ગુજરાત રાજભવન હવે ‘લોકભવન’ – જનકેન્દ્રિત શાસનને મજબૂત રાજ્યપાલ આચાર્ય દેવવ્રતનો ઐતિહાસિક નિર્ણય

ગુજરાત રાજ્યમાં શાસન અને જનસંપર્કના નવા અધ્યાયની શરૂઆત થઈ છે. ગુજરાતના માનનીય રાજ્યપાલ શ્રી આચાર્ય દેવવ્રતજીએ કેન્દ્ર સરકારના માર્ગદર્શનને અનુસરી રાજ્ય માટે એક મહત્વપૂર્ણ અને પ્રતીકાત્મક નિર્ણયની જાહેરાત કરી છે. આ નિર્ણય અનુસાર હવે સુધી ‘ગુજરાત રાજભવન’ તરીકે ઓળખાતું રાજ્યનું સર્વોચ્ચ સંસ્થાનું નિવાસસ્થાન હવે ‘ગુજરાત લોકભવન’ નામે ઓળખાશે.

રાજ્યપાલશ્રીએ આ જાહેરાત કરતા જણાવ્યું કે આ પરિવર્તન માત્ર નામનો બદલાવ નથી, પરંતુ શાસનની કાર્યપદ્ધતિ, દિશા અને દૃષ્ટિમાં જનસેવા કેન્દ્રમાં છે તેવો સ્પષ્ટ સંદેશ આપે છે.

રાજભવનથી લોકભવન – નામમાં છુપાયેલું તત્ત્વ

રાજ્યપાલ આચાર્ય દેવવ્રતે આ નિર્ણય પાછળનો મુખ્ય અભિપ્રાય સમજાવતા કહ્યું કે લોકભવનનું મૂળ તત્ત્વ છે — “જનતા સર્વોપરી”.

તેમના શબ્દોમાં:

“આ ભવન સરકાર, સમાજ અને રાજ્યના સામાન્ય નાગરિકો વચ્ચે સેવા અને સહકારનો સેતુ બને એ જ આ પરિવર્તનનો મુખ્ય હેતુ છે.”

આ શબ્દોમાં સ્પષ્ટ થાય છે કે ‘લોકભવન’ નામ રાજ્યના લોકો માટે ખુલ્લાપણું, સહભાવ, પ્રજાસત્તાક મૂલ્યો અને પારદર્શક શાસનની નવી ઓળખ બની રહેશે.

નામ બદલાવ સાથે નવા યુગની શરૂઆત

ભારત સરકાર છેલ્લા કેટલાક વર્ષોથી સરકારની સંસ્થાઓ અને રાજકીય માળખામાંથી સામ્રાજ્યવાદી અથવા રાજાશાહી પ્રતિકોને દૂર કરવાનું મિશન ચલાવી રહી છે.

રાજભવન જેવી સંસ્થાઓનું પરંપરાગત નામ બ્રિટિશ શાસનકાળની માન્યતાઓ સાથે જોડાયેલા હતા. હવે ભારતમાં પ્રજાસત્તાકનું પ્રતિબિંબ બને તેવા નામો અને વિચારસરણી આગળ વધી રહી છે.

ગુજરાતે ‘રાજભવન’ને ‘લોકભવન’ નામ આપવાનું પગલું આ જ ભાવનાના અંશરૂપ છે.

લોકભવન – શું બદલાશે?

નામ બદલાવથી રાજ્યના વહીવટી કાર્યોની પ્રાથમિકતાઓમાં જનકેન્દ્રિત અભિગમ વધુ મજબૂત બનશે.

લોકભવન હવે આગળથી —

• નાગરિકો માટે વધુ સર્વસાધારણ approachable બનશે

• સમાજના વિવિધ વર્ગો, યુવાનો, ખેડૂતગણ, શિક્ષકો, સંશોધકો અને સામાન્ય નાગરિકો સાથે વધુ સંવાદિતા અને મુલાકાતો યોજાશે

• રાજ્યની સર્વાંગી વિકાસયાત્રામાં લોકોની ભાગીદારી વધારતા કાર્યક્રમો આયોજિત થશે

• “જનતા સાથે સંવાદ અને સહકાર” એ ભવનની કાર્યપદ્ધતિનો મુખ્ય આધાર બનશે

રાજ્યપાલશ્રીએ સ્પષ્ટ કર્યું કે ભવનમાં યોજાતી કોઈપણ પ્રવૃત્તિ હવે માત્ર પ્રોટોકોલ પૂરતી નહીં રહે, પરંતુ લોકો સાથે જોડાયેલા મુદ્દાઓ પર નિર્માણાત્મક સંવાદનું કેન્દ્ર બનશે.

પ્રજાસત્તાક મૂલ્યોને મજબૂત કરવાની દિશામાં મોટું પગલું

ભારતના બંધારણમાં “We, the People of India…” શબ્દોથી શરૂ થતું પ્રસ્તાવન જ બતાવે છે કે સત્તાનું અંતિમ સ્ત્રોત જનતા જ છે.

લોકભવન નામ આ મૂલ્યોને રાજ્યના ઉચ્ચતમ પદ સાથે સીધા જોડે છે:

• રાજયપાલશ્રીની ભૂમિકા માત્ર ઔપચારિકતાથી આગળ વધી “જનકીઅપાયાના સંરક્ષક” તરીકે વધુ સ્પષ્ટ બનશે

• નાગરિકો અને શાસન સંસ્થાઓ વચ્ચેનું અંતર ઓછું થશે

• લોકશાહી ભાવનાને પ્રોત્સાહન આપતું પ્રતીકવાદ રાજ્યમાં વધુ મજબૂત બનશે

ગુજરાતમાં રાજકીય-પ્રશાસકીય સુધારાઓની નવી લહેર

છેલ્લા થોડા વર્ષોથી ગુજરાતમાં—

• રાજકીય પારદર્શિતા

• ઈ-ગવર્નન્સ

• નાગરિક અભિગમવાળા નિર્ણયો

• પ્રજાના પ્રશ્નો માટે ઝડપી પ્રતિસાદ

વિષયક અનેક સુધારણા પ્રયત્નો ચાલી રહ્યા છે.

લોકભવનનું નામકરણ આ આધુનિક અને જનમૈત્રી શાસનની યાત્રામાં એક નવો માઈલસ્ટોન ગણાય છે.

રાજ્યપાલ આચાર્ય દેવવ્રત – સેવા, સંવાદ અને જનમૈત્રી અભિગમના પ્રણેતા

રાજ્યપાલશ્રીએ પોતાના કાર્યકાળ દરમિયાન —

• પ્રાકૃતિક ખેતી

• નૈતિક મૂલ્યો

• શિક્ષણ સુધારણા

• નશો મુકિત અભિયાન

• યુવાઓના સંસ્કાર અને વ્યક્તિત્વ વિકાસ

વિષયક વ્યાપક કામ કરીને લોકસેવાનો અનોખો દોર સ્થાપ્યો છે.

તેમનો અભિગમ હંમેશાં પ્રજાના કલ્યાણ તરફ કેન્દ્રિત રહ્યો છે.
‘લોકભવન’નું નામકરણ પણ તેમને અનુરૂપ વિચારસરણીનું પ્રતિબિંબ છે.

રાજ્યની સંસ્થાઓ માટે પ્રેરક સંદેશ

લોકભવનની જાહેરાત અન્ય સરકારી સંસ્થાઓ માટે પણ પ્રેરણા બની શકે છે.

દેશભરમાં—

• નાગરિકો માટે ખુલ્લા ભવન

• જનસંવાદ કાર્યક્રમો

• પ્રોટોકોલ કરતાં “ભગિદારી” પર ભાર

• સરકાર-જનতা વચ્ચેનો માનસિક અંતર દૂર

વા જેવી બાબતોને પ્રોત્સાહન મળે એ પાયામાં વધારો થશે.

નિષ્કર્ષ – લોકશાહી મૂલ્યોને મજબૂત કરતું ઐતિહાસિક પગલું

ગુજરાત રાજભવનને હવે ‘લોકભવન’ નામ મળવું આ રાજ્યની લોકશાહી યાત્રાની ગૌરવપૂર્ણ ક્ષણ છે.

આ પગલું માત્ર નામનો બદલાવ નથી—
પણ વિઝન, વ્યવહાર, શાસન અને જનસહભાગિતાના નવા અધ્યાયની શરૂઆત છે.

રાજ્યપાલ આચાર્ય દેવવ્રતના શબ્દોમાં:

“આ ભવન હવે માત્ર રાજ્યપાલનું નહીં, પરંતુ રાજ્યની સમગ્ર જનતાનું છે.”

Author: samay sandesh