જામજોધપુર, જામજોધપુર તાલુકાના સોનવડિયા ગામે આવેલા પવન ઊર્જા પ્રોજેક્ટ ક્ષેત્રે એક ગંભીર ઘટના સામે આવી છે, જેમાં સુઝલોન કંપની દ્વારા સ્થાપિત પવન ચકી (વિન્ડ મીલ)નું પાંખીયું અચાનક તૂટી પડ્યું હતું. જો કે સદનસીબે આ ઘટનામાં કોઈ જાનહાનિ કે માલહાનિ થતી અટકી ગઈ છે, તેમ છતાં ગામ લોકોમાં અને રાજકીય વર્તુળોમાં આ બનાવ બાદ રોષનો માહોલ જોવા મળી રહ્યો છે.
તાલુકા કોંગ્રેસ પ્રમુખ ગોવિંદભાઈ ચાવડા દ્વારા આ બનાવને અત્યંત ગંભીર ગણાવતા પંચનામું કરી કડક કાર્યવાહી કરવાની માંગ સામે મૂકવામાં આવી છે. તેમણે સાથે જ સમગ્ર તાલુકા ક્ષેત્રમાં કાર્યરત પવનચકીઓની સુરક્ષા સમીક્ષા કરવાની પણ માંગ કરી છે.
ઘટનાનું વર્ણન: કોઈ પવન કે વરસાદ વિના પડ્યું પાંખ
સોનવડિયા ગામના ખેડુતો અને માલધારીઓના જણાવ્યા અનુસાર, કોઇ પણ પવન કે વરસાદ ન હોવા છતાં પવન ચકીનું મોટું પાંખ અચાનક તૂટી પડ્યું હતું. દ્રષ્ટિએ દ્રષ્ટિ એ વાત સામે આવી છે કે, પાંખ તૂટી પડતી વખતે આસપાસના વિસ્તારમાં કોઇ પશુપાલક કે ખેડૂત હાજર ન હતા, જેથી મોટી દુર્ઘટના થતી અટકી ગઈ. જો આ પાંખ કોઈ વ્યક્તિ કે ઢોર ઉપર પડતું, તો ગંભીર જાનહાનિ થવાની સંભાવના હતી.
ઘટનાની ગંભીરતાને ધ્યાનમાં લઈ તાલુકા સ્તરે મામલતદારશ્રી દ્વારા સ્થળ પર તપાસ માટે અધિકારીઓની ટીમ મોકલવામાં આવી છે. પાંખ તૂટી પડતાં કેટલા મીટર દૂર જઈને પડ્યું, તે કઈ દિશામાં પડ્યું, પાંખનો વજન કેટલો હતો વગેરે મુદ્દાઓને લઈને તંત્ર દ્વારા સર્વે કામગીરી હાથ ધરવામાં આવી રહી છે.
સુઝલોન કંપનીની કામગીરી સામે સવાલો ઉઠ્યા
સુઝલોન કંપની ગુજરાત સહિત સમગ્ર દેશમાં પવન ઊર્જા પ્રોજેક્ટ સંચાલિત કરતી એક મોટી કંપની છે. તેમ છતાં સોનવડિયામાં બનેલી આ ઘટના કંપનીની કામગીરી અને ફીટિંગના ગુણવત્તા મુદ્દે સવાલો ઊભા કરે છે. જ્યારે કોઈ કુદરતી કારણો (પવન, વરસાદ, વીજળી વગેરે) વગર પણ પાંખ તૂટી પડે, ત્યારે એ ગંભીર એન્જિનિયરિંગ બેદરકારી તરીકે જોવામાં આવે છે.
આ પ્રકારની ઘટનાઓને કારણે ભવિષ્યમાં લોકલ વસ્તી અને પશુપાલકોના જીવને જોખમ ઊભું થઈ શકે છે. સામાન્ય રીતે પવન ચકીના પાંખો ઘણી મજબૂત અને હવામાં પલળવા યોગ્ય રીતે રચાયેલા હોય છે, જે વર્ષોથી કાર્યરત રહે. આવા પાંખો અચાનક તૂટી પડવું એ કંપનીની કામગીરી સામે શંકા ઊભી કરે છે.
કોંગ્રેસ પ્રમુખ ગોવિંદભાઈ ચાવડાની તીવ્ર પ્રતિસાદ અને માંગ
તાલુકા કોંગ્રેસ પ્રમુખ ગોવિંદભાઈ ચાવડા દ્વારા ઘટનાના થોડા સમય બાદ જ અધિકારીઓને જાણ કરી ગંભીર રોષ વ્યક્ત કર્યો હતો. તેઓએ કહ્યું કે:
“આવી ગંભીર બેદરકારી તાત્કાલિક ધ્યાનમાં લેવાય એવી નથી. આવી પવન ચકીઓ ગામના ખેતરોની નજીક અને ચરોતરના વિસ્તારમાં આવેલી છે, જ્યાં માલધારીઓ રોજિંદા તેમના ઢોર લઈને જતા હોય છે. જો આજે ત્યાં કોઈ ઊભો હોત તો શું હાલત થાત? ક્યાં છે સુરક્ષા? કંપની ને તો માત્ર ફિટિંગ કરવાની, મેન્ટેનન્સ કરવાની જવાબદારી નથી ખાલી પાડવી જોઈએ. તંત્રએ તમામ પવનચકીઓની સમીક્ષા તાત્કાલિક કરવી જોઈએ.”
તેમણે એ પણ ઉમેર્યું કે, “આ ઘટના મામલે તાલુકા તંત્ર અને જિલ્લા કલેક્ટરે કંપની સામે કાર્યવાહી શરૂ કરવી જોઈએ. પંચનામું કરીને પાંખ તૂટવાની યોગ્ય તપાસ થાય અને જવાબદારો સામે ગુનો નોંધાવા જોઈએ.”
ગ્રામજનોમાં ભયનો માહોલ
ઘટનાને પગલે આસપાસના ગામના રહીશોમાં પણ ભયનો માહોલ છવાઈ ગયો છે. ઘણા ખેડૂતો અને માલધારીઓએ જણાવ્યું કે, આવા અકસ્માત જો દિવસે-દિવસે વધશે, તો તેઓ કેવી રીતે પોતાના પશુઓને ચરાવવા ખેતર તરફ લઈ જશે?
એક સ્થાનિક ખેડૂત ગોવિંદભાઈ વાઘેલા કહે છે:
“આ પવન ચકી ઘણાં વર્ષોથી છે, પણ એનો મેન્ટેનન્સ કેટલો થાય છે એ company જાણે. અમે તો હમણાં સુધી એ જ વિચારી રહ્યા હતા કે પાંખ એ રીતે ધરાશાયી થશે એ શક્ય નથી. આજે તો બચી ગયા, પણ આવતી કાલે કોઈના ભાઈ-બહેન કે ઢોર સાથે કંઇ થાય તો કોણ જવાબદાર રહેશે?”
આગામી પગલાં અને તંત્રની જવાબદારી
મહત્વપૂર્ણ છે કે જિલ્લાની તંત્રએ આ પ્રકારની ઘટનાઓ પર કડક નોટિસ લેવી જોઈએ. તાલુકા વિકાસ અધિકારી અને વીજ વિભાગના અધિકારીઓએ પવનચકીની મજબૂતી, તેના મેન્ટેનન્સ અને સુરક્ષા વ્યવસ્થા અંગે સર્વે હાથ ધરી તાત્કાલિક તમામ માહિતી એકઠી કરવી જોઈએ.
એ સાથે જે કંપનીઓ પાસે પવનચકી ફીટ કરવાની જવાબદારી છે, તેમની સામે નિયમો અનુસાર જવાબદારી નક્કી કરીને પગલાં લેવામાં આવે તો આવી ઘટનાઓની પુનરાવૃત્તિ રોકી શકાય.
નિષ્કર્ષ: અવગણના નહીં ચાલે, જવાબદારી નક્કી થાય તે જરૂરી
સોનવડિયામાં બનેલી પવન ચકી પાંખ તૂટી પડવાની ઘટના ગુજરાતમાં ઉર્જા વિકાસ અને ગ્રામીણ સલામતી વચ્ચેના સંતુલનને એકવાર ફરી પ્રશ્નચિહ્નની સામે લાવે છે. જ્યારે કંપનીઓને પવન ઊર્જા માટે જમીન ફાળવવામાં આવે છે ત્યારે લોકોના જીવ અને સુરક્ષાને પગલે એ પાયાની જવાબદારી સમજીને કામગીરી કરવી જરૂરી છે. એવું ન બને કે ઉર્જા વિકાસની દોરીએ ગામના લોકોને જીવના જોખમમાં મૂકવામાં આવે.
હવે જો તંત્ર અને કંપની જવાબદારી પૂર્વક આ બાબતે પગલાં લે, તો ભવિષ્યમાં આવાં ભયાનક બનાવોથી બચી શકાય. તાકીદે સર્વે અને કાર્યવાહી નહિ થાય તો લોકોનો વિશ્વાસ તંત્ર અને ઉદ્યોગ બંને પરથી ઉડી શકે છે.
INSTAGRAM: https://www.instagram.com/samay__sandesh/
FACEBOOK: https://www.facebook.com/SamaySandeshoffice
આવા ને આવા લટટેસ્ટ ન્યુસ જાણવા માટે સમયસંદેશન્યુસની વેબસાઇટને વિઝિટ કરો
