ટી થઈ અને તાત્કાલિક દાખલ કરાયો. રક્ત પરીક્ષણ અને સોનોગ્રાફી બાદ પણ માત્ર આંતરડાના અવરોધના સંકેત મળ્યા, પણ અવરોધનું કારણ સ્પષ્ટ ન હતું. CT સ્કેન પણ કરવામાં આવ્યું, જેમાં અંતરડામાં અવરોધ દર્શાયો, પણ ત્યારે પણ સચોટ કારણ દેખાઈ ન આવ્યું.
અહિયાંથી નક્કી થયું કે, મામલો માત્ર એનો ન હતો કે સ્કેન શું બતાવે છે — અનુભવ આધારિત ક્લિનિકલ ડાયગ્નોસિસ જરૂરી હતો.
શું છે ‘મેકલ્સ ડાયવર્ટિક્યુલમ’? શા માટે આટલું દુર્લભ છે?
જન્મ દરમિયાન આંતરડું અને નાભિ વચ્ચે હોતો પોષણકાળીન જોડાણ સામાન્ય રીતે ગર્ભાવસ્થાના ૮થી ૯ અઠવાડિયામાં નષ્ટ થઈ જાય છે. પરંતુ કેટલાંક દુર્લભ કેસોમાં આ જોડાણનો ભાગ રહી જાય છે, જેને ‘મેકલ્સ ડાયવર્ટિક્યુલમ’ કહે છે.
આ સાથે જો નાભિ પાસેથી યુરેકલ ટ્રેક્ટ ખૂલતો રહી જાય તો એમ્બિલિકલ ફિસ્ટ્યુલા કે સાયનસ બને. આ બન્ને પરિસ્થિતિ અલગ-અલગ રોગરૂપે ઓળખાય છે. પણ એક સાથે બન્ને પરિસ્થિતિઓ જો થતી હોય, અને તેમાં આંતરડામાં અવરોધ ઉભો થતો હોય, તો તે વિશેષ રીતે દુર્લભ ગણાય છે.
માત્ર <1% લોકોમાં આ પ્રકારની દ્વિગૂણ રોગરચના જોવા મળે છે. તેમાં પણ બાળકમાં ઊભો થતો આંતરડાનો અવરોધ અત્યંત ગંભીર અને તાત્કાલિક સારવાર લાયક ગણાય છે.
અંતે સર્જરીથી જ થયો રાહતનો રસ્તો: જીવ બચાવતી ટિમવર્ક
જેમ જેમ દવાઓથી રાહત ન મળી અને સ્કેનમાંથી પણ સ્પષ્ટતા ન થઈ, તિમએ ઑપરેશન કરવાનો નિર્ણય લીધો. જો મોડું થત, તો આ આંતરડાની અવરોધિત સ્થિતિ પેટમાં ચેપ ફેલાવવાની, આંતરડામાં કાણું પડવાની (પરફોરેશન), યકૃત કે કિડની પર અસર થવાની શક્યતાઓ ઊભી થતી.
સર્જરી દરમિયાન બાળકના નાના આંતરડાને એક ઘેરી ફરતી દોરીસમાન બૅન્ડ ‘મેકલ્સ ડાયવર્ટિક્યુલમ’થી પકડી પડેલી હતી. આ જ મુખ્ય અવરોધનું કારણ હતું. આ બૅન્ડ દૂર કરીને આંતરડાનો અવરોધ દૂર કરવામાં આવ્યો અને ઈન્ફેક્ટેડ ડાયવર્ટિક્યુલમ હિસ્સો કાપી નવા અવયવોને જોડવામાં આવ્યા.
સર્જિકલ ટિમનું શ્રેષ્ઠ કાર્ય: AMC હોસ્પિટલોની પ્રતિષ્ઠાને મજબૂતી
આ ઓપરેશન AMCની કેડરવાળી સર્જિકલ ટીમ દ્વારા ખૂબ સફળતાપૂર્વક પાર પાડી દેવામાં આવ્યું.
સર્જરી વિભાગના વડા ડૉ. અસિત પટેલ અને ડૉ. હિતેશ અંધારિયાના માર્ગદર્શન હેઠળ ડૉ. તપન શાહ, ડૉ. મુકેશ સુવેરા, ડૉ. આકાશ રાઠોડ, ડૉ. ધ્રુવેશ શેઠ, ડૉ. નિશીત ચૌધરી, ડૉ. ધવલ મનુન્દ્રા તથા અન્ય સર્જરી તથા એનેસ્થેશિયા વિભાગના તબીબોએ રાત દિવસ કાળજી રાખી સફળ સર્જરી કરી.
હાલમાં બાળકની હાલત સ્થિર છે અને ટૂંક સમયમાં હોસ્પિટલમાંથી રજા અપાશે એમ તંત્રએ જણાવ્યું.
જાહેર હોસ્પિટલની કાર્યક્ષમતા સામે માન્યતાઓનો ભંગ
આ કેસ એ સાબિત કરે છે કે મફતમાં સારવાર આપતી સરકારી હોસ્પિટલ પણ વૈજ્ઞાનિક નિદાન, આધુનિક ટેકનિક અને અનુભવી તબીબોના કારણે જીવ બચાવી શકે છે. ઘણા પેરન્ટ્સ ખાનગી હોસ્પિટલના ખર્ચથી પરેશાન થઈને આખરે AMC હોસ્પિટલોમાં આવે છે અને ત્યાંથી તેમને જીવદાન મળતું હોય છે.
એલ.જી. હોસ્પિટલમાં દરરોજ ૩,૨૦૦ OPD દર્દીઓની સારવાર કરવામાં આવે છે. આમ, આ હોસ્પિટલ માત્ર સંખ્યામાં નહીં પણ ગુણવત્તામાં પણ AMCના આરોગ્ય વિભાગનું ગૌરવ છે.
અંતમાં…
આ સદ્ઘટના એ વધુ એક ઉદાહરણ છે કે AMC સંચાલિત સરકારી હોસ્પિટલોએ વિશિષ્ટ તબીબી સેવાઓમાં પોતાનું સ્થાન બનાવી લીધું છે. જ્યારે મેડિકલ મિરાકલની વાત થાય ત્યારે હવે ખાનગી નહીં, સરકારી તબીબો પણ સમર્થ પ્રતિભાવ આપી શકે છે.
અનુભવી સર્જનશીલે, કાળજીપૂર્વકના પદ્ધતિશીલ નિદાન અને હ્યુમેન અપ્રોચના કારણે એક નિર્દોષ બાળકને મળ્યું જીવદાન — જેને શબ્દોમાં વ્યાખ્યાયિત કરવું શક્ય નથી.
INSTAGRAM: https://www.instagram.com/samay__sandesh/
FACEBOOK: https://www.facebook.com/SamaySandeshoffice
આવા ને આવા લટટેસ્ટ ન્યુસ જાણવા માટે સમયસંદેશન્યુસની વેબસાઇટને વિઝિટ કરો
