ગુજરાતમાં લોકશાહીનો તહેવાર ગણાતી ચૂંટણીને પારદર્શક, વિશ્વસનીય અને સચોટ બનાવવા માટે રાજ્યભરમાં મતદારયાદીની ખાસ સઘન સુધારણાની ઝુંબેશ છેલ્લા કેટલાક અઠવાડિયાથી તેજ ગતિએ ચાલી રહી છે. આ અભિયાન અંતર્ગત દરેક મતદારનું નામ, સરનામું, જન્મતારીખ, ઓળખ તેમજ તેની માહિતી આધુનિક ટેક્નોલોજી દ્વારા વેરિફાઈ અને મેપ કરવા માટે 50,963 બૂથ લેવલ ઓફિસર્સ (BLOs) સતત મેદાનમાં ફરજ બજાવી રહ્યા છે. આ અધિકારીઓની અવિરત મહેનતના પરિણામે અત્યાર સુધીમાં 2.17 કરોડથી વધુ નાગરિકોનું મેપિંગ પૂર્ણ થયું છે અને 3.90 કરોડ ગણતરી ફોર્મનું વિતરણ સફળતાપૂર્વક હાથ ધરાયું છે.
🔹 રાજ્યવ્યાપી ઝુંબેશનો વ્યાપ અને મહત્વ
ભારતના ચૂંટણી પંચના માર્ગદર્શન હેઠળ અને ગુજરાતના મુખ્ય નિર્વાચન અધિકારી શ્રી હારીત શુક્લાની આગેવાનીમાં, રાજ્યભરમાં મતદારયાદીની ખાસ સઘન સુધારણા (Special Summary Revision) ઝુંબેશ શરૂ કરવામાં આવી છે. આ ઝુંબેશ 4 ડિસેમ્બર 2025 સુધી ચાલુ રહેશે.
આ સમયગાળા દરમિયાન દરેક મતદાર કેન્દ્ર પર BLOઓ ઘરની ઘેર જઈને નાગરિકોને તેમની વિગતો ચકાસવા, ભૂલો સુધારવા અને નવા મતદારોને નોંધણી કરાવવા માટે માર્ગદર્શન આપી રહ્યા છે.
ચૂંટણી પંચના આ અભિયાનનો મુખ્ય હેતુ એ છે કે ગુજરાતનો દરેક પાત્ર નાગરિક મતદારયાદીમાં જોડાય, કોઈ વ્યક્તિના નામમાં ભૂલ ન રહે, અને કોઈપણ ડુપ્લિકેટ અથવા અવૈધ નોંધણી દૂર થાય. આમ, ચૂંટણી પહેલાં મતદારયાદી સંપૂર્ણપણે સ્વચ્છ, ચોક્કસ અને અદ્યતન બને.
🔹 બૂથ લેવલ ઓફિસર : લોકશાહીના પ્રથમ સૈનિક
BLO એટલે બૂથ લેવલ ઓફિસર — ચૂંટણી પંચનો તે કર્મચારી જે પોતાના ફાળવેલા વિસ્તારની દરેક ઘરમાં જઈને મતદારોની ઓળખ ચકાસે છે, નવા મતદારોના ફોર્મ સ્વીકારેછે, મૃત્યુ પામેલા કે સ્થળાંતર કરેલા લોકોના નામો દૂર કરવાની કાર્યવાહી કરે છે અને દરેક ઘરને ચૂંટણી પ્રક્રિયા વિષે માહિતગાર કરે છે.
રાજ્યના વિવિધ જિલ્લાઓ — જેમ કે અમદાવાદ, રાજકોટ, સુરત, વડોદરા, જામનગર, ભાવનગર, પાટણ, બનાસકાંઠા વગેરે — તમામમાં BLOઓની ટીમ મેદાનમાં ઉતરી ગઈ છે.
દરેક BLOને પોતાના વિસ્તારના સરેરાશ 1000થી 1200 મતદારોની જવાબદારી સોંપવામાં આવી છે.
તેઓ ઘરની ત્રણ વખત મુલાકાત લઈ રહ્યા છે —
1️⃣ પ્રથમ મુલાકાત : માહિતી એકત્ર કરવા
2️⃣ બીજી મુલાકાત : ચકાસણી અને દસ્તાવેજ વેરિફિકેશન માટે
3️⃣ ત્રીજી મુલાકાત : સુધારેલી યાદીની પુષ્ટિ અને ફોર્મ સબમિશન માટે
આ રીતે BLOઓ દરેક નાગરિક સુધી પહોંચી રહ્યા છે જેથી કોઈ પણ પાત્ર વ્યક્તિ લોકશાહીથી વંચિત ન રહે.
🔹 ટેક્નોલોજીના ઉપયોગથી સરળ બનેલી પ્રક્રિયા
મતદાર યાદીની સુધારણા પહેલાં જે પ્રક્રિયા સંપૂર્ણપણે મેન્યુઅલ હતી, તે હવે ડિજિટલ બની ગઈ છે. BLOઓ હવે માત્ર કાગળ આધારિત ફોર્મ પર નહીં, પણ મોબાઈલ એપ્લિકેશન, ટેબ્લેટ અને ઓનલાઈન ડેટાબેઝ દ્વારા પણ માહિતી દાખલ કરી રહ્યા છે.
આ કારણે દરેક મતદારની ઓળખ આધાર નંબર, મોબાઈલ નંબર અને ફોટો વેરિફિકેશન દ્વારા સુનિશ્ચિત થાય છે.
ગુજરાત ચૂંટણી કચેરીએ ખાસ રીતે તૈયાર કરેલી મોબાઈલ એપ BLOઓને તરત જ માહિતી અપલોડ કરવાની સુવિધા આપે છે.
આ આધુનિક પદ્ધતિના કારણે —
✅ મતદારની માહિતી વધુ ચોક્કસ બની છે
✅ ભૂલો ઓછા પ્રમાણમાં થઈ રહી છે
✅ ડુપ્લિકેટ એન્ટ્રીઓ ઝડપથી દૂર થઈ રહી છે
🔹 5.08 કરોડ મતદારોનું વિશાળ નેટવર્ક
તાજેતરની અદ્યતન યાદી મુજબ ગુજરાતમાં કુલ 5.08 કરોડ મતદારો નોંધાયેલા છે. આ સંખ્યામાં શહેર અને ગામ બંને વિસ્તારોના મતદારોનો સમાવેશ થાય છે.
તેમાંથી અત્યાર સુધીમાં 2.17 કરોડથી વધુ નાગરિકોનું મેપિંગ પૂર્ણ થઈ ચૂક્યું છે, જે રાજ્યના BLOઓની નિષ્ઠા અને કાર્યક્ષમતાનું જીવંત ઉદાહરણ છે.
રાજ્યમાં 3.90 કરોડ ફોર્મનું વિતરણ પણ BLOઓએ કરી દીધું છે — આ ફોર્મમાં નાગરિકોને તેમની માહિતી ભરવા માટે માર્ગદર્શન આપવામાં આવ્યું છે. ઘણા નાગરિકોએ ડિજિટલ માધ્યમ દ્વારા પણ પોતાના સુધારા સબમિટ કર્યા છે.
🔹 ચૂંટણી અધિકારીઓની સતત દેખરેખ અને માર્ગદર્શન
રાજ્યના મુખ્ય નિર્વાચન અધિકારી શ્રી હારીત શુક્લા તથા તેમની ટીમ સતત દરેક જિલ્લા ચૂંટણી અધિકારી, નાયબ જિલ્લા ચૂંટણી અધિકારી અને સહાયક મતદાર નોંધણી અધિકારીઓ સાથે વિડીયો કોન્ફરન્સ તથા મેદાન મુલાકાત દ્વારા સંપર્કમાં રહે છે.
દરેક જિલ્લાને નક્કી કરાયેલ લક્ષ્યાંકો આપવામાં આવ્યા છે, અને BLOઓની કામગીરીની રોજની રિપોર્ટિંગ ઑનલાઇન સિસ્ટમ દ્વારા મોનિટર થાય છે.
ચૂંટણી કચેરી તરફથી સમયાંતરે BLOઓને તાલીમ આપવાની વર્કશોપ, માર્ગદર્શન સેમિનાર અને સંવાદ સત્રો યોજવામાં આવી રહ્યા છે.
🔹 નાગરિકોની ભૂમિકા અને જાગૃતિ
મતદારયાદી સુધારણા માત્ર સરકારી કામ નથી, તે નાગરિક ફરજ પણ છે.
ચૂંટણી પંચે નાગરિકોને પણ અપીલ કરી છે કે —
-
પોતાનું નામ અને વિગત ચૂંટણી પંચની વેબસાઇટ અથવા “Voter Helpline App” પર ચકાસે,
-
કોઈ ભૂલ હોય તો BLOને જાણ કરે,
-
18 વર્ષ પૂર્ણ કરનાર યુવાનો જરૂરથી પોતાનું નામ ઉમેરાવે.
વિદ્યાલય અને કોલેજોમાં પણ મતદાર જાગૃતિ અભિયાન ચાલી રહ્યું છે. “SVEEP” કાર્યક્રમ અંતર્ગત પોસ્ટર સ્પર્ધા, ક્વિઝ અને રેલી દ્વારા યુવાનોને મતાધિકાર વિશે પ્રેરણા આપવામાં આવી રહી છે.
🔹 BLOઓની નિષ્ઠા અને પડકારો
બૂથ લેવલ ઓફિસરો માટે આ કાર્ય સહેલું નથી. તાપમાન, વરસાદ કે તહેવારની પરિસ્થિતિ હોવા છતાં તેઓ દરવાજે-દરવાજે જઈને માહિતી એકત્ર કરે છે.
કેટલાક ગામોમાં તો BLOઓએ મોટરસાઇકલ પર કિલોમીટર સુધીનો પ્રવાસ કર્યો છે, તો ક્યાંક શહેરોમાં દરરોજ સેકડો નાગરિકોને ફોર્મ ભરાવવામાં સહાય કરી છે.
તેમની નિષ્ઠા અને ધીરજને કારણે ચૂંટણી પંચને સમયસર ચોક્કસ માહિતી મળી રહી છે. ઘણા BLOઓએ પોતાના વિસ્તારના બધા ઘરનાં નકશા તૈયાર કર્યા છે જેથી આગામી ચૂંટણી દરમિયાન મતદાન પ્રક્રિયા વધુ સુવ્યવસ્થિત બને.
🔹 લોકશાહી પ્રત્યે ગુજરાતની પ્રતિબદ્ધતા
ગુજરાત ચૂંટણી પંચની આ ઝુંબેશ માત્ર ટેક્નિકલ પ્રક્રિયા નથી, પણ લોકશાહી પ્રત્યેની રાજ્યની પ્રતિબદ્ધતાનું પ્રતિબિંબ છે.
દરેક મતદારનું નામ સાચું રહે તે માટે રાજ્ય સરકારે પણ તમામ વિભાગોને BLOઓને સહકાર આપવા સૂચના આપી છે — જેવી કે ગ્રામ પંચાયત, શિક્ષણ વિભાગ, નગરપાલિકા અને આરોગ્ય વિભાગો.
આ રીતે રાજ્યની દરેક સંસ્થા લોકશાહી પ્રક્રિયાને મજબૂત બનાવવા માટે એક સાથે કાર્યરત છે.
🔹 BLOઓ : ચૂંટણી પંચના ધ્વજવાહક
અંતે કહી શકાય કે આ વિશાળ ઝુંબેશના સાચા નાયક છે બૂથ લેવલ ઓફિસર્સ.
તેઓ માત્ર ડેટા એકત્ર કરતા અધિકારી નથી, પરંતુ લોકશાહીના રક્ષક છે.
તેઓના ખંતભર્યા કાર્યને કારણે ચૂંટણી પંચને સ્વચ્છ અને વિશ્વસનીય મતદારયાદી તૈયાર કરવામાં મદદ મળી રહી છે.
આ BLOઓ જ છે જેની મહેનતના બળ પર આવનારી લોકસભા કે વિધાનસભાની ચૂંટણી પારદર્શક અને વિશ્વાસપાત્ર રીતે યોજાઈ શકશે.
તેમની કાર્યશૈલી, નિષ્ઠા અને લોકહિતભાવના સમગ્ર ગુજરાત માટે પ્રેરણારૂપ છે.
🔹 સમાપન : લોકશાહીનું અડગ પાયા
ગુજરાતની 5.08 કરોડ જનતામાંથી દરેક વ્યક્તિને પોતાના મતાધિકારનો ઉપયોગ કરવાની તક મળી રહે એ જ આ ઝુંબેશનો અંતિમ ધ્યેય છે.
આ અભિયાન દ્વારા BLOઓએ રાજ્યના દરેક ખૂણે જઈને નાગરિકોને લોકશાહીનો સંદેશ પહોંચાડ્યો છે.
આજના સમયમાં જ્યાં ડિજિટલ ભારતના સ્વપ્નને સાકાર કરવા માટે ટેક્નોલોજીનો ઉપયોગ થઈ રહ્યો છે, ત્યાં BLOઓનું માનવસંપર્ક અને જનજાગૃતિનો સંયોજન રાજ્યની ચૂંટણી વ્યવસ્થાને વધુ જીવંત, માનવીય અને વિશ્વસનીય બનાવી રહ્યું છે.
