મહારાષ્ટ્રના ડોમ્બિવલી રેલવે સ્ટેશન પર છેલ્લા કેટલાક સમયથી મહિલા મુસાફરોને રોજિંદા પ્રવાસ દરમિયાન એક અનોખી મુશ્કેલીનો સામનો કરવો પડતો હતો. સેન્ટ્રલ રેલવેના આ વ્યસ્ત સ્ટેશનના પ્લેટફોર્મ નં. ૫ પર ૧૫ ડબ્બાની લોકલ ટ્રેન જ્યારે કલ્યાણ તરફ આવતી હતી, ત્યારે તેનો પહેલો ડબ્બો — જે ખાસ કરીને મહિલા મુસાફરો માટે અનામત હોય છે — એ જગ્યાએ ૫ ફુટ ૩ ઇંચ ઊંચી લોખંડની ફેન્સ હતી. આ ફેન્સના કારણે મહિલાઓને પોતાના ડબ્બામાં ચડવામાં ભારે તકલીફ પડતી હતી.
આ સમસ્યા લાંબા સમયથી ચાલી રહી હતી, પરંતુ તાજેતરમાં કેટલાક સજાગ નાગરિકો અને નિયમિત મહિલા મુસાફરો દ્વારા રેલવે અધિકારીઓ સુધી આ બાબત પહોંચાડતાં આખરે કાર્યવાહી થઈ. અધિકારીઓએ તાત્કાલિક સ્થળની મુલાકાત લઈ ફેન્સ હટાવી દીધી, જેથી હવે મહિલા મુસાફરો માટે ટ્રેનમાં ચડવાની પ્રક્રિયા સરળ અને સુરક્ષિત બની ગઈ છે.
🚉 ડોમ્બિવલી સ્ટેશન : મુંબઈ સેન્ટ્રલ રેલવેનો હૃદયબિંદુ
ડોમ્બિવલી, સેન્ટ્રલ લાઇનનું એક મહત્વપૂર્ણ સ્ટેશન છે, જ્યાં દરરોજ હજારો મુસાફરો આવનજાવન કરે છે. આ સ્ટેશનથી મુંબઈ અને કલ્યાણ વચ્ચેના ભાગમાં રોજ સવારે અને સાંજે ભારે ભીડ રહે છે. ખાસ કરીને ઓફિસ કલાકોમાં મહિલા મુસાફરો માટે આરક્ષિત ડબ્બામાં ચડવું ઘણી વખત અઘરું બની જાય છે.
મહિલા મુસાફરો માટે રિઝર્વ્ડ ડબ્બા સામાન્ય રીતે ટ્રેનના પ્રથમ અને છેલ્લાં ભાગે હોય છે. ડોમ્બિવલીના પ્લેટફોર્મ નં. ૫ પર કલ્યાણ તરફની દિશામાં આવતી ટ્રેનનો પહેલો મહિલા ડબ્બો ત્યાં જ રોકાય છે જ્યાં ફેન્સ લગાવાઈ હતી. આ ફેન્સ પ્લેટફોર્મની બાજુએ રેલવેની સુરક્ષા માટે લગાવવામાં આવી હતી, પરંતુ તેનું સ્થાન એવો હતો કે મહિલા મુસાફરોને ચડવા માટે પૂરતી જગ્યા મળતી ન હતી.
🙋♀️ મહિલા મુસાફરોની વાસ્તવિક મુશ્કેલીઓ
ડોમ્બિવલીની નિયમિત મહિલા મુસાફર સીમા જોશીએ જણાવ્યું કે, “અમે રોજ સવારે ૮.૩૦ની ટ્રેન પકડીએ છીએ. જ્યારે ટ્રેન પ્લેટફોર્મ પર આવે છે, ત્યારે મહિલા ડબ્બો બરાબર એ જગ્યાએ અટકે છે જ્યાં લોખંડની ફેન્સ છે. જેના કારણે મુસાફરોને ચડવા માટે ડબ્બાના મધ્ય ભાગ સુધી દોડવું પડે છે. ક્યારેક તો ભીડમાં ધક્કામુક્કી થાય છે અને પડવાની શક્યતા રહે છે.”
અન્ય એક મુસાફર અનુષ્કા નાયક કહે છે, “આ ફેન્સ અમને દરરોજ તકલીફ આપતી હતી. અમે ઘણી વાર લોકલ રેલવે અધિકારીઓને લખિતમાં રજૂઆત પણ કરી હતી. આખરે અમારી વાત સાંભળવામાં આવી, એ બદલ અમે રેલવેનો આભાર માનીએ છીએ.”
🛠️ ફરિયાદ બાદ રેલવેની તાત્કાલિક કાર્યવાહી
મહિલાઓની ફરિયાદ મળતાં જ સેન્ટ્રલ રેલવેના સ્ટેશન મેનેજર અને ટેકનિકલ વિભાગના અધિકારીઓએ સ્થળ પર જઈ નિરીક્ષણ કર્યું. ફેન્સની સ્થિતિ જોઈને અધિકારીઓએ સ્વીકાર્યું કે એ મુસાફરોને અડચણરૂપ છે. ત્યારબાદ તાત્કાલિક નિર્ણય લઈને એ ફેન્સ હટાવી દેવામાં આવી.
રેલવેના એક અધિકારીએ જણાવ્યું, “આ ફેન્સ વર્ષો પહેલાં સુરક્ષા માટે લગાવવામાં આવી હતી, પરંતુ હવે તેની જરૂર નહોતી. મહિલા મુસાફરોની સુવિધા અને સલામતી અમારું પ્રથમ પ્રાધાન્ય છે. તેથી એ ફેન્સને હટાવી દેવામાં આવી છે.”
🚦 ફેન્સ હટતાં સુધારાઈ મુસાફરીની વ્યવસ્થા
ફેન્સ દૂર કર્યા પછી હવે પ્લેટફોર્મના તે ભાગે મુસાફરોને પૂરતી જગ્યા મળી છે. મહિલા ડબ્બો સ્ટેશન પર આવતાં હવે મહિલાઓ સરળતાથી ચડી શકે છે. સવાર અને સાંજના પીક કલાકોમાં ધક્કામુક્કી કે અકસ્માતની શક્યતા ઘટી ગઈ છે.
રોજિંદા મુસાફરોએ કહ્યું કે હવે ચડવા-ઉતરવા વધુ સરળ બન્યું છે. ખાસ કરીને વડીલ મહિલાઓ અને સ્કૂલ કોલેજની યુવતીઓ માટે આ ફેરફાર રાહતરૂપ સાબિત થયો છે.
👮♀️ મહિલા સુરક્ષા માટે રેલવેની સતત પ્રયત્નશીલતા
સેન્ટ્રલ રેલવે છેલ્લા કેટલાંક વર્ષોથી મહિલા મુસાફરોની સુરક્ષા અને આરામદાયક મુસાફરી માટે અનેક પહેલ કરી રહી છે. દરેક સ્ટેશન પર મહિલા રિઝર્વ્ડ ઝોન બનાવવામાં આવ્યા છે, CCTV કૅમેરા લગાવવામાં આવ્યા છે અને મહિલા પોલીસના પેટ્રોલિંગ પણ વધારવામાં આવ્યું છે.
રેલવે સત્તાવાળાઓ કહે છે કે, “મહિલા મુસાફરો માટે ‘લેડીઝ ફર્સ્ટ’ એ અમારું ધ્યેય છે. તેઓ માટે નાના ફેરફાર પણ મોટી સુવિધા બની શકે છે.”
🧍♀️ નાગરિકોનો પ્રતિસાદ : સંવેદનશીલ નિર્ણયની પ્રશંસા
ફેન્સ હટાવાની કાર્યવાહી બાદ સ્થાનિક નાગરિકો અને નિયમિત મુસાફરોમાં ખુશીનો માહોલ છે. નાગરિક સંસ્થા મુંબઈ લોકલ ફોરમના સભ્ય વિજય દેવે જણાવ્યું કે, “મહિલાઓના પ્રશ્નોને તાત્કાલિક ઉકેલવાનું જે વલણ રેલવે અધિકારીઓએ બતાવ્યું છે તે પ્રશંસનીય છે. આવા નાના સુધારાઓ નાગરિકોમાં વિશ્વાસ વધારવા મદદરૂપ બને છે.”
અન્ય એક મુસાફર, નીતા પાટીલએ કહ્યું, “આજે જે રીતે રેલવે તાત્કાલિક પ્રતિસાદ આપ્યું તે અન્ય વિભાગો માટે ઉદાહરણરૂપ છે. ફક્ત તકલીફ સાંભળવી પૂરતી નથી, પરંતુ એને ઉકેલવી જરૂરી છે.”
🚉 ડોમ્બિવલી સ્ટેશનના વિકાસ પ્રોજેક્ટ્સ
ડોમ્બિવલી સ્ટેશન પર છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં અનેક સુધારણા કાર્યો હાથ ધરવામાં આવ્યા છે. નવા ફૂટ-ઓવર બ્રિજ, લિફ્ટ અને એસ્કેલેટર શરૂ કરવામાં આવ્યા છે. તેમજ ડિજિટલ ડિસ્પ્લે બોર્ડ અને CCTV સુવિધા પણ વધારવામાં આવી છે.
રેલવે અધિકારીઓના જણાવ્યા મુજબ આગામી સમયમાં સ્ટેશન પર મહિલા વેઇટિંગ રૂમમાં સુધારા, વધુ બેઠકો, પ્યૂર ડ્રિંકિંગ વોટર સુવિધા અને નવું રેસ્ટરૂમ પણ બનાવવામાં આવશે.
🌆 નિષ્કર્ષ : એક નાનો પગલું, પણ મહિલાઓ માટે મોટો આરામ
આ ફેન્સ હટાવવાનો નિર્ણય કદાચ પ્રશાસન માટે સામાન્ય લાગશે, પરંતુ રોજિંદા પ્રવાસ કરતી હજારો મહિલાઓ માટે એ એક મોટી રાહત બની છે. અવારનવાર નાની તકલીફો ઉકેલવાથી જ જાહેર પરિવહનની વિશ્વસનીયતા વધે છે.
આ ઘટના બતાવે છે કે જ્યારે પ્રશાસન નાગરિકોની ફરિયાદને ગંભીરતાથી લે છે, ત્યારે નાગરિકો અને તંત્ર વચ્ચેનો વિશ્વાસ વધુ મજબૂત બને છે.
હવે ડોમ્બિવલી સ્ટેશનની મહિલા મુસાફરો નિરાંતે પોતાના ડબ્બામાં ચડી શકે છે — કોઈ ફેન્સ, કોઈ અવરોધ વગર.
આ નિર્ણય માત્ર લોખંડની ફેન્સ દૂર કરવાનો નથી, પરંતુ નાગરિકોની અવાજને માન આપવાનો જીવંત ઉદાહરણ છે.
