ગામજનોએ ન્યાયની માંગ સાથે વિભાગીય ઉદાસીનતા પર ઉઠાવ્યા સવાલો
બનાસકાંઠા જિલ્લાનાં વડગામ તાલુકામાં આવેલું શાંત અને કૃષિપ્રધાન ગામ પાંચડા હાલ એક ગંભીર વિવાદના વમળમાં સપડાયું છે. અહીં ગૌચર (ગામની ચરાગાહ) જમીનમાં ગેરકાયદેસર રીતે માટી કાઢી તેની રોયલ્ટી ચોરી થવાનો મોટો મામલો સામે આવ્યો છે. મળતી માહિતી મુજબ, પાંચડા ગામના સર્વે નંબર 263 માંથી છેલ્લા ઘણા દિવસોથી ભારે મશીનરી વડે માટી ખોદકામનું કામ ધડાધડ ચાલી રહ્યું હતું. આ બાબતની જાણ થતાં ગામજનોએ વિરોધ નોંધાવ્યો હતો, પરંતુ તેમ છતાં કાર્યવાહી ન થતાં હવે આખું ગામ સત્તાધિકારીઓની નિષ્ક્રિયતા સામે ગુસ્સે ભરાયું છે.
🚜 ગૌચર જમીનમાં ગેરકાયદેસર ખોદકામનો ખુલાસો
પાંચડા ગામના રહેવાસીઓએ જણાવ્યું કે ગૌચર જમીન ગામની માલિકીની છે અને એ વિસ્તાર પશુઓના ચરાણ માટે નિર્ધારિત છે. છતાંય કેટલીક અસામાજિક તત્વોએ આ જમીન પર પોતાના સ્વાર્થ માટે ખોદકામ શરૂ કરી દીધું. તેમણે પોતાની પાસેના ટ્રેક્ટર અને JCB મશીનોની મદદથી માટીનો મોટો જથ્થો કાઢીને અન્યત્ર વેચી નાખ્યો. આથી માત્ર ગ્રામજનોને જ નહીં, પરંતુ રાજ્ય સરકારને પણ લાખો રૂપિયાનો આર્થિક નુકસાન થયો છે.
સ્થાનિક સૂત્રોના જણાવ્યા મુજબ, આ ગેરકાયદેસર ખોદકામમાં બાજુના ગામ ચિત્રોડાના રહેવાસી નાનજીભાઈ બેરા નામના વ્યક્તિનું નામ સામે આવ્યું છે. ગામજનોએ આ વ્યક્તિને “માથાભારે તત્વ” ગણાવતાં કહ્યું છે કે તેમણે સરકારી જમીનમાંથી માટી કાઢી અને રોયલ્ટી વગર તેનું વેચાણ કર્યું છે. આ પ્રકારની હરકત માત્ર કાયદેસર ગુનો જ નહીં પરંતુ ગામની સંપત્તિ સાથેનો દ્રોહ પણ ગણાય છે.
📜 ગામ પંચાયત દ્વારા મામલતદાર અને વિભાગોને લેખિત રજૂઆત
આ મામલો સામે આવતા જ પાંચડા ગ્રામ પંચાયતની સરપંચ શ્રીમતી સીતાબેન મુકેશભાઈ ઠાકોરે તાત્કાલિક પગલાં લીધાં. તેમણે વડગામ તાલુકાના મામલતદાર, તાલુકા વિકાસ અધિકારી તથા પાલનપુર સ્થિત ખાણ અને ખનીજ વિભાગને લેખિતમાં પત્ર લખીને આ ગેરકાયદેસર ખોદકામ અંગે માહિતી આપી છે. પત્રમાં જણાવ્યું છે કે ગૌચર જમીન ગામની ચરાણ માટે અનિવાર્ય છે અને એ જમીનમાં માટી ખોદવાથી પશુઓ માટે ચરાણની જમીન ઘટી રહી છે. તેથી, આવા તત્વો સામે તાત્કાલિક કાયદેસરની કાર્યવાહી થવી જરૂરી છે.
સરપંચે પોતાના પત્રમાં સ્પષ્ટ રીતે ઉલ્લેખ કર્યો છે કે “જો વિભાગો સમયસર કાર્યવાહી નહીં કરે તો ગામજનોએ સંયુક્ત રીતે જિલ્લા કલેક્ટર અને પોલીસ વિભાગને આંદોલનાત્મક રજૂઆત કરવાની ફરજ પડશે.”
🏛️ અધિકારીઓની ઉદાસીનતા સામે ગામજનામાં રોષ
ગામજનોએ આ મામલો પાલનપુર ખાણ અને ખનીજ વિભાગ સુધી પહોંચાડ્યો હતો, છતાં પણ કોઈ સત્તાવાર કાર્યવાહી હાથ ધરાઈ નથી. આથી હવે ગામજનામાં ભારે રોષ ફેલાયો છે. લોકોએ વિભાગીય ઉદાસીનતા પર સવાલ ઉઠાવતાં કહ્યું કે “જો સામાન્ય ગામજનો સામે નાની ભૂલ માટે તાત્કાલિક કાર્યવાહી થાય છે, તો સરકારી જમીનમાંથી લાખો રૂપિયાની માટી ચોરનાર સામે શાંતિ શા માટે?”
સ્થાનિક યુવક મંડળ અને સક્રિય સમાજસેવકોએ જણાવ્યું કે જો આગામી દિવસોમાં કાર્યવાહી નહીં થાય, તો તેઓ જિલ્લા મુખ્યાલય પર ધરણા કાર્યક્રમ યોજશે.
💰 રોયલ્ટી ચોરીથી લાખોનું નુકસાન
આ ગેરકાયદેસર ખોદકામમાં કેટલા ક્યુબિક મીટર માટી કાઢવામાં આવી એનું સચોટ આંકલન હજી થયું નથી, પરંતુ પ્રાથમિક અંદાજ મુજબ સરકારને લાખો રૂપિયાનું રોયલ્ટી નુકસાન થયું છે. ખાણ અને ખનીજ વિભાગના નિયમો મુજબ, કોઈપણ પ્રકારનું ખોદકામ કરવા માટે સત્તાવાર લાયસન્સ તથા રોયલ્ટી ચૂકવવી ફરજિયાત છે. પરંતુ અહીં તો સીધી સરકારશ્રીની જમીનનો દુરુપયોગ થયો છે.
વિશેષજ્ઞોના જણાવ્યા મુજબ, આવા કિસ્સાઓમાં ભારતીય દંડ સંહિતા (IPC)ની કલમ 379 (ચોરી), 447 (ગેરકાયદેસર પ્રવેશ) તથા ખાણ અને ખનીજ અધિનિયમ હેઠળ ગુનાહિત કાર્યવાહી થઈ શકે છે.
🐄 ગૌચર જમીનનો હેતુ અને તેનો દુરુપયોગ
ગૌચર જમીનનો હેતુ ગામના પશુઓને ચરાણ માટે સુવિધા પૂરી પાડવાનો હોય છે. પરંતુ છેલ્લા કેટલાય વર્ષોથી અનેક વિસ્તારોમાં આવી જમીનો પર ગેરકાયદેસર ખોદકામ, બાંધકામ કે કબજાની પ્રવૃત્તિઓ વધી રહી છે. પાંચડામાં બન્યો તાજો બનાવ એના જીવંત ઉદાહરણ રૂપ છે. સ્થાનિક પશુપાલકો કહે છે કે હવે ગામની આસપાસની ચરાણ જમીન ખાલી રહી નથી, જેના કારણે પશુઓને ચરાણ માટે અન્યત્ર જવું પડે છે.
👩🌾 ગ્રામજનોએ ન્યાયની માગ કરી
પાંચડા ગામના લોકો એકમતથી કહી રહ્યાં છે કે “આ જમીન અમારી છે, ગામની છે, સરકારશ્રીની છે — કોઈની વ્યક્તિગત મિલકત નથી.” તેઓએ માંગ કરી છે કે તાત્કાલિક રીતે ખોદકામ કરનાર સામે ગુનાની નોંધણી થાય, માટીનો બાકી રહેલો જથ્થો જપ્ત થાય અને રોયલ્ટીનો ભરપાઈ વસુલવામાં આવે.
📣 રાજકીય અને સામાજિક સ્તરે ચર્ચા
આ ઘટનાએ હવે તાલુકા રાજકારણમાં પણ ગરમાવો ફેલાવ્યો છે. કેટલાક સ્થાનિક નેતાઓએ સોશિયલ મીડિયા પર વિભાગની નિષ્ક્રિયતા અંગે પોસ્ટ કરતાં લખ્યું કે “જો સામાન્ય ખેડૂત જમીનમાંથી માટી કાઢે તો તરત કેસ થાય છે, પરંતુ પ્રભાવશાળી લોકો માટે કાયદો કેમ અલગ?”
આ વિવાદે વડગામ તાલુકાના અનેક ગામોમાં ચર્ચા જગાવી છે. લોકો હવે એવી માંગ કરી રહ્યા છે કે જિલ્લા સ્તરે વિશેષ તપાસ સમિતિ રચી સમગ્ર મામલાની તપાસ થાય.
📷 સ્થળના દૃશ્યો અને લોકોનો આક્રોશ
ગામજનોએ બનાવના દૃશ્યોનાં ફોટા અને વિડિઓઝ પણ સોશિયલ મીડિયામાં મૂક્યાં છે જેમાં સ્પષ્ટ દેખાય છે કે ગૌચર જમીનમાંથી ભારે મશીનરી વડે ખોદકામ ચાલી રહ્યું છે. કેટલાક દૃશ્યોમાં ટ્રેક્ટર પર માટી લાદીને લઈ જતાં વાહનો પણ જોવા મળે છે. આ દૃશ્યો વાયરલ થતાં સમગ્ર વડગામ વિસ્તારમાં ચર્ચાનો વિષય બન્યો છે.
🚨 આગામી પગલાં
માહિતી મુજબ, મામલતદાર ઓફિસ દ્વારા આ મામલે પ્રાથમિક તપાસ શરૂ કરવામાં આવી છે. જો કે ગામજનોએ સ્પષ્ટ કહ્યું છે કે “જ્યારે સુધી દોષિત વ્યક્તિઓ સામે ગુનાહિત કાર્યવાહી હાથ ધરાશે નહીં, ત્યાં સુધી અમે શાંત બેસીશું નહીં.”
સંભવિત છે કે આગામી દિવસોમાં જિલ્લા પ્રશાસન અને ખાણ-ખનીજ વિભાગના ઉચ્ચ અધિકારીઓ સ્થળ પર પહોંચી હકીકત ચકાસશે. જો આવું થાય તો આ કેસ રાજ્યસ્તરે પણ ધ્યાન ખેંચી શકે છે.
નિષ્કર્ષઃ
પાંચડા ગામનો આ મામલો માત્ર એક ગામની સમસ્યા નથી, પરંતુ એ સમસ્ત ગ્રામ્ય ગુજરાત માટે ચેતવણીરૂપ છે. ગૌચર જમીન ગામની આત્મા સમાન છે. જો એ જમીનના રક્ષણમાં બેદરકારી થશે તો એ માત્ર પ્રકૃતિનું નહીં પરંતુ સમાજના નૈતિક મૂલ્યોનું પણ નુકસાન ગણાશે. હવે જોવાનું એ છે કે ખાણ અને ખનીજ વિભાગ તથા તાલુકા તંત્ર કેટલા ગંભીરતાથી આ મામલાની તપાસ કરે છે અને સરકારશ્રીની સંપત્તિની સુરક્ષા માટે કેટલું કડક વલણ અપનાવે છે.
🕊️ પાંચડા ગામજનોની સ્પષ્ટ માંગઃ “રોયલ્ટી ચોરો સામે કડક કાર્યવાહી થાય અને ગૌચર જમીન ફરીથી પશુઓ માટે ઉપલબ્ધ કરાવવામાં આવે.”
