દેશના નેશનલ હાઈવે પર મુસાફરી કરતી દુચકી વાહનો માટે હવે એક મોટો ફેરફાર લાવાયો છે. 15 જુલાઈ, 2025થી દેશભરના કેટલાક મહત્વના નેશનલ હાઈવે પર ટુ વ્હીલર વાહનચાલકોને પણ ટોલ ટેક્સ ચૂકવવો ફરજિયાત બનશે. હવે સુધી માત્ર ચાર અને વધુ પૈસાંવાળા વાહનો માટે જ ટોલ ટેક્સ લાગુ પડતો હતો, પરંતુ સરકાર દ્વારા હાઈવે જાળવણીના વધતા ખર્ચ અને ટ્રાફિક મેનેજમેન્ટના હેતુસર ટૂ-વ્હીલર્સને પણ ટોલના દાયરા હેઠળ લાવવાનો નિર્ણય લેવાયો છે.
ટ્રાયલ પાયલટ પ્રોજેક્ટ તરીકે અમલ
સાત રાજ્યોના મળીને કુલ 20 નેશનલ હાઈવે કૉરિડોર પર આ વ્યવસ્થા ટ્રાયલ આધાર પર શરૂ કરવામાં આવશે. જેમાં ગુજરાત, મહારાષ્ટ્ર, રાજસ્થાન, ઉત્તર પ્રદેશ, કર્ણાટક, તમિલનાડુ અને દિલ્હી જેવા મોટા રાજ્યોનો સમાવેશ થાય છે. ગુજરાતમાં અમદાવાદ-વડોદરા, રાજકોટ-જામનગર અને ભરૂચ-સુરત રૂટ્સ પર આ નિયમ લાગુ પડશે.
કેટલો ચૂકવવો પડશે ટોલ?
અધિકારીઓના જણાવ્યા અનુસાર ટૂ-વ્હીલર વાહનો માટે ટોલ દર બહુ ઓછી રકમમાં રાખવામાં આવશે. સામાન્ય રીતે એક ટોલપોઈન્ટ માટે રૂ. 10 થી 20 જેટલો દર રહેશે. જો આખો કૉરિડોર પસાર કરવો હોય તો કુલ રકમ રૂ. 50 થી 100ની આસપાસ થઈ શકે છે. દર રસ્તાના લંબાઈ અને વપરાશ અનુસાર ભિન્ન દર લાગુ પડશે.
FASTag હવે ટૂ-વ્હીલર્સ માટે પણ ફરજિયાત
ટોલ વસૂલીને ઝડપી અને કેશલેસ બનાવવા માટે ટૂ-વ્હીલર વાહન માટે પણ FASTag ફરજિયાત બનાવાશે. NHAI દ્વારા સ્પષ્ટ કરાયું છે કે FASTag વિના ટૂ-વ્હીલર વાહનોને ટોલપોઈન્ટ પરથી પસાર થવા દેવામાં નહીં આવે. જો FASTag વિના વાહન દેખાશે તો દંડવાળી રકમ સાથે ડબલ ટોલ વસૂલ કરાશે.
સરકારે શું કારણ આપ્યું?
મહત્વપૂર્ણ બાબત એ છે કે NHAI (નેશનલ હાઈવે ઓથોરિટી ઓફ ઇન્ડિયા) દ્વારા જણાવાયું છે કે દુચકીઓ પણ હાઈવે પર નોંધપાત્ર અવરજવર કરે છે અને તેઓ પણ ઈન્ફ્રાસ્ટ્રકચરનો ઉપયોગ કરે છે, ત્યારે તેમનો નાણાકીય ફાળો હોવો જરૂરી છે. બીજી બાજુ, હાઈવેની જાળવણીમાં કરોડો રૂપિયાનું ખર્ચો થાય છે અને સતત વધી રહેલા ટ્રાફિકને કારણે તેનું સંચાલન મુશ્કેલ બની રહ્યું છે.
લોકોને ચિંતાએ ઘેર્યા
દુચકી ચાલકો માટે આ જાહેરાત પછી સોશિયલ મીડિયામાં લોકોની મિશ્ર પ્રતિક્રિયાઓ જોવા મળી રહી છે. ઘણાં લોકોએ આ નિર્ણયને ન્યાયસંગત ગણાવ્યો છે તો ઘણા લોકોએ તેના વિરોધમાં અવાજ ઉઠાવ્યો છે. ખાસ કરીને વિદ્યાર્થી વર્ગ, ડિલિવરી બોયઝ, અને નાના વેપારીઓ માટે આ વધારાનો ખર્ચ બનશે તેવા મતો સામે આવી રહ્યા છે.
રાજકોટના યુવક અને ડિલિવરી પાર્સલ કંપનીમાં નોકરી કરતા કેતનભાઈ પરમાર કહે છે, “હमें રોજે રોજ 60-70 કિમી હાઈવે પર જવું પડે છે, હવે જો દર ટોલપોઈન્ટ પર રૂપિયા 10-20 ચૂકવવા પડે તો મહિને અમારું ખર્ચો 1000-1500 સુધી વધી શકે છે.”
સરકાર તરફથી સ્પષ્ટતા
મંત્રાલય તરફથી સ્પષ્ટ કરવામાં આવ્યું છે કે આ વ્યવસ્થા હાલ માત્ર ખાસ કૉરિડોર પર ટ્રાયલ ધોરણે અમલમાં મુકાશે. તેનું પરિણામ, સામાન્ય લોકો પર થતો અસર અને આવકના આંકડાઓના આધારે અંતિમ નિર્ણયો લેવામાં આવશે. વધુમાં, ખાસ વ્યાવસાયિક વાહનો, હોસ્પિટલ જઈ રહેલા દર્દીઓ તથા કેન્દ્ર સરકારના નિયમ અનુસાર જાહેર સેવા માટે ઉપયોગમાં લેવામાં આવતા ટૂ-વ્હીલર વાહનો માટે મુક્તિ આપવામાં આવી શકે છે.
ટૂ-વ્હીલર વીમા સાથે જોડાઈ શકે છે FASTag
સરકારનો પ્લાન છે કે ટૂ-વ્હીલર માટે FASTagને ટૂ-વ્હીલર વીમા સાથે લિંક કરી દેવામાં આવે જેથી વાહન માલિકે જાતે FASTag લેવું ફરજિયાત બને. પોલીસ કે આરટીઓને પણ FASTag વગરના વાહનો સામે દંડ લાદવાની સત્તા આપવામાં આવી શકે છે.
ટ્રાફિક માપદંડને સુધારવાનો પ્રયાસ
ટોલ ટેક્સમાં ટૂ-વ્હીલરોનો સમાવેશ કરવામાં આવવાનું એક કારણ એ પણ છે કે કેટલાક હાઈવે પર ગતિમર્યાદાનો ભંગ કે વાહનનિયંત્રણમાં અવ્યવસ્થિતતા વધુ જોવા મળે છે. ટોલના માધ્યમથી હવે ટૂ-વ્હીલર ચાલકોને પણ ટ્રેક કરી શકાશે.
નાગરિકો માટે માર્ગદર્શન
NHAI તથા રાજ્ય સરકારે ટૂ-વ્હીલર માલિકો માટે ખાસ હેલ્પલાઇન નંબર, FASTag ખરીદવા માટે પોર્ટલ તથા સ્થાનિક આરટીઓ પર સહાય કેન્દ્ર શરૂ કરવાની યોજના બનાવી છે.
નિષ્કર્ષે, ટૂ-વ્હીલર વાહનચાલકો માટે ટોલ ફરજિયાત બનાવવાનો નિર્ણય એક નવી દિશામાં મોટો પગથિયો છે. સરકારનું કહેવું છે કે હાઈવે ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરને ટકાવૂં અને સુવ્યવસ્થિત રાખવા માટે તમામ વપરાશકર્તાઓનો ફાળો જરૂરી છે. જોકે, હાલના સમયમાં તેનાથી સામાન્ય નાગરિક પર નાણાકીય ભાર વધે તે તર્ક પણ સરખો છે. આગામી દિવસોમાં નીતિનો અમલ અને તેનો સામાજિક અસર જ નિર્ણય કરશે કે આ પગલું કેટલું સફળ થાય છે.
INSTAGRAM: https://www.instagram.com/samay__sandesh/
FACEBOOK: https://www.facebook.com/SamaySandeshoffice
આવા ને આવા લટટેસ્ટ ન્યુસ જાણવા માટે સમયસંદેશન્યુસની વેબસાઇટને વિઝિટ કરો
