9 કલાક બાદ પણ આગ બેકાબૂ, ફાયર ફાઈટરનો યુદ્ધસ્તરીય પ્રયાસ ચાલુ
સુરત, બુધવાર: દેશની સૌથી મોટી ટેક્સ્ટાઇલ હબ ગણાતી સુરત સિટી ફરી એકવાર અગ્નિકાંડની ચપેટમાં આવી ગઈ છે. સુરતના પર્વત પાટિયા વિસ્તારમાં આવેલ રાજ ટેક્સટાઇલ માર્કેટમાં બુધવારે સવારે લાગેલી ભીષણ આગે સમગ્ર વિસ્તારમાં હલચલ મચાવી દીધી હતી. સવારે સાતમા માળેથી શરૂ થયેલી આગ 9 કલાક બાદ પણ કાબૂમાં આવી નથી. ફાયર વિભાગની 15થી વધુ ટીમો સતત પાણીનો મારો ચલાવી રહી છે છતાં આગ હજી પણ પ્રચંડ ગતિએ સળગી રહી છે.
શોર્ટ સર્કિટથી આગ લાગી હોવાનો પ્રાથમિક અંદાજ છે અને આ અકસ્માતે ફરી એકવાર સુરતના ટેક્સ્ટાઇલ બજારોની સલામતી વ્યવસ્થા અંગે સવાલો ઊભા કર્યા છે.
સાતમા માળેથી શરૂઆત—થોડા જ મિનિટોમાં આગે લીધો ભયાનક સ્વરૂપ
સવારે આશરે 7 વાગ્યે રાજ ટેક્સટાઇલ માર્કેટના 7મા માળ પર આવેલી ચન્દ્રા ફેશન અને ઓનલાઇન નીટિંગ ક્લોથની દુકાનોમાંથી ધુમાડો નીકળતો જોવા મળતા વેપારીઓ અને સ્ટાફમાં દોડધામ મચી ગઈ. થોડા જ સમયમાં દુકાનોમાં રહેલા કપડાના વિશાળ જથ્થાને કારણે આગે ભયાનક સ્વરૂપ ધારણ કર્યું.
સાક્ષીઓના જણાવ્યા મુજબ—
“એકાએક કાળા ધુમાડાના ગોટેગોટા આખા માળમાં ફેલાઈ ગયા, વીજ પુરવઠો બંધ થયો અને લિફ્ટ નજીક વધુ આગ સળગવા લાગી.”
માર્કેટમાં આવેલી લિફ્ટમાંથી શરૂ થયેલી આગે માળેથી માળે ઘેરો ધુમાડો ફેલાવ્યો હતો, જેના કારણે સ્ટાફને સુરક્ષિત સ્થળે દોડતા દ્રશ્યો જોવા મળ્યા.
9 કલાકથી યુદ્ધના ધોરણે આગ બુઝાવવાનો પ્રયાસ, 15 લાખ લીટરથી વધુ પાણીનો મારો
ફાયર વિભાગને કોલ મળ્યું અને થોડા જ મિનિટોમાં પર્વત પાટિયા, વર્ષે કતારગામ, મજુરા સહિતની વિવિધ ફાયર સ્ટેશનોમાંથી ફાયર ટેન્કરો ઘટનાસ્થળે દોડી આવ્યા.
15 થી વધુ ફાયર ફાઈટર યુનિટો, હાઈડ્રોલિક પ્લેટફોર્મ, વોટર ટેન્કરો અને સ્મોક ફોર્સ એકમોની મદદથી આગ પર કાબૂ મેળવવાનો સતત પ્રયાસ ચાલી રહ્યો છે.
ફાયર વિભાગના એક અધિકારીએ જણાવ્યું—
“માર્કેટમાં કાપડનો જથ્થો ખૂબ મોટો હશે, તેથી આગ ઝડપથી ફેલાઈ રહી છે. અત્યાર સુધી 15 લાખ લીટરથી વધારે પાણીનો ઉપયોગ થઈ ગયો છે. હજી પણ આગ અંદરથી સળગતી હોવાથી શમાવવા વધુ સમય લાગી શકે.”
કપડાની હાઈ-ફ્લેમ સામગ્રી અને બંધ કોમ્પ્લેક્સ હોવાને કારણે ફાયર વિભાગને બીજી તરફથી પ્રવેશ મેળવવામાં પણ મુશ્કેલીઓ પડી રહી છે.
કાપડનો 10–12 કરોડનો જથ્થો બળીને ખાક થવાનો અંદાજ
રાજ ટેક્સટાઇલ માર્કેટમાં સામાન્ય રીતે સાતમા માળે રેડીમેડ નાઈટ વેર, ગાઉન અને નીટ વેરના ઘોઘા પ્રમાણમાં વેરહાઉસ હોય છે. વેપારીઓના અંદાજ મુજબ—
આગમાં આશરે 10 થી 12 કરોડ રૂપિયાનું કાપડ અને તૈયાર માલ બળી ગયો હોય શકે છે.
માર્કેટના એક વેપારીએ દુઃખ વ્યક્ત કરતાં કહ્યું—
“ગઇકાલે જ નવા માલનો સ્ટોક આવ્યો હતો. આગ એટલી ઝડપથી ફેલાઈ કે દુકાનમાંથી એક પણ બોક્સ બહાર કાઢી શક્યા નહીં.”
કોઈ જાનહાની નથી—સમયસર ખાલી કરાવાતા મોટી દુર્ઘટના ટળી
આગ લાગ્યા બાદ માર્કેટમાં હાજર સ્ટાફ અને વેપારીઓને તાત્કાલિક બહાર કાઢવામાં આવ્યા હતા.
ફાયર વિભાગે ખાતરી કરી કે—
આ ઘટનામાં કોઈ જાનહાની થઈ નથી, જે રાહતનો વિષય છે.
માર્કેટમાં સવારે ઓછી અવરજવર હોવાથી મોટી જાનહાનિ અટકાઈ ગઈ હોય તેમ પ્રાથમિક માહિતી જણાવે છે.
શોર્ટ સર્કિટ આગનું મુખ્ય કારણ—પ્રાથમિક તારણ
ફાયર અધિકારીઓના જણાવ્યા મુજબ—
લિફ્ટના શાફ્ટ નજીક શોર્ટ સર્કિટ થવાથી લિફ્ટની વાયરિંગે આગ પકડેલી લાગે છે જે પછી સમગ્ર માળે ફેલાઈ ગઈ.
ટેક્સટાઈલ માર્કેટોમાં વારંવાર થતા આગના બનાવો જણાવે છે કે—
-
વાયરિંગ જૂની છે,
-
આગ સુરક્ષા સાધનો કાર્યરત નથી,
-
ફાયર સેફ્ટી ઓડિટ નિયમિત થતી નથી.
આ બનાવે ફરી એકવાર ટેક્સટાઈલ ઉદ્યોગમાં સુરક્ષાના નિયમોની અમલવારીની વાસ્તવિક સ્થિતિ અંગે ચિંતા વધારી છે.
માર્કેટ વિસ્તાર ધુમાડાથી છવાયો—પોલીસ અને ટ્રાફિક વિભાગ દ્વારા માર્ગ બંધ
આગ એટલી ભયાનક હતી કે આખું પર્વત પાટિયા વિસ્તાર ઘાટા ધુમાડાથી ઢંકાઈ ગયો હતો.
પોલીસે આસપાસના રસ્તા બંધ કરી દીધા હતા જેથી ફાયર ટેન્કરોને અવરજવર સરળ રહે.
ટ્રાફિક પોલીસના જણાવ્યા અનુસાર—
“સવારથી જ લોકોની ભીડ વધવા લાગી હતી. સુરક્ષા કારણોસર માર્ગ બંધ રાખવો પડ્યો.”
વેપારીઓનો ગુસ્સો—ફરી આગ, ફરી કરોડોનું નુકસાન… સલામતી વ્યવસ્થા ક્યાં?
સુરતમાં છેલ્લા દાયકામાં ટેક્સટાઇલ માર્કેટોમાં આગના બનાવો અનેક વાર નોંધાયા છે. વેપારીઓએ આ ઘટનાને લઈને કડક પ્રશ્નો ઉઠાવ્યા છે.
એક વેપારીએ તીવ્ર આક્રોશ સાથે કહ્યું—
“દર બે-ત્રણ મહિનામાં કોઈ ન કોઈ ટેક્સ્ટાઇલ બિલ્ડિંગમાં આગ લાગે છે. ફાયર સેફ્ટીનો કડક અમલ કેમ નથી થતો? અમારા કરોડોનો માલ બળીને ભસ્મ થાય છતાં કોઈ જવાબદારી લેતું નથી.”
વેપારીઓની માંગ છે કે—
-
બિલ્ડિંગ સેફ્ટી ઓડિટ ફરજીયાત બનાવવામાં આવે,
-
ઈલેક્ટ્રિકલ વાયરિંગ બદલાય,
-
ફાયર ફાઈટર ટીમોને હાઈ-ટેક સાધનો આપવામાં આવે.
આગથી સુરતના ટેક્સટાઇલ ઈકોસિસ્ટમ પર અસર
સુરતનું ટેક્સટાઇલ ઉદ્યોગ રોજગારનું સૌથી મોટું કેન્દ્ર છે.
રાજ માર્કેટમાં આગથી—
-
નાઈટ વેર અને રેડીમેડ ઉદ્યોગને મોટો ઝટકો,
-
દિવાનિયા વેપારીઓની ડિલિવરી મોડું થવા કારણે બજારોમાં પ્રોડક્ટ શોર્ટેજ,
-
ફેસ્ટિવ સિઝન નજીક હોવાથી ઓર્ડરો પર અસર,
-
નાના-મધ્યમ વેપારીઓને મૂડીગાંઠનો ખાટો.
ટેક્સટાઇલ વિશ્લેષકોનું કહેવું છે કે સતત આગના બનાવો ગુડ્સ ઈન્સ્યોરન્સના પ્રીમિયમ પણ વધારી દે છે.
ફાયર અધિકારીઓનું નિવેદન—”આગ હવે કાબૂમાં આવી રહી છે, પરંતુ હજુ જોખમ યથાવત”
સાંજે મળેલા તાજા અપડેટ મુજબ—
ફાયર વિભાગે આગને મોટાભાગે કાબૂમાં લીધેલી છે, પરંતુ કપડાના બંડલોમાં અંદરથી સળગતી આગને પૂરેપૂરી શાંત થવામાં વધુ સમય લાગશે.
અધિકારીઓએ જણાવ્યું—
“ઇમારતની અંદર ધુમાડો હજી ઘાટો છે. વેન્ટિલેશન શરૂ કર્યું છે. આગનો સ્ત્રોત સંપૂર્ણ બૂઝાવ્યા પછી જ અંદરની સ્થિતિ સ્પષ્ટ થશે.”
તપાસ શરૂ—આગનો ચોક્કસ કારણ, સુરક્ષા ખામીઓ અંગે રિપોર્ટ તૈયાર થશે
પોલીસ અને ફાયર વિભાગના સંયુક્ત દળે ઘટનાની તપાસ શરૂ કરી દીધી છે.
તપાસમાં—
-
શોર્ટ સર્કિટનું કારણ,
-
બિલ્ડિંગની ફાયર સેફ્ટી વ્યવસ્થા,
-灭火 સાધનોની સ્થિતિ, -
લેઆઉટ અને વેન્ટિલેશન સિસ્ટમ
વિશે રિપોર્ટ તૈયાર થશે.
જો બાંધકામ કે સેફ્ટી નિયમોમાં બેદરકારી જોવા મળશે તો કાર્યવાહી કરવાની શક્યતા છે.
સુરતને ફરી એક ચેતવણી—ટેક્સટાઇલ માર્કેટોમાં સમયસર ઑડિટ અને આધુનિક સિસ્ટમ સમયની માંગ
આ બનાવ સુરત માટે માત્ર આગ નહીં, મોટી ચેતવણી છે.
ટેક્સટાઈલ માર્કેટોમાં—
✔ જૂની લાઈનો,
✔ ભીડ ભરાયેલ ગોડાઉન,
✔ સુરક્ષા ઓડિટ ન હોવી,
✔ આગ એલાર્મ સિસ્ટમ નિષ્ક્રિય હોવી
જવી સમસ્યાઓ નવી નથી.
આગના વારંવાર થતા બનાવો જણાવે છે કે તમામ માર્કેટની સખત ઓડિટ અને આધુનિક ફાયર સિસ્ટમ સ્થાપિત કરવી હવે સમયની સૌથી મોટી જરૂર છે.
સુરતના રાજ ટેક્સટાઇલ માર્કેટમાં લાગેલી આગે ફરી એક વાર બતાવી દીધું કે સપનાંના શહેર ગણાતા સુરતનો ટેક્સટાઈલ ઉદ્યોગ હજુ પણ સલામતીની ગંભીર ખામીઓથી ઘેરાયેલ છે. આગે કરોડોના નુકસાની સાથે વેપારીઓને તો ઝટકો આપ્યો જ છે, પરંતુ પ્રશ્ન એ છે કે આવા બનાવો અટકાવવા ક્યારે ચોક્કસ પગલાં લેવામાં આવશે?
હાલ માટે ફાયર વિભાગ આગને કાબૂમાં લેવા જહેમત ઉઠાવી રહ્યું છે અને તમામની નજર તપાસમાં આવનારા રીપોર્ટ પર છે.
