જામનગર — સંસ્કૃતિ, સ્વર, સ્વદેશી વિચાર અને સ્વાભિમાનનો અનોખો મેળાવડો જામનગર શહેરે તાજેતરમાં માણ્યો. જામનગર મહાનગરપાલિકા દ્વારા આયોજિત “સ્વદેશી મેળો (શોપિંગ ફેસ્ટીવલ)” માત્ર ખરીદી અને વેપાર પૂરતો મર્યાદિત ન રહ્યો, પરંતુ એ લોકકલાના રંગ, પરંપરાની સુગંધ અને સ્થાનિક ઉત્પાદનોની ઉજવણીનું પ્રતીક બની ગયો. મેળાની ખાસ આકર્ષણરૂપ સાંસ્કૃતિક રાત્રિમાં જ્યારે રંગબેરંગી વેશભૂષામાં લોકોએ રાસના ઘેરા ઘુમતા ગોળોમાં પગલા ભર્યા ત્યારે સમગ્ર શહેરમાં આનંદની હળહળાટ છવાઈ ગઈ.
🏛️ સ્વદેશી મેળાનો હેતુ — “સ્થાનિક માટે સ્થાનિક” અભિયાનને નવો વેગ
જામનગર મહાનગરપાલિકા દ્વારા આ મેળાનું આયોજન “વોકલ ફોર લોકલ” અભિયાનના ભાગરૂપે કરવામાં આવ્યું હતું. મુખ્ય હેતુ સ્થાનિક ઉદ્યોગો, હસ્તકલા, નાના વેપારીઓ અને મહિલાશક્તિ દ્વારા બનાવાયેલા ઉત્પાદનોને એક મંચ આપવા નો હતો.
આ મેળામાં જામનગર તથા આસપાસના વિસ્તારોમાંથી ૪૦૦થી વધુ ઉદ્યોગકારો અને મહિલા સ્વસહાય જૂથોએ ભાગ લીધો. ઘરેલું વસ્તુઓ, હેન્ડલૂમ કપડાં, હસ્તકલા, દાગીના, આયુર્વેદિક ઉત્પાદનો, ખાદ્યપદાર્થો, પરંપરાગત નમકીન, ઓર્ગેનિક મસાલા, અને સ્થાનિક કારીગરોની કૃતિઓથી મેળાનું પ્રદર્શનમંડપ રંગી ઉઠ્યો.
મહાનગરપાલિકા કમિશનર શ્રી પ્રવીણચંદ્ર ઠાકોરએ જણાવ્યું —
“આ મેળો માત્ર ખરીદી માટે નથી, પણ આ સ્વદેશી વિચારધારાની ઉજવણી છે. આપણા શહેરના કારીગરો, વેપારીઓ અને મહિલાઓના હાથે બનેલી વસ્તુઓને પ્રોત્સાહન આપવું એ મહાનગરપાલિકાનું ધ્યેય છે.”
🎪 મેળામાં લોકકલાનો સમન્વય — દિવસભર સક્રિય પ્રવૃત્તિઓ
સ્વદેશી મેળો પાંચ દિવસ સુધી જામનગરના બેલેરી ગ્રાઉન્ડ ખાતે યોજાયો હતો. સવારે 10 વાગ્યાથી રાત્રે 10 વાગ્યા સુધી શહેરવાસીઓમાં ઉત્સાહ ભરેલો માહોલ રહ્યો. મેળામાં બાળકો માટે રમૂજી પ્રવૃત્તિઓ, મહિલાઓ માટે ફેશન સ્ટૉલ, અને યુવાઓ માટે ફૂડ ઝોનની વ્યવસ્થા પણ રાખવામાં આવી હતી.
દરરોજ સાંજે અલગ-અલગ થીમ પર સાંસ્કૃતિક કાર્યક્રમો યોજાયા — જેમ કે લોકગીત રાત્રિ, કવિતા સંધ્યા, સ્વદેશી ફેશન શો અને અંતિમ દિવસે ગરબા અને રાસ મહોત્સવ.
💃 રાસની રાત્રિ : જામનગરના હૃદયમાં ધૂમ મચાવતો સંસ્કૃતિક ઉમંગ
મેળાની સૌથી વિશિષ્ટ અને યાદગાર ક્ષણ રહી રાસની રાત્રિ. જામનગરની સાંસ્કૃતિક ઓળખ કહેવાય તેવો રાસ અહીં ધૂમધામથી યોજાયો. રંગીન લાઇટિંગ, ડીજેના બદલે જીવંત લોકવાદ્યના સ્વર, ઢોલ, મૃદંગ અને ઝાંઝના તાલે લોકોએ પરંપરાગત ગરબા અને રાસના ઘેરા ગોળા બનાવ્યા.
સ્થાનિક કલાકારમંડળીના માર્ગદર્શન હેઠળ “મેરા ભારત મહાન, સ્વદેશીનો સ્વર, અને ગૌરવગાથા ગુજરાતની” જેવા વિષય પર આધારિત ગીતો ગુંજ્યા. યુવાવર્ગથી લઈને વરિષ્ઠ નાગરિકો સુધી સૌએ ઉત્સાહપૂર્વક ભાગ લીધો.
જામનગર મહાનગરપાલિકાના મેયર શ્રી ચંદ્રકાંત રાઠોડએ જણાવ્યું —
“આ રાસ માત્ર નૃત્ય નથી, એ એક સંસ્કૃતિ છે, જે આપણને જોડે છે. સ્વદેશી મેળો એટલે વેપાર સાથે વતનની વાસનાનો મેળ.”
🌼 મહિલાશક્તિનો ઉત્સવ — સ્વસહાય જૂથોની અનોખી રજૂઆત
મેળામાં મહિલા સ્વસહાય જૂથોની ઉપસ્થિતિ ખૂબ જ નોંધપાત્ર રહી. ગ્રામ્ય તથા શહેરી વિસ્તારોની મહિલાઓએ પોતાના હાથથી બનેલા ખાદ્ય પદાર્થો, કપડાં, ઘરડેકોર સામાન અને હસ્તકલા વસ્તુઓ પ્રદર્શન માટે મૂકી. ઘણા સ્ટૉલ્સ પર ‘મેડ ઈન જામનગર’ લખેલા બોર્ડ્સ દેખાયા, જે સ્થાનિક ઉત્પાદનોનો ગૌરવ વ્યક્ત કરતા હતાં.
આ મહિલાઓ માટે આ મેળો માત્ર આવકનું માધ્યમ જ નહીં, પરંતુ આત્મવિશ્વાસ અને સશક્તિકરણનો મંચ પણ બની ગયો. મેળાના અંતે મહાનગરપાલિકા દ્વારા ઉત્તમ પ્રદર્શન કરનાર મહિલાઓને સન્માનપત્રો અને પ્રમાણપત્રો આપી સન્માનિત કરવામાં આવ્યા.
🍛 ફૂડ ઝોનમાં જામનગરની રસોઇનો સ્વાદ
મેળાના ફૂડ ઝોનમાં જામનગરની પ્રસિદ્ધ નમકીન, ખમણ-ઢોકળા, ગાંઠિયા, ભાજીપૌં, ફરસાણ, ખીચુ અને રાતરાણી ચાની સુગંધથી આખું મેદાન મહેકી ઉઠ્યું. નગરવાસીઓએ પોતાના પરિવાર સાથે આ સ્વાદિષ્ટ વાનગીઓનો આનંદ માણ્યો.
સ્થાનિક હોટેલ અને રેસ્ટોરન્ટ એસોસિએશનના સભ્યો દ્વારા “સ્વદેશી સ્વાદ” નામથી ખાસ ખાણીપીણી ઝોન તૈયાર કરવામાં આવ્યો હતો, જ્યાં પ્લાસ્ટિક મુક્ત અને પર્યાવરણમૈત્રી વાનગીઓ પીરસવામાં આવી.
🎤 મંચ પર કલાકારોની રજૂઆત — લોકગીતથી આધુનિકતાનો મિલાપ
રાસની રાત્રિ દરમિયાન જામનગરના જાણીતા લોકગાયક ભગીરથ રાઠોડ, શૈલેષભાઈ ગોવિંદભાઇ, તથા સંસ્કૃતિ સંગ્રહ મંડળની ટીમે પોતાની લોકધૂનોથી સૌને ઝૂમવા મજબૂર કરી દીધા.
“જય જય ગરવી ગુજરાત, માતૃભૂમિના રે મોરલા, અને સ્વદેશીનો જાગૃત સ્વર” જેવા ગીતો પર લોકો તાળ સાથે નાચતા થયા.
કલાકારોને પ્રોત્સાહન આપવા માટે મેયર શ્રી ચંદ્રકાંત રાઠોડ અને મહાનગરપાલિકા કમિશનર પ્રવીણચંદ્ર ઠાકોરે તેમને શુભેચ્છા આપી.
🌟 રાસમાં ભાગ લેનારાઓની ઝલક
રાસના આ કાર્યક્રમમાં શહેરની વિવિધ શાળાઓ, કોલેજો અને સંગઠનોના યુવાઓએ સંગીતમય પ્રદર્શન આપ્યું. બાળકો માટે જુનિયર રાસ સ્પર્ધા અને વરિષ્ઠ નાગરિકો માટે “યાદોના ગરબા” નામથી અલગ કેટેગરી રાખવામાં આવી હતી.
મહિલાઓએ પરંપરાગત બંધણી અને ચણિયા ચોળીમાં રાસ રમ્યો, જ્યારે પુરુષો કેડીયા અને ફતેલા પહેરી રાસના ઘેરા ઘુમતા હતા. સમગ્ર મેદાન રંગીન ચણિયાઓના ઘુમકા અને દીવોની ઝળહળથી જીવંત દેખાતું હતું.
🕯️ પ્રકાશ અને પરંપરાનો સમન્વય
રાસ સમારોહ પહેલાં “દીપોત્સવ કાર્યક્રમ” યોજાયો જેમાં નગરવાસીઓએ સ્વદેશી દીવડાં પ્રગટાવી રાસ મેદાનને પ્રકાશિત કર્યું. આ સાથે પર્યાવરણપ્રેમી સંદેશ આપતાં **“પ્લાસ્ટિક મુક્ત દિવાળી”**નો સંકલ્પ લેવામાં આવ્યો.
જામનગર મહાનગરપાલિકાએ જાહેરાત કરી કે આવતા વર્ષથી દરેક જાહેર કાર્યક્રમમાં સ્વદેશી અને પર્યાવરણમૈત્રી પ્રોડક્ટ્સનો જ ઉપયોગ થશે.
📸 મેળામાં ઉપસ્થિત મહાનુભાવો
આ પ્રસંગે મેયર શ્રી ચંદ્રકાંત રાઠોડ, ઉપમેયર શ્રીમતી હંસાબેન જોષી, સ્ટેન્ડિંગ કમિટીના અધ્યક્ષ શ્રી હાર્દિકભાઈ લાધા, તથા વોર્ડના નાગરિક પ્રતિનિધિઓ હાજર રહ્યા હતા. ઉપરાંત શહેરના જાણીતા ઉદ્યોગપતિઓ, કલાકારો, શિક્ષણવિદો અને નાગરિકો મોટી સંખ્યામાં ઉપસ્થિત રહ્યા.
આ અવસરે મુખ્ય મહેમાન તરીકે જામનગર જિલ્લા કલેક્ટર શ્રી ધવલ પટેલ (આઈએએસ) પણ હાજર રહ્યા હતા. તેમણે પોતાના સંબોધનમાં કહ્યું —
“સ્વદેશી વિચાર આપણા આત્મનિર્ભર ભારતના સપનાને સાકાર કરતો માર્ગ છે. જામનગરની મહાનગરપાલિકા આ દિશામાં ઉદ્દાત કાર્ય કરી રહી છે.”
🌺 મેળાનો સામાજિક અને આર્થિક અસરકારક પ્રભાવ
આ મેળા દ્વારા નાની-મોટી 500થી વધુ સ્થાનિક એકમોને સીધો વેપારનો લાભ મળ્યો. ઘણા સ્ટૉલધારકોએ કહ્યું કે તેમને નવા ગ્રાહકો મળ્યા અને પોતાના ઉત્પાદનો વિશે જાગૃતિ ફેલાવવા માટે આ મેળો માધ્યમ બન્યો.
સામાજિક રીતે પણ મેળાએ “મેળાપ”નું પ્રતીક સર્જ્યું — જ્યાં વેપાર, સંસ્કૃતિ અને નાગરિક એકતાનો સમન્વય જોવા મળ્યો.
🌈 અંતમાં — સ્વદેશી વિચારોની ઉજવણી અને સંસ્કૃતિનો ગર્વ
જામનગર મહાનગરપાલિકા દ્વારા આયોજિત સ્વદેશી મેળો એ માત્ર એક વેપારિક ઈવેન્ટ નહોતો, પરંતુ એ શહેરના હૃદયમાં વસેલી પરંપરાની ધડકનનો ઉત્સવ હતો. રાસના તાલે ઝૂમતા લોકોમાં એક સંદેશ સ્પષ્ટ હતો —
“અમે આપણા છે, આપણા હાથથી બનેલું જ ગૌરવ છે.”
આ રીતે, જામનગરનો સ્વદેશી મેળો એ વેપાર, સંસ્કૃતિ અને સ્વાભિમાનનો ત્રિવેણી સંગમ બની રહ્યો. શહેરના નાગરિકોએ આનંદ, ઉત્સાહ અને એકતાની સાથે આ મેળાને યાદગાર બનાવ્યો.
