જામનગર શહેર, જે તેની સાંસ્કૃતિક, ધાર્મિક અને સામાજિક પ્રવૃત્તિઓ માટે સમગ્ર સૌરાષ્ટ્રમાં ઓળખાય છે,
ત્યાં દર વર્ષે ભવ્ય રીતે ઉજવાતા દગડુંશેઠ ગણપતિ મહોત્સવનો આ વખતે 29મો વર્ષ છે. વર્ષોથી આ મહોત્સવ માત્ર ભક્તિનો જ નહીં પરંતુ નવા પ્રયોગો અને સામાજિક સંદેશોનો કેન્દ્રબિંદુ બની રહ્યો છે. આ વર્ષે પણ દગડુંશેઠ ગણપતિ મહોત્સવ સમિતિએ એક અનોખું પ્રયોગ હાથ ધર્યો છે, જે માત્ર શહેર જ નહીં પરંતુ સમગ્ર દેશ માટે ગૌરવની બાબત બની શકે છે.
તેલીબિયાથી બનેલી અનોખી મૂર્તિ
આ વર્ષે પ્રથમ વખત તેલીબિયામાંથી બનેલી ગણપતિજીની ભવ્ય મૂર્તિની સ્થાપના કરવામાં આવી રહી છે. પરંપરાગત માટી કે પ્લાસ્ટર ઓફ પેરિસની મૂર્તિઓની બદલે આ મૂર્તિ માટે તિલ, સોયાબીન, મકાઈ, સરસવ, એરંડા, કપાસ, સિંગદાણા, રાયડો, સૂરજમુખી, નારિયેળ જેવા વિવિધ તેલીબિયાનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો છે.
વિગત મુજબ –
-
સોયાબીન : 1 કી.ગ્રા.
-
મકાઈ : 2 કી.ગ્રા.
-
સરસવ : 4 કી.ગ્રા.
-
તલ : 4 કી.ગ્રા.
-
એરંડા : 3 કી.ગ્રા.
-
કપાસ : 150 ગ્રામ
-
સીંગદાણા : 500 ગ્રામ
-
રાયડો : 3 કી.ગ્રા.
-
સૂરજમુખી : 500 ગ્રામ
-
નારિયેળ : 250 ગ્રામ
આ ઉપરાંત, કંતાન, સફેદ કાપડ, પૂઠાં, વાંસ, સુતરી અને દોરાનો ઉપયોગ કરીને મૂર્તિને અંતિમ આકાર આપવામાં આવ્યો છે. આ મૂર્તિ માત્ર કલાત્મક કૃતિ નથી, પરંતુ તેનો મુખ્ય હેતુ સમાજને સ્વાસ્થ્યપ્રદ જીવનશૈલી તરફ દોરી જવાનો સંદેશ આપવાનો છે.
સ્વાસ્થ્ય જાગૃતિનો સંદેશ
ભારતના વડાપ્રધાન નરેન્દ્રભાઈ મોદીએ દેશના નાગરિકોને અપીલ કરી હતી કે તેઓ પોતાના દૈનિક આહારમાં તેલના વપરાશમાં ઘટાડો કરે. સરેરાશ ભારતીયના ખોરાકમાં તેલનું પ્રમાણ 10 ટકા કે તેથી વધુ છે, જે અનેક રોગોનું કારણ બને છે. આ સંદેશને લોકજીવન સુધી પહોંચાડવા માટે એઈટ વન્ડર્સ ગ્રુપ દ્વારા આ વર્ષે ગણેશ મહોત્સવમાં વિશિષ્ટ રીતે તેલીબિયાની મૂર્તિ બનાવવામાં આવી છે.
આ મૂર્તિ માત્ર એક ધાર્મિક પ્રતીક નથી, પરંતુ તેલના અતિરેક વપરાશથી થતી મોટાપો, બ્લડપ્રેશર, ડાયાબિટીસ, હાર્ટઅટેક જેવી બિમારીઓ સામે સમાજને ચેતવનાર સંદેશવાહક છે.
ગિનીઝ બુક ઓફ વર્લ્ડ રેકોર્ડનો પ્રયાસ
આ વર્ષે દગડુંશેઠ ગણપતિ મહોત્સવ સમિતિ અને એઈટ વન્ડર્સ ગ્રુપ એક ઐતિહાસિક પ્રયાસ કરવા જઈ રહ્યા છે. તા. 30 ઓગસ્ટે (શનિવારે) “એક સાથે સૌથી વધુ મુગટ પહેરાવવાના” કાર્યક્રમનું આયોજન કરવામાં આવ્યું છે. અંગ્રેજીમાં જેને The Tallest Stick Of Crown Worn At Once તરીકે ઓળખાવવામાં આવ્યું છે.
આ કાર્યક્રમ ગિનીઝ બુક ઓફ વર્લ્ડ રેકોર્ડમાં નોંધાઈ શકે તે માટે સમગ્ર સમિતિ તત્પરતાપૂર્વક તૈયારી કરી રહી છે. જો આ પ્રયાસ સફળ થશે તો જામનગરનું નામ માત્ર ગુજરાત જ નહીં, પરંતુ સમગ્ર વિશ્વમાં ગુંજશે.
આયોજકોની મહેનત
આ ભવ્ય આયોજનમાં એઈટ વન્ડર્સ ગ્રુપના સભ્યો કેવલસિંહ રાણા, દિલીપભાઈ વોરલીયા, નિલેષસિંહ પરમાર, કલ્પેશ, સતીશ વાડોલીયા, પ્રિયંક શાહ સહિતના સભ્યો ભારે જહેમત ઉઠાવી રહ્યા છે. દિવસ-રાતની મહેનત બાદ મૂર્તિને અંતિમ આકાર આપવામાં આવી રહ્યો છે. આ સાથે જ કાર્યક્રમ દરમિયાન ગિનીઝ બુકની ટીમના અધિકારીઓ હાજર રહીને રેકોર્ડ નોંધવાની પ્રક્રિયા કરશે.
પ્રદૂષણ રહિત અને પર્યાવરણમિત્ર પહેલ
પરંપરાગત રીતે પ્લાસ્ટર ઓફ પેરિસની પ્રતિમાઓ નદી-તળાવો કે સમુદ્રમાં વિસર્જન થતા પર્યાવરણને ભારે નુકસાન પહોંચાડે છે. રસાયણયુક્ત રંગો પાણી પ્રદૂષિત કરે છે, જળચર જીવો માટે જીવલેણ સાબિત થાય છે. આ વખતે તેલીબિયાની પ્રતિમા બનાવીને પ્રદૂષણ રહિત ઉજવણી તરફ એક મજબૂત પગલું ભરવામાં આવ્યું છે.
વિસર્જન સમયે આ પ્રતિમા કુદરતી રીતે જળી જઈ જમીન સાથે મિશ્રાઈ જશે અને પર્યાવરણને કોઈ નુકસાન નહીં કરે. આ પ્રયોગ સમાજને પર્યાવરણપ્રેમી બનવા પ્રેરણા આપશે.
સ્થાનિક નાગરિકોમાં ઉત્સાહ
જામનગરના નાગરિકોમાં આ અનોખી મૂર્તિને લઈને ભારે ઉત્સાહ છે. લોકો આતુરતાથી 27 ઓગસ્ટથી શરૂ થનાર સ્થાપન અને ત્યાર બાદ 6 નવેમ્બર સુધી ચાલનારા આ ભવ્ય મહોત્સવની રાહ જોઈ રહ્યા છે. ભક્તિ, સંગીત, આરતી અને સંસ્કૃતિના આ તહેવારમાં હજારો લોકો જોડાશે.
સ્થાનિક વેપારીઓ, સમાજસેવકો અને યુવાનો પણ આ પ્રયાસને વિશ્વસ્તરે સફળ બનાવવા માટે પોતાનો યોગદાન આપી રહ્યા છે.
મહોત્સવની વિશેષતા
-
તેલીબિયાથી બનેલી અનોખી પ્રતિમા – પ્રથમ વખત
-
સ્વાસ્થ્યપ્રદ સંદેશ – તેલનો ઓછો વપરાશ
-
પર્યાવરણમિત્ર ઉજવણી – પ્રદૂષણ રહિત પ્રતિમા
-
ગિનીઝ બુક રેકોર્ડનો પ્રયાસ – એક સાથે સૌથી વધુ મુગટ પહેરાવવાના કાર્યક્રમ દ્વારા
-
સમાજસેવા – વિવિધ સેવાકીય પ્રવૃત્તિઓ, આરોગ્ય જાગૃતિ અભિયાન
નિષ્કર્ષ
જામનગરના દગડુંશેઠ ગણપતિ મહોત્સવમાં આ વર્ષે માત્ર ભક્તિનો જ નહીં પરંતુ આધુનિક સંદેશો, પર્યાવરણપ્રેમ, સ્વાસ્થ્ય જાગૃતિ અને વિશ્વસ્તરીય ઓળખનો સંગમ થવાનો છે. આ પહેલ માત્ર જામનગર જ નહીં, પરંતુ સમગ્ર દેશ માટે ગૌરવની બાબત બનશે. જો ગિનીઝ બુક ઓફ વર્લ્ડ રેકોર્ડમાં આ પ્રયોગ નોંધાઈ જશે તો જામનગરનું નામ ઈતિહાસમાં સુવર્ણ અક્ષરે લખાશે.
આ રીતે દગડુંશેઠ ગણપતિ મહોત્સવ ફરી સાબિત કરશે કે ધાર્મિક ભક્તિ સાથે સામાજિક સંદેશ અને વૈશ્વિક ખ્યાતિ મેળવવી શક્ય છે.
