ભારતના સ્વાતંત્ર્યસંગ્રામ અને આદિવાસી ગૌરવના અદમ્ય પ્રતીક એવા ભગવાન બિરસા મુંડાની 150મી જન્મજયંતિને “જનજાતિય ગૌરવ વર્ષ” તરીકે સમગ્ર દેશમાં ઊજવવામાં આવી રહી છે. રાજ્ય સરકારના માર્ગદર્શન હેઠળ દેવભૂમિ દ્વારકા જિલ્લામાં આ ખાસ અવસરને યાદગાર બનાવવા માટે ભાણવડ તાલુકાના મોખાણા ગામે રબારી સમાજ વાડી ખાતે વિશાળ જિલ્લા કક્ષાનો કાર્યક્રમ યોજાયો. આ કાર્યક્રમની ભવ્યતા, જનસમૂહનો ઉત્સાહ અને સમગ્ર આદિજાતિ સમાજના અપ્રતિમ યોગદાનને સન્માન આપવાની ભાવના આ મહોત્સવનું કેન્દ્રબિંદુ બની રહી.
કાર્યક્રમ માત્ર ઉજવણી પૂરતો નહીં, પરંતુ વાસ્તવિક વિકાસ અને કલ્યાણકારી યોજનાઓના લાભથી સમૃદ્ધ એવા સક્રિય પ્રયત્નોનો પ્રતીક બન્યો. આશરે રૂ. 650 લાખથી વધુના કુલ 209 વિકાસકાર્યોનું લોકાર્પણ તથા ખાતમુહૂર્ત મહાનુભાવોના હસ્તે કરાતા મોખાણા અને આસપાસના વિસ્તારોને વિકાસની નવી દિશા મળી.
બિરસા મુંડા: આદર્શ, પ્રેરણા અને રાષ્ટ્રગૌરવ
કાર્યક્રમના મુખ્ય વક્તા અને માનનીય ધારાસભ્ય શ્રી મુળુભાઈ બેરાએ તેમના ભાષણમાં ભગવાન બિરસા મુંડાના જીવનપ્રસંગોને અત્યંત ભાવભીની રીતે યાદ કરતા જણાવ્યું કે બિરસા મુંડા માત્ર આદિજાતિ સમાજના નેતા નહોતાં, પણ તેઓ ભારતના સામાન્ય નાગરિક માટે પણ ન્યાય, હક્ક, પ્રકૃતિ અને સ્વાભિમાનના અવિસ્મરણીય પ્રતીક હતા.
તેમણે જણાવ્યું કે અંગ્રેજ શાસનના ત્રાસ સામે માત્ર 25 વર્ષની ઉમરમાં જ અદભૂત જંગ છેડીને આદિજાતિ સમાજને “જલ-જંગલ-જમીન”ના અધિકારો અંગે જાગૃત કર્યું. એવા મહાન યોદ્ધાની જન્મજયંતિને “જનજાતિય ગૌરવ દિવસ” તરીકે ઊજવવાનો નિર્ણય વડાપ્રધાન શ્રી નરેન્દ્રભાઈ મોદીનાં દૂરદર્શી નેતૃત્વનું પ્રતિબિંબ છે.
શ્રી મુળુભાઈ બેરાએ વધુમાં ઉમેર્યું કે રાજ્ય સરકાર આદિજાતિ સમાજને વિકાસના મુખ્ય પ્રવાહમાં જોડવા માટે અનેક યોજનાઓ અમલમાં મૂકી રહી છે. શિક્ષણ, આરોગ્ય, આવાસ, રોજગાર અને આર્થિક સશક્તિકરણ જેવા તમામ ક્ષેત્રોમાં નોંધપાત્ર વૃદ્ધિ જણાઈ રહી છે.
મોખાણા ખાતે ભવ્ય કાર્યક્રમ: શિસ્ત, શ્રદ્ધા અને સંગઠિત સમાજની ઝલક
મોખાણા ગામના વિશાળ મેદાનમાં જનજાતિ ગૌરવ વર્ષનો આ કાર્યક્રમ અવિસ્મરણીય બની રહ્યો. સવારથી જ ગામમાં માહોલ ઉત્સવમય જણાતો હતો. વિવિધ જાતિ-સમુદાયો, યુવા સંગઠનો, મહિલા મંડળો અને શાળાના વિદ્યાર્થીઓ મોટી સંખ્યામાં પહોંચ્યા હતા.
ગામના પ્રવેશદ્વારે પરંપરાગત લોકનૃત્યો, મઢવી સંગીત અને આદિજાતિ સમુદાયના લોકગીતોએ આગંતુકોનું સ્વાગત કર્યું. કાર્યક્રમ સ્થળે બિરસા મુંડાના જીવનકથન દર્શાવતી દર્પણીઓ અને છબીઓના પ્રદર્શન સાથે ગામના ઐતિહાસિક પરંપરાઓને પણ સ્થાન અપાયું.
કાર્યક્રમના મુખ્ય વિભાગો:
-
દીપપ્રજ્વલન અને પ્રાર્થના સાથે કાર્યક્રમનું પ્રારંભ
-
भगવાન બિરસા મુંડાને પુષ્પાંજલી અને શ્રદ્ધાંજલિ
-
વિકાસકાર્યોના લોકાર્પણ અને ખાતમુહૂર્તના સ્થળદર્શન
-
આદિજાતિ વિદ્યાર્થીઓ અને તેજસ્વી યુવાનોનું સન્માન સમારોહ
-
કલ્યાણકારી યોજનાઓના લાભાર્થીઓને પ્રમાણપત્ર વિતરણ
-
બિરસા મુંડા પર બનાવેલી વિશેષ પ્રેરણાદાયક ફિલ્મનું નિહાળન
-
વૃક્ષારોપણ કાર્યક્રમ સાથે હરિયાળીનું સંકલ્પ
650 લાખના 209 વિકાસકામોથી ભાણવડ તાલુકાને નવી દિશા
આ કાર્યક્રમનું મુખ્ય આકર્ષણ હતું રૂ. 650 લાખથી વધુના સરકારી વિકાસ કાર્યોનું લોકાર્પણ અને ખાતમુહૂર્ત. તેમાં ગામોના માર્ગ સુધારણા, પીવાના પાણીની વ્યવસ્થા, સમુદાય હોલ, શૌચાલય વ્યવસ્થા, શૈક્ષણિક સુવિધાઓનો વધારો, આંગણવાડી અને પ્રાથમિક શાળાના બાંધકામ તેમજ અનેક ગ્રામ વિકાસ યોજનાઓનો સમાવેશ થાય છે.
આ વિકાસકામો માત્ર ઢાંચાકીય સુવિધા પૂરતા નથી, પરંતુ ગ્રામ્ય સમાજના દૈનિક જીવનમાં સીધી અસર પહોંચાડે છે. સરકારી તંત્ર અને સ્થાનિક સંસ્થાઓના સંકલિત પ્રયાસો ગામડાઓમાં સર્વાંગી વિકાસ તરફ મહત્વપૂર્ણ પગલું દર્શાવે છે.
આદિજાતિ યુવા, વિદ્યાર્થી અને સિદ્ધિધારકોનું ગૌરવપૂર્ણ સન્માન
આદિજાતિ સમાજના અખૂટ પ્રતિભાશાળી યુવા અને વિદ્યાર્થિઓને વિવિધ ક્ષેત્રોમાં સરાહનીય પ્રદર્શન બદલ મંચ પરથી વિશેષ સન્માન આપવામાં આવ્યું. શૈક્ષણિક સિદ્ધિઓ, રમતગમત, કલા-સંસ્કૃતિ, NCC-NSS પ્રવૃત્તિઓ તથા ગૌરવ યાત્રા દરમ્યાન યોજાયેલી વિવિધ સ્પર્ધાઓમાં ઉત્કૃષ્ટ કાર્ય દેખાડનાર વિદ્યાર્થીનું ગામજનોએ તાળીઓના ગડગડાટ સાથે સન્માન કર્યું.
આ સન્માન સમારોહ માત્ર યુવા પ્રતિભાને પ્રોત્સાહન પૂરતું નહીં, પરંતુ સમગ્ર સમાજમાં શિક્ષણ અને કુશળતા વિકાસ પ્રત્યે નવા ભાવ નિર્માણ માટે મહત્વનું પગલું સાબિત થયું.
કલ્યાણકારી યોજનાઓના લાભાર્થીઓને લાભાન્વિત કરાયા
કાર્યક્રમ દરમિયાન મહાનુભાવોના હસ્તે PM આવાસ યોજના, વિધવા સહાય, વયવૃદ્ધ પેન્શન, મઢવી મહિલા કલ્યાણ, શિક્ષણ સહાય, સાધન સહાયતા, રિકશા-મોટર સાધન વિતરણ સહિત અનેક કલ્યાણકારી યોજનાઓના લાભાર્થીઓને પ્રમાણપત્રો અને કિટ્સ આપવામાં આવી.
લાભાર્થીઓમાં વૃદ્ધો, મહિલાઓ, વિદ્યાર્થીઓ, દિવ્યાંગ અને યુવાનોનો સમાવેશ થતા સમાજના દરેક વર્ગને પ્રોત્સાહન અને સશક્તિકરણ તરફ એક સકારાત્મક વાતાવરણ સર્જાયો.
બિરસા મુંડાના જીવન પર બનેલી ખાસ ફિલ્મનું પ્રદર્શન
આ પ્રસંગે બિરસા મુંડાના જીવન પર આધારિત એક હૃદયસ્પર્શી ફિલ્મનું પ્રદર્શન કરાયું. ફિલ્મમાં તેમના સંઘર્ષમય જીવન, અંગ્રેજો વિરુદ્ધના આંદોલન, આદિજાતિ સમાજના હકો માટે કરેલી લડત અને તેમના આત્મત્યાગની કથા રજૂ કરાઈ હતી.
ફિલ્મે ઉપસ્થિત નાગરિકોને અભૂતપૂર્વ પ્રેરણા અને ગૌરવની લાગણી આપી.
વૃક્ષારોપણથી પર્યાવરણની સુરક્ષા તરફ નવા સંકલ્પો
કાર્યક્રમના અંતે મહાનુભાવો, અધિકારીઓ, જનપ્રતિનિધિઓ અને નાગરિકો દ્વારા વૃક્ષારોપણ કરવામાં આવ્યું. આદિજાતિ સમાજની “પ્રકૃતિ સાથેની અનન્ય નૈસર્ગિક જોડણી”ને યાદ રાખતાં વૃક્ષારોપણને વિશેષ મહત્વ અપાયું.
મહાનુભાવોની ઉપસ્થિતિએ વધારી કાર્યક્રરની શોભા
કાર્યક્રમમાં જિલ્લા વિકાસ અધિકારી શ્રી એ.બી. પાંડોર, જિલ્લા પંચાયત સભ્ય શ્રીમતી રાજીબેન મોરી, જિલ્લા ગ્રામ વિકાસ એજન્સી નિયામક શ્રી હેતલ જોશી, અગ્રણી સર્વે શ્રી મયુરભાઈ ગઢવી, વી.ડી. મોરી, પાલભાઈ કરમૂર, પ્રિયેશભાઈ અનડકટ, હમીરભાઈ કનારા, ગોવિંદભાઈ કનારા, સાજણભાઈ રાવલીયા, અલ્પેશભાઈ પાથર, ભાલચંદ્રભાઈ ભટ્ટ સહિતના અનેક મહાનુભાવો ઉપસ્થિત રહ્યા.
કાર્યક્રમનું ઉત્તમ સંચાલન અને શાબ્દિક સ્વાગત જિલ્લા વિકાસ અધિકારી શ્રી એ.બી. પાંડોર દ્વારા કરવામાં આવ્યું જ્યારે આભારવિધિ પ્રાંત અધિકારી શ્રી કે.કે. કરમટાએ વ્યક્ત કરી.
ઉપસંહાર: આદિજાતિ ઉત્કર્ષની દિશામાં ઐતિહાસિક પગલું
દેવભૂમિ દ્વારકા જિલ્લાના મોખાણા ગામે યોજાયેલ આ જનજાતિય ગૌરવ વર્ષનો કાર્યક્રમ માત્ર એક ઉજવણી નહોતો, પરંતુ આદિજાતિ સમાજના ગૌરવનું પુનઃપ્રતિપાદન અને ભવિષ્ય માટેના સશક્તિકરણનું મજબૂત પગલું હતો. બિરસા મુંડાની પ્રેરણા અને રાજ્ય સરકારની વિકાસમય દૃષ્ટિએ આ કાર્યક્રમને વિશેષ બનાવ્યો.
આ પ્રસંગે થયેલા વિકાસકાર્યો, સન્માન સમારોહો, યોજનાઓના લાભ વિતરણ અને સાંસ્કૃતિક પ્રદર્શનોએ આપણી સમાજવ્યવસ્થામાં જનજાતિ સમાજનું વધતું મહત્વ ફરીથી સ્પષ્ટ કર્યું.
