ભારતના ઊર્જા ક્ષેત્રમાં સહયોગનો નવો ચેપ્ટર, ઓઈલ-ગેસનું ઉત્પાદન શરૂ થતાં આયાત બિલમાં આવશે ઘટાડો
રાજ્યના સૌરાષ્ટ્ર વિસ્તાર માટે તેતિહાસિક દિવસ તરીકે મંગળવાર નોંધાયો છે, કારણકે ભારત સરકારની માલિકીની નૌકાયન તથા ઊર્જા ક્ષેત્રે આગેવાન કંપની ઓએનજીસી (ONGC), દેશની અગ્રણી ખાનગી કંપની રિલાયન્સ ઈન્ડસ્ટ્રીઝ લિ. અને આંતરરાષ્ટ્રીય ઊર્જા કંપની બ્રિટીશ પીટ્રોલિયમ (BP) વચ્ચે સૌરાષ્ટ્ર બેસિન ક્ષેત્રમાં દરિયાના પેટાળમાંથી ઓઈલ અને નેચરલ ગેસ શોધી કાઢવા તેમજ કોમર્શિયલ સ્તરે ઉત્પાદન માટે ઐતિહાસિક કરાર કરવામાં આવ્યો છે.
આ કરાર પર ઓએનજીસી ઓફિસમાં મંગળવારે અધિકારીઓની ઉપસ્થિતિમાં હસ્તાક્ષર થયા હતા. કરાર મુજબ દરિયાઈ ક્ષેત્રમાં 5,454 ચોરસ કિમીના વિસ્તૃત બ્લોકમાં ખોદકામ શરૂ કરવામાં આવશે અને જ્યાંથી ક્રૂડ ઓઈલ અને ગેસના ભંડાર બહાર લાવવાના પ્રયાસો કરવામાં આવશે.
🔹 આ બ્લોકનું લાઇસન્સ ગયા વર્ષે જ અપાયું હતું
સૌરાષ્ટ્ર દરિયાકાંઠા વિસ્તારને “સૌરાષ્ટ્ર બેસિન” તરીકે ઓળખવામાં આવે છે, જે ખૂબ જ સંભાવનાઓથી ભરેલું છે. આ વિસ્તાર દરિયાના અંદર આવેલી ઊંડાણવાળી ભૂગર્ભ જગ્યાઓ ધરાવે છે, જ્યાં ટેકનિકલ સર્વે અને જિયોલોજિકલ સ્ટડી અનુસાર ક્રૂડ ઓઈલ અને ગેસના ભરપૂર ભંડાર હોવાની શક્યતા દર્શાવવામાં આવી છે. આ બ્લોક માટેનું લાઇસન્સ અગાઉ 2024ના અંતમાં જ આ ત્રણેય કંપનીઓને આપવામાં આવ્યું હતું, જે બાદ હવે વર્તમાન કરારના માધ્યમથી કાર્યરત પ્રક્રિયા શરૂ કરાશે.
🔹 કોની શું ભૂમિકા હશે?
-
ONGC ઓપરેટર તરીકે કામગીરી કરશે. તેનું મુખ્ય કાર્ય ખોદકામ, ઉત્પાદન વ્યવસ્થાપન અને સર્વે સંબંધિત પ્રવૃત્તિઓનું નિયંત્રણ હશે.
-
રિલાયન્સ ઈન્ડસ્ટ્રીઝ પાસે દેશના ઊર્જા ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરનું વિશાળ નેટવર્ક અને અનુભવ છે. આ અંતર્ગત તે ટ્રાન્સપોર્ટેશન, ટર્મિનલ અને રિફાઇનરી સાથે લોજિસ્ટિક્સ સપોર્ટ પૂરો પાડશે.
-
BP (British Petroleum) એ આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે દરિયાઈ પેટાળમાંથી ઊર્જા ખેંચવાના ક્ષેત્રમાં નિષ્ણાત ગણાય છે. તે ટકીલેકાર ટેક્નોલોજી અને વિજ્ઞાન આધારિત ટેક્નિકલ સર્વિસીસ પૂરી પાડશે.
🔹 ભારતનું ઊર્જા આયાત બિલ ઘટશે
હાલમાં ભારત પોતાનું લગભગ 85% ક્રૂડ ઓઈલ વિદેશથી આયાત કરે છે. એક અંદાજ મુજબ ભારતનું વર્ષનુ ઓઈલ આયાત બિલ 220 અબજ અમેરિકી ડોલર જેટલું ઊંચુ છે. જો સૌરાષ્ટ્ર બેસિનમાંથી ઓઈલ-ગેસ ઉત્પાદન સફળતાપૂર્વક શરૂ થાય તો ન માત્ર રાજ્ય માટે પરંતુ દેશ માટે ઊર્જા આત્મનિર્ભરતા તરફનો મોટો પગથિયો સાબિત થશે.
🔹 દરિયાઈ ખોદકામમાં ઊંચી કટોકટી અને તક
દરિયાઈ ઓઈલ-ગેસ શારકામ એ ટેક્નિકલ રીતે અત્યંત સંવેદનશીલ અને ખર્ચાળ પ્રક્રિયા છે. અહીં એક ખાડો ખોદવાનો ખર્ચ કરોડો રૂપિયામાં જાય છે. પરંતુ આવા ખાડાઓમાંથી મળતું ઉત્પાદન લાંબા ગાળે કરોડો ડોલરનું હોય છે. જે જોતા આ ઓઈલફિલ્ડની સફળતા માટે આંતરરાષ્ટ્રીય કુશળતા, સચોટ ડેટા એનાલિસિસ અને કામગીરીનું સંપૂર્ણ સંકલન આવશ્યક બને છે.
🔹 રોજગાર અને સ્થાનિક વિકાસની તકો
આ પ્રોજેક્ટ શરૂ થવાથી સૌરાષ્ટ્રના દરિયાકાંઠા વિસ્તારોમાં સ્થાનિક રોજગારની તકો ઊભી થશે. ખનન કામગીરી માટે ટેક્નિકલ માણસબળ, લોજિસ્ટિક સપોર્ટ, સુરક્ષા સેવા, ટ્રાન્સપોર્ટેશન વગેરે ક્ષેત્રોમાં મોટી સંખ્યામાં માનવશક્તિની જરૂર પડશે. ઉપરાંત આ ઉત્પાદનથી રાજ્ય સરકારના ઊર્જા આવકમાં વધારો થશે.
🔹 રિલાયન્સ અને ONGCની પહેલાંથી પણ છે ઊર્જા ક્ષેત્રમાં જોડાણ
રિલાયન્સ અને ઓએનજીસી બંને અગાઉ કેજી બેસિન ક્ષેત્રમાં એકસાથે જોડાઈ ચૂક્યા છે. રિલાયન્સે ક્રૂડ ઑઈલ અને નેચરલ ગેસના ઉત્પાદન ક્ષેત્રે પોતાનો બહોળો અનુભવ મેળવ્યો છે. ONGC પાસે દેશભરમાં વિવિધ બેસિનોમાં વર્ષોથી કાર્યરત તજજ્ઞતા છે.
🔹 ગુજરાત માટે સોનાનો અવસર
ગુજરાત પહેલેથી જ ભારતના પેટ્રોલિયમ અને કેમિકલ હબ તરીકે ઓળખાય છે. જામનગરમાં રિલાયન્સની વિશ્વની સૌથી મોટી રિફાઇનરી કાર્યરત છે. હવે સૌરાષ્ટ્રના દરિયાઈ ખાડાઓમાંથી જો ક્રૂડ ઓઈલ કે નેચરલ ગેસની ખાસ ઉપજ મળે તો રાજ્યની ઊર્જા અર્થતંત્રમાં એક નવો યુગ શરૂ થશે.
🔹 PM મોદીની ઊર્જા આત્મનિર્ભરતાની દિશામાં પગલુ
આ ડીલ વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીની ઊર્જા ક્ષેત્રે આત્મનિર્ભર ભારતની દિશામાં લીધેલું મોટું પગલું છે. તેઓ અનેક વખત ઊર્જા ક્ષેત્રમાં સ્થાનિક ઉત્પાદન અને ઇનોવેટિવ ટેક્નોલોજીના ઉપયોગ પર ભાર મૂકી ચૂક્યા છે. આ સંયુક્ત ડીલ એ નજરે જોવાતી કામગીરી તરીકે તેની સાકારતા તરફ પ્રયાણ છે.
આ પ્રોજેક્ટ સફળ થાય તો ભવિષ્યમાં ગુજરાતનો દરિયાકાંઠો ઓઈલ-ગેસ હબ તરીકે વિકસશે. આથી રાજ્ય સરકાર, કેન્દ્ર અને સંકળાયેલી કંપનીઓ માટે આ ડીલ વધુ નિર્માણાત્મક બની શકે છે. પ્રોજેક્ટનાં પ્રથમ તબક્કાંની કામગીરી આગામી મહિનાઓમાં શરૂ થવાની શક્યતા છે.
WhatsApp link-
https://chat.whatsapp.com/L18FV1R9B1r42hmCOLc6QL
FACEBOOK LINK –
https://www.facebook.com/SamaySandesh…
Instagram link –
https://t.me/joinchat/g1_gPdcFxtM1NDZl
TELEGRAM LINK –
https://t.me/joinchat/uIljpkLp6VViYjRl
જનતાના અવાજને અમે કરીશુ ઉજાગર…
સંપર્ક કરો. +91 88660 66060
