નવી દિલ્હી, તા. ૧૬ જુલાઈ
દેશની સૌથી મોટી જેલ તિહારમાં હવે માત્ર સુધારાત્મક değil, આત્મનિર્ભરતાના પથ પર પણ વિશિષ્ટ પ્રયાસ શરૂ થયા છે. તિહાર જેલના પરિસરમાં ‘એક કદમ પ્રાકૃતિક કૃષિ કી ઓર’ વિષયક વિશેષ કાર્યક્રમ યોજવામાં આવ્યો હતો, જેમાં ગુજરાતના રાજ્યપાલ અને પ્રાકૃતિક ખેતીના પ્રેરક પાયોનિયર શ્રી આચાર્ય દેવવ્રતજીએ પોતાની અનુભવોના આધારે કેદીઓ તથા જેલ સ્ટાફને જીવલેણ માર્ગદર્શન આપ્યું હતું.
कार्यક્રમમાં દિલ્હી સરકારના ગૃહ, ઉર્જા અને શિક્ષણ મંત્રી શ્રી આશિષ સૂદ, ગૃહ વિભાગના અગ્ર સચિવ શ્રી એ.અનબરાસુ, તેમજ જેલના ડિરેક્ટર જનરલ શ્રી સતીશ ગોલચા સહિત ઉચ્ચ અધિકારીઓ પણ ઉપસ્થિત રહ્યા હતા.
પ્રધાનમંત્રીએ આપેલી દિશા અનુસાર શરૂ થયો પ્રયાસ
પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્રભાઈ મોદીએ તિહાર જેલ પરિસરમાં ઉપલબ્ધ ખેતીલાયક જમીનનો પ્રયોગ પ્રાકૃતિક ખેતી માટે કરવા તેમજ કેદીઓને આ પદ્ધતિની તાલીમ આપી તેમને જેલબાદ જીવનમાં ઉપયોગી બનવા માટે આત્મનિર્ભર બનાવવાની કલ્પના વ્યક્ત કરી હતી. આ દિશામાં રાજ્યપાલ શ્રી દેવવ્રતજીએ તિહાર જેલના વહીવટી તંત્ર સાથે બેઠક યોજી અને કાર્યક્રમની શરૂઆત કરી.
કેદીઓ માટે નવી આશાનું પથ: જમીનથી જીવન સુધીનો સંદેશ
શ્રી આચાર્ય દેવવ્રતજીએ તેમના પ્રવચનમાં પ્રાકૃતિક ખેતીના વૈજ્ઞાનિક આધાર વિશે વિસ્તૃત રીતે માહિતી આપી. તેમણે કહ્યું કે:
“પ્રાકૃતિક ખેતી એ માત્ર ખેતી પદ્ધતિ નહીં, પણ પર્યાવરણ સંરક્ષણ અને રાષ્ટ્ર નિર્માણ માટેનું એક વ્યાપક લોકઆંદોલન છે.”
તેમણે ઉમેર્યું કે પ્રાકૃતિક ખેતી ઓર્ગેનિક ખેતીથી પણ આગળ નીકળે છે, કારણ કે તેમાં લોકલ ઇનપુટ્સનો ઉપયોગ થાય છે અને જમીન, પાણી, અને પર્યાવરણને કોઇ હાનિ થતી નથી. ખેડૂતને લોનમાંથી મુક્તિ મળે છે, ખેતી ખર્ચ ઓછો પડે છે અને ઉપજ પૌષ્ટિક બને છે.
રાસાયણિક ખેતીની તીવ્ર ટીકા
રાજ્યપાલશ્રીએ જણાવ્યું કે આજની-date ખેડૂત પ્રણાલીઓમાં રાસાયણિક ખાતરો અને જંતુનાશકોનો વધારે ઉપયોગ થતો ગયો છે, જેના લીધે:
-
જમીનની જૈવિક રચના નષ્ટ થાય છે
-
પાણીને પ્રદૂષિત કરે છે
-
અનાજના પોષક તત્વો ઓછા થાય છે
-
લાંબા ગાળે સ્વાસ્થ્ય પર ખતરનાક અસરો પડે છે
તેમણે કહ્યું કે સમય આવયો છે કે આપણે આ પદ્ધતિમાંથી બહાર આવીએ અને પ્રાકૃતિક પદ્ધતિ તરફ વળીયે.
‘ઝીરો બજેટ ખેતી’ દ્વારા આત્મનિર્ભરતા
શ્રી આચાર્ય દેવવ્રતજીએ ઝીરો બજેટ પદ્ધતિને આધીન ખેતી કરવા માટે કેદીઓને પ્રેરિત કરતાં કહ્યું કે:”પ્રાકૃતિક ખેતી એ પૈસા વગરના સંસાધનો પર આધારિત પદ્ધતિ છે. ગાયના છાણ, ગૌમૂત્રથી બનાવી શકાય તેવું જીવામૃત જમીન માટે અમૃત સમાન છે.”
તેમણે કહ્યું કે આ પદ્ધતિમાં ન તો લોનની જરૂર હોય છે ન તો કિંમતી પેસ્ટિસાઇડ્સની. જેથી ખેડૂત પોતે સ્વતંત્ર બને છે.
જેલમાંથી શરૂ થઈ રહેલો નવો વિઝન
દિલ્હી સરકારના મંત્રી શ્રી આશિષ સૂદે જણાવ્યું કે:
-
તિહાર જેલમાં પ્રાકૃતિક ખેતી શરૂ થઈ ગઈ છે
-
કેદીઓ તેને આત્મનિર્ભર બનવા માટે અનુકૂળ રીતે取り રહ્યા છે
-
તિહાર હાટ દ્વારા પ્રાકૃતિક પેદાશો વેચાશે
-
થોડી પેદાશો જેલના રસોડામાં પણ ઉપયોગમાં આવશે
તેમણે ગુજરાતમાં 9.5 લાખથી વધુ ખેડૂતો દ્વારા અપનાવાયેલી પ્રાકૃતિક ખેતીની પણ પ્રશંસા કરી.
મહાનુભાવોની મુલાકાત અને પ્રેરણાસ્પદ ક્ષણો
આ પ્રસંગે મહાનુભાવોએ તિહાર જેલના સેન્ટ્રલ જેલ નં. 1 ની મુલાકાત લીધી જ્યાં કેદીઓ દ્વારા ખેતીની કામગીરી શરૂ થઈ ચૂકી છે. બાદમાં, સેન્ટ્રલ જેલ નં. 4 ની મુલાકાત દરમિયાન તેમને જેલના આર્ટ ગેલેરી, જ્યુટ બેગ ઉત્પાદન યુનિટ, LED યુનિટ વગેરે વિશે માહિતગાર કરાયા.
જેલના ડિરેક્ટર જનરલ શ્રી સતીશ ગોલચાએ મહેમાનોને જેલ વિભાગ દ્વારા હાથ ધરવામાં આવેલા પુનર્વસન આધારિત કાર્યક્રમોની વિગત આપી અને કેદીઓના સામાજીક પુનઃસ્થાપન માટે પ્રાકૃતિક ખેતીના પ્રયાસને મહત્વપૂર્ણ ગણાવ્યું.
નિષ્કર્ષ: જમીન ઉપર આશાની ખેતી, જીવનમાં નવા સુજોગોનું વાવેતર
તિહાર જેલમાં શરૂ થયેલી પ્રાકૃતિક ખેતી માત્ર કૃષિ સાથે જોડાયેલ પ્રવૃત્તિ નથી, પરંતુ તે કેદીઓ માટે નવી આશાનું બીજ રૂપે ઊભરી રહી છે. રાષ્ટ્રપતિ પુરસ્કાર વિજેતા અને ઉદ્દીપક વક્તા તરીકે ઓળખાતા શ્રી આચાર્ય દેવવ્રતજીએ આ પહેલ દ્વારા એક વખત ફરીવાર સિદ્ધ કર્યું છે કે સાચા અર્થમાં પરિવર્તન માત્ર ચર્ચાઓથી નહીં, પણ ક્ષેત્રકર્મ અને સમર્પણથી શક્ય બને છે.
INSTAGRAM: https://www.instagram.com/samay__sandesh/
FACEBOOK: https://www.facebook.com/SamaySandeshoffice
આવા ને આવા લટટેસ્ટ ન્યુસ જાણવા માટે સમયસંદેશન્યુસની વેબસાઇટને વિઝિટ કરો
