“એનિમલ લવર્સના ઘરમાં જ કૂતરાઓને છોડી દો” — BJP ધારાસભ્યનું નિવેદન ગુંજ્યું; મહારાષ્ટ્ર સરકાર ટૂંક સમયમાં ઉચ્ચ સ્તરની બેઠક બોલાવશે**
મુંબઈ, ❙ શિયાળુ સત્ર દરમિયાન રખડતા કૂતરાઓનો મુદ્દો વિધાનભવનના ગલીઓમાં ગુંજ્યો
મહારાષ્ટ્રમાં શહેરી વિસ્તારોમાં રખડતા કૂતરાઓની વધતી સંખ્યા અને લોકો પર થતા હુમલાઓને લીધે રાજ્ય વિધાનસભાનુ શિયાળુ સત્ર ગરમાઈ ગયું. સરકારને આ મુદ્દા પર સ્પષ્ટ અને કડક નીતિ ઘડવાની જરૂરિયાત અંગે સત્તાધારી તેમજ વિપક્ષ — બંને બાજુએથી ઉગ્ર ચર્ચા ઊભી થઈ. આપત્તિવાળી પરિસ્થિતિ વચ્ચે, ભાજપના ભोसરીના ધારાસભ્ય મહેશ લાંડગેનું નિવેદન સૌથી વધુ ચર્ચાસ્પદ બની ગયું, જેમાં તેમણે કહ્યું કે—
👉 “લોકોને કરડતા કૂતરાઓને પકડી સીધા એનિમલ લવર્સના ઘરોમાં છોડી દેવા જોઈએ… ત્યારે જ તેમને સમસ્યાની ગંભીરતા સમજાશે.”
આ નિવેદનના અવાજે આખું સત્ર તપસ્યા જેવી ગરમી અનુભવવા લાગ્યું.
મહારાષ્ટ્રમાં રખડતા કૂતરાઓનો ગંભીર પ્રશ્ન — લોકો રાત્રે બહાર જવાની હિંમત ગુમાવી રહ્યા છે
સત્ર દરમિયાન શિવસેના (યુબીટી)ના વરિષ્ઠ ધારાસભ્ય સુનિલ પ્રભુએ કૂતરાઓના વધતા હુમલાઓનો મુદ્દો ઉમદા રીતે રજૂ કર્યો.
તેમણે કહ્યું:
“આ માત્ર નાગરિકોની જ સમસ્યા નથી. અમે ધારાસભ્યો જ્યારે વિસ્તારોની મુલાકાત લઈએ છીએ ત્યારે પણ કૂતરાઓના હુમલાનો ખતરો રહે છે. મહિલાઓ રાત્રે ચાલવા ડરે છે. લોકો પોતાના ઘરની બહાર જતાં ડરતા થયા છે.”
સત્ર દરમિયાન પ્રભુનો પ્રશ્ન સૌથી મજબૂત ગણાયો:
👉 “જો ક્યારેય ક્ષેત્રની મુલાકાત દરમિયાન કોઈ ધારાસભ્યને કૂતરો કરડે તો સરકાર શું કરશે? પહેલા તેનો જવાબ આપો.”
સભામાં થોડી ક્ષણ માટે હાસ્ય ઝળહળાયું, પરંતુ તરત જ પ્રભુએ ગંભીરતા દર્શાવી:
“આ કોઈ મજાક નથી. આ લોકોના જીવન સાથે જોડાયેલી બાબત છે.”
“કેટલાક પ્રાણીપ્રેમીઓને માણસોની પીડા દેખાતી નથી” — મહેશ લાંડગેનો આક્ષેપ
ભાજપના ધારાસભ્ય મહેશ લાંડગેએ પ્રભુને ટેકો આપતા પ્રાણીપ્રેમીઓને કટાક્ષ કર્યો:
-
“કેટલાક એનિમલ લવર્સને કરડાયેલા બાળકો કે વૃદ્ધોની પીડા દેખાતી નથી.”
-
“ઘણાં પ્રાણીપ્રેમીઓ પોતાને સક્રિય બતાવવા માટે બોલે છે, પરંતુ તેમના ઘરમાં કોઈ પાલતુ પ્રાણી નથી.”
-
“જો કૂતરા એટલા જ પ્રિય છે તો તેમને આ રખડતા અને હુમલો કરતા કૂતરાઓ પોતાના ઘરે રાખવા જોઈએ.”
આ નિવેદન પછી વિધાનસભામાં ચર્ચા વધુ ઉગ્ર બની.
ચોંકાવનારા આંકડા: મહારાષ્ટ્રમાં વર્ષે એક લાખથી વધુ કૂતરા કરડવાના કેસ
વિભાગીય રિપોર્ટ્સ અનુસાર:
-
છેલ્લા **ત્રણ વર્ષથી દર વર્ષે લગભગ 1 લાખ લોકોને કૂતરાઓ કરડી રહ્યા છે.
-
માત્ર 1 જાન્યુઆરી થી 30 નવેમ્બર 2025 દરમિયાન 1.14 લાખ કૂતરા કરડવાના કેસ નોંધાયા છે.
-
આ સંખ્યા વર્ષાંત સુધી વધુ વધે તેવી પૂરી શક્યતા છે.
શહેરી વિસ્તારોમાં, ખાસ કરીને:
-
મુંબઈ
-
થાણે
-
નાસિક
-
પુણે
-
નાગપુર
જેવા શહેરોમાં કૂતરાઓની આક્રમકતા સતત વધી રહી છે.
વધતા આક્રમક સ્વભાવ પાછળનાં મુખ્ય કારણો
નિષ્ણાતો મુજબ રખડતા કૂતરાઓની વધતી હિંસક વૃત્તિ પાછળ નીચેના કારક જવાબદાર છે—
1️⃣ ખોરાક માટે વધતી સ્પર્ધા
શહેરોમાં કચરાની ભરી પડેલી જગ્યાઓ રખડતા કૂતરાઓ માટે મુખ્ય ખોરાકનું સ્ત્રોત બની ગઈ છે.
2️⃣ કચરામાં ફેંકાઈ રહેલા પ્રાણીઓના મૃતદેહો
કચરામાં ફેંકાયેલા સડેલા માંસથી કૂતરાઓના સ્વભાવમાં હિંસકતા વધે છે. દાંતમાં માંસ લગાડ્યા બાદ કૂતરાનો સ્વભાવ વધુ આક્રમક બને છે.
3️⃣ બ્રીડિંગ કંટ્રોલની અસરકારક વ્યવસ્થા નથી
સ્ટેરિલાઈઝેશન અભિયાન પૂરતું નથી.
4️⃣ શહેરોમાં વધતી વસાહતો અને કૂતરાઓના પ્રાકૃતિક નિવાસસ્થાનમાં ઘટાડો
5️⃣ એનિમલ ફીડિંગની અનિયંત્રિત પ્રથા
ઘણા સ્થળોએ લોકો બિલ્ડિંગની બહાર, પાર્કિંગમાં અથવા રસ્તાઓ પર ખોરાક મૂકી જતા હોવાથી કૂતરાઓ ટોળે વળે છે અને વિસ્તારને પોતાનો વિસ્તાર માનવા લાગે છે.
“સરકાર આ બાબતને ગંભીરતાથી લઈ રહી છે” — મહેસૂલ મંત્રી ચંદ્રશેખર બાવનકુલે
ગંભીર ચર્ચા પછી રાજ્યના મહેસૂલ મંત્રી ચંદ્રશેખર બાવનકુલે હસ્તક્ષેપ કર્યો અને બંને બાજૂઓને શાંત કરવા પ્રયત્ન કર્યો.
તેમણે સ્પષ્ટ કર્યું:
-
“સરકાર આ બાબતને હળવાશથી નથી લઈ રહી.”
-
“સત્ર પૂરું થાય તે પહેલાં ઉચ્ચ સ્તરની બેઠક યોજાશે.”
-
“બેઠકની અધ્યક્ષતા નાયબ મુખ્યમંત્રી એકનાથ શિંદે તથા શહેરી વિકાસ મંત્રી કરશે.”
-
“સ્થાયી અને વ્યાપક નીતિ ઘડવા માટે વરિષ્ઠ અધિકારીઓ અને તમામ ધારાસભ્યોની સલાહ લેવામાં આવશે.”
રખડતા કૂતરા મુદ્દો: રાજકારણ, માનવતા અને પ્રાણીકલ્યાણ વચ્ચેનો ત્રિવિધ સંઘર્ષ
વિરોધ પક્ષનું કહેવું છે કે:
-
રખડતા કૂતરાઓનો પ્રશ્ન માત્ર પ્રાણીકલ્યાણનો મુદ્દો નથી.
-
આ માનવ સુરક્ષાનો પ્રશ્ન છે, જેના ઉકેલ માટે કડક અને વૈજ્ઞાનિક નીતિની જરૂર છે.
જ્યારે પ્રાણીપ્રેમીઓ સંગઠનોનું કહેવું છે કે:
-
સ્ટેરિલાઈઝેશન અભિયાન સિસ્ટમેટિક રીતે ચલાવવામાં આવે તો સમસ્યા કાબૂમાં આવી શકે છે.
-
કૂતરાઓને પકડવા, મારી નાખવા અથવા બળજબરીથી ખસેડવા માનવિય રીત નથી.
આ રીતે ચહુંદિશામાં ચર્ચા વધી રહી છે.
લોકોનો ગુસ્સો વધતો જાય છે — સોશિયલ મીડિયા પર ચર્ચા ગરમ
-
“કૂતરાઓના ટોળાં રાત્રે બહાર જવા દેતા નથી.”
-
“બાળકો સ્કૂલ બસ સુધી જવામાં ડરે છે.”
-
“સોસાયટીમાં દોડીને લોકો પર હુમલા કરે છે.”
આવા અનેક વીડિયો અને પોસ્ટ્સ સોશિયલ મીડિયા પર વાયરલ થવા લાગ્યા છે.
સરકાર ટૂંક સમયમાં વ્યાપક નીતિ લાવશે
સમાચાર સૂત્રો મુજબ, સરકાર નીચેના મુદ્દાઓ પર નવું ફ્રેમવર્ક બનાવી શકે—
-
સ્ટેરિલાઈઝેશન માટે વિશાળ અભિયાન
-
ઘાયલ અને હુમલાખોર કૂતરાઓ માટે અલગ શેલ્ટર
-
બિનસંયોજિત ફીડિંગ પર નિયમ
-
મનપા અને એનિમલ વેલ્ફેર બોર્ડ વચ્ચે સમન્વય
-
નાગરિકોને પ્રોટેક્ટિવ એવરનેસ કેમ્પેઇન
અંતિમ પરિણામ: રખડતા કૂતરાઓનો મુદ્દો હવે માત્ર તંત્રનો નહીં, સમગ્ર સમાજનો છે
મહારાષ્ટ્રના શહેરી વિસ્તારોમાં રખડતા કૂતરાઓની સમસ્યા સામાન્ય નથી રહી.
લોકોના દૈનિક જીવન પર તેનો સીધો પ્રભાવ પડી રહ્યો છે.
બીજી તરફ પ્રાણીકલ્યાણના સિદ્ધાંતોનું પણ ઉલ્લંઘન ન થાય તેવું તંત્ર માગે છે.
આવતા દિવસોમાં ઉચ્ચ સ્તરની બેઠક અને બાદમાં જાહેર થનારી નવી નીતિથી સ્પષ્ટ થશે કે સરકાર રખડતા કૂતરાઓના વધતા આતંક સામે શું કડક પગલાં લે છે.
