મહારાષ્ટ્રના ઉપમુખ्यमंत्री દેવેન્દ્ર ફડણવીસ ફરી એકવાર ચર્ચામાં આવ્યા છે. મુંબઈમાં યોજાયેલી ઇન્ડિયાઝ ઇન્ટરનેશનલ મૂવમેન્ટ ટુ યુનાઇટ નેશન્સ (IIMUN)ની યુથ કનેક્ટ ઇવેન્ટમાં તેમણે યુવાનોને અનુલક્ષીને રાજકારણ, ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર ડેવલપમેન્ટ, મેટ્રો અને ટનલ નેટવર્ક તેમજ યુવાનોની માનસિકતા અંગે વ્યાપક ચર્ચા કરી. તેમના ભાષણને હળવાશભરી રાજકીય ટીકાઓ, યુવાનીમાં લોકપ્રિય ‘Gen-Z’ શબ્દોની સ્ટાઇલિશ વાચા અને ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરના ટેક્નિકલ વર્ણનોને કારણે ખાસ લોકચાહના મળી.
ફડણવીસે નવા યુગના શબ્દો ‘સ્લે’, ‘રિઝ’ અને ‘ડેલુલુ’ને રાજકારણના આધુનિક પ્રતિબિંબ સાથે જોડીને પ્રેક્ષકોમાં હાસ્ય અને ઉત્સાહના પલ સર્જ્યા હતા. ખાસ કરીને ‘ડેલુલુ’ શબ્દને વ્યાખ્યિત કરવા તેઓએ રાઝ વગર રાહુલ ગાંધીનું નામ જ પૂરતું હોવાનું કહ્યું—અને હૉલમાં તાળીઓનો ગડગડાટ થઈ ગયો.
પાતાળલોક જેવું ભૂગર્ભ નેટવર્ક: મુંબઈનાં ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરનું ભવિષ્ય
ફડણવીસે પોતાના ભાષણમાં મુંબઈની લાંબા ગાળાની રચનાત્મક વિકાસ-યોજનાઓ પર પ્રકાશ નાખ્યો. તેમણે જણાવીયું કે શહેરમાં આગામી વર્ષોમાં વિશ્વસ્તરીય ભૂગર્ભ ટનલ નેટવર્ક ઊભું થવાનું છે, જે હાલના ટ્રાફિકના ભારને નાબૂદ કરશે.
તેઓએ હળવી ભાષામાં કહ્યું–
“મુંબઈની નીચે એટલું મોટું ટનલ-નેટવર્ક બનશે કે એને હું ‘પાતાલલોક’ કહીશ તો પણ ઓછું પડશે.”
આ પ્રોજેક્ટ્સમાં––
-
થાણે–બોરીવલી ટનલ
-
મુલુંડ–ગોરેગામ ટનલ
-
પ્રખ્યાત કોસ્ટલ રોડનું ભાઈંદર સુધી એક્સ્ટેન્શન
-
ઈસ્ટ–વેસ્ટ ઝડપી કનેક્ટિવિટી કૉરિડોર
સમાવેશ થાય છે.
ફડણવીસે જણાવ્યું કે અટલ સેતુથી ગિરગામ ચોપાટી સુધી જોડતી અન્ડરગ્રાઉન્ડ ટનલ ત્રણ વર્ષમાં પૂર્ણ થશે, જે મુસાફરોનો સમય અડધો કરશે.
મુંબઈ વન ઍપ: ભવિષ્યના શહેરી પરિવહનનું યુનિફાઈડ મોડલ
ફડણવીસનાં મતે પરિવહન વ્યવસ્થાની કાર્યક્ષમતામાં સુધારો લાવતો મુંબઈ વન ઍપ એક ક્રાંતિકારી પહેલ છે. આ ઍપ દ્વારા––
-
મેટ્રો
-
લોકલ ટ્રેન
-
બેસ્ટ બસ
બધા માટે એક જ યુનિફાઈડ ટિકિટ સિસ્ટમ ઉપલબ્ધ થશે.
તેમણે વચન આપ્યું કે આગામી સમયમાં લોકલ ટ્રેનોમાં સંપૂર્ણ ઍર-કન્ડિશન્ડ કોચિસ આવશે, જેમાં ઓટોમેટિક દરવાજા હશે. સૌથી મહત્વની જાહેરાત એ હતી કે AC ટ્રેનના ભાડા સેકન્ડ ક્લાસના ભાડા જેટલા જ રહેશે, જેથી સામાન્ય મુસાફરો માટે મુસાફરી વધુ આરામદાયક અને સુલભ બને.
યુવાનોને રાજકારણમાં જગ્યા: BJPની 40% ટિકિટ અનામતની જાહેરાત
ઇવેન્ટનો સૌથી મહત્વનો મુદ્દો હતો યુવાનોને રાજકારણમાં સક્રિય ભૂમિકા આપવા પર ભાર. ફડણવીસે સ્પષ્ટ કર્યું કે ભારતીય જનતા પાર્ટી (BJP) આગામી સ્થાનિક સ્વરાજ ચૂંટણીમાં––
“ઓછામાં ઓછી 40 ટકા ટિકિટ 35 વર્ષથી ઓછી ઉંમરના ઉમેદવારોને આપશે.”
આ નિર્ણયને રાજકારણના યુવાનિકરણની દિશામાં મોટો વળાંક માનવામાં આવે છે.
ફડણવીસે કહ્યું:
“લોકશાહી સમાજનું પ્રતિબિંબ છે અને સમાજને આકાર પણ આપે છે. જો યુવાનો સિસ્ટમમાં નહિ આવે તો સિસ્ટમ યુવાન નહીં બને.”
‘ક્રીમિનલ રેકોર્ડ ધરાવતા ઉમેદવારોનો મુદ્દો ગંભીર—પણ આખી સિસ્ટમને દોષારોપણ ખોટું’
BMCની છેલ્લી ચૂંટણીનો ઉલ્લેખ કરતા ફડણવીસે જણાવ્યું કે ૨૧૬ ઉમેદવારો પાસે ક્રીમિનલ રેકોર્ડ હતો. તેમણે માન્યતા આપી કે ખરાબ લોકો દરેક ક્ષેત્રમાં હોય છે, પરંતુ આખી સિસ્ટમને ભ્રષ્ટ ગણાવવું અયોગ્ય છે.
તેમણે ઉમેર્યું:
“જો સિસ્ટમ સંપૂર્ણપણે ખરાબ હોત તો ભારત આજે વિશ્વના સૌથી ઝડપથી વિકસતા દેશોમાં કેવી રીતે સામેલ હોત?”
‘મારા સામે ૩૫ પોલીસ કેસ—પણ એક પણ નૈતિક પતનનો નહીં’
ફડણવીસે પોતાના વિવાદાસ્પદ રાજકીય જીવન અંગે પણ ખુલ્લું બોલ્યા.
તેમણે દાવો કર્યો કે તેમના વિરુદ્ધ કુલ ૩૫ પોલીસ કેસ નોંધાયેલા, પરંતુ એમાંથી એકપણ કેસ ‘નૈતિક પતન’ અથવા ભ્રષ્ટાચારનો નહોતો.
તેમના શબ્દોમાં––
“મેં ક્યારેય ખોટું કર્યું નથી. દરેક કેસ મેં જાહેર હિતમાં લડ્યો હતો. લોકહિત માટે લડત આપવી ક્રાઇમ નથી.”
BMC સ્કૂલોનો મુદ્દો: ‘બાળકોનો ઘટાડો શિક્ષણની ખામીને કારણે નહીં’
છેલ્લાં કેટલાક વર્ષોમાં BMCની સ્કૂલોમાં બાળકોની સંખ્યામાં નોંધપાત્ર ઘટાડો જોવા મળ્યો છે. વિપક્ષ દ્વારા આ મુદ્દે સરકાર પર લગ્નારૂપ આક્ષેપો થયા છે. પરંતુ ફડણવીસે આ આક્ષેપોને ખંડન કર્યું.
તેમણે જણાવ્યું કે––
-
BMC સ્કૂલોની ગુણવત્તા નબળી નથી
-
પરંતુ છેલ્લા દાયકામાં ખાનગી સ્કૂલોની સંખ્યા તેજીથી વધી
-
જેના કારણે બાળકોએ ખાનગી વિસ્તાર તરફ ઝુકાવ દર્શાવ્યો
મહત્વનું એ પણ છે કે 2018 પછી કરવામાં આવેલા શૈક્ષણિક સુધારા બાદ બે લાખ જેટલા વિદ્યાર્થીઓ ફરીથી સરકારી જિલ્લાની સ્કૂલોમાં આવ્યા છે.
Gen-Z શબ્દો સાથે રાજકીય ટીકાનો મિલાપ: ‘ડેલુલુ’ ટિપ્પણીથી હૉલ હસી પડ્યો
ફડણવીસના ભાષણમાં સૌથી વધુ ચર્ચામાં રહેલો ભાગ હતો તેમનો Gen-Z શબ્દોનો રાજકીય ઉપયોગ.
‘સ્લે’ નું રાજકીય ઉદાહરણ
તેમણે મજાકમાં કહ્યું:
“લોકશાહીમાં ‘સ્લે’ શબ્દનું સ્થાન નથી. પણ તાજેતરના પરિણામોને જોઈને ઘણા લોકોએ કહ્યું– ‘ઈન્હોંને સ્લે કર દિયા!’”
‘રિઝ’ અને મુંબઈનું ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર
મુંબઈના કોસ્ટલ રોડ, ટનલ, હાઈ-સ્પીડ કૉરિડોર જેવા પ્રોજેક્ટ્સને તેમણે “રિઝવાળું વિકાસ” ગણાવ્યું.
રાહુલ ગાંધી અને ‘ડેલુલુ’
સૌથી વધું હસવણી ટિપ્પણી હતી–
“ડેલ્યુઝનલ માટે Gen-Z ‘ડેલુલુ’ શબ્દ વાપરે છે. આ શબ્દ સમજાવવા માટે મને ઉદાહરણ આપવાની જરૂર નથી. ફક્ત ‘રાહુલ ગાંધી’ નામ પૂરતું છે.”
આ ટિપ્પણી પર હોલ કલાકો સુધી ગુંજી ઉઠ્યો.
મુંબઈના વિકાસનો દીર્ધગાળાનો રોડમૅપ
ફડણવીસે સ્પષ્ટ કર્યું કે આગામી દાયકામાં મુંબઈ––
-
ભૂગર્ભ ટનલ
-
એકીકૃત મેટ્રો નેટવર્ક
-
AC લોકલ ટ્રેનો
-
ઝડપી કનેક્ટર્સ
-
કોસ્ટલ રોડ
-
અદ્યતન ટ્રાન્સપોર્ટ ટેકનોલોજી
સાથે એશિયાના સૌથી આધુનિક શહેરોમાં સ્થાન મેળવે તેવી સંભાવના છે.
વિસ્તૃત નેટવર્ક શહેરને “નૉર્થ–સાઉથ” નહીં પરંતુ “ઈસ્ટ–વેસ્ટ” કનેક્ટિવિટીને મુખ્ય ધારા બનાવશે. હાલ ઈસ્ટ–વેસ્ટમાં મુસાફરી ૬૦–૯૦ મિનિટ લાગે છે, જે નવી સિસ્ટમ સાથે ૧૦–૧૫ મિનિટમાં પૂર્ણ થઈ શકશે.
યુવાનોને કેન્દ્રસ્થાને રાખતી રાજકીય વિચારસરણી
ઇવેન્ટમાં હાજર યુવાનોને સંબોધતા ફડણવીસે સ્પષ્ટ સંદેશ આપ્યો કે—
“જ્યારે યુવાનો રાજકારણમાં સક્રિય બનશે, ત્યારે જ ભારતની સિસ્ટમ યુવા-કેન્દ્રિત બનશે.”
તેમણે આ વારસો યુવાનોને આપવાની જરૂરિયાત પર ભાર મૂક્યો, કારણ કે––
-
ટેક્નોલોજીની સમજ
-
નવી પેઢીની વિચારશૈલી
-
ઝડપી નિર્ણય-સામર્થ્ય
દેશના રાજકીય અને વહીવટી માળખાને આગળ ધપાવવા અનિવાર્ય છે.
નિષ્કર્ષ
ફડણવીસના સમગ્ર ભાષણમાં ઇન્ફ્રાસ્ટ્રકચર, પરિવહન, યુવાનો માટે રાજકીય તકો અને Gen-Z ટચનો અનોખો મિશ્રણ જોવા મળ્યો. તેમના હળવેશભર્યા શબ્દો, સાહસી જાહેરાતો અને સ્પષ્ટ વલણો દર્શાવે છે કે મુંબઈ અને મહારાષ્ટ્રના વિકાસને લઈ સરકાર ગંભીર છે, અને સાથે સાથે યુવાનોને રાજકારણમાં મુખ્ય ભૂમિકા આપવા મક્કમ છે.
આવતા સમયમાં મુંબઈના વિકાસ પ્રોજેક્ટ્સ વાસ્તવમાં ‘પાતાલલોક’થી ‘આસમાને’ સુધી નો પરિવર્તન લાવશે કે કેમ—તે જોવાનું રહેશે, પરંતુ ફડણવીસનો આ યુવા-કેન્દ્રિત સંદેશ રાજકીય ગલ્લીઓમાં ચર્ચાનો મુખ્ય વિષય બન્યો છે.
