24 બેઠકોમાં મોટા ફેરફારો, મહિલાઓ માટે 50% રિઝર્વેશનનો સ્પષ્ટ અમલ

જામનગર, તા. 27 નવેમ્બર – રાજ્ય ચૂંટણી આયોગે આજે જામનગર જિલ્લા પંચાયતની આગામી ચૂંટણી માટે બેઠક રોટેશન યાદી જાહેર કરતાં સમગ્ર જિલ્લામાં રાજકીય ગરમાવો જોવા મળ્યો છે. 2026ના પ્રથમ છ માસમાં ગમે ત્યારે યોજાઈ શકતી આ મહત્વપૂર્ણ ચૂંટણી માટે હવે જિલ્લા સ્તરે રાજકીય પક્ષો તથા સંભવિત ઉમેદવારોમાં ચહલપહલ વધી રહી છે. ખાસ કરીને, 24 બેઠકોમાં થયેલી નવી ફેરફાળવણી, મહિલાઓને આપેલ રિઝર્વેશન અને સામાજિક ન્યાયના ધોરણોને ધ્યાનમાં રાખીને કરાયેલ વર્ગીકરણ અંગે રાજકીય જગતમાં ભારે ચર્ચાઓ શરૂ થઈ છે.

જિલ્લા પંચાયતની બેઠકો 2011ની વસતિ ગણતરીના આધારે તયાર કરવામાં આવી હોવાથી, 14 વર્ષ જૂના આંકડાઓને આધારે યોજાનારી આ ચૂંટણીનું રાજકીય સમીકરણ સંપૂર્ણપણે નવી દિશામાં મુકે તેવી શક્યતા છે.

● 24 બેઠકોની રોટેશન યાદી જાહેર — મહિલાઓ માટે 12 બેઠકો

ચૂંટણી આયોગ દ્વારા જાહેર કરાયેલા રોટેશન મુજબ, કુલ 24 બેઠકોમાં મોટાપાયે ફેરફાર થયા છે. જેમાં—

• 15 બેઠકો સામાન્ય બિનઅનામત કેટેગરીની

  • 8 બેઠક મહિલા ઉમેદવારો માટે અનામત

  • 7 બેઠક પુરુષ ઉમેદવારો માટે

• બાકી 9 બેઠક રિઝર્વ કેટેગરીની

  • 6 બેઠક – સામાજિક, શૈક્ષણિક પછાત વર્ગ (OBC)

  • 2 બેઠક – અનુસૂચિત જાતિ (SC)

  • 1 બેઠક – અનુસૂચિત જનજાતિ (ST)

આ રીતે, 50% રિઝર્વેશન મુજબ કુલ 12 બેઠકો મહિલાઓ માટે ફાળવવામાં આવી છે, જેમાં સામાન્ય અને રિઝર્વ કેટેગરી બંનેનો સમાવેશ થાય છે.

● રોટેશન જાહેર થતાં રાજકીય પક્ષોમાં નવી ગતિવિધિ

જિલ્લાની 24 બેઠકોના નવા બંધારણને ધ્યાનમાં રાખીને કોંગ્રેસ, ભાજપ અને આમઆદમી પાર્ટી સહિત તમામ રાજકીય પક્ષો પોતાની રણનીતિ બદલવા મજબૂર બન્યા છે. ઘણા એવા વિસ્તારો છે જ્યાં અગાઉ પુરુષ પ્રબળ ઉમેદવારો હતા પરંતુ હવે તે બેઠકો મહિલાઓ માટે અનામત થઈ છે. જેના કારણે પાર્ટી સંગઠનોને નવા ચહેરાઓ તૈયાર કરવાની તજવીજ શરૂ કરવી પડશે.

● 24 બેઠકોની વિગતવાર યાદી અનેCategorisation

નીચે જિલ્લા પંચાયતની તમામ 24 બેઠકો તેમની કેટેગરી સાથે:

1. જામનગર તાલુકો

• આમરા – બિન અનામત (સામાન્ય)

• અલીયા – સામાન્ય (મહિલા અનામત)

• બેડ – અનુસૂચિત જાતિ (SC)

• ચેલા – OBC (મહિલા અનામત)

• ધુંવાવ – OBC

• ધુતારપર – OBC (મહિલા અનામત)

• ખીમરાણા – સામાન્ય (મહિલા)

2. લાલપુર તાલુકો

• ભણગોર – બિન અનામત સામાન્ય

• પીપરટોડા – સામાન્ય (મહિલા)

• સીંગચ – બિન અનામત સામાન્ય

• લાલપુર – સામાન્ય (મહિલા)

3. જામજોધપુર તાલુકો

• ગીંગણી – OBC (મહિલા)

• મોટી ગોપ – બિન અનામત સામાન્ય

• સતાપર – સામાન્ય (મહિલા)

• શેઠવડાળો – બિન અનામત સામાન્ય

4. કાલાવડ તાલુકો

• ખરેડી – બિન અનામત સામાન્ય

• ખંઢેરા – OBC

• નવાગામ – અનુસૂચિત જનજાતિ (ST)

• નિકાવા – સામાન્ય (મહિલા)

5. ધ્રોલ તાલુકો

• ખારવા – સામાન્ય (મહિલા)

• લતીપુર – બિન અનામત સામાન્ય

6. જોડીયા તાલુકો

• જોડીયા – OBC

• પીઠડ – સામાન્ય (મહિલા)

7. અન્ય રિઝર્વ બેઠક

• મોરકંડા – SC (મહિલા)

● ચૂંટણી 2011ની વસતિ ગણતરીના આધારે કેમ?

નિયમ અનુસાર 2021માં વસતિ ગણતરી થવી જોઈએ હતી, પરંતુ રાષ્ટ્રીય સ્તરે તે યોજાઈ નહોતી. જેના કારણે—

• નવા આંકડા ઉપલબ્ધ નથી

• રાજકીય અને વહીવટી ગોઠવણો જૂની વસતિ પર જ આધારિત

• છેલ્લા 14 વર્ષમાં ગ્રામીણ વસતિમાં થયેલા મોટા ફેરફારો પ્રતિબિંબિત નથી

• ગામોના વિકાસની ગતિ, સ્થળાંતરણ, લોકસંખ્યા પરિવર્તન સહિતના તમામ મુદ્દા જૂના છે

આ કારણે કેટલાક વિસ્તારોના સ્થાનિક નેતાઓએ આ રોટેશન પર અસંતોષ વ્યક્ત કર્યો છે.

● રાજકીય વિશ્લેષણ: કોને ફાયદો? કોને નુકસાન?

1. મહિલાઓનો ઉછાળો

મહિલાઓને 12 બેઠકો ફાળવાતા 50% રિઝર્વેશનનો સશક્ત અમલ થશે.
સ્થાનિક સ્તરે મહિલા આગેવાનોને પ્રોત્સાહન મળશે.

2. OBC વર્ગને વધુ પ્રતિનિધિત્વ

6 બેઠક OBC માટે રિઝર્વ થતાં આ સમુદાય રાજકીય રીતે વધુ મજબૂત બનશે.

3. SC-ST સમુદાયમાં સક્રિયતા

SC માટે 2 અને ST માટે 1 બેઠક અનામત હોવાથી આ વર્ગના યુવા નેતાઓને આગળ આવવાની તક મળશે.

4. પુરુષ ઉમેદવારોની મુશ્કેલી

સામાન્ય પુરુષ ઉમેદવારોને ફક્ત 7 બેઠક મળતા તેમના માટે સ્પર્ધા કઠિન બનશે.

● આગામી 2026ની ચૂંટણીમાં શક્ય રાજકીય પરિસ્થિતિ

વિશેષજ્ઞોના મતે—

• આ વર્ષે મહિલા ઉમેદવારોની સંખ્યા રેકોર્ડ સ્તરે પહોંચી શકે છે

• many દાયકાઓથી જીતતા પુરુષ ઉમેદવારોને બેઠક ગુમાવવાની શક્યતા

• નવા ચહેરાઓ સાથે યુવા નેતાઓ ઉભા થશે

• જાતિ અને વર્ગ આધારિત મતસમીકરણ બદલાશે

• મોટા પક્ષો માટે ટિકિટ ફાળવણી મુશ્કેલ બનશે

જિલ્લાની તમામ છ તાલુકા પંચાયતોમાં પણ સમાન રીતે ફેરફાર થતા, જિલ્લા અને તાલુકા સ્તરે શક્તિસંતુલનમાં ભારે પરિવર્તન સર્જાશે.

● ગ્રાસરૂટ સ્તરે લોકોની પ્રતિ크્રિયા

ગામડાઓમાં રોટેશનની ચર્ચા તેજ બની છે.
કેટલાક વિસ્તારોમાં ખુશી તો કેટલાકમાં નારાજગી:

• મહિલા બેઠક જાહેર થતાં સ્થાનિક મહિલા કારકૂનોમાં ઉત્સાહ

• OBC બેઠક બદલાતા જૂના નેતાઓની ચિંતાઓ

• SC-ST સમુદાયે પ્રતિનિધિત્વ વધતાં સંતોષ

• 14 વર્ષ જૂના ડેટા પર આધારિત બેઠક ગોઠવણી અંગે ગામડાઓમાં અસંતોષ

જિલ્લાના રાજકીય વર્તુળોમાં આને “સમગ્ર રાજકીય નકશામાં મોટો ફેરફાર” ગણવામાં આવી રહ્યું છે.

● નિષ્કર્ષ: 2026ની જિલ્લા પંચાયત ચૂંટણી થશે ઐતિહાસિક

જામનગર જિલ્લામાં બેઠક રોટેશનના આ મોટા ફેરફારોને કારણે—

• રાજકીય સમીકરણ સંપૂર્ણપણે બદલાઈ ગયું છે

• મહિલા નેતૃત્વ મજબૂત બનશે

• OBC, SC, ST ને વિશેષ પ્રતિનિધિત્વ

• પરંપરાગત ઉમેદવારો માટે પડકાર

• નવા નેતાઓ માટે તકો

આ આવનારી ચૂંટણી માત્ર સંખ્યાત્મક જ નહીં પરંતુ ગુણાત્મક પરિવર્તન પણ સર્જશે.
જિલ્લા પંચાયતની 24 બેઠકો કેવી રીતે રાજકીય દિશા નક્કી કરે છે, તે હવે 2026ની ચૂંટણી જ જણાવી શકશે.

Author: samay sandesh