જામનગર શહેર, જે ગુજરાતના મહત્વપૂર્ણ શહેરોમાંથી એક ગણાય છે, ત્યાંના વોર્ડ નંબર 1 અને વોર્ડ નંબર 2માં રહેતાં નાની નાની બાળાઓ અને છોકરાઓ રોજ સવારે શિક્ષાનું પવિત્ર યાત્રા માર્ગ પાળે છે. પરંતુ આ યાત્રા સફળ થવામાં કેટલાય અવરોધો છે, જે ન માત્ર દુ:ખદ છે પણ મૌલિક અધિકાર અને સરકારના દાવાઓ પર પણ સવાલ ઊભા કરે છે.
આ વોર્ડોના બાળકો શાળા નંબર 55, સરકારી શાળા તરફ રોજ ભણવા માટે નીકળે છે. પરંતુ આ શાળાની આસપાસ અને રસ્તામાં જે હાલત છે તે ચિંતાજનક છે. ગંદકી, ખૂલ્લા ગટરો, તૂટી ગયેલા રસ્તા, પાણી ભરેલા ખાડા —આ બધાં વચ્ચે નાની ઉંમરના બાળકો ભણવા જાય છે, એટલે કે પોતાના સપનાને સાકાર કરવા માટે ખતરનાક માર્ગ પરથી પસાર થવા મજબૂર છે.
બેટી બચાવો બેટી પઢાવો… પણ કેવી રીતે?
ગુજરાત સરકાર સતત “બેટી બચાવો, બેટી પઢાવો” જેવા અભિયાનની જાહેરાત કરે છે. માધ્યમોમાં આ અભિયાન માટે વિજ્ઞાપનો આપવામાં આવે છે. પરંતુ પ્રશ્ન એ છે કે શું ખરેખર ભૂમિપર એ અભિયાન અમલમાં આવે છે? જ્યારે કિશોરીઓ અને નાની બાળાઓને રોજ શાળાએ જતાં ખૂલ્લા ગટરના પાણીમાંથી પસાર થવું પડે, ચામડીના રોગનો ભય રહે, પાણી ભરેલા રસ્તાઓમાં પગ લપસે અને ચોટ લાગે—તો એમની શાળા સુધીની મુસાફરી પણ સંઘર્ષમય બને છે. આવી સ્થિતિમાં કોઈ બાળા શાળાએ પહોંચે તો એનું મન ભણવામાં લાગશે કે સમસ્યાઓ ભરી શાળા યાત્રા એ જ જીવનનું કેન્દ્ર બની જશે?
સ્થાનિક તંત્રનો નાસીપોતો પ્રભાવ
જામનગર મહાનગરપાલિકાના અધિકારીઓ માટે આ સમસ્યા કદાચ ‘મામૂલી’ હશે, પણ તલસ્પર્શી હકીકત એ છે કે તેઓ આ સમસ્યાના નિવારણ માટે કોઈ પગલાં લેતાં નથી. સ્થાનિક વસ્તી દરરોજ ફરિયાદ કરે છે. બાળાઓના માતા-પિતાઓ વારંવાર નગરપાલિકા ઓફિસે જઈને સમસ્યાનું નિરાકરણ માંગે છે, છતાં જવાબદારી માટે કોઈ SSI એન્જિનિયર, અધિકારી કે કોર્પોરેટર આગળ આવતો નથી. આથી નાગરિકોમાં ભારે અસભ્યતા અને ગુસ્સો જોવા મળે છે.
વિશેષ કરીને ગટરના ઢાંકણો ખુલ્લા છે, જ્યાં બાળકોના પગ ખસી જવાની સંભાવના સતત રહે છે. આવા ઘટનાઓમાં અકસ્માત થવાનો ડર પણ રહેલો છે. તેની સાથે રસ્તાની કંડકાવાળી હાલત બાળકોના સ્વાસ્થ્ય અને સુરક્ષા બંને માટે જોખમરૂપ છે. ચોમાસાની મોસમમાં તો આ સમસ્યા વધી જાય છે, જ્યારે વરસાદના પાણી ગટર સાથે ભળી જઈ રસ્તા લોથપોથ થઇ જાય છે.
વિકાસ માત્ર કાગળ પર?
જામનગર મહાનગર પાલિકા તેમજ સ્થાનિક તંત્ર દ્વારા અનેક વખત રસ્તા મરામત, ગટર સફાઈ, શાળા માર્ગ સુવિધા જેવી યોજનાઓના ઢંઢેરા પાડવામાં આવે છે. પરંતુ વાસ્તવમાં વિકાસ માત્ર નકશા પર જ રહે છે. વાસ્તવિક કામગીરી ના થાય તો વિકાસ શબ્દ એક ખાલી વાક્ય બની જાય છે.
આમાં SSI એન્જિનિયરોથી લઈને વોર્ડ અધિકારીઓ સુધીની જવાબદારી નિર્ધારિત થવી જોઈએ. બાળાઓ માટેની શાળા યાત્રા એ પવિત્ર કાર્ય છે, તેમાં કોઈ પ્રકારની અવ્યવસ્થા, અશિસ્ત અને અવગણના સહન કરી શકાતી નથી.
બાળકોના સ્વાસ્થ્ય સાથે રમત!
ગંદકીમાં ભીંજાયેલી સ્લીપર પહેરી, ગટર વાળો રસ્તો પસાર કરી શાળાએ જતાં બાળકોથી આપણે ભવિષ્ય માટે શું અપેક્ષા રાખીએ છીએ? આવા વાતાવરણમાં બાળકોના શારીરિક તંદુરસ્તી માટે પડકાર ઊભા થાય છે. ચામડીના રોગો, વાયરસ, બી.પી., ફૂલો જેવા રોગોની શક્યતા વધી જાય છે. આવા રોગોથી બચવા માટે સાવચેતી પણ બાળકોથી કેવી રીતે અપેક્ષાય? બાળકો ને સ્વચ્છ અને સલામત શાળામાર્ગ મળવો એ તેમનો હક છે, ભીખ નહીં.
નાગરિકોના પ્રશ્નોનો જવાબદાર કોણ?
જેમ જેમ વારંવાર ફરિયાદો છતાં સમસ્યા યથાવત્ રહે છે, તેમ નાગરિકોમાં નાસીપોતો અને રોષ જોવા મળે છે. પ્રશ્ન એ છે કે ત્યારે જવાબદાર કોણ? વાલી શું છેડાવાળા પોતે રસ્તા સુધારી શકે? નગરપાલિકા ના અધિકારીઓ શું કોઈપણ પગલું ભરશે નહીં? આવી બેદરકારી તંત્રની ભૂમિકા પર શંકા ઊભી કરે છે.
સમાપન: અવાજ ઉઠાવવાનો સમય આવી ગયો છે
આ સ્થિતિમાં હવે સમય આવી ગયો છે કે સ્થાનિક વસ્તી, શાળાના શિક્ષકો અને વાલીઓ એકત્રિત થઈ આ અવ્યવસ્થાના વિરુદ્ધ સઘન રજુઆત કરે. સોશિયલ મિડિયા, સ્થાનિક પ્રેસ અને કોર્પોરેટરો સામે સચોટ દલીલ રજૂ કરવામાં આવે. બાળકનો ભવિષ્ય એ માત્ર પરિવારનું નહીં પણ સમગ્ર સમાજનું ભવિષ્ય છે.
જો આવા મુદ્દાઓ માટે જનજાગૃતિ ઊભી નહીં કરીએ, તો ‘બેટી પઢાવો’ જેવી યોજના માત્ર પેપર પર જ રહેશે અને વાસ્તવમાં કોઈ પણ બાળક ભણવાનું સપનું જોઈ શકશે નહીં.
અંતે એક જ માંગ—જામનગરના વોર્ડ 1 અને 2માં શાળા સુધી પહોંચવા માટે બાળકોએ સ્વચ્છ, સલામત અને વ્યવસ્થિત માર્ગ મળવો જ જોઈએ. એ તેઓનો અધિકાર છે, કોઈ ઉપકાર નહીં.
INSTAGRAM: https://www.instagram.com/samay__sandesh/
FACEBOOK: https://www.facebook.com/SamaySandeshoffice
આવા ને આવા લટટેસ્ટ ન્યુસ જાણવા માટે સમયસંદેશન્યુસની વેબસાઇટને વિઝિટ કરો
