જેતપુર નગરપાલિકાના સરદાર ગાર્ડન નાસ્તા ગૃહના ભાડા કરારને રીન્યુ કરવાની તૈયારીથી ભાજપમાં જોરદાર વિવાદ

જેતપુર શહેરમાં નગરપાલિકાના કાર્યકાજ અને નીતિ-નિવૃતિઓને લઈને વારંવાર વિવાદ સર્જાતો રહ્યો છે. હવે તાજા બનાવમાં સરદાર ગાર્ડનમાં આવેલ નગરપાલિકાની રોડ બાજુની 942 ચોરસ ફૂટની પ્રાઈમ જગ્યા પાંચ વર્ષ પહેલા માત્ર 700 રૂપિયાના માસિક ભાડે આપવામાં આવેલી હતી, અને હાલ તે ભાડાનો કરાર રીન્યુ કરવાની પ્રક્રિયા શરૂ થતાં પુરા નગરપાલિકા બોર્ડમાં ભારે રોષ અને વિવાદ ઊભો થયો છે. નિષ્ણાતો અને વિપક્ષી સભ્યોના મતે, નગરપાલિકા પ્રોપર્ટી અંગેના નિયમો, સ્પર્ધાત્મક ટેન્ડર પ્રક્રિયા, પારદર્શિતા અને કાયદાકીય નિર્દેશોનું ઉલ્લંઘન કરીને રાજકીય ભલામણના આધાર પર લેવાયેલા આવા ઠરાવો સહેજે રદ થવા પાત્ર હોય છે.

■ પાંચ વર્ષ જૂનો ઠરાવ ફરી ચર્ચામાં—‘ગેરકાયદેસર રીતે સસ્તામાં પ્રાઈમ જગ્યા અપાઈ’ના આક્ષેપો વકરી ગયાં

વર્ષ 2021 દરમિયાન નગરપાલિકાના તત્કાલીન અપક્ષ સભ્ય મહંમદભાઈ સાંઢ દ્વારા તેમના માતા હલીમાબેન માટે જીવન નિર્વાહના હેતુસર નાસ્તા ગૃહ શરૂ કરવા પ્રાઈમ લોકેશનની જગ્યા ફાળવવાની માગણી કરવામાં આવી હતી. આ માગણીને બહુમતી આધાર સાથે મંજरी મળી હતી.

પરંતુ તે સમયે પણ મોટાભાગના સભ્યો નારાજ હતાં, કારણ કે:

942 ચો.ફૂટ પ્રાઈમ જગ્યા
માત્ર 700 રૂપિયા માસિક ભાડું, જે બજાર ભાવ કરતાં અત્યંત ઓછું
એવી જગ્યા જેનું ભાડું સામાન્ય બજારમાં 75,000 થી ₹1 લાખ ગણાય
કોઈ ટેન્ડર, કોઈ હરરાજી, કોઈ જાહેર જાહેરાત વગર સીધી ફાળવણી
આ પ્રકારની પ્રાઈમ પ્રોપર્ટી ફાળવવાની પ્રક્રિયા નગરપાલિકા અધિનિયમ અને એસ્ટેટ મેનેજમેન્ટ નીતિને વિરુદ્ધ ગણાય

તે સમયમાં સભ્યોમાં વિવાદ થવા છતાં ઊંચી રાજકીય ભલામણને કારણે આ આઇટમ પસાર કરવામાં આવી હતી. હવે પાંચ વર્ષની મુદત પૂર્ણ થવાની તૈયારી વચ્ચે રીન્યુઆલ બાબતે ચર્ચા ફરી જ્વલંત બની ગઈ છે.

■ કરારમાં સ્પષ્ટ શરત—‘પાંચ વર્ષ કે હયાતી બંનેમાંથી જે ઓછું’

મૂળ ભાડા કરારમાં મહત્વની શરત મૂકી હતી:

તા. 1–2–2021 થી હલીમાબેન હયાત રહે કે પાંચ વર્ષ—બંનેમાંથી જે ઓછું સમય હોય તે સુધી જ ભાડા પેટે જગ્યા આપવામાં આવશે.
એટલે કે 31 જાન્યુઆરી 2026એ કરારનો સમય પૂર્ણ થઈ જશે.

એટલું જ નહીં, કરારમાં સ્પષ્ટ હતું કે જગ્યા કોઈપણ નામે ટ્રાન્સફર કરી શકાતી નથી, ન તો રીન્યુ કરવાની જોગવાઈ હતી.

■ હવે પુત્રના નામે ટ્રાન્સફર અને પાંચ વર્ષ માટે રીન્યુની માંગ—વિવાદ ફરી ભભૂક્યો

હવે પાંચ વર્ષની મુદત પૂર્ણ થવાની પેઢીએ, હલીમાબેનના પુત્ર આસિફભાઈ સાંઢ દ્વારા:

ભાડાનો કરાર પાંચ વર્ષ માટે ફરી રીન્યુ કરવામાં આવે
અને નાસ્તા ગૃહની જગ્યા તેમના નામે ટ્રાન્સફર કરવામાં આવે

એવી લેખિત માંગ નગરપાલિકાને કરવામાં આવી છે.

નગરપાલિકા પ્રશાસન દ્વારા આ માગણીને આધારે 6 ડિસેમ્બરે યોજાનારી સામાન્ય સભામાં આઇટમ મુકવામાં આવ્યો છે—અને એ જ વિવાદનું મુખ્ય કારણ બન્યું છે.

■ સભ્યોની નારાજગી—‘કાયદો કહે છે જગ્યા ખાલસી થવી જોઈએ’

સભ્યોનો મુખ્ય વાંધો એ છે કે:

મૂળ કરારમાં રીન્યુઆલની જોગવાઈ હતી જ નથી
શરત મુજબ પાંચ વર્ષની મુદત પૂર્ણ થતાં જગ્યા આપમેળે ખાલી થવી જોઈએ
હવે રીન્યુઆલની આઇટમ મૂકવી એ કરારનો ભંગ છે
જગ્યા ‘ટ્રાન્સફર’ કરવાની માગણીઓ કાનૂની રીતે અસ્વીકાર્ય છે

એક સભ્યે કડક શબ્દોમાં કહ્યું:

“જગ્યા ફાળવવાનો પહેલો ઠરાવ જ ગેરકાયદેસર હતો. હવે તેને રીન્યુ કરવાનું પ્રયત્ન તો સ્પષ્ટપણે જાહેર પ્રોપર્ટીના દુરૂપયોગ અને રાજકીય પક્ષપાતનું ઉદાહરણ છે.”

■ નગરપાલિકા પ્રોપર્ટી ફાળવણીનો નિયમ—ટેન્ડર અથવા હરરાજી ફરજિયાત

નગરપાલિકાની પ્રોપર્ટી ફાળવવા અંગેનું નિયમન સ્વચ્છ છે:

કોઈ પણ જગ્યા ભાડે કે લીજ પર આપવી હોય
તો ટેન્ડર અથવા જાહેર હરરાજી પ્રક્રિયા ફરજિયાત
આથી પારદર્શિતા, સ્પર્ધા અને માર્કેટ રેટ નક્કી થાય

પરંતુ 2021માં આ પ્રક્રિયા અપનાવવામાં આવી નહોતી.

કાયદાકીય નિષ્ણાતોના મુજબ:

“આમ રાજકીય પ્રભાવો હેઠળ ખાસ વ્યક્તિને ટાર્ગેટ કરીને જગ્યા અપાય તો તે ઠરાવ જાહેર હિત વિરુદ્ધ ગણાય અને કલેક્ટર કે પ્રાદેશિક નિયામક પાસે ચેલેન્જ થાય તો રદ્દ થાય એ નક્કી.”

■ હાલનું રાજકીય સમીકરણ અને સભ્યોની આક્રામકતા

હાલની તુલનામાં વર્ષ 2021 કરતાં નગરપાલિકા બોર્ડની રાજકીય વ્યૂહરચના બદલાઈ ગઈ છે. આથી અનેક સભ્યો:

ફક્ત રાજકીય દબાણથી આઇટમ મંજુર કરવાની ભૂલ પુનરાવર્તિત કરવા તૈયાર નથી
પ્રાઈમ પ્રોપર્ટી જાહેર જનતાના હિત માટે ઉપયોગી થાય તે માંગ કરી રહ્યા છે
આ કેસને ઊંચા અધિકારીઓ સુધી લઈ જવાની ચેતવણી આપી છે

એક સભ્યે કહ્યું:

“જગ્યા ખાલી કરાવીને ફરીથી પારદર્શી ટેન્ડર પ્રક્રિયા થાય તો નગરપાલિકાને જ દર મહિને લાખો રૂપિયાનો લાભ થશે.”

■ ‘આઇટમ લઈ જવાનો અધિકાર છે’—સતાધીશોનો વલણ, પરંતુ અંદરથી દબાણ સ્પષ્ટ

સતાધીશોની અંદરથી આ મુદ્દે મતભેદ છે. કેટલાક આગેવાનો કહે છે:

ઠરાવ સામાન્ય સભા સામે મૂકવો નગરપાલિકાનો અધિકાર છે
સભા યોગ્ય નિર્ણય લેશે
વિશેષ પરિસ્થિતિઓને ધ્યાને લઈને મદદરૂપ થવાનો પ્રશ્ન છે

પરંતુ અનેક સભ્યો આ દલીલ સ્વીકારવા તૈયાર નથી.

■ નગરપાલિકાના વહીવટ પર સવાલ—‘શહેરની સૌથી પ્રાઈમ જગ્યા… માત્ર 700 રૂપિયા?’

સરદાર ગાર્ડન:

શહેરના સૌથી વ્યસ્ત વિસ્તારો પૈકીનું એક
દુકાન-હોટેલ-વિજ્ઞાપન માટે સૌથી કિંમતી સ્થાન
રોડ બાજુ 942 ચો.ફૂટ જગ્યા

આટલી પ્રાઈમ જગ્યા માટે 700 રૂપિયાનો ભાડો નગરપાલિકા એસ્ટેટ વિભાગ, માર્કેટ મૂલ્યાંકન અને કાનૂની માળખાના તમામ નિયમોથી વિપરીત ગણાય છે.

સ્થાનિક નાગરિકો પણ અચંબામાં છે:

“જેટલી કિંમતી જગ્યા હોય ત્યાં સામાન્ય વ્યક્તિને 700 રૂપિયામાં ચાની ટપરી પણ ન મળે. આ તો નગરપાલિકા સંપત્તિના દુરુપયોગનું જીવંત ઉદાહરણ છે.”

■ રીન્યુઆલનો ઠરાવ પસાર થશે કે રદ્દ?—૬ ડિસેમ્બર પર સૌની નજર

હવે સૌથી મોટો સવાલ એ છે:

શું સામાન્ય સભા ગેરકાયદેસર ઠરાવનો પુનરાવર્તન કરશે?
શું સભ્યો વિરોધ કરીને આ આઇટમ રદ્દ કરાવશે?
શું મામલો જિલ્લા કલેક્ટર કે પ્રાદેશિક નિયામક સુધી પહોંચશે?

હાલની પરિસ્થિતિને જોતા, વગેરે નગરપાલિકાના ઇતિહાસમાં આ મુદ્દો સૌથી વધુ વિવાદાસ્પદ બનવાની શક્યતા છે.

■ નિષ્કર્ષ

આ સમગ્ર મામલો નગરપાલિકા વહીવટ, જાહેર સંપત્તિના સંચાલન, રાજકીય દબાણ, પારદર્શિતા અને કાયદાકીય ગણતરીઓ વચ્ચેનું જીવંત ઉદાહરણ છે. જનહિતને પ્રાથમિકતા મળવી જોઈએ કે રાજકીય સંરક્ષણને—તે 6 ડિસેમ્બરે થનારા નિર્ણય પરથી સ્પષ્ટ થશે.

અહેવલ માનસી સાવલીયા જેતપુર