“રાજકોટનું બિનઉપયોગી અંડરપાસ: ઇજનેરોની અવ્યવસ્થાની ભેંકાર સજા નાગરિકોને!”
વિસ્તૃત વર્ણન:
રાજકોટ શહેરમાં ટ્રાફિકની સમસ્યાઓથી નગરજનોને રાહત આપવાના દાવાઓ સાથે અનેકવિધ વિકાસના પ્રોજેક્ટો હાથ ધરવામાં આવ્યા છે. તેવી જ એક યોજના હેઠળ હોમી દસ્તુર માર્ગ ઉપર લાખો રૂપિયાના ખર્ચે બનેલું અંડરપાસ નાળું આજે સમાપ્ત થઇને પણ એક મહિના પછી પણ ખુલ્લું મુકાયું નથી. અંદાજે ૪ કરોડના ખર્ચે તૈયાર થયેલું આ અંડરપાસ નાળું હવે ઇજનેરોની બેદરકારી અને આયોજનશૂન્ય અભિગમના કારણે વિવાદાસ્પદ બની ગયું છે.
શહેરી વિકાસ માટે સરકાર અને મહાનગરપાલિકા દ્વારા સમયાંતરે અનેક યોજનાઓ ઘડાય છે, પણ તેમનાં અમલીકરણમાં યોજનાઓનું બોજું નહીં પણ નાગરિકોની આશાઓ તૂટે તેવો અનુભવ વારંવાર થાય છે. હોમી દસ્તુર રોડ જેવો વ્યસ્ત માર્ગ ચોમાસા દરમિયાન ટ્રાફિકની મુશ્કેલીથી ગરસ્ત રહે છે, ત્યારે નગરપાલિકાએ અહીં અંડરપાસ નાળું બનાવીને વાહન વ્યવહાર સરળ બનાવવા માટે પહેલ કરી હતી. પરંતુ આ પહેલ આજે હાસ્યાસ્પદ બની ગઈ છે.
વિશેષતઃ, અંડરપાસ નાળાં બને ત્યારે તેમાં સૌપ્રથમ અને સૌથી અગત્યની બાબત પાણી નિકાલની વ્યવસ્થાની થાય છે. પણ આશ્ચર્યજનક રીતે લાખો રૂપિયાની રકમ ખર્ચી ને પણ આ કામમાં સ્ટ્રોંમ વોટર ડ્રેનેજ માટે કોઈ ચોક્કસ વ્યવસ્થા જ કરવામાં આવી નથી. પરિણામે, અંડરપાસમાં વરસાદી પાણી ભરાવાની તીવ્ર શક્યતા ઉભી થઇ છે.
જ્યારે કોઈ પણ ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર પ્રોજેક્ટની યોજના ઘડી રહી હોય ત્યારે તેના દરેક તબક્કાનું યોગ્ય આયોજન અને નિષ્ણાતોની દેખરેખ ખુબજ જરૂરી હોય છે. પરંતુ અહીં જે ઘટના બની છે તે દર્શાવે છે કે રાજકોટ મહાનગરપાલિકાના કેટલીક ઇજનેરી શાખાઓમાં નેતૃત્વ અને તકનીકી કુશળતાનું પૂરતું અભાવ છે.
આંધળે પ્રોજેક્ટ અમલમાં મુકવા માટે કેવળ ટેન્ડર પદ્ધતિ અને એજન્સી પસંદગી પૂરતી નથી. જવાબદારીનું ભાવ અને શહેરના ભવિષ્ય માટે થતી અસર અંગે ગહન વિચારણાની જરૂર હોય છે.
સ્થાનિક નાગરિકોનો આક્ષેપ છે કે આ કામ માત્ર પેપરવર્ક પૂરતું રહ્યું છે. કામ પૂર્ણ થઈ ગયાનું કાગળો પર છે પણ મેદાનમાં હજુ ન તો તેનો કોઈ વ્યાવસાયિક ઉપયોગ શરૂ થયો છે કે ન તો તેનું લોકાર્પણ. એક મહિના થી અંડરપાસ તૈયાર હોવા છતાં તે બંધ પડ્યું છે અને જનતા માટે કોઈ જ ઉપયોગનો નથી.
મહત્વપૂર્ણ વાત એ છે કે, જ્યારે અંડરપાસનું નિર્માણ ચાલુ હતું ત્યારે જ એન્જિનિયરો અને નિમણૂક કરેલી એજન્સીઓએ પાણી નિકાલની વ્યવસ્થા માટે યોગ્ય પગલાં લેવાં જોઇતાં હતાં. પણ આ બિનજવાબદારી અને અલ્પદૃષ્ટિને લીધે આજે આ આખું ઢાંચું બિનઉપયોગી બની ગયું છે.
રાજકોટ મનપાના એક નગરસેવકે કડક શબ્દોમાં આ મામલાને લઈને કહ્યું કે, “જ્યારે ૪ કરોડ જેટલો કરોડોનો ખર્ચ થાય છે, ત્યારે એ કાર્ય લોકોને લાભદાયક બનવું જોઈએ, પરંતુ અહીં તો લોકો માટે તકલીફદાયક બની ગયું છે. અંડરપાસ નાળું ખુલ્લું નથી અને પાટા પર વરસાદી પાણી ભરાઈ જાય તો ત્યાં વાહનચાલકો માટે જીવલેણ સ્થિતિ ઊભી થાય.”
તંત્ર દ્વારા કહેવાય છે કે સ્ટ્રોંમ વોટર ડ્રેનેજ માટે અનેક એજન્સીઓને સંપર્ક કરાયો હતો પરંતુ કોઈએ ટેન્ડર ભર્યું નહીં. આ અહીંના પ્રશાસન માટે અત્યંત શરમજનક બાબત છે. સમાધાનના નામે જવાબદારી ટાળવાનો આ ઘાટ વિકાસના નામે પડખાં ખાઈ રહેલી નીતિઓની નબળાઈ છે.
આ સમયે લોકોમાં ભારે રોષ જોવા મળી રહ્યો છે. નાગરિકોનું કહેવું છે કે જવાબદાર ઇજનેરોને સસ્પેન્ડ કરવા જોઈએ, જેથી આવી બેદરકારી ફરીથી ન થાય. આ મામલો માત્ર નાણાંની બરબાદીનો નથી, પરંતુ જનહિતમાં લેવાયેલા નિર્ણયો અને તેનો અમલ કેવી રીતે થવો જોઈએ તેનો પ્રશ્ન છે.
શહેરી વિકાસ કે શહેરી તકલીફ?
જેમ જેમ શહેર વિકસે છે તેમ તેમ નવી જમાવટ, વાહનવ્યવહાર માટે સુવિધાઓ અને આધુનિક માળખાકીય વિકાસ જરૂરી બની જાય છે. પણ જો એ વિકાસ યોગ્ય યોજના અને ભવિષ્યદ્રષ્ટિ વગર થાય તો તે શહેર માટે આશીર્વાદ નહિં પણ અભિશાપ બની જાય છે. રાજકોટમાં બન્યું આ અંડરપાસ નાળું એનું જીવતું ઉદાહરણ છે.
નાગરિકોના અવાજને હવે દબાવવામાં નહીં આવે. સામાજિક કાર્યકરો, સ્થાનિક નેતાઓ અને મિડિયાએ પણ આ મુદ્દાને ગંભીરતાથી ઉઠાવવાનું શરૂ કર્યું છે. સોશિયલ મીડિયા પર પણ “#UnderpassFail” ટ્રેન્ડ થઈ રહ્યો છે.
નિષ્કર્ષ:
જો હવે તંત્ર અને જવાબદાર અધિકારીઓ ચેતશે નહીં તો આવનારા સમયમાં આવા વધુ અનેક વિકાસ કામો માત્ર પેસા અને મજૂરીનો ખોટો ખર્ચ સાબિત થશે. જનહિત માટે કામ કરતા પ્રોજેક્ટોની અસરકારકતા ત્યારે જ લાગુ પડે જ્યારે તેની પાછળ જવાબદારી, નિષ્ણાતોની દેખરેખ અને સમયસર સમાધાનની ભાવના હોય.
અંતે, ‘હોઈ છીકે તોય ઘાટ બગડે નહીં’ જેવી પદ્યપંક્તિ અહીં અનુકૂળ બને છે. જો હવે પણ યોગ્ય કાર્યવાહી ન થાય, તો આવું અંડરપાસ માત્ર પથ્થરનું ઢાંચું નહીં, પણ તંત્રની નિષ્ફળતાનું શિલાલેખ બની રહેશે.
