મધ્યપ્રદેશના જબલપુર શહેરમાં 26 જૂનના રોજ માનસ ભવન ખાતે ‘એક ચૌપાલ – પ્રકૃતિ ખેતી કે નામ’ વિષયક ભવ્ય કાર્યક્રમનું આયોજન થયું હતું. આ કાર્યક્રમની વિશેષતા એ રહી કે તેમાં ગુજરાતના રાજ્યપાલ શ્રી આચાર્ય દેવવ્રતજી તથા મધ્યપ્રદેશના મુખ્યમંત્રી ડૉ. મોહન યાદવએ ખાસ હાજરી આપી હતી. કાર્યક્રમના મુખ્ય ઉદ્દેશમાં મહાકૌશલ વિસ્તારમાં પ્રાકૃતિક ખેતીનું જ્ઞાન, વલણ અને વ્યાપનો વિસ્તાર કરવાનો મૌલિક દૃષ્ટિકોણ સામેલ હતો.
✔️ મહાકૌશલમાં ખેતી માટે ક્રાંતિનો સંકેત
આ કાર્યક્રમ મુખ્યત્વે મધ્યપ્રદેશના મહાકૌશલ વિસ્તારના 1500 કરતા વધુ ખેડૂતો માટે આયોજિત થયો હતો. અહીં વિજ્ઞાન અને પરંપરા પર આધારિત પ્રાકૃતિક ખેતીના પાયાભૂત સિદ્ધાંતો, ટેકનિક અને અનુભવો આદરપૂર્વક શેર કરવામાં આવ્યા. રાજ્યના જાહેર બાંધકામ મંત્રી અને આ યોજનાના પ્રેરક રાકેશ સિંહે જણાવ્યું કે, “પ્રાકૃતિક ખેતી હવે વૈકલ્પિક પદ્ધતિ નહિ, પરંતુ આપનું કૃષિ ભવિષ્ય છે.“
✳️ રાજ્યપાલ શ્રી આચાર્ય દેવવ્રતજીએ શું જણાવ્યું?
રાજ્યપાલશ્રીએ પોતાના વ્યાખ્યાનમાં કહ્યું કે, “જમીન, પાણી અને માનવ સ્વાસ્થ્યના રક્ષણ માટે હવે રાસાયણિક ખેતીમાંથી બહાર નીકળવાની જરૂર છે.” તેઓએ જણાવ્યું કે:
-
યુરિયા, ડીએપી જેવા રાસાયણિક ખાતરો જમીનને કઠણ બનાવી દે છે.
-
વરસાદી પાણી હવે જમીનમાં શોષાતું નથી, જેના કારણે ભૂગર્ભજળની સપાટી ઘટી રહી છે.
-
“અળસિયા જેવા પ્રાણી જમીન માટે આશીર્વાદ સમાન છે.” તેઓ જમીનમાં છિદ્રો બનાવી વરસાદી પાણી શોષાવે છે અને મૃત્યુ પામ્યા પછી પણ પોષક તત્વો છોડી જાય છે.
તેમણે કહ્યું કે “જંગલની જમીનમાં ઓર્ગેનિક કાર્બનનું પ્રમાણ 2.5% થી 3% છે જ્યારે ખેતીની જમીનમાં હવે માત્ર 0.2% થી 0.5% બચ્યું છે.” આ છે તંદુરસ્ત જીવનશૈલી માટે ખતરાનું નિર્દેશ.
🔥 રસાયણોની અસરો વિશે ચેતવણી
આચાર્ય દેવવ્રતજીએ ચેતવણી આપી કે:
-
રાસાયણિક ખાતરમાં રહેલું નાઇટ્રોજન હવામાં ઓક્સિજન સાથે ભળી નાઇટ્રસ ઓક્સાઈડ બનાવે છે.
-
“આ વાયુ કાર્બન ડાયોક્સાઈડ કરતાં 312 ગણો વધુ ખતરનાક છે.“
-
તાજેતરમાં નોંધાયેલા બાળકના વિકાસમાં વિકારો તથા માનસિક મંદતાનું કારણ પણ આ રસાયણો બની રહ્યા છે.
તેમણે પોતાનો અનુભવ જણાવતાં કહ્યું કે:
“પ્રાકૃતિક ખેતીથી મારા ખેતરમાં 32 ક્વિન્ટલ ડાંગર થયો જ્યારે રાસાયણિક પદ્ધતિથી માત્ર 20 ક્વિન્ટલ! પાણીની જરૂરિયાત પણ અડધા કરતા ઓછી હતી.”
💡 સરકારની યોજનાઓ અને આધાર
તેમણે રાષ્ટ્રીય પ્રાકૃતિક ખેતી મિશનની વિગતો આપી:
-
રૂ. 2481 કરોડનું બજેટ ફાળવાયું છે.
-
બીજામૃત, જીવામૃત, ઘન જીવામૃત, મલ્ચિંગ અને બહુવિધ પાક – આ પાંચ પાયાની પદ્ધતિઓથી ઉપજ વધુ મળે છે.
તેમણે કહ્યું કે:
“ગાયના 1 ગ્રામ છાણમાં 300 થી 500 કરોડ સુક્ષ્મજીવો હોય છે જે જમીનની ફળદ્રુપતા અને પોષણક્ષમતા વધારતા હોય છે.”
📢 મુખ્યમંત્રી ડૉ. મોહન યાદવનું વક્તવ્ય
મુખ્યમંત્રીએ જણાવ્યું કે:
-
“પ્રાકૃતિક ખેતી હવે રાજ્યની કૃષિ નીતિનું કેન્દ્રબિંદુ બનશે.”
-
ખેડૂતોને “ટેકનિકલ માર્ગદર્શન, તાલીમ અને માર્કેટિંગ આધાર” પૂરું પાડવા સરકાર પ્રતિબદ્ધ છે.
-
રાજ્યપાલશ્રીના માર્ગદર્શનથી રાજ્યને મજબૂત દિશા મળશે.
🌿 ઐતિહાસિક સંદર્ભ અને સાંસ્કૃતિક બિંદુઓ
આયોજક મંત્રી રાકેશ સિંહે પ્રાચીન ઋષિઓ દ્વારા દર્શાવેલી કૃષિ પદ્ધતિઓનો ઉલ્લેખ કર્યો. તેમણે કહ્યું:
“ભારતનું ખેતી પરંપરાથી પ્રકૃતિપ્રેમી રહી છે. જે વેદ, ઋષિ પરંપરા અને ઋતુની ગતિએ ચાલતી હતી.”
👨🌾 પ્રતિક્રિયાઓ અને સંકલ્પ
-
1500 થી વધુ ખેડૂતોએ કાર્યક્રમમાં હાજરી આપી.
-
તમામે પ્રાકૃતિક ખેતી અપનાવવાની પ્રતિજ્ઞા લીધી.
-
તેમને રાજ્યપાલશ્રીનું પુસ્તક ‘પ્રાકૃતિક કૃષિ’ પણ આપવામાં આવ્યું.
🌱 મહાકૌશલ – કુદરતી ખેતી માટે અનુકૂળ પ્રદેશ
મહાકૌશલ પ્રદેશમાં:
-
નર્મદા ખીણ વિસ્તારની મીઠી અને પોષકમય જમીન.
-
પૂરતું વરસાદ.
-
પહેલાથી ગૌ આધારિત ખેતીના તત્વો ધરાવતી પરંપરા.
ક્લાઈમેટ સ્માર્ટ વિલેજ જેવી યોજનાઓના પરિણામે ખર્ચ ઘટ્યો છે, નફો થયો છે અને જમીન તંદુરસ્ત બની છે.
🙏 ઉપસ્થિત મહાનુભાવો
-
મેયર શ્રી જગત બહાદુર સિંહ અન્નુ
-
રાજ્યસભા સાંસદ સુમિત્રા વાલ્મિક
-
લોકસભા સાંસદ આશિષ દુબે
-
ધારાસભ્ય અજય વિશ્નોઈ, અશોક રોહાની
-
જિલ્લા પંચાયત પ્રમુખ આશા ગોટિયાન
-
નગરપાલિકા પ્રમુખ રિકુંજ વિજ
-
બીજેપી અધ્યક્ષ રત્નેશ સોનકર
નિષ્કર્ષ:
આ કાર્યક્રમે એક સ્પષ્ટ સંદેશ આપ્યો છે: પ્રાકૃતિક ખેતી હવે વૈકલ્પિક વિકલ્પ નહિ, પરંતુ ભાવિ પેઢી માટે આવશ્યક માર્ગ છે. જયારે દેશ આ દિશામાં પગલાં લે છે, ત્યારે રાજ્યપાલશ્રી જેવી વ્યક્તિત્વોનો માર્ગદર્શન ખેડૂતોએ ક્યારેય નહીં ભૂલવો જોઈએ.
INSTAGRAM: https://www.instagram.com/samay__sandesh/
FACEBOOK: https://www.facebook.com/SamaySandeshoffice
આવા ને આવા લટટેસ્ટ ન્યુસ જાણવા માટે સમયસંદેશન્યુસની વેબસાઇટને વિઝિટ કરો
