નવા નાગના વિસ્તારમાં ખેડૂતની 4 લાખની માટી ટ્રેક્ટર-ડમ્પરથી ખસેડી લેવાઈ – A & T ઇન્ફ્રાકોન કંપનીના લોકો પર ગંભીર આक्षપ
જામનગર જિલ્લામાં ખેતી અને કૃષિપ્રવૃત્તિઓની વચ્ચે એક અચંબો પમાડે તેવી ઘટના સામે આવી છે. ખેડૂતની સૂષ્મ સંપત્તિ ગણાતી ખેતીની ઉપજાઉ માટી પણ હવે સુરક્ષિત નથી રહી––જામનગરના નવા નાગના વિસ્તારમાં એક ખેડૂતની જમીનમાંથી રૂ. 4 લાખની કિંમતી માટી ગેરકાયદે રીતે ખનન કરીને લઈ જવામાં આવી હોવાની ગંભીર ફરિયાદ સામે આવી છે. આ મામલે લોકલ પોલીસમાં અરજી થતાં હવે સમગ્ર વિસ્તારમાં ચકચાર મચી છે.
ખેડૂત જીતેન્દ્ર રામજીભાઈ રાઠોડનો ગંભીર આક્ષેપ
નવા નાગના વિસ્તારમાં ખેતી કરતા જીતેન્દ્રભાઈ રાઠોડે પોલીસને જણાવ્યું કે, તેમની અને તેમના સહેદની જમીનમાંથી મોટી માત્રામાં માટી ડમ્પર અને અન્ય વાહનો દ્વારા ખોદી લઈ જવામાં આવી છે. ખેડૂતના જણાવ્યા મુજબ, રસ્તાના કામ માટે A & T ઇન્ફ્રાકોન નામની એક કંપનીના લોકો રાત્રિના સમયે ગેરકાયદેસર રીતે માટી ખોદી ખસેડી ગયા છે.
ખેડૂત અનુસાર, માટીની ગુણવત્તા ઉત્તમ હોવાથી અને વર્ષોથી સતત સંભાળ રાખવામાં આવતી હોવાથી તેનું મૂલ્ય લગભગ રૂ. 4 લાખ જેટલું થાય છે. આટલી મોટી માટી માત્ર એક-બે ડમ્પર નહીં પરંતુ સતત ચાલતા ટ્રેક્ટર-ટ્રોલી અને ભારે વાહનો દ્વારા લઈ જવામાં આવી હોવાનું ખેડૂતનું કહેવું છે.
માટી ચોરી કેમ ગંભીર ગુનો?
માટી કૃષિ માટે જીવનદાયીની ગણાય છે. આજના સમયમાં જમીનની ઉપજાઉ સ્તર જાળવવું ખેડૂતો માટે પડકારરૂપ છે. આવી સ્થિતિમાં જો કોઈ કંપની અથવા વ્યક્તિ જમીનની ઉપજાઉ સ્તર નષ્ટ કરે તો તે માત્ર આર્થિક નુકસાન જ નહીં પરંતુ:
-
પાકની આવકનું નુકસાન
-
જમીનની ફળદ્રુપતા ઘટાડે
-
લાંબા ગાળે કૃષિ ઉપજમાં ઘટાડો
-
પર્યાવરણને નુકશાન
જેવા ગંભીર પ્રભાવ પડે છે.
ખેડૂતોએ વર્ષો સુધી મહેનત કરીને જે જમીન સુધારી છે, તે માટી એક રાત્રે ચોરી જવાથી તેમની આજીવિકા પર ગંભીર અસર પડી શકે છે.
કંપની સામે સીધો આક્ષેપ
ખેડૂતના જણાવ્યા મુજબ, A & T ઇન્ફ્રાકોન કંપની હાલમાં રસ્તાના કામ માટે લાગેલી છે અને તે કામ માટે આસપાસના વિસ્તારોમાંથી માટી ભેગી કરી રહી છે. પરંતુ ખેડૂત રાઠોડનો આક્ષેપ છે કે કંપનીએ તેમને કોઈ આગોતરી જાણ કરી નહોતી, કોઈ કાગળો પર સાઇન લેવાયા નહોતા અને ન તો કોઈ વળતર આપ્યું હતું. રાત્રિના અંધારામાં ગેરકાયદે રીતે માટી ખોદવાનું સ્થાનિક લોકોએ પણ જોયું હોવાનું કહેવાઈ રહ્યું છે.
પોલીસ ફરિયાદ બાદ તપાસના ચક્ર ગતિમાન
જીતેન્દ્રભાઈ રાઠોડે પોલીસમાં અરજી કર્યા પછી પોલીસે ઘટના સ્થળની મુલાકાત લીધી હોવાની માહિતી મળી છે.
પ્રાથમિક તપાસમાં:
-
જમીન પર ખોદકામના સ્પષ્ટ નિશાન
-
ભારે વાહનોના ટાયર માર્ક
-
માટી ખસેડાયેલી જગ્યા
-
પડોશના ખેડૂતોથી મેળવેલી માહિતી
મળતા પોલીસ હવે આ બાબતને ગંભીરતાપૂર્વક તપાસી રહી છે. કંપનીના જવાબદાર અધિકારીઓને પણ પત્ર મોકલી તાત્કાલિક સ્પષ્ટતા આપવા જણાવ્યું હોવાનું સૂત્રો કહે છે.
સ્થાનિક ખેડૂતોમાં રોષ – “આ તો અમારો શોષણ છે”
આ ઘટના માત્ર એક ખેડૂતની નહિ પરંતુ આસપાસના ખેડૂતોની ચિંતા વધારી રહી છે. કેટલાક ખેડૂતોનું કહેવું છે:
“રસ્તાના કામના નામે ઘણીવાર કંપનીઓ અમારી જમીન નજીકથી માટી લઈ જાય છે. પરંતુ આ વખતે તો સીધી અમારી જમીનમાંથી માટી ઉપાડી ગયા. આ ખેડૂત શોષણનો કેસ છે.”
ગ્રામજનોનું માનવું છે કે આવી ઘટનાઓને રોકવા માટે જિલ્લા તંત્રએ કડક પગલાં લેવાની જરૂર છે અને કોઈપણ કંપનીને પહેલાં જમીનમાલિકની મંજૂરી લેવી ફરજિયાત કરવી જોઈએ.
માટીનું મૂલ્ય રૂ. 4 લાખ કેવી રીતે નક્કી થયું?
કૃષિ નિષ્ણાતોના જણાવ્યા મુજબ ઉપજાઉ કાળી માટીનું વ્યાપારી મૂલ્ય વધુ હોય છે. રસ્તાના કામ, બાંધકામ, લેવી ભરીને જમીન સમતલ કરવા જેવી કામગરીમાં આવી માટીનો ઉપયોગ થાય છે.
ખેડૂત મુજબ––
-
70 થી વધુ ડમ્પર માટી ખસેડવામાં આવી
-
એક ડમ્પરની કિંમત રૂ. 5,000 થી 6,000
-
કુલ નુકસાન આશરે રૂ. 4 લાખ જેટલું
આ આંકડા ધ્યાનમાં લેતા ખેડૂતની ફરિયાદ વાજબી લાગે છે, અને પોલીસ પણ આ દિશામાં તપાસ કરી રહી છે.
કંપનીની સંભાવિત જવાબદારી
જો તપાસમાં સ્પષ્ટ થાય કે કંપનીના કર્મચારીઓએ ગેરકાયદે માટી ખનન કર્યું છે, તો તેમના પર નીચે મુજબના ગુનાઓ લાગી શકે:
-
IPC કલમ 379 – ચોરીનો ગુનો
-
IPC કલમ 427 – મિલકતને નુકસાન પહોંચાડવાનો ગુનો
-
ખનન અધિનિયમ હેઠળની કલમ – ગેરકાયદે ખનન
-
વળતર ચૂકવવાની ફરજ
-
જમીન સમતલ કરી પૂર્વવત્ કરવા
તથા, કંપનીના મેનેજર અથવા સાઇટ ઇન્ચાર્જ સામે પણ કાયદેસર કાર્યવાહી થઈ શકે છે.
પ્રશાસનની ભૂમિકા અને જરૂરિયાત
આ પ્રકારની માટી ચોરીને અટકાવવા માટે જિલ્લા તંત્રે વધુ સતર્કતા દાખવવાની જરૂર છે. ખાસ કરીને:
-
મહાનગર અને ગ્રામ્ય વિસ્તાર પાસે ચાલતી રોડ વર્કની મોનિટરિંગ
-
ગેરકાયદે ખનનની તકેદારી
-
ગ્રામજનોની ફરિયાદ ઝડપથી સાંભળવા
-
કંપનીઓ દ્વારા જમીનમાલિકની મંજૂરી ફરજિયાત કરવી
હાલના કિસ્સામાં જમીનમાલિકની મંજૂરી વગર માટી ખોદવું કાયદે સીધી ચોરી ગણાય છે.
જામનગરના નવા નાગનામાં થયેલી આ માટી ચોરીની ઘટના ખેડૂતોની આંખ ખોલી દે તેવી છે. ખેડૂતની મહેનત અને જમીન પર બનતી માટીનું મહત્વ વાસ્તવમાં જીવનદાયીની સમાન છે. આવી માટી ચોરી માત્ર આર્થિક નુકસાન નહીં પરંતુ ખેડૂતના ભવિષ્ય પર સીધી અસર કરે છે.
પોલીસે તપાસ હાથ ધરી છે અને જરૂરી પુરાવા ભેગા કરી રહી છે. જો આક્ષેપો સાચા સાબિત થાય તો કંપની માટે ભારે મુશ્કેલી ઊભી થવાની શક્યતા છે.
