10 લાખથી વધુ લોકોને ખોટા સર્ટિફિકેટ! દેશવ્યાપી નેટવર્કમાંથી 11ની ધરપકડ, મુખ્ય સૂત્રધાર ધનેશ ફરી જાળમાં
કેરળ, જે ભારતનો સૌથી વધુ સાક્ષરતા ધરાવતો રાજ્ય માનવામાં આવે છે, ત્યાંથી એક એવું કૌભાંડ બહાર આવ્યું છે કે જે શિક્ષણની પવિત્રતાને જ સવાલો હેઠળ મૂકી દે છે. કેરળ પોલીસે દેશના વિવિધ રાજ્યોમાં ફેલાયેલું ખોટી ડિગ્રી અને પ્રમાણપત્રોનું એક વિશાળ ગુનાહિત નેટવર્ક પકડી પાડ્યું છે. તપાસમાં જાણવા મળ્યું છે કે માત્ર કેરળ જ નહીં, પરંતુ સમગ્ર દેશમાં 10 લાખથી વધુ લોકોને નકલી પ્રમાણપત્રો પૂરા પાડવામાં આવ્યા હોય તેવી શક્યતા છે. પોલીસે અત્યાર સુધીમાં 11 આરોપીઓને ધરપકડ કરી છે, જ્યારે નકલી પ્રમાણપત્રો છાપવા, પરિવહન કરવા અને વેચાણનો વ્યાપાર કરનારા પ્રિન્ટર, કમ્પ્યુટર, હોલોગ્રામ સીલ સહિતના વિશાળ પુરાવા પણ જપ્ત કરવામાં આવ્યા છે.
મુખ્ય સૂત્રધાર ધનેશ – જેલમાંથી છૂટીને ફરી બનાવ્યો નવો સામ્રાજ્ય
આ રૅકેટનો કિંગપિન ધનેશ અજ ઊર્ફ દાની, 2013માં પણ નકલી પ્રમાણપત્રોના કેસમાં પોલીસને વૉન્ટેડ હતો અને જેલની સજા ભોગવી ચુક્યો હતો. તે છૂટી પછી ગેરકાયદેસર ગતિવિધિઓથી દૂર રહેવાને બદલે, વધુ મોટું સામ્રાજ્ય ઊભું કર્યું હતું.
તપાસ અનુસાર, ધનેશે તમિલનાડુના પોલ્લાચીમાં એક ગુપ્ત ભાડાના ઘરમાં પ્રિન્ટિંગ પ્રેસ તૈયાર કરી, જ્યાંથી તે વિવિધ યુનિવર્સિટીના નામે નકલી ડિગ્રી અને ડિપ્લોમા છાપવાનું કામ કરતો હતો. તેના સાથે શિવકાશીના અનુભવી પ્રિન્ટિંગ કામદારો, કેરળ અને અન્ય રાજ્યોમાં નેટવર્કિંગ કરતા એજન્ટો, તેમજ નકલી ડોક્યુમેન્ટ પહોંચાડવાનું કામ કરતા મિડલમેન જોડાયેલા હતા.
ધરપકડ કરાયેલા આરોપીઓ અને તેમનો રોલ
આ નકલી ડિગ્રી રૅકેટમાં ધરપકડ કરાયેલા 11 લોકોમાં નીચેના નામો શામેલ છે:
-
ધનેશ (દાની) – મુખ્ય સૂત્રધાર, નકલી ડિગ્રીનું ઉત્પાદન અને નેટવર્કનું સંચાલન
-
ઇર્શાદ, રાહુલ, નિસાર, જસીમ, શફીક (40), રતીશ (38), અફસલ (31) – કેરળ સહિત વિવિધ રાજ્યોમાં સર્ટિફિકેટ વેચતા એજન્ટો
-
જૈનુલાબીદીન (40), અરવિંદ (24), વેંકટેશ (24) – તમિલનાડુના કામદારો જે પ્રિન્ટિંગ અને સીલिंगના કામમાં નિષ્ણાત
-
જસીમ – નકલી કુરિયરની જેમ બૅંગલુરુ મારફતે પ્રમાણપત્રોનો ટ્રાન્સફર કરતો
આ તમામ લોકોની સંડોવણીથી જ કૌભાંડનું નેટવર્ક ઉત્તરથી દક્ષિણ સુધી ફેલાઈ શક્યું હતું.
કૌભાંડ કેવી રીતે ચાલતું હતું? — પ્રિન્ટિંગથી વિતરણ સુધીનો સંપૂર્ણ ખુલાસો
પોલીસના જણાવ્યા અનુસાર આ ગેરકાયદેસર નેટવર્કનું કાર્ય ખૂબ જ સુકારુ અને આયોજનબદ્ધ હતું.
1. નકલી પ્રિન્ટિંગ પ્રેસ
-
પોલ્લાચીમાં એક ગુપ્ત પ્રિન્ટિંગ પ્રેસ બનાવવામાં આવી હતી.
-
અહીં વિદેશી અને ભારતીય યુનિવર્સિટીઓના નામે ‘ટેમ્પ્લેટ સર્ટિફિકેટ’ તૈયાર થતા.
-
બાદમાં તેનું પર્સનલાઇઝેશન કરવામાં આવતું હતું— એટલે કે,
-
ઉમેદવારનું નામ
-
રોલ નંબર
-
કોર્સનો સમયગાળો
-
હોલોગ્રામ
-
“ખોટી સત્તાવાર સહી”
-
યુનિવર્સિટી સ્ટેમ્પ
બધું જ ઓરિજિનલ જેવી જ દેખાય તે રીતે બનાવાતું.
-
2. બૅંગલુરુ મારફતે પરિવહન
પોલીસ તપાસમાં જાણવા મળ્યું કે તૈયાર પ્રમાણપત્રો સીધા કેરળ મોકલવામાં આવતા નહોતા.
તે પહેલાં બૅંગલુરુ મોકલીને ટ્રેસિંગને કઠિન બનાવવામાં આવ્યું હતું.
3. એજન્ટો દ્વારા વિતરણ
બૅંગલુરુથી એજન્ટો સર્ટિફિકેટને નીચેના રાજ્યોમાં વહેંચતા હતા:
-
કેરળ
-
તમિલનાડુ
-
કર્ણાટક
-
આંધ્રપ્રદેશ
-
મહારાષ્ટ્ર
-
ગોવા
-
દિલ્હી
-
પશ્ચિમ બંગાળ
આ રૅકેટનો વ્યાપ એટલો મોટો હતો કે પોલીસ માને છે કે માત્ર કેરળની બહારની 22 યુનિવર્સિટીઓના નામે 1 લાખથી વધુ નકલી પ્રમાણપત્રો છપાયા હોઈ શકે છે.
એક સર્ટિફિકેટનો રેટ કેટલો?
પોલીસના જણાવ્યા મુજબ,
એક નકલી ડિગ્રી સર્ટિફિકેટ ₹75,000 થી ₹1.5 લાખ વચ્ચે વેચાતું હતું.
આથી મુખ્ય આરોપી ધનેશે કરોડો રૂપિયાની કમાણી કરી છે.
ધનેશની વૈભવી જીવનશૈલી – કૌભાંડના નાણાંથી ખરીદી લક્ઝરી સંપત્તિ
તપાસમાં જાણવા મળ્યું કે ધનેશે નકલી ડિગ્રીના ધંધાથી કમાયેલા નાણાંથી:
-
મલપ્પુરમમાં વૈભવી ઘર
-
બે ફાઇવ સ્ટાર બાર
-
પુણામાં એપાર્ટમેન્ટ
-
મધ્ય પૂર્વમાં બિઝનેસ ઈન્વેસ્ટમેન્ટ
જેમની ખરીદી કરી હતી.
તે પોતાના પરિવાર સાથે વિદેશ ભાગવાનો પ્રયત્ન કરી રહ્યો હતો ત્યારે કોઝીકોડ એરપોર્ટ પર તેને ઝડપી લેવામાં આવ્યો હતો.
પોલીસની તપાસ— યુનિવર્સિટી અધિકારીઓ પણ શંકાના ઘેરા હેઠળ
પોલીસ હવે આ મહત્વના સવાલનું નિરાકરણ શોધવા લાગી છે:
• શું કોઈ યુનિવર્સિટી અધિકારી પણ શામેલ હતા?
તપાસકર્તાઓ મુજબ, નકલી ડિગ્રીના ટેમ્પ્લેટ, લેઆઉટ, હોલોગ્રામ અને સત્તાવાર સીલ નકલ કરવા માટે આંતરિક માહિતીની જરૂર પડે છે.
અત્રે શંકા છે કે કોઈ આંતરિક અધિકારી માહિતી લીક કરી શકે છે.
• નકલી ડિગ્રી ક્યાં-ક્યાં ઉપયોગ થઈ?
પોલીસ એવા લોકોની પણ શોધમાં છે જેમણે આ નકલી ડિગ્રીનો ઉપયોગ કરીને
-
સરકારી નોકરી
-
ખાનગી નોકરી
-
વિદેશ વિજા
-
કોલેજ પ્રવેશ
જેમા લાભ મેળવ્યો છે.
કૌભાંડનો વ્યાપ— શૈક્ષણિક વિશ્વમાં ખળભળાટ
આ કૌભાંડ માત્ર કેરળ અથવા દક્ષિણ ભારતમાં જ નહીં, પરંતુ સમગ્ર દેશમાં શૈક્ષણિક સિસ્ટમ પર પ્રશ્નચિહ્ન મૂકી રહ્યું છે.
10 લાખથી વધુ લોકો સુધી નકલી ડિગ્રી પહોંચવાનું અનુમાન હચમચાવી નાખે છે.
શું અસર થશે?
-
નોકરી પરAlready રહેલા અનેક લોકોની તપાસ થશે
-
સરકાર મોટા પાયે સર્ટિફિકેટ ચકાસણી અભિયાન શરૂ કરી શકે છે
-
નોકરીદાતા સંસ્થાઓએ “સર્ટિફિકેટ વર્ફિકેશન” ફરજિયાત બનાવવાની ચર્ચા
-
અનેક ઉમેદવારોની ભરતી રદ થવાની શક્યતા
-
નકલી ડિગ્રી ધરાવનારાઓ સામે ફોજદારી કેસ
નિષ્ણાતો શું કહે છે?
શૈક્ષણિક નિષ્ણાતો અને HR ક્ષેત્રે કામ કરનારા નિષ્ણાતોનું માનવું છે કે:
-
“આવો રૅકેટ શિક્ષણ જગતમાં વિશ્વાસને ખંડિત કરે છે.”
-
“દેશના નોકરીબજારમાં સાચા લાયકાત ધરાવનાર ઉમેદવારોને નુકસાન થાય છે.”
-
“ડિજિટલ વેરિફિકેશન સિસ્ટમ ફરજિયાત કરવાની જરૂર છે.”
કેરળમાં બહાર આવેલો આ નકલી ડિગ્રી રૅકેટ માત્ર એક રાજ્યનો મુદ્દો નથી, પણ સમગ્ર દેશની શૈક્ષણિક અને રોજગાર પદ્ધતિની વિશ્વસનીયતા પર મોટો ખતરો છે. પોલીસના હાથમાં મળેલી માહિતી અનુસાર, આ કૌભાંડ લાંબા સમયથી દેશના અનેક રાજ્યોમાં ગૂંથાઈને કાર્યરત હતું. હવે આરોપીઓની ધરપકડ બાદ પોલીસ રૅકેટના બાકીના પાંખો કાપવા અને નકલી પ્રમાણપત્રોથી લાભ મેળવનારાઓ પર કાર્યવાહી કરવા માટે વધુ કડક તપાસ શરૂ કરી રહી છે.
