રાધનપુર તાલુકામાં નર્મદા વિભાગના કર્મચારીની ભારે બેદરકારી સામે આવતા લોકસ્તરે ભારે ચકચાર મચી છે. કુણશેલા કેનાલની સંપાદિત સરકારી જમીન પર બ્લુ ફાઈટ સોલાર કંપની તરફથી કોઈપણ પ્રકારની લેખિત મંજૂરી વિના વીજના થાંભલા લગાવી દેવામાં આવ્યા હોવાની માહિતી સામે આવી છે. આ કાર્યવાહી ન માત્ર નિયમોની ખુલ્લેઆમ અવગણના છે, પરંતુ સરકારની જમીનના ગેરકાયદેસર ઉપયોગનો સ્પષ્ટ ઉદાહરણ પણ છે.
🔹 વિવાદની શરૂઆતઃ
સ્થાનિક લોકોએ જ્યારે કેનાલ વિસ્તારમાં વીજના થાંભલા ઉભા થતા જોયા ત્યારે પ્રશ્નો ઊભા થયા કે આ કામગીરી માટે કોણે મંજૂરી આપી? તપાસ કરતા જાણવા મળ્યું કે જમીન નર્મદા વિભાગની અધિકૃત સંપાદિત મિલ્કત છે અને તેમાં કોઈપણ પ્રકારનું કામ કરવું હોય તો લેખિત મંજૂરી ફરજિયાત છે.પરંતુ આશ્ચર્યજનક રીતે, નર્મદા વિભાગની અધિકારી કૃષ્ણાબેન, જેમને આ વિસ્તારની જવાબદારી સોંપવામાં આવી છે, તેમણે ગામજનોના પ્રશ્નોના જવાબમાં કહ્યું કે,“મેં મૌખિક મંજૂરી આપી છે, પ્રોપોઝલ તો હવે મૂકાશે.”આ નિવેદનથી જ સમગ્ર મામલો વધુ ગંભીર બન્યો છે, કારણ કે કોઈપણ સરકારી વિભાગમાં મૌખિક મંજૂરીની કોઈ માન્યતા હોત નથી.
🔹 મૌખિક મંજૂરીનો વિવાદઃ
વિભાગના નિયમો મુજબ કોઈપણ પ્રકારનું બાંધકામ, ઇન્સ્ટોલેશન કે વીજલાઇન કામ કરવાની પ્રક્રિયા માટે લેખિત પ્રસ્તાવ, નિરીક્ષણ રિપોર્ટ, અને વિભાગીય મંજૂરી ફરજિયાત ગણાય છે. તે વિના કોઈપણ ખાનગી કંપની દ્વારા સરકારી જમીન પર કામ શરૂ કરવું ગેરકાયદેસર છે.છતાં પણ અહીં મૌખિક મંજૂરીના આધારે બ્લુ ફાઈટ સોલાર કંપનીએ થાંભલા ઊભા કરી દીધા, જે નિયમોની સ્પષ્ટ અવહેલના છે.આ પ્રકરણ બાદ સ્થાનિક લોકોમાં ગુસ્સાનો માહોલ છે. અનેક લોકોએ શંકા વ્યક્ત કરી છે કે,“શું આમાં કર્મચારી અને કંપની વચ્ચે કોઈ આંતરિક ગોઠવણ તો નથી?”“શું આ કામ પાછળ આર્થિક લેવડ-દેવડનો કોઇ રણનીતિભર્યો હિસ્સો છુપાયેલો છે?”
🔹 સરકારી જમીનનો ગેરકાયદેસર ઉપયોગઃ
કેનાલની સંપાદિત જમીન નર્મદા વિભાગની કાયદેસર માલિકીમાં આવે છે. આવી જમીન પર કોઈ ખાનગી સંસ્થા દ્વારા વિના મંજૂરીના થાંભલા ઊભા કરવાનું અર્થ છે કે સરકારી મિલ્કતનો ગેરકાયદે ઉપયોગ થયો છે.આવું કાર્ય કરવાથી અનેક કાયદાકીય જોગવાઈઓ હેઠળ ગુનો બને છે ખાસ કરીને ભારતીય દંડ સંહિતા (IPC) અને લૅન્ડ રેવન્યુ કોડના નિયમો મુજબ. વિભાગીય અધિકારીના મૌખિક સંકેત પર આ પ્રકારની કામગીરી થવી એ પ્રશાસનિક શિથિલતા અને બેદરકારીનું જીવંત ઉદાહરણ કહેવાય.
🔹 સ્થાનિકોની પ્રતિભાવ અને માગણીઃ
ગામજનોમાં આ ઘટનાને લઈને ભારે અસંતોષ છે. વાચ્છુ, કુંણશેલા તથા આસપાસના ગામના રહેવાસીઓએ સ્પષ્ટ માગણી કરી છે કે “આ સમગ્ર મામલાની ઉચ્ચ સ્તરીય અને નિષ્પક્ષ તપાસ કરવામાં આવે. જે અધિકારી કે કર્મચારીની ભૂલ છે, તેના સામે કડક વિભાગીય કાર્યવાહી કરવામાં આવે.”ગામજનોના જણાવ્યા મુજબ, આ પ્રકારની ઘટનાઓ માત્ર એક કિસ્સો નથી. અગાઉ પણ નર્મદા વિભાગની સંપાદિત જમીનમાં વિના અનુમતિના પ્રવૃત્તિઓ થવાની ચર્ચા થઈ ચૂકી છે, પરંતુ કોઈ ઠોસ કાર્યવાહી હાથ ધરાઈ નથી.
🔹 વિભાગીય સ્તરે ચર્ચા અને તપાસની માંગઃ
વિભાગના ઉંચ અધિકારીઓ સુધી આ મામલો પહોંચ્યો હોવાનું જાણવા મળે છે. જો કે હજી સુધી સત્તાવાર નિવેદન જાહેર થયું નથી, પરંતુ આંતરિક સ્તરે તપાસ શરૂ થવાની સંભાવના છે.અધિકૃત સૂત્રોના જણાવ્યા મુજબ, જો આ મામલે “મૌખિક મંજૂરી”નો દાવો સાચો સાબિત થાય છે, તો સંબંધિત કર્મચારી સામે વિભાગીય ચાર્જશીટ દાખલ કરીને સસ્પેન્શન સુધીની કાર્યવાહી થઈ શકે છે.
🔹 બ્લુ ફાઈટ સોલાર કંપનીની ભૂમિકા
બીજી બાજુ, બ્લુ ફાઈટ સોલાર કંપનીએ આ કામ શા માટે મંજૂરી વિના શરૂ કર્યું તે પણ મોટો સવાલ છે. સામાન્ય રીતે એવી ખાનગી કંપનીઓ પાસે એન્જિનિયરિંગ પ્રસ્તાવ, ટેક્નિકલ ડ્રોઈંગ્સ, અને વિભાગીય મંજૂરી પત્ર હોવા જરૂરી હોય છે. જો કંપનીએ એવું કઈ પણ ન કર્યું હોય તો તે સીધું નિયમોનું ઉલ્લંઘન ગણાય.આ અંગે ગામજનોના કહેવા મુજબ,“કંપનીએ વીજલાઇન માટે જમીન માપણી કર્યા વિના સીધું ખોદકામ અને થાંભલા ઊભા કરવાનો કામ શરૂ કરી દીધું હતું. આ પ્રકારની ઉતાવળ અને ગેરરીતિ પાછળ કોઈ સંકેત વગરની ‘હરીઝંડી’ મળી હોય એવું લાગે છે.”
🔹 પ્રશાસન માટે ચેતવણીરૂપ કિસ્સો
આ પ્રકરણ માત્ર રાધનપુર કે નર્મદા વિભાગ પૂરતું નથી, પરંતુ સમગ્ર રાજ્યના વહીવટી તંત્ર માટે ચેતવણીરૂપ કિસ્સો છે. સરકારી જમીનના રક્ષણ માટે પ્રશાસન અને વિભાગોએ વધારે કડક પગલાં લેવાની જરૂર છે.જો દરેક જગ્યાએ “મૌખિક મંજૂરી”ના નામે આવી કામગીરી શરૂ થશે તો સરકારી સંપત્તિ પર ખાનગી હિતોનું દબાણ વધશે અને નીતિગત શિસ્ત ખોરવાશે.
🔹 અંતિમ શબ્દઃ
હાલ આ મામલો ઉચ્ચ અધિકારીઓ સુધી પહોંચ્યો છે અને શક્યતા છે કે આગામી દિવસોમાં તપાસ માટે કમિટી રચવામાં આવે. સ્થાનિક લોકોએ આશા વ્યક્ત કરી છે કે સરકાર આ મામલે ગંભીરતાથી પગલાં લેશે અને સરકારી સંપત્તિના ગેરકાયદેસર ઉપયોગ સામે ઉદાહરણરૂપ કાર્યવાહી કરશે.“મૌખિક મંજૂરી”ના બહાને સરકારી જમીન પર ખાનગી કામ — હવે લોકોની આંખ ખોલનારી ઘટના બની ગઈ છે.રાધનપુરના આ પ્રકરણથી સાબિત થાય છે કે જો નાગરિકો સાવચેત રહે અને પ્રશ્ન પૂછે તો તંત્રને જવાબદાર થવું જ પડે.
Author: samay sandesh
8







