જામનગર જિલ્લાના ઐતિહાસિક શહેર ધ્રોલમાં બનેલી એક ગંભીર ઘટના ફરી એક વાર શહેરી આયોજન, તંત્રની બેદરકારી અને સલામતીના પ્રશ્નોને ચીરવી ગઈ છે. ધ્રોલના મેમણ ચોક વિસ્તારમાં આવેલ એક જૂની બિલ્ડિંગ અચાનક ધરાશાઈ થતા આખા વિસ્તારમાં હાહાકાર મચી ગયો હતો. આ દુર્ઘટનામાં બિલ્ડિંગની નીચે કેટલાક વાહનો દટાઈ ગયા છે, જેમાં મોટાભાગે મોટરસાયકલનો સમાવેશ થાય છે.
હાલમાં લોકોમાં ભય અને રોષનું મિશ્રણ જોવા મળી રહ્યું છે. કારણ કે દુર્ઘટના બને પછી દોઢ કલાક વીતી જતા છતાં પણ તંત્ર ઘટનાસ્થળે હાજર ન થયું. પરિણામે સ્થાનિક લોકોએ પોતાના પ્રયત્નોથી બચાવ અને શોધખોળ કામગીરી હાથ ધરવાની ફરજ પડી. આ ઘટનાએ ફરી એક વાર પુરવાર કર્યું છે કે શહેરોમાં તંત્રનો પ્રતિસાદ સમયસર ન મળતાં સામાન્ય નાગરિકો પોતાના જીવનને જોખમમાં મૂકી જાતે જ સંકટનો સામનો કરે છે.
ઘટનાની વિગત: અચાનક ધરાશાયી થયેલું બિલ્ડિંગ
ધ્રોલના મેમણ ચોક વિસ્તારમાં આ બિલ્ડિંગ ઘણા વર્ષોથી ઉભું હતું. બિલ્ડિંગ જુનું અને નબળું હોવા છતાં તેની સામે તંત્રએ કોઈ કાર્યવાહી હાથ ધરી નહોતી. લોકોના જણાવ્યા પ્રમાણે, બિલ્ડિંગની દિવાલોમાં લાંબા સમયથી તિરાડો દેખાઈ રહી હતી અને મકાન ખસ્તાહાલ હાલતમાં હતું. તેમ છતાં ન તો તંત્રએ કોઈ નોટિસ આપી કે ન તો માલિકોએ તેના રિપેર અથવા તોડી પાડવા અંગે પગલાં લીધા.
બિલ્ડિંગ અચાનક ધરાશાઈ થતાં જ ભયાનક અવાજ થયો અને આસપાસ ધૂળનો ગોટો ઊભો થયો. લોકોના કહેવા મુજબ, ઘટના એટલી ઝડપથી બની કે આસપાસ ઊભેલા લોકો ભાગી છૂટ્યા. મિનિટોમાં જ વાહનો ધરાશાયી થયેલા અવશેષ નીચે દટાઈ ગયા.
લોકોની પ્રથમ પ્રતિક્રિયા: હિંમતભર્યું કામ
સ્થાનિક રહેવાસીઓ અને વેપારીઓ તરત જ ઘટનાસ્થળે દોડી આવ્યા. લોકો પોતાની હાથની સાધનો વડે અવશેષ હટાવવાનો પ્રયત્ન કરવા લાગ્યા. કેટલાક લોકોએ કૂદાળ, ફાવડો અને લાકડાની મદદથી દબાયેલા વાહનોને બહાર કાઢવાનો પ્રયાસ કર્યો. ઘટનાસ્થળે ચીસા-પોકારના દૃશ્યો જોવા મળ્યા.
લોકોએ જણાવ્યું કે “જો કોઈ વ્યક્તિ બિલ્ડિંગ નીચે દટાયો હશે તો તેને જીવિત બચાવવા માટેના સુવર્ણ મિનિટો તંત્રની ગેરહાજરીમાં બગડી ગયા.”
તંત્રની બેદરકારી: લોકોમાં રોષ
સૌથી ચોંકાવનારી વાત એ છે કે ઘટના બને પછી દોઢ કલાક સુધી તંત્રની કોઈ ટીમ સ્થળ પર પહોંચી નહોતી. આ દરમિયાન લોકો પોતાની જાતે જ બચાવ કામગીરી કરતા રહ્યા. સમયસર તંત્રની ટીમ હાજર રહી હોત તો કદાચ વધુ વ્યાપક નુકસાન અટકી શક્યું હોત.
લોકોએ ગુસ્સાભેર કહ્યું કે “કરદાતા નાગરિકો તંત્ર પર વિશ્વાસ રાખે છે, પરંતુ મુશ્કેલીના સમયે તંત્ર ગાયબ રહી જાય છે.”
સલામતીના પ્રશ્નો: જૂના મકાનોનું વધતું જોખમ
ધ્રોલ શહેર અને અન્ય નાના-મધ્યમ શહેરોમાં આવા ઘણા જૂના મકાનો ઊભા છે, જે ક્યારે પણ ધરાશાઈ થઈ શકે છે. વરસાદી સિઝનમાં તો આ જોખમ વધુ વધી જાય છે. બિલ્ડિંગ ધરાશાઈ જેવી ઘટનાઓ શહેરોમાં નવી નથી. છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં રાજકોટ, સુરત, અમદાવાદ સહિતના અનેક શહેરોમાં આવી દુર્ઘટનાઓ બની છે, જેમાં અનેક લોકોએ પોતાનો જીવ ગુમાવ્યો છે.
આ બનાવ એનું જીવંત ઉદાહરણ છે કે શહેરી વિસ્તારોમાં બિલ્ડિંગની સેફ્ટી ઓડિટની સુવ્યવસ્થિત પદ્ધતિ તાત્કાલિક અમલમાં લાવવાની જરૂર છે.
સ્થાનિક વેપારીઓની ચિંતાઓ
મેમણ ચોક ધ્રોલનો એક વ્યસ્ત વિસ્તાર છે. અહીં વેપારીઓના દુકાનો તથા લોકવસ્તી વધુ હોવાથી આ ઘટના વધુ ભયાનક બની શકી હોત. જો બિલ્ડિંગ ધરાશાઈ ત્યારે લોકો અંદર કે નજીક હાજર હોત તો જાનહાનિ નક્કી હતી.
સ્થાનિક વેપારીઓએ જણાવ્યું કે “અમે વારંવાર તંત્રને અરજી કરી હતી કે આ બિલ્ડિંગ જોખમી છે, તેને તોડી પાડવું જોઈએ. છતાં કોઈ કાર્યવાહી થઈ નહીં. હવે તંત્રની બેદરકારીથી વાહનો દટાઈ ગયા છે અને અમને ભારે નુકસાન સહન કરવું પડશે.”
રાજકીય પ્રતિક્રિયા
ઘટના બાદ શહેરના રાજકીય આગેવાનો પણ ઘટનાસ્થળે પહોંચ્યા. વિપક્ષના આગેવાનોએ તંત્રની નિષ્ક્રિયતા અંગે કટાક્ષ કર્યો. તેમનું કહેવું હતું કે “શહેરના લોકોનું જીવન જોખમમાં હોવા છતાં તંત્ર આરામથી બેઠું છે. નાગરિકોની સલામતી તંત્ર માટે પ્રાથમિકતા હોવી જોઈએ.”
લોકોની માંગણીઓ
ઘટનાસ્થળે ભેગા થયેલા લોકોએ કેટલાક મહત્વપૂર્ણ પ્રશ્નો ઉઠાવ્યા:
-
ધ્રોલમાં કેટલા જૂના મકાનો જોખમી હાલતમાં છે?
-
તંત્રે આવા મકાનોની યાદી બનાવી છે કે નહીં?
-
બિલ્ડિંગ સેફ્ટી ઓડિટ ક્યારે અને કેવી રીતે થશે?
-
વાહનો દટાવાના નુકસાનની ભરપાઈ કોણ કરશે?
લોકોએ સ્પષ્ટ શબ્દોમાં કહ્યું કે હવે તેમને માત્ર વચનોથી સંતોષ નહીં મળે, તંત્રે ચોક્કસ પગલાં લેવા પડશે.
મિડિયાની ભૂમિકા
ઘટના બાદ મિડિયા ચેનલો પણ સ્થળ પર પહોંચ્યાં. લોકોએ મિડિયા સમક્ષ પોતાનો રોષ વ્યક્ત કર્યો. મિડિયાએ આ બેદરકારીને તંત્ર સુધી પહોંચાડતાં સ્થાનિક પ્રશાસન હરકતમાં આવ્યું.
રેસ્ક્યુ ટીમોની મોડી એન્ટ્રી
અંતે, લાંબી રાહ બાદ તંત્રના અધિકારીઓ અને રેસ્ક્યુ ટીમ ઘટના સ્થળે પહોંચ્યા. પરંતુ ત્યાં સુધીમાં સ્થાનિક લોકોએ મોટા પ્રમાણમાં કચરો અને અવશેષ હટાવી દીધા હતા. તંત્રની આ મોડી કામગીરીએ લોકોમાં વધુ અસંતોષ ફેલાવ્યો.
વિશ્વકર્મા દિવસની જેમ અંધશ્રદ્ધા નહીં, સુરક્ષાની જરુર
કેટલાક લોકોએ ટિપ્પણી કરી કે “અમે દર વર્ષે તહેવારો ઉજવીએ છીએ, લાખો રૂપિયાનો ખર્ચ કરીએ છીએ, પરંતુ આપણા શહેરની સલામતી તરફ કોઈ ધ્યાન નથી આપતું. જૂના મકાનોની ચકાસણી માટે સરકાર અને નગરપાલિકા પાસે પૈસા કેમ નથી?”
ભવિષ્ય માટેના પાઠ
આ ઘટના સ્પષ્ટ સંદેશ આપે છે કે હવે તંત્રએ નીચેના પગલાં લેવાની તાત્કાલિક જરૂર છે:
-
શહેરના તમામ જૂના મકાનોની યાદી બનાવી સેફ્ટી ઓડિટ કરવી.
-
જોખમી જાહેર કરાયેલા મકાનો તોડી પાડવા માટે કડક કાર્યવાહી કરવી.
-
નાગરિકોને પુનર્વસન માટે વિકલ્પ આપવો.
-
દુર્ઘટનામાં નુકસાન પામેલા નાગરિકોને યોગ્ય વળતર આપવું.
-
તંત્રની તાત્કાલિક પ્રતિસાદ ક્ષમતા સુધારવી.
અંતિમ શબ્દ
ધ્રોલમાં જૂનું બિલ્ડિંગ ધરાશાઈ થવું માત્ર એક સામાન્ય ઘટના નથી, તે તંત્રની બેદરકારી, શહેરના અયોજિત વિકાસ અને સલામતી પ્રત્યેની અવગણનાનો કાળો કિસ્સો છે. લોકોની હિંમત અને એકતા પ્રશંસનીય છે, પરંતુ નાગરિકોને પોતાનો જીવ જોખમમાં મૂકી જાતે જ બચાવ અભિયાન ચલાવવું પડે એ રાજ્ય માટે શરમજનક બાબત છે.
આ બનાવ તંત્રને આંખ ઉઘાડે તેવો છે. જો હજુ પણ સત્તાવાળાઓ જાગશે નહીં તો આવી દુર્ઘટનાઓ ફરી બનવાની સંભાવના નકારી શકાતી નથી.
WhatsApp link-
https://chat.whatsapp.com/L18FV1R9B1r42hmCOLc6QL
FACEBOOK LINK –
https://www.facebook.com/SamaySandesh…
Instagram link –
https://t.me/joinchat/g1_gPdcFxtM1NDZl
TELEGRAM LINK –
https://t.me/joinchat/uIljpkLp6VViYjRl
જનતાના અવાજને અમે કરીશુ ઉજાગર…
સંપર્ક કરો. +91 88660 66060
