નાલાસોપારામાં વધુ એક જર્જરિત ઈમારતનો ખતરો: ૧૨૫ રહેવાસીઓ સ્થળાંતર, પ્રશાસનની સતર્ક કામગીરીથી મોટો અકસ્માત ટળ્યો

મુંબઈ મહાનગર વિસ્તાર અને તેની આસપાસના વિસ્તારોમાં છેલ્લા થોડા વર્ષોથી વારંવાર જર્જરિત ઈમારતો ધરાશાયી થવાની ઘટનાઓ સામે આવી રહી છે. વસઈ-વિરાર વિસ્તાર, જ્યાં વસ્તી ઝડપથી વધી રહી છે અને નવા-નવા રહેણાંક કોમ્પ્લેક્સ ઉભા થઈ રહ્યા છે, ત્યાં જૂની અને જર્જરિત ઈમારતો જાહેર સુરક્ષાને મોટો ખતરો ઉભો કરી રહી છે. તાજું ઉદાહરણ છે નાલાસોપારા પૂર્વના રહમતનગરમાં આવેલ સબા એપાર્ટમેન્ટનું, જ્યાં મંગળવારે સાંજે થાંભલાઓમાં તિરાડો પડતા ઈમારત ખતરનાક રીતે ઝૂકી ગઈ હતી.

આ ઘટના માત્ર એક બિલ્ડિંગની નબળી હાલત નથી દર્શાવતી, પરંતુ સમગ્ર શહેરમાં ચાલી રહેલા બિનજવાબદાર બાંધકામ અને જાળવણીની ઉદાસીનતા પર પણ ગંભીર પ્રશ્નો ઉભા કરે છે. વસઈ-વિરાર મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશન (VVMC)ની ઝડપી કાર્યવાહીથી મોટો અકસ્માત ટળ્યો, નહીં તો પાલઘર જિલ્લાના વસઈમાં થોડા જ દિવસો પહેલાં બનેલી દુર્ઘટનાની જેમ અહીં પણ નિર્દોષ લોકોના જીવ જતાં રહેવાના હતા.

ઘટના કેવી રીતે બની?

મંગળવારે બપોરે સબા એપાર્ટમેન્ટના રહેવાસીઓએ પોતાના થાંભલાઓમાં તિરાડો દેખાઈ આવતાં સોસાયટીની તાત્કાલિક બેઠક બોલાવી. બેઠક દરમ્યાન કેટલાક સભ્યોએ સ્પષ્ટ કર્યું કે ઈમારત ખતરનાક રીતે ઝૂકવા લાગી છે. આ જાણ થતાં જ સોસાયટીના લોકોને ગભરાટ ફેલાયો અને તરત જ VVMCને જાણ કરવામાં આવી.

VVMCના અધિકારીઓ સાથે નાલાસોપારા પોલીસ અને મુંબઈ ફાયર બ્રિગેડની ટીમ તરત જ ઘટનાસ્થળે પહોંચી ગઈ. તપાસ દરમ્યાન માલુમ પડ્યું કે થાંભલાઓના તિરાડો ગંભીર છે અને કોઈપણ સમયે ઈમારત ધરાશાયી થઈ શકે છે. પરિણામે ૧૨૫ રહેવાસીઓનું સ્થળાંતર તાત્કાલિક હાથ ધરાયું.

સ્થળાંતર પ્રક્રિયા

ઈમારતમાં રહેતા ૨૦ પરિવારોને અને બાજુની ઈમારતના લગભગ ૧૧૫ રહેવાસીઓને સુરક્ષિત સ્થળે ખસેડવામાં આવ્યા. VVMCએ તાત્કાલિક વ્યવસ્થા કરીને લોકોને પૂજારી હોલ અને નજીકની મદરેસામાં રાખ્યા.

સ્થળાંતર દરમ્યાન રહેવાસીઓ ઉતાવળમાં પોતાનો કિંમતી સામાન લઈ જતાં જોવા મળ્યા. કેટલાક લોકોએ ફર્નિચર, ઇલેક્ટ્રોનિક્સ, દસ્તાવેજો વગેરે સલામત સ્થાને લઈ જવાનો પ્રયત્ન કર્યો, જ્યારે કેટલાક લોકોને પોતાના ઘરમાંથી કંઈપણ લઈ જવાનો સમય મળ્યો નહોતો. જોકે, સૌ પ્રથમ લોકોની સુરક્ષાને જ પ્રાથમિકતા આપવામાં આવી.

VVMCની કાર્યવાહી

VVMCએ ઇમારતનું સ્ટ્રક્ચરલ ઓડિટ હાથ ધર્યું અને સબા એપાર્ટમેન્ટને C2-A શ્રેણી હેઠળ સૂચિબદ્ધ કર્યું. આ શ્રેણીનો અર્થ એ થાય છે કે ઇમારતને તોડી પાડવી પડશે અને ભવિષ્યમાં તેનું પુનર્નિર્માણ થશે. VVMCએ આ અંગે રહેવાસીઓને સ્પષ્ટ સૂચના આપી અને તેમને વિકલ્પ રૂપે સ્થળાંતરની સુવિધાઓ પૂરી પાડવા અંગે ખાતરી આપી.

રહેવાસીઓની વ્યથા

સબા એપાર્ટમેન્ટના રહેવાસીઓએ કહ્યું કે ઈમારત લગભગ ૨૦ વર્ષ પહેલાં બાંધવામાં આવી હતી. વર્ષોથી સમારકામ અને જાળવણીના અભાવે ઈમારત ધીમે ધીમે નબળી બનતી ગઈ હતી. એક રહેવાસીએ જણાવ્યું:

“અમારી સોસાયટીએ સમારકામ અંગે ચર્ચા કરવા માટે બેઠક બોલાવી હતી. પરંતુ તિરાડો એટલા ગંભીર હતા કે અમારે ચર્ચા કરતાં પહેલાં જ ઈમારત ખાલી કરવી પડી.”

બીજા રહેવાસીએ ઉમેર્યું:

“અમે અહીં વર્ષોથી રહી રહ્યા છીએ. અમારી આખી કમાણી આ ઘર પર ખર્ચી દીધી છે. હવે અમારે ફરીથી નવી જગ્યાએ રહેવાનું છે. અમને સરકાર અને VVMC તરફથી પૂરતી સહાય મળે તેવી અપેક્ષા છે.”

તાજેતરની દુર્ઘટનાની યાદ અપાવતી ઘટના

આ ઘટના માત્ર એક બિલ્ડિંગનો મામલો નથી, પરંતુ આખા વિસ્તાર માટે ચેતવણી છે. ગયા અઠવાડિયે વસઈમાં એક જૂની ઇમારત ધરાશાયી થઈ હતી જેમાં ૧૭ લોકોનાં મોત થયા હતા. આ દુર્ઘટના હજી તાજી જ છે અને લોકો હજુ પણ તેનો આઘાત ભૂલ્યા નથી.

નાલાસોપારાની આ ઘટના એ દર્શાવે છે કે VVMC હવે વધુ સતર્ક બની ગયું છે. વહેલી તકે કાર્યવાહી કરીને રહેવાસીઓનું સ્થળાંતર કરાવવું એ પ્રશાસનનો પ્રશંસનીય નિર્ણય છે.

નિષ્ણાતોની ચેતવણી

સિવિલ એન્જિનિયરો અને બિલ્ડિંગ નિષ્ણાતોનું કહેવું છે કે મુંબઈ અને તેની આસપાસના વિસ્તારોમાં ઘણી ઈમારતો હવે સ્ટ્રક્ચરલ દૃષ્ટિએ નબળી બની ગઈ છે. સતત ભેજ, મોન્સૂન, તેમજ વર્ષોથી જાળવણી ન થવાને કારણે થાંભલા અને પાયા કમજોર થઈ ગયા છે. જો સમયસર પગલાં ન લેવાય તો આગામી સમયમાં આવી ઘટનાઓ વધતી જશે.

સરકાર અને પ્રશાસનની ભૂમિકા

રાજ્ય સરકાર તથા VVMC પર હવે દબાણ છે કે તેઓ શહેરની તમામ જૂની ઈમારતોનું તાત્કાલિક સ્ટ્રક્ચરલ ઓડિટ કરે. લોકોની માંગ છે કે માત્ર કાર્યવાહી નહીં, પરંતુ રહેવાસીઓને નવા ઘરનું વિકલ્પ પણ પૂરું પાડવામાં આવે.

સામાજિક કાર્યકરોનું કહેવું છે કે ઘણી વખત ભ્રષ્ટાચારના કારણે જર્જરિત ઈમારતોને “રહેણાક લાયક” જાહેર કરવામાં આવે છે. આ કારણે સામાન્ય નાગરિકોના જીવ જોખમમાં મુકાઈ જાય છે.

આગાહી અને ઉપાય

વિશેષજ્ઞો કહે છે કે આવી દુર્ઘટનાઓ અટકાવવા માટે ત્રણ મુખ્ય પગલાં જરૂરી છે:

વાર્ષિક સ્ટ્રક્ચરલ ઓડિટ – દરેક ઈમારતનું નિયમિત નિરીક્ષણ કરવું જોઈએ.
રિ-ડેવલપમેન્ટની પ્રક્રિયા ઝડપી કરવી – જુની ઈમારતો તોડીને નવી સુરક્ષિત ઈમારતો બાંધવી જોઈએ.
રહેવાસીઓને સહાયતા – સ્થળાંતર વખતે લોકોની આવશ્યકતાઓ પૂરી પાડવી જોઈએ જેથી તેઓ મુશ્કેલીમાં ન પડે.

ઉપસંહાર

નાલાસોપારાની આ ઘટના એ સાબિત કરે છે કે જો પ્રશાસન સમયસર સતર્ક બને તો મોટી દુર્ઘટના ટાળી શકાય છે. ૧૨૫ રહેવાસીઓનું સ્થળાંતર સફળતાપૂર્વક કરાયું એ VVMCની ઝડપી કાર્યવાહીનું પરિણામ છે. પરંતુ આ સાથે જ એ પ્રશ્ન ઉભો થાય છે કે શું હવે પણ અનેક ઇમારતો એવા જ ખતરામાં નથી?

જો સરકાર, VVMC અને સોસાયટીઓ મળીને સમયસર પગલાં લે, તો ભવિષ્યમાં આવી દુર્ઘટનાઓ અટકાવી શકાય છે. નહીંતર દર વર્ષે મોન્સૂન સાથે જર્જરિત ઈમારતો ધરાશાયી થતી રહેશે અને નિર્દોષ લોકો જીવ ગુમાવતા રહેશે.

WhatsApp link-
https://chat.whatsapp.com/L18FV1R9B1r42hmCOLc6QL

FACEBOOK LINK –
https://www.facebook.com/SamaySandesh…

Instagram link –
https://t.me/joinchat/g1_gPdcFxtM1NDZl

TELEGRAM LINK –
https://t.me/joinchat/uIljpkLp6VViYjRl

જનતાના અવાજને અમે કરીશુ ઉજાગર…
સંપર્ક કરો. +91 88660 66060