જામનગર જિલ્લો છેલ્લા કેટલાક વર્ષોથી આરોગ્ય જાગૃતિ, સામાજિક જવાબદારી અને સેવા ભાવનામાં અગ્રણી બન્યો છે. આ જ ભાવના હેઠળ “સ્વસ્થ નારી, સશક્ત પરિવાર” અભિયાન અંતર્ગત જામનગરના SRPF જૂથ-17 ચેલા ખાતે એક વિશાળ આરોગ્ય શિબિર અને નિદાન કેમ્પનું આયોજન કરવામાં આવ્યું હતું. આ આરોગ્ય શિબિર માત્ર એક કાર્યક્રમ ન હતો, પરંતુ સ્વાસ્થ્ય અને સેવાનો એક જીવંત ઉત્સવ બની રહ્યો હતો, જેમાં SRPFના જવાનો તેમજ તેમના પરિવારજનોની આરોગ્ય ચકાસણી, રોગ નિદાન અને જાગૃતિ માટે અનેક પ્રવૃત્તિઓ હાથ ધરવામાં આવી હતી.
આયોજન પાછળનો ઉદ્દેશ – આરોગ્ય જાગૃતિથી મજબૂત સમાજ
આ વિશેષ શિબિરનો મુખ્ય હેતુ હતો — SRPFના જવાનો અને તેમના પરિવારજનોને શારીરિક તેમજ માનસિક રીતે સ્વસ્થ રાખવા માટે સમયસર આરોગ્ય નિદાન, રોગોનું પ્રાથમિક તબક્કે પકડાણ અને યોગ્ય સારવારનું માર્ગદર્શન પૂરું પાડવું.
“સ્વસ્થ નારી એટલે સશક્ત પરિવાર” — આ અભિયાનનો મંત્ર સ્પષ્ટ છે કે જ્યારે મહિલાઓ સ્વસ્થ રહેશે, ત્યારે પરિવાર, સમાજ અને રાષ્ટ્ર પણ સશક્ત બનશે. આ ઉદ્દેશને ધ્યાનમાં રાખીને આરોગ્ય વિભાગ અને SRPFના સહયોગથી ચેલામાં આ કાર્યક્રમ યોજાયો હતો.
શિબિરનું માર્ગદર્શન અને સંચાલન
આ શિબિર SRPF જૂથ-17 ચેલાની સેનાપતિ શ્રીમતી કોમલ વ્યાસના માર્ગદર્શન હેઠળ યોજાઈ હતી. તેમની આગેવાની હેઠળ આરોગ્ય, વ્યવસ્થા અને શિસ્તનું સુંદર સંકલન જોવા મળ્યું. કાર્યક્રમની કામગીરી દરમિયાન ડીવાયએસપી એમ.બી. જુડાલ અને ડીવાયએસપી એન.એમ. પટેલ દ્વારા સતત દેખરેખ રાખી જરૂરી માર્ગદર્શન પૂરુ પાડવામાં આવ્યું હતું. આ બંને અધિકારીઓએ જવાનો અને તેમના પરિવારજનો માટે આરોગ્ય જાગૃતિને પ્રાથમિકતા આપવાની જરૂરિયાત પર ભાર મૂક્યો.
160થી વધુ લાભાર્થીઓને તપાસ અને માર્ગદર્શન
આ આરોગ્ય શિબિરમાં કુલ 160થી વધુ લાભાર્થીઓએ ભાગ લીધો હતો. જેમાં SRPFના જવાનો, તેમના પત્ની-પુત્રો, કિશોરીઓ, સગર્ભા મહિલાઓ અને ધાત્રીમાતાઓનો સમાવેશ થાય છે.
આ શિબિરના અંતર્ગત અનેક રોગોની તપાસ હાથ ધરવામાં આવી હતી જેમાં ખાસ કરીને બિનચેપી રોગોનું સ્ક્રીનિંગ મુખ્ય આકર્ષણ રહ્યું.
વિવિધ રોગોની તપાસ – સ્વાસ્થ્યની સંપૂર્ણ ચકાસણી
મુખ્ય જિલ્લા આરોગ્ય અધિકારી ડૉ. નુપુર પ્રસાદ અને તાલુકા હેલ્થ ઓફિસર ડૉ. જીગ્નેશ પટેલના માર્ગદર્શન હેઠળ આરોગ્ય વિભાગની વિશેષ ટીમે નીચે મુજબની તપાસો હાથ ધરી હતી:
-
હૃદયરોગની તપાસ (Cardiac Screening) — વધતી ઉમર અને તણાવના કારણે જવાનોમાં હાર્ટ રિલેટેડ બીમારીઓ વધતી હોવાને ધ્યાનમાં રાખી ઈસીજી અને બ્લડ પ્રેશર ચકાસણી કરવામાં આવી.
-
એનીમિયા ચેકઅપ (Anemia Test) — ખાસ કરીને કિશોરીઓ અને સગર્ભા મહિલાઓમાં રક્તની ઉણપ સામે જાગૃતિ લાવવા હિમોગ્લોબિન ટેસ્ટ હાથ ધરાયો.
-
ડાયાબિટીસ સ્ક્રીનિંગ (Blood Sugar Test) — બ્લડ શુગર લેવલ ચકાસી ડાયાબિટીસથી બચવા માટે ખોરાક અને જીવનશૈલીમાં ફેરફાર અંગે માર્ગદર્શન આપવામાં આવ્યું.
-
હાઇપરટેન્શન તપાસ (BP Check) — તણાવ ભરેલી ફરજ દરમિયાન રક્તચાપની સમસ્યાઓ જોવા મળતી હોવાથી તેનો ખાસ ખ્યાલ રાખવામાં આવ્યો.
-
ઓરલ કેન્સર ચેકઅપ (Oral Cancer Screening) — તમાકુ અને સુપારીનો ઉપયોગ કરતી વ્યક્તિઓમાં મુખ કૅન્સર અટકાવવા માટે આરંભિક તપાસો હાથ ધરવામાં આવી.
-
દ્રષ્ટિ ખામી અને આંખની તપાસ — આંખોની સંભાળ માટે વિઝન સ્ક્રીનિંગ અને જરૂરી દવા અંગે માર્ગદર્શન આપવામાં આવ્યું.
-
ટીબી સ્ક્રીનિંગ — “ટીબી મુક્ત ભારત” અભિયાન અંતર્ગત દરેક જવાનોની તપાસ કરી લક્ષણો અંગે માહિતી આપવામાં આવી.
-
હાડકાંની તપાસ અને ચામડીના રોગો — હાડકાંની નબળાઈ અને ત્વચા સંબંધિત સમસ્યાઓ માટે મેડિકલ ટીમે ઉપયોગી સલાહ આપી.
માતૃ અને બાળ આરોગ્ય પર ખાસ ધ્યાન
શિબિર દરમિયાન સગર્ભા અને ધાત્રીમાતાઓની વિશેષ ચકાસણી હાથ ધરાઈ. ડૉક્ટરોએ માતા-બાળકના આરોગ્ય માટે યોગ્ય આહાર, પૂરતી ઊંઘ, પાણીનું પ્રમાણ અને નિયમિત તપાસનું મહત્વ સમજાવ્યું.
આ ઉપરાંત કિશોરીઓમાં એનીમિયા અટકાવવા માટે હિમોગ્લોબિન ચકાસણી કરી અને આયર્ન-ફોલિક એસિડની ગોળીઓનું વિતરણ પણ કરવામાં આવ્યું.
ટીબી મુક્ત ભારત અભિયાનમાં SRPFનો સક્રિય સહયોગ
આ આરોગ્ય શિબિરનો એક મહત્વપૂર્ણ ભાગ રહ્યો ટીબી મુક્ત ભારત અભિયાન. આ કાર્યક્રમ દરમિયાન SRPFના ૫ જેટલા જવાનો ‘નિ:ક્ષય મિત્ર’ તરીકે જોડાયા, એટલે કે તેઓ હવે ટીબીની સારવાર લઈ રહેલા દર્દીઓની દવા, પોષણ સહાય અને માર્ગદર્શન માટે વ્યક્તિગત રીતે સહયોગ આપશે. આ પહેલ SRPFના સામાજિક જવાબદારીના ભાવને ઉજાગર કરે છે.
સફળ આયોજન માટે વિવિધ અધિકારીઓની મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા
આ શિબિરને સફળ બનાવવા અનેક અધિકારીઓ અને આરોગ્યકર્મીઓએ મહત્વપૂર્ણ યોગદાન આપ્યું.
-
જિલ્લા SBCC અધિકારી ચિરાગ પરમારે માહિતીપ્રદ પ્રેઝન્ટેશન આપી સ્વાસ્થ્ય જાગૃતિ ફેલાવી.
-
દરેડ પ્રાથમિક આરોગ્ય કેન્દ્રના આયુષ મેડિકલ ઓફિસર ડૉ. હિતેશ મકવાણાે યોગ અને પ્રાકૃતિક ઉપચારની ચર્ચા કરી.
-
STS વિમલ નકુમ, ચેલા આરોગ્ય ટીમ, ડૉ. સંદીપ વારા (SRPF જૂથ-17ના મેડિકલ ઓફિસર) અને સ્ટાફ નર્સ સરિતાબેન મકવાણાએ વ્યક્તિગત સેવા આપી દરેક લાભાર્થીની તપાસ કરી.
જવાનો અને પરિવારજનોમાં ઉત્સાહનો માહોલ
આ શિબિર દરમિયાન SRPFના જવાનોમાં ઉત્સાહ જોવા મળ્યો. પોતાના પરિવાર સાથે આરોગ્ય ચકાસણી માટે મોટી સંખ્યામાં લોકો હાજર રહ્યા. મહિલાઓએ આરોગ્ય સંબંધિત પ્રશ્નો પૂછ્યા અને નિષ્ણાતો પાસેથી જરૂરી સલાહ મેળવી. ઘણા લોકોએ જણાવ્યું કે આવી શિબિરો નિયમિત રીતે યોજવી જોઈએ જેથી આરંભિક તબક્કે રોગોનો પત્તો લાગે અને સમયસર સારવાર મળી રહે.
સેવા, સંવેદના અને સ્વાસ્થ્યનો સમન્વય
શિબિર દરમિયાન માત્ર તબીબી તપાસ જ નહીં, પરંતુ સ્વચ્છતા, પોષણ અને માનસિક સ્વાસ્થ્ય વિશે પણ જાગૃતિ કાર્યક્રમો યોજાયા. બાળકોને હાથ ધોવાની રીત, સ્વચ્છતા જાળવવાની રીતો તથા પોષક આહાર વિશે સમજાવાયું.
અંતિમ સંદેશ – સ્વસ્થ નારી એટલે સ્વસ્થ સમાજ
આ કાર્યક્રમનો અંત એ સંદેશ સાથે થયો કે જો દરેક પરિવાર પોતાની મહિલાઓ અને બાળકોના આરોગ્ય પ્રત્યે જાગૃત બનશે, તો સ્વાભાવિક રીતે સમાજ પણ સ્વસ્થ અને સશક્ત બનશે.
SRPF ચેલાની આ પહેલ એ સાબિત કરે છે કે કાયદાની રક્ષા સાથે સાથે જવાનો સમાજસેવામાં પણ અગ્રણી બની શકે છે.
સારાંશરૂપે
જામનગરના SRPF જૂથ-17 ચેલામાં યોજાયેલી આ આરોગ્ય શિબિર “સ્વસ્થ નારી, સશક્ત પરિવાર” અભિયાનને વાસ્તવિક સ્વરૂપ આપતી પ્રેરણાત્મક ઘટના સાબિત થઈ છે. આ શિબિર દ્વારા માત્ર આરોગ્ય ચકાસણી જ નહીં, પરંતુ જવાનો અને તેમના પરિવારજનોમાં સ્વાસ્થ્ય જાગૃતિ, રોગ નિવારણ અને સામાજિક સહભાગીતાનો ઉત્સાહ પણ વધ્યો છે.
આ પ્રકારની પહેલો રાજ્યના અન્ય જિલ્લાઓ માટે પણ એક ઉદાહરણરૂપ છે કે કેવી રીતે આરોગ્ય અને સામાજિક જવાબદારીનો સમન્વય કરી “સશક્ત પરિવાર, સ્વસ્થ રાષ્ટ્ર”નું સ્વપ્ન સાકાર કરી શકાય.
