જેતપુર શહેરમાં છેલ્લા કેટલાંક સમયથી દહેશત ફેલાવતી અને સતત ગંભીર પ્રકારના ગુન્હાઓને અંજામ આપતી તિવારી ગેંગ સામે આખરે જેતપુર સીટી પોલીસે સખત અને પરિણામકારક કાર્યવાહી કરતા શહેરના સૌમ્ય નાગરિકોમાં રાહતનો માહોલ સર્જાયો છે. લૂંટ, અપહરણ, હત્યાના પ્રયાસ, રાયોટીંગ, મારામારી તથા અન્ય ગંભીર પ્રકૃતિના ગુન્હાઓમાં સંડોવાયેલી આ ટોળકીનાં મુખ્ય સૂત્રધાર અવધ અરવિંદભાઈ તિવારી અને તેનો સાગરીત મુનાવર ફરીદભાઈ રફાઈને પોલીસે ‘ગુજરાત પ્રિવેન્શન ઑફ એન્ટી-સોશિયલ એક્ટિવિટીઝ’ (ગુંડાગીરી કાબૂ કાયદો – PASA) હેઠળ પકડીને જેલમાં ધકેલતા શહેરમાં અપરાધી તત્વોમાં પણ ભારે હલચાલ જોવા મળી રહી છે.

ગેંગના ફેલાયેલા હાથ : ઉપરા-ઉપરી કેસો બાદ પોલીસ સતર્ક

જેતપુર શહેર, કપડાની ઉદ્યોગિક ઓળખ ધરાવતા અને સામાન્ય રીતે શાંતિપ્રિય ગણાતા આ નગરમાં છેલ્લા અડધા વર્ષથી સતત ઘટનાક્રમો વધી રહ્યા હતા. નવી ઉભરતી તિવારી ગેંગ દ્વારા શહેરમાં સમાવેશી ક્ષેત્રો—માર્કેટ, હોટલ વિસ્તાર, ઔદ્યોગિક ગોડાઉન વિસ્તાર અને હાઇવે પાસે—વિવિધ ગુન્હાઓને અંજામ આપવાના બનાવો પરથી સ્પષ્ટ થતું હતું કે ગેંગ વધુ મોટા અને ભયજનક ગુન્હા તરફ આગળ વધી રહી છે.

પોલીસના રેકોર્ડ મુજબ, ગેંગના મુખ્ય સૂત્રધાર અવધ અરવિંદભાઈ તિવારી સામે લૂંટ, ગંભીર મારામારી, ગેંગ બનાવી દહેશત મચાવવી, અપહરણનો પ્રયાસ, વેપારીઓને ધાકધમકી આપી વસૂલી કરવી જેવા કુલ ચાર ગંભીર ગુન્હા નોંધાયેલા હતા. બીજી તરફ મુનાવર ફરીદભાઈ રફાઈ, રહેવાસી બાવાવાળા પારા, સહકારી ગોડાઉન રોડ પાસે, તેના વિરુદ્ધ બે ગંભીર પ્રકારના કેસો દાખલ હતાં.

આ બંને આરોપી અને તેમની ટોળકી શહેરમાં દહેશત ફેલાવતા હોવાથી અને વારંવારના ગુન્હાઓથી લોકોમાં ભયભીત માહોલ સર્જાતો હોવાથી પોલીસ તંત્ર સતર્ક બન્યું હતું.

શહેરમાં ઊભી થયેલી દહેશત અને વેપારીઓની હાલત

વેપારીઓ, દુકાનદારો, નાના ધંધાર્થીઓ તેમજ ઉદ્યોગકારોમાં સતત ગેંગ ફિયરના કિસ્સાઓ વકરી રહ્યા હતા. ખાસ કરીને રાત્રિના સમયે લૂંટના બનાવો, ચાકુ અને હથિયાર સાથે દોડતી ટોળકી, ઉભો વેપારી જોઈને તેનાં સ્ટાફને ધમકી આપવી – આવા અનેક બનાવો થયા હતા પણ ઘણા કેસોમાં લોકો દહેશતને કારણે ખુલ્લેઆમ ફરિયાદ કરવા પણ તૈયાર ન હતા.

એક વેપારીએ નામ ન જણાવવાની શરતે જણાવ્યું હતું કે,
“રાત્રે દુકાન બંધ કરવા જતાં પણ ભય લાગે. બે-ત્રણ યુવાન ગેંગના નામે રૂપિયા માંગતા. પોલીસને કહીએ તો બદલા લેવાની પણ ધમકી આપતા.”

આ પરિસ્થિતિથી પોલીસ તંત્રને સમજાયું કે માત્ર સામાન્ય IPC હેઠળની કાર્યવાહીથી આ ગેંગની પ્રવૃત્તિઓ અટકાવવી મુશ્કેલ છે.

સીટી PI એ.ડી. પરમારની ગહન કામગીરી

જેતપુર સીટી પોલીસ સ્ટેશનના પીઆઇ એ.ડી. પરમાર દ્વારા તમામ કેસોના વિશ્લેષણ બાદ એક综合 ફાઇલ તૈયાર કરવામાં આવી. તેમાં આરોપીઓની ગુન્હાખોરીનો પેટર્ન, સમયગાળો, વિધાન, પ્રભાવિત વિસ્તાર, નુકસાન, સાક્ષીઓની રજૂઆતો અને અલગ-અલગ FIR નું એકીકૃત વિશ્લેષણ સામેલ કરવામાં આવ્યું.

પીઆઇ પરમારે સ્પષ્ટ કર્યું કે—
“આ આરોપીઓ સામાન્ય ગુનેગાર નથી. તેઓ શહેરમાં પોતાનો અલગ દબદબો સ્થાપવા તરફ આગળ વધી રહ્યા હતા. અનેક ઘટનામાં બિછડેલા જૂથોને સાથે લઇને સ્વપક્ષમાં ટોળકી ઉભી કરવામાં આવી રહી હતી.”

તેમના જણાવ્યા મુજબ, જો સમયસર પગલાં ન લેવાયા હોત તો આ ગેંગ દ્વારા હથિયાર વાપરી કોઈ મોટી ઘટના સર્જાય એવી શક્યતા પોલીસની નજરે સ્પષ્ટ દેખાઈ રહી હતી. આ જ કારણસર PASA કાર્યવાહી કરવાની તાત્કાલિક જરૂરિયાત અનુભવી.

PASA પ્રક્રિયા : કલેક્ટરના કચેરીએ મજબૂત દલીલો

પોલીસે તૈયાર કરેલ પ્રપોઝલ જિલ્લા કલેક્ટર સમક્ષ રજૂ કરવામાં આવ્યો. પાસા કાયદો અંતર્ગત કોઈ વ્યક્તિને જેલમાં મોકલવા માટે કેસોના સ્વરૂપ, સમાજ ઉપર પડતો પ્રભાવ, તેમની ગુન્હાખોરીની પદ્ધતિ, ભવિષ્યમાં થનારી સંભાવિત હાનિ વગેરે મુદ્દાઓનું ખૂબ જ તાર્કિક અને પુરાવા આધારિત વિશ્લેષણ આવશ્યક હોય છે.

પ્રપોઝલમાં નીચેની મુખ્ય બાબતો દર્શાવવામાં આવી:

• અવધ તિવારી શહેરમાં દહેશત ફેલાવવા માટેળોકો પર ખુલ્લેઆમ હુમલા કરતો.

• અનેક કિસ્સાઓમાં વ્યક્તિગત અકળામણને બદલે ગેંગવર્તન આધારિત દંગલપ્રવૃત્તિઓ કરતો.

• વેપારીઓ પાસેથી ધમકી આપી પૈસા વસૂલી કરતો.

• સામાન્ય લોકોમાં ભયનો માહોલ સર્જી કાયદો-સુવ્યવસ્થાને સીધી અસર કરતો.

• મુનાવર રફાઈ, સૂત્રધારનો મુખ્ય સાગરીત, હથિયારની અફાટ ઓળખ ધરાવતા અને સમગ્ર ગેંગની જન્ની કામગીરી ચલાવવામાં મદદરૂપ.

મુક્તા કલેક્ટરે તમામ દસ્તાવેજો, પોલીસની રિપોર્ટ, ગુન્હાની ગંભીરતા, અને આરોપીઓની ભૂતકાળની પ્રવૃત્તિઓને ધ્યાનમાં લઇને PASA અરજી મંજૂર કરી.

પોલીસની ત્વરિત કાર્યવાહી : બંને આરોપીને ઝડપી જેલભેગા

કલેક્ટરની મંજૂરી મળતા જ સીટી પોલીસ અને એલસીબીની ટીમે સંયુક્ત ઓપરેશન હાથ ધર્યું. બંને આરોપીઓની ગતિ-વિધિઓનું ટ્રેકિંગ કરી, તેમના શક્ય ઠેકાણા, સંબંધિત વ્યક્તિઓ, અને હથિયારધારી સાગરીતોની જાણકારી મેળવી ત્વરિત ધડાકેબાજ વળતર આપ્યું.

• અવધ તિવારીને પોલીસએ ધરપકડ કરી વડોદરા મધ્યસ્થ જેલ ખાતે મોકલી દીધો.

• જ્યારે મુનાવર રફાઈને સુરત લાજપોર સેન્ટ્રલ જેલ ખાતે સ્થાનાંતરિત કરવામાં આવ્યો.

ગેંગના બંને મુખ્ય ચહેરા લાંબા સમય સુધી શહેરથી દૂર રહે તે માટે પાસા હેઠળ મોકલવામાં આવવું શહેરની કાયદો-સુવ્યવસ્થા માટે અત્યંત મહત્વપૂર્ણ માનવામાં આવ્યું.

ગેંગના અન્ય સભ્યોમાં ભારે ફાટકો અને ભાગાદોડી

મુખ્ય સૂત્રધાર અને સાગરીત જેલમાં ધકેલાતા જ ગેંગના બાકીના સભ્યોમાં ભારે ભાગાદોડી જોવા મળી. પોલીસ સૂત્રો મુજબ, ઘણા યુવાન અને નાના લેવલના સાગરીતો ડરથી બહારગામમાં સળંગ છૂપાતા જોવા મળ્યાં છે. કેટલાક પોતાના મોબાઇલ બંધ કરી, ઘર પરિવારમાં પણ સંપર્ક ઓછો રાખી રહ્યા છે.

પોલીસે પણ અન્ય સભ્યોની ઓળખ શરૂ કરી છે, જેમાંથી ઘણાંને હથિયારધારી ગુન્હાઓમાં સામેલ હોવાનો શંકાસ્પદ ઇતિહાસ છે. પોલીસ શહેરના હોટસ્પોટ્સ—માઉન્ટ રોડ, ન્યૂ બસસ્ટેન્ડ વિસ્તાર, ત્રિકૂટનગર, તેમજ ગલગલિયા ઢાબા વિસ્તાર— ઉપર ખાસ દેખરેખ રાખી રહી છે.

નજીકના ભોગ બનનારાઓના નિવેદનો પણ તપાસમાં મહત્વના

કેટલાક વેપારીઓ અને રસ્તા ચાલતા નાગરિકો દ્વારા તેમના અનુભવો પોલીસ સમક્ષ દર્શાવી દેતા પોલીસે પ્રપોઝલની ફાઈલ વધુ મજબૂત બનાવી શકી હતી. આ બનાવો પૂર્વે FIR ન થતા હોય છતાં, આવા મૌખિક અથવા મૌન-પ્રતિભાવોમાંથી સ્પષ્ટ થતું હતું કે લોકો ગેંગની દહેશતમાં રહેતા હતા.

એક યુવાને પોલીસે જણાવ્યું હતું—
“સાદા કપડામાં 4–5 લોકો આવી કાર રોકી લેતા. કોઈ કારણ ન હોય, મોબાઇલ બતાવવા કહેતા, ઝઘડો કરતા અને પછી ‘અમારા સાથે પંગા ન લેતા’ એવો ડર બતાવી જતા.”

આવા ઘટનાઓ શહેરની શાંતિને તોડી પરી અને પોલીસને પાસા હેઠળ कठोर પગલું લેવાની પૂરી નૈતિક ન્યાયિક જરૂર ઉભી કરી.

PASA શા માટે જરૂરી બન્યું? – કાયદાકીય સમજણ

PASA, એટલે કે પાસા અધિનિયમ—આખું નામ Prevention of Anti-Social Activities Act, ભારતના કેટલીક રાજ્યોમાં, ખાસ કરીને ગુજરાતમાં ખૂબ સક્રિય કાયદો છે.
તે હેઠળ—

• કેટલાક લોકોને જાહેર વ્યવસ્થાને ખલેલ પહોંચાડતા માનવામાં આવે તો,

• તેઓ સામેના ગુન્હા કોર્ટમાં પેન્ડિંગ હોવા છતાં,

• પોલીસ અને કલેક્ટર તંત્ર તેમને નિયમિત રીતે સમાજથી દૂર રાખી શકે છે,

• જેથી ભવિષ્યમાં મોટો ગુન્હો થતું અટકાવી શકાય.

અહીં મહત્વની વાત એ છે કે,
PASA સજા નથી, પણ પ્રિવેન્ટિવ ઍક્શન છે,
જેનાથી ભવિષ્યનાં ગુન્હાઓ રોકી શકાય.

અવધ તિવારી અને મુનાવર રફાઈના કેસોમાં પણ આ જ પરિસ્થિતિ સ્પષ્ટ હતી—
જ્યાં તેઓ સતત નવા નવા ગુન્હાઓ તરફ વધી રહ્યા હતા, અને સમાજ, વ્યવસાય, વેપાર અને કાયદાકીય સંસ્થાઓ ઉપર તેમનો સીધી અસરકારક અસર થવા લાગી હતી.

શહેરની જનતામાં ખુશી, પણ પોલીસ હજુ સતર્ક

બંને મુખ્ય ગુનેગારોની અટકાયત અને પાસા અમલ બાદ લોકોમાં સ્પષ્ટ હળવાશે જોવા મળી છે. ઘણી જગ્યાએ નાના-મોટા વેપારીઓએ પોલીસને અભિનંદન પાઠવ્યા છે.

શહેરના વરિષ્ઠ નાગરિકે જણાવ્યું—
“લાંબા સમય બાદ રાત્રે થોડું નિરાંતે નીકળી શકીએ એવી લાગણી ઉભી થઈ છે. પોલીસનો આ નિર્ણય ખરેખર પ્રશંસનીય છે.”

પોલીસ તંત્રએ છતાં આ કાર્યવાહી બાદ દિલાસો ન લઈને વધુ સતર્કતા અપનાવી છે.
ગેંગના અન્ય સભ્યોને મોનિટરિંગ હેઠળ રાખવામાં આવ્યા છે; તેમજ કોઈ નવો જૂથ ઉભો ન થાય તે માટે ગુનેગારોના હોટસ્પોટ્સ પર રાત્રિ પેટ્રોલિંગ વધારવામાં આવ્યું છે.

વિભાગીય તંત્રની સંયુક્ત કામગીરી—એક સફળ ઓપરેશન

આ સમગ્ર PASA કાર્યવાહી જેતપુર સીટી પોલીસ, જિલ્લા એલસીબી, ઇન્ટેલિજન્સ યુનિટ, અને જિલ્લા કલેક્ટર કચેરી વચ્ચેના સંકલિત પ્રયાસોનું સાચું ઉદાહરણ છે.

• ઇનપુટ્સ → ઇન્ટેલિજન્સ શાખા

• ગુન્હાની વિગત → સીટી પોલીસ

• પાસા પ્રપોઝલ → પીઆઇ અને વિશેષ ટીમ

• નિર્ણય → જિલ્લા કલેક્ટર

• અમલ → પોલીસ + એલસીબી ઓપરેશન

આ તમામ શૃંખલા મળીને જ એક સફળ અને અસરકારક ક્રાઇમ કંટ્રોલ કામગીરી શક્ય બની છે.

ઉપસંહાર : જેતપુરમાં કાયદો-વ્યવસ્થા મજબૂત, ગેંગના ગઢમાં સન્નાટો

મુખ્ય સૂત્રધાર તિવારી અને સાગરીત રફાઈ જેલમાં જતા શહેરમાં શાંતિનો માહોલ પાછો આવવા લાગ્યો છે.
જાહેર જનતામાં સુરક્ષાભાવ વધી રહ્યો છે અને વેપારી વર્ગમાં પણ રાહત છે.

ગેંગના અન્ય સભ્યોમાં “પોલીસ હવે અમારું પણ શું કરશે?” એવી ચિંતા સ્પષ્ટ દેખાઈ રહી છે, જ્યારે શહેરની સતર્ક પોલીસ તંત્ર તેમની દરેક હરકત પર નજર રાખી રહી છે.

આ સમગ્ર કાર્યવાહી જેતપુર માટે એક માઈલસ્ટોન સમાન બની રહી છે—
કે જ્યાં પોલીસ તંત્રએ દહેશત ફેલાવતી ગેંગ સામે શૂન્ય સહનશીલતા નીતિ અપનાવી, અને કાયદાની ધજ્જી ઉડાવનાર તત્વોને સખત સંદેશો પાઠવ્યો છે.

અહેવાલ માનસી સાવલીયા જેતપુર

Author: samay sandesh