દેવભૂમિ દ્વારકા જિલ્લામાં બાળકોના આરોગ્ય માટે સરકાર દ્વારા અમલમાં મૂકવામાં આવેલા રાષ્ટ્રીય બાળ સ્વાસ્થ્ય કાર્યક્રમ (RBSK) અંતર્ગત ભાણવડ તાલુકાની ટીમ-૨ દ્વારા યોજાયેલા હેલ્થ સ્ક્રીનિંગ કેમ્પમાં હૃદયની ગંભીર ખામીઓ સહિત અનેક લક્ષણો સામે આવતાં તાત્કાલિક સારવાર અને રિફરલની કામગીરી કરવામાં આવી હતી.
આ કામગીરી ભાણવડ તાલુકાના વેરાડ તાલુકા શાળા તથા કૃષ્ણગઢ પ્રાથમિક શાળામાં યોજાઈ હતી. જેમાં RBSKની ટીમે બાળકોનું આરોગ્ય પરિક્ષણ કરીને ૫ બાળકોમાં તબીબી ખામીઓના લક્ષણો ઓળખ્યાં હતા. તેમાં ૩ બાળકોમાં ગંભીર હૃદયની ખામીઓ (Congenital Heart Disease – CHD) પાયમાલી રીતે જણાઈ આવતા તાત્કાલિક પગલાં લેતાં તેમને વધુ તબીબી નિદાન માટે અમદાવાદ રિફર કરવામાં આવ્યા હતા.
શાળાના બાળકોથી આરોગ્ય સુધી પહોંચતી શ્રેષ્ઠ કામગીરી: RBSK ટીમે જગાવ્યો આશાનો કિરણ
રાષ્ટ્રીય બાળ સ્વાસ્થ્ય કાર્યક્રમના માધ્યમથી જન્મથી લઈને ૧૮ વર્ષની વય સુધીના બાળકોમાં રહેલી શારીરિક અપૂર્ણતાઓ, ખોડખાંપણ, જીવનઘાતક રોગો કે વિકસનમાં વિલંબ જેવા ચિહ્નોને ઓળખી મફતમાં તેમની સારવાર, સર્જરી, અને સારવાર પછીના પગલાંઓ સરકાર દ્વારા ભરી આપવામાં આવે છે.
આ અભિયાન અંતર્ગત RBSK (Rashtriya Bal Swasthya Karyakram) ટીમ-૨ (ભાણવડ) દ્વારા વેરાડ અને કૃષ્ણગઢમાં સ્કૂલો ખાતે સ્ક્રીનિંગ કેમ્પ યોજાયો. સ્ક્રીનિંગ દરમિયાન ૫ બાળકોને તબીબી ખામીઓ જણાઈ. RBSK ટીમે બાળકોના વાલીઓ સાથે કાઉન્સેલિંગ કરીને તેમનું મૌખિક સમર્થન મેળવીને તેમને વધુ તપાસ માટે જામનગરની ગુરુ ગોવિંદસિંહ સરકારી હોસ્પિટલ (જી.જી. હોસ્પિટલ) ખાતે લઈ જવાયા.
ઈકોકાર્ડિયોગ્રામમાં ખુલ્યો હૃદય સંબંધિત ખામીનો ભેદ: ત્રણ બાળકોએ તાત્કાલિક વધુ સારવાર માટે રાહત પામ્યું
જામનગરમાં સ્પેશિયલિસ્ટ ડોક્ટરો દ્વારા ઈકોકાર્ડિયોગ્રામ (ECHO) કરવામાં આવ્યા. તેના આધારે ૩ બાળકોમાં જન્મજાત હૃદયની ખામી(CHD) નિદાન પામી. CHD એ એવી સ્થિતિ છે જેમાં બાળકનો હૃદય ઊંડાણથી વિકાસ પામતું નથી અને તેનું શરીર જરૂરી ઓક્સિજનવાળા રક્તનો પૂરતો પુરવઠો મેળવી શકતું નથી, જે લાંબા ગાળે ગંભીર અસર કરી શકે છે.
આમ, આ ત્રણે બાળકોને વધુ સારવાર માટે અમદાવાદની યુ.એન. મહેતા ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ કાર્ડિયોલોજી ખાતે રિફર કરાયા છે. તેઓ હવે અહીં સરકારની સહાયથી મફત સારવાર અને સર્જરી માટે લાયક બન્યા છે, જે તેમના જીવન માટે નવી આશાની કિરણ બની શકે છે.
બીજાં બે બાળકોને તાત્કાલિક તબીબી દેખરેખ હેઠળ સારવાર આપવામાં આવી
અન્ય બે બાળકોમાં એક બાળકને આંચકી (Epilepsy) આવવાનું લક્ષણ જણાયું હતું, જ્યારે બીજું બાળક વારંવાર ચક્કર આવવાની તકલીફથી પીડાતું હતું. બંને બાળકોને સ્ક્રીનિંગના તુરંત પછી જી.જી. હોસ્પિટલમાં દાખલ કરવામાં આવ્યા અને તબીબી દેખરેખ હેઠળ યોગ્ય સારવાર આપવામાં આવી.
આ સમગ્ર કાર્યવાહી દરમિયાન જી.જી. હોસ્પિટલના અનુભવી પીડિયાટ્રિશિયન ડો. નમ્રતાબેન અને તેમની ટીમનો અગત્યનો સહયોગ મળ્યો, જેના લીધે બાળકોના નિદાન અને સારવાર ઝડપી રીતે શક્ય બની.
સંયોજિત કામગીરીથી બાળકોને જીવદાયી સારવાર: વાલીઓએ વ્યક્ત કર્યો આભાર
બાળકોના વાલીઓએ આર.બી.એસ.કે. ટીમ-૨, ડૉ. નમ્રતાબેન અને સમગ્ર તબીબી સ્ટાફ તેમજ ડૉ. ભાવિક સોનગરાનું હૃદયપૂર્વક આભાર વ્યક્ત કર્યો. તેઓએ જણાવ્યું કે, “અમારા બાળકના રોગ વિશે અમને ખબર પણ ન હતી, જો આ સ્ક્રીનિંગ કેમ્પ ન થયું હોત તો શક્ય છે કે ઉંમર વધી જાય પછી ખોટી રીતે ધ્યાને આવત. સરકાર અને આર.બી.એસ.કે. ટીમને આ માટે લાખ લાખ ધન્યવાદ.”
RBSK યોજનાનો હેતુ – ખોડખાંપણ પહેલાં ઓળખો, પુરતું ઈલાજ આપો
આ કાર્યક્રમની પાછળનો હેતુ એ છે કે બાળપણમાં રહેલી ગંભીર તબીબી ખામીઓ સમયસર ઓળખી લેવામાં આવે અને જરૂરી તબીબી પગલાં લેતા બાળકોને લાંબા ગાળે અપંગતા કે મૃત્યુના જોખમથી બચાવી શકાય. સરકાર દ્વારા વર્ષોથી લાગુ કરવામાં આવેલ આ યોજનાનો “4 D” માળખો (Defects at birth, Diseases, Deficiencies, Developmental delays including disability) પર આધાર છે.
વિશેષ નોંધ: આર.બી.એસ.કે. ટીમના તત્પર પ્રયાસોથી તબીબી સહાયની યોગ્ય રીતે પહોંચ
આ સમગ્ર ઘટનાની વિશેષતા એ છે કે આર.બી.એસ.કે. ટીમે માત્ર સ્ક્રીનિંગ પૂરતું કામ ન કર્યું પરંતુ તેના પછી તાત્કાલિક ફોલોઅપ, પરિવારોનું કાઉન્સેલિંગ, તથા સારવાર માટે હોસ્પિટલ સુધી લઈ જવાની જવાબદારી પણ સંભાળી, જે સમાજસેવા અને જાહેર આરોગ્ય માટે પ્રશંસનીય પગલું છે.
નિષ્કર્ષ: સરકારી આરોગ્યસેવાની શ્રેષ્ઠ ઝલક – બાળકો માટે આશાજનક અભિયાન
દેવભૂમિ દ્વારકામાં આર.બી.એસ.કે. ટીમ દ્વારા યોજાયેલ આ તબીબી કેમ્પે ‘રોકથામ મહત્વની સારવાર પહેલાં’ નું જીવંત ઉદાહરણ પૂરું પાડી દીધું છે. બાળકોના જીવનમાં નવુ સૌરભ લાવતી આ કામગીરીમાં ભવિષ્યના નાગરિકોને હકારાત્મક દિશા આપવાની શક્તિ રહેલી છે.
INSTAGRAM: https://www.instagram.com/samay__sandesh/
FACEBOOK: https://www.facebook.com/SamaySandeshoffice
YOUTUBE: https://www.youtube.com/channel/UCB1F8pcrgBkKzZCgUIb2s3Q
આવા ને આવા લટટેસ્ટ ન્યુસ જાણવા માટે સમયસંદેશન્યુસની વેબસાઇટને વિઝિટ કરો
