રાજકોટ શહેરમાં ગત મોડી રાત્રે એક હૃદયદ્રાવક ઘટના બની. શહેરના વ્યસ્ત અને વસતિપૂર્ણ વિસ્તારમાં આવેલા શ્રી હરી કોમ્પ્લેક્ષના પાંચમા માળે અચાનક લાગી ગયેલી ભીષણ આગે ભયાનક દૃશ્યો સર્જી દીધા. આગ એટલી ઝડપી રીતે ફેલાઈ કે બિલ્ડિંગના ઉપરના માળે રહેલા લોકોમાં હડકંપ મચી ગયો. આ ઘટનામાં એક બંગાળી કારીગરનું દુર્ભાગ્યે મોત નિપજ્યું છે, જ્યારે અનેક લોકો સમયસર બચી ગયા.
🔥આગની શરૂઆતઃ અચાનક ધુમાડાનો ગોટો અને હાહાકાર
મોડી રાત્રે લગભગ ૧૧ વાગ્યાના સમયગાળા દરમિયાન, શ્રી હરી કોમ્પ્લેક્ષના પાંચમા માળે આવેલી અગાસી પર અચાનક ધુમાડાનો ગોટો ઉઠતા લોકોને ઘટનાની જાણ થઈ. શરૂઆતમાં લોકોએ નાના આગના કિસ્સા તરીકે વિચાર્યું હતું, પરંતુ થોડા જ મિનિટોમાં જ્વાળાઓએ શેડને ઘેરી લીધો અને બિલ્ડિંગની બહારથી પણ આગની તેજ લપટાં દેખાવા લાગી.
કોમ્પ્લેક્ષમાં રહેતા રહેવાસીઓ અને નજીકના દુકાનદારો તરતજ બહાર નીકળી આવ્યા. કોઈકોએ અગ્નિશામક વિભાગને જાણ કરી, તો કોઈકોએ અંદર રહેલા લોકોને બચાવવા પ્રયાસ શરૂ કર્યો. પરંતુ ઉપરના માળે બનેલા લોખંડ-ટીનના શેડમાં રહેલા બંગાળી કારીગરો માટે બહાર નીકળવું મુશ્કેલ બની ગયું.
🚒 અગ્નિશામક દળની તકેદારીઃ કલાકો સુધી ચાલ્યું રેસ્ક્યૂ ઓપરેશન
જેમજ આગની જાણ શહેરની ફાયર કન્ટ્રોલ રૂમને થઈ, તેમ તરતજ અગ્નિશામક દળની અનેક ટીમો સ્થળ પર પહોંચી ગઈ. ફાયર ઓફિસરોએ તાત્કાલિક રીતે પાણીના જેટ્સથી આગ કાબૂમાં લેવા પ્રયાસ શરૂ કર્યો. બિલ્ડિંગમાં સિલિન્ડર અને ઇલેક્ટ્રિકલ વાયરિંગ હોવાને કારણે આગ વધુ જોખમી બની હતી.
અગ્નિશામક દળે આશરે બે કલાક સુધી સતત રેસ્ક્યૂ ઓપરેશન ચલાવ્યું. આ દરમિયાન ઉપરના માળે રહેલા કેટલાક લોકોના જીવ બચાવવામાં સફળતા મળી, પરંતુ એક બંગાળી કારીગર આગ અને ધુમાડામાં ફસાઈ જતાં જીવ ગુમાવી બેઠો. ફાયર કર્મચારીઓએ ભારે મહેનત બાદ મૃતદેહને બહાર કાઢ્યો.
💔 મૃતકની ઓળખ અને અન્ય કારીગરોની હાલત
પ્રારંભિક માહિતી મુજબ મૃતકનું નામ રહમાન શેખ (ઉંમર અંદાજે ૩૦ વર્ષ) હોવાનું જણાય છે, જે પશ્ચિમ બંગાળથી રાજકોટમાં રોજગારની શોધમાં આવ્યો હતો. તે કોમ્પ્લેક્ષની અગાસી પર આવેલા શેડમાં અન્ય ત્રણ કારીગરો સાથે રહેતો હતો. તે રાતે બધા સૂતા હતા ત્યારે આગ લાગી.
અન્ય કારીગરો સમયસર બહાર નીકળી ગયા પરંતુ રહમાન ધુમાડામાં ફસાઈ જતાં બહાર આવી શક્યો નહીં. ઘટનાની જાણ થતાં જ સ્થાનિક પોલીસ તથા તબીબી ટીમ પણ પહોંચી હતી અને મૃતકનો દેહ પોસ્ટમોર્ટમ માટે હોસ્પિટલ ખસેડાયો હતો.
⚙️ કોમ્પ્લેક્ષની રચના અને શેડની કાનૂની સ્થિતિ પર પ્રશ્નચિન્હ
આગની આ ઘટનાએ શહેરના બિલ્ડિંગ સુરક્ષા નિયમો અને મ્યુનિસિપલ મંજૂરીની પ્રક્રિયા અંગે ફરી પ્રશ્નો ઊભા કર્યા છે.
માહિતી મુજબ, શ્રી હરી કોમ્પ્લેક્ષના પાંચમા માળે લોખંડ-ટીનના શેડથી એક અલગ પ્રકારનું રૂમ બનાવવામાં આવ્યું હતું, જ્યાં મજૂરો રહેતા હતા. આ શેડ માટે રાજકોટ મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશન પાસે કાનૂની મંજૂરી લેવામાં આવી છે કે નહીં તે હાલ તપાસ હેઠળ છે.
ફાયર ઓફિસરોએ જણાવ્યું કે “જો શેડ ગેરકાયદેસર રીતે બનાવવામાં આવ્યો હશે તો તેની સામે કાર્યવાહી અનિવાર્ય છે, કારણ કે આવી ગેરમંજુર રચનાઓ આગના જોખમને અનેકગણી વધારી દે છે.”
⚖️ પોલીસે નોંધ્યો અકસ્માતનો ગુનો, તકનીકી તપાસ શરૂ
આ ઘટનાને લઈને રાજકોટ પોલીસ મથકે અકસ્માત મોતનો ગુનો નોંધવામાં આવ્યો છે. સાથે જ ફાયર ડિપાર્ટમેન્ટ, ઇલેક્ટ્રિક ઇન્સ્પેક્શન ટીમ અને મ્યુનિસિપલ બિલ્ડિંગ વિભાગ દ્વારા સંયુક્ત તપાસ હાથ ધરવામાં આવી છે.
પ્રાથમિક તારણ મુજબ આગ ઇલેક્ટ્રિક શૉર્ટ સર્કિટના કારણે લાગી હોવાનું જણાય છે. જોકે, આ અંગે આખરી રિપોર્ટ માટે ફોરેન્સિક તપાસની રાહ જોવામાં આવી રહી છે.
🏙️ સ્થાનિકોનો રોષઃ “નિયમોના અભાવે રોજીંદી જિંદગી જોખમમાં”
ઘટનાસ્થળે હાજર રહેવાસીઓએ જણાવ્યું કે “શહેરમાં અનેક કોમ્પ્લેક્ષમાં આવી રીતે શેડ અને રૂમો બાંધવામાં આવ્યા છે, જ્યાં સલામતીના કોઈ નિયમોનું પાલન થતું નથી.”
તેમણે જણાવ્યું કે “ફાયર એક્ઝિટ, એલાર્મ સિસ્ટમ કે ફાયર એક્સ્ટિંગ્યુઇશર જેવા સાધનોનો અણસાર પણ નથી, અને પ્રશાસન આંખ મીંચીને બેસી રહ્યું છે.”
ઘણા લોકોએ મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશનને વિનંતી કરી કે આવી બિલ્ડિંગ્સમાં તાત્કાલિક સર્વે કરીને અનધિકૃત શેડ્સ તોડી પાડવામાં આવે, જેથી ભવિષ્યમાં વધુ જાનહાનિ ન થાય.
🏢 ફાયર વિભાગનો અહેવાલઃ બિલ્ડિંગમાં સલામતીની ખામીઓ
અગ્નિશામક દળના પ્રાથમિક અહેવાલ મુજબ, શ્રી હરી કોમ્પ્લેક્ષમાં ફાયર સેફ્ટી એક્વિપમેન્ટ પુરતા પ્રમાણમાં ન હતા. બિલ્ડિંગની અંદર ધુમાડો ઝડપથી ફેલાતા લોકોને બહાર નીકળવામાં મુશ્કેલી પડી હતી.
ફાયર ટીમના અધિકારીએ જણાવ્યું કે “શેડમાં લોખંડ અને ટીનની માળખાકીય રચના હોવાથી ગરમી ઝડપથી ફેલાઈ ગઈ. જો ફાયર એલાર્મ અથવા એક્સ્ટિંગ્યુઇશર હોત તો આગનો પ્રારંભિક તબક્કામાં કાબૂ મેળવી શકાય હતો.”
🧯 બિલ્ડિંગ સુરક્ષા નિયમો પર ફરી ચર્ચા તેજ
આગની ઘટનાએ રાજકોટ શહેરના બિલ્ડિંગ સુરક્ષા અને મ્યુનિસિપલ દેખરેખ પર ગંભીર પ્રશ્નો ઉભા કર્યા છે. શહેરમાં છેલ્લા ત્રણ વર્ષમાં અનેક કોમ્પ્લેક્ષોમાં આગની ઘટનાઓ બની ચૂકી છે — પરંતુ મોટાભાગના કિસ્સાઓમાં કાનૂની કાર્યવાહી ફાઇલોમાં જ પુરતી રહી ગઈ છે.
શહેરના નાગરિક સંગઠનો અને સામાજિક કાર્યકરોએ માંગણી કરી છે કે “શહેરના દરેક કોમ્પ્લેક્ષનો ફાયર સેફ્ટી ઑડિટ ફરજિયાત બનાવવામાં આવે.”
👮♂️ પ્રશાસનનું નિવેદનઃ તપાસ પછી જ કાર્યવાહી
જિલ્લા પ્રશાસનના એક વરિષ્ઠ અધિકારીએ જણાવ્યું કે “આગના કારણોની વિગતવાર તપાસ ચાલી રહી છે. જો શેડ ગેરમંજુર સાબિત થશે તો મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશન દ્વારા બિલ્ડિંગ માલિક સામે કાયદેસર પગલાં લેવામાં આવશે.”
અધિકારીએ એ પણ ઉમેર્યું કે, “મૃતકના પરિવારને સહાય આપવા અંગે સરકારની રાહત નીતિ મુજબ કાર્યવાહી કરવામાં આવશે.”
💬 અંતિમ વિદાયઃ સાથી મજૂરોના આંસુ
મૃતક રહમાન શેખના સાથી મજૂરો અને નજીકના લોકોની આંખોમાં આંસુ હતાં. તેઓએ જણાવ્યું કે “અમે બધા રોજ રાત્રે એકસાથે ભોજન કરીને સૂતા હતા, પણ આજ રાત્રે રહમાન અમારામાં નથી.”
તેના પરિવારને આ દુઃખદ સમાચાર મળતાં જ પશ્ચિમ બંગાળમાં હાહાકાર મચી ગયો. બિલ્ડિંગ માલિક તરફથી પરિવારે સહાય મળે તેવી શક્યતા છે.
⚠️ નિષ્કર્ષઃ શહેર માટે ચેતવણીરૂપ બનાવ
આ ઘટના માત્ર એક વ્યક્તિના મોત સુધી મર્યાદિત નથી — તે શહેરની બિલ્ડિંગ સલામતી વ્યવસ્થાની નબળાઈનું પ્રતિબિંબ છે. રાજકોટ જેવા વિકાસશીલ શહેરમાં જો નિયમોનું પાલન ન થાય, તો આવી દુર્ઘટનાઓ ફરી બનવી અચંબો નહીં રહે.
શહેરના લોકોની સુરક્ષા માટે પ્રશાસન હવે તાત્કાલિક કાર્યવાહી કરે, તે સમયની જરૂરિયાત છે.
