ખેડૂત માટે સરકાર દ્વારા આપવામાં આવતી સબસિડીયુક્ત યુરીયા ખાતર ખેડૂતો સુધી પહોંચે તેના બદલે કાળા બજારના ગેરકાયદેસર ધંધાર્થીઓના હાથમાં જઈ રહ્યું હતું, તેવું ચોંકાવનારું અને ગંભીર કૌભાંડ ભાભરના હિરપુરા વિસ્તારમાં ઉકેલાયું છે. પોલીસે સ્થળ પર દરોડા પાડી રૂ. ૨૨.૧૯ લાખનો મુદ્દામાલ કબ્જે કર્યો છે અને ત્રણ શખ્સો સામે ગુનો દાખલ કર્યો છે. આ ઘટનાએ માત્ર ભાભર તાલુકા જ નહીં, પરંતુ આખા કચ્છ જિલ્લામાં હલચલ મચાવી દીધી છે.
✅ ભાભર પોલીસને મળી ચોક્કસ બાતમી
ભાભર પોલીસને ગુપ્ત સૂત્રો મારફતે માહિતી મળી હતી કે હિરપુરા વિસ્તારમાં આવેલી “ધી હિરપુરા સહકારી મંડળી”ના ગોડાઉનમાં સબસિડીવાળું યુરીયા ખાતર ગેરકાયદેસર રીતે અન્ય થેલીઓમાં પેક કરી ઉદ્યોગિક એકમોને મોંઘા ભાવે વેચવાનું મોટું નેટવર્ક ચાલે છે. માહિતીની ગંભીરતાને ધ્યાનમાં લઈને પોલીસ સ્ટાફે તાત્કાલિક ગુપ્ત તપાસ શરૂ કરી.
પોલીસે રાત્રિ દરમ્યાન સતત ત્રણ દિવસ સુધી સ્થળનું મોનીટરીંગ કર્યું અને ખાતરનાં ટ્રક આવતા જતા જોયાં. જ્યારે ખાતરી થઈ કે ગોડાઉનમાં ગેરકાયદેસર પેકિંગ ચાલી રહ્યું છે, ત્યારે પોલીસએ ટીમ બનાવીને દરોડો પાડ્યો.
🚨 દરોડામાં ચોંકાવનારો જથ્થો મળી આવ્યો
પોલીસે દરોડો પાડતા ત્યાં કામદારો યુરીયા ખાતરની પીળી થેલીઓ ખોલીને તેમાં રહેલું ખાતર બહાર કાઢીને સફેદ થેલીઓમાં “Urea for Industrial Use Only” લખેલી થેલીઓમાં ભરી રહ્યાં હતા. આ થેલીઓ પર “For Agricultural Use” શબ્દો કાપી નાખવામાં આવ્યા હતા અને તેના બદલે “Industrial Purpose Only” છપાવવામાં આવ્યું હતું.
પોલીસે સ્થળ પરથી રૂ. ૧૫ લાખનું સબસિડીયુક્ત યુરીયા ખાતર, સીવાઈ મશીન, પ્લાસ્ટિક થેલીઓ, વજન માપવાના તુલા, તેમજ એક ટ્રક અને અન્ય સાધનો મળી કુલ રૂ. ૨૨,૧૯,૯૯૦નો મુદ્દામાલ કબ્જે કર્યો.
👮♂️ ત્રણ શખ્સો સામે ગુનો નોંધાયો
પોલીસે સ્થળ પરથી બે શખ્સોને રંગેહાથ પકડી લીધા છે. પ્રાથમિક તપાસમાં ખુલ્યું કે આ ગોડાઉન હિરપુરા સહકારી મંડળીના નામે ચાલતું હતું, પરંતુ અહીંથી ખાતર ઉદ્યોગિક ઉપયોગ માટેની ફેક્ટરીઓમાં ગેરકાયદે વેચાતું હતું.
ત્રણ આરોપીઓ સામે Essential Commodities Act, Prevention of Black Marketing and Maintenance of Supplies of Essential Commodities Act (PBM Act) અને IPCની કલમ 406, 420, 120(B) હેઠળ ગુનો નોંધવામાં આવ્યો છે.
પકડાયેલા આરોપીઓમાંથી એક વ્યક્તિ ગોડાઉનનો સંચાલક છે, જ્યારે બીજો ફેક્ટરીઓમાં સપ્લાય કરતો એજન્ટ હોવાનું બહાર આવ્યું છે. ત્રીજો મુખ્ય સૂત્રધાર હાલ ફરાર છે, જેને પકડવા પોલીસે તજવીજ હાથ ધરી છે.
⚖️ કાળા બજારનું ષડયંત્ર કેવી રીતે ચાલતું હતું
તપાસમાં બહાર આવ્યું છે કે સરકાર ખેડૂતને સબસિડીયુક્ત યુરીયા ખાતર રૂ. ૨૬૬.૫૦ પ્રતિ થેલીના દરે આપે છે. આ ખાતર પીળી થેલીમાં વેચાય છે અને ફક્ત ખેતી માટે જ ઉપયોગમાં લેવાય છે. પરંતુ આરોપીઓ આ સબસિડીયુક્ત ખાતર સહકારી મંડળીમાંથી ઉઠાવીને પીળી થેલી કાઢી સફેદ થેલીમાં પેક કરતા હતા.
પછી આ ખાતરને ઉદ્યોગિક ઉપયોગ માટેની ફેક્ટરીઓ — ખાસ કરીને કેમિકલ, ટેક્સટાઈલ અને ફાર્માસ્યુટિકલ ઉદ્યોગોમાં — પ્રતિ થેલી રૂ. ૭૦૦ થી ૮૦૦ સુધીના ભાવમાં વેચવામાં આવતું હતું. આ રીતે દરેક થેલી પરથી ૪૦૦ થી ૫૦૦ રૂપિયાનો નફો મેળવાતો હતો.
આ ધંધો છેલ્લા કેટલાય મહિનાથી ચાલતો હતો, અને પોલીસને શંકા છે કે આ જ નેટવર્કના માધ્યમથી અન્ય તાલુકાઓમાં પણ સબસિડીયુક્ત ખાતરનું વિતરણ ઉદ્યોગિક ધંધાર્થીઓ સુધી પહોંચાડવામાં આવતું હતું.
🧾 સરકારી તંત્રને નુકસાન અને ખેડૂતોને નુકશાન
આ પ્રકારની ગેરકાયદેસર પ્રવૃતિઓથી બે સ્તરે ગંભીર નુકશાન થાય છે —
-
સરકારને નાણાકીય નુકશાન, કારણ કે સબસિડીનો લાભ ખેડૂતોને પહોંચતો નથી.
-
ખેડૂતોને મુશ્કેલી, કારણ કે માર્કેટમાં યુરીયા ખાતરનો અભાવ સર્જાઈ જાય છે અને તેઓને ખેતરમાં ખાતર માટે વધારે ભાવે ખરીદી કરવી પડે છે.
આથી આવા કાળા બજારિયાઓ માત્ર કાયદા ભંગ કરતા નથી, પરંતુ ખેડૂતોના જીવન સાથે ખેલ કરે છે.
🧑🌾 ખેડૂત સંસ્થાઓમાં આક્રોશ
ભાભર તેમજ આજુબાજુના ગામોના ખેડૂતોમાં આ ઘટના પછી ભારે આક્રોશ ફાટી નીકળ્યો છે. ખેડૂત સંઘના કાર્યકરોએ જણાવ્યું કે,
“સરકાર ખેડૂતો માટે સબસિડી આપે છે જેથી પાક ખર્ચ ઘટે, પરંતુ જો મધ્યસ્થી લોકો આ સબસિડીયુક્ત માલને ઉદ્યોગિક ફેક્ટરીમાં વેચે છે, તો તે ખેડૂતોના હક્કની લૂંટ સમાન છે.”
કેટલાક ખેડૂતો ગોડાઉન સામે એકત્ર થઈ વિરોધ પ્રદર્શન કરવા માંગતા હતા, પરંતુ પોલીસે સ્થિતિ કાબૂમાં રાખી.
🕵️♀️ તપાસનો વ્યાપ વધારાયો
ભાભર પોલીસ અધિકારી દ્વારા જણાવાયું છે કે,
“આ મામલો ફક્ત એક ગોડાઉનનો નથી, પરંતુ એક મોટા ગેરકાયદેસર નેટવર્કનો ભાગ છે. કયા અધિકારીઓની બેદરકારી અથવા સંડોવણી રહી હશે તે પણ તપાસનો વિષય છે.”
જિલ્લા સપ્લાય વિભાગને પણ આ મામલામાં જોડવામાં આવ્યો છે. પોલીસે બિલ રજીસ્ટર, ખાતર વિતરણ રેકોર્ડ અને ફેક્ટરી સપ્લાય ડોક્યુમેન્ટ્સ તપાસવા માટે કબ્જે કર્યા છે.
🧩 અન્ય જિલ્લાઓ સુધી પહોંચેલી કડી
તપાસમાં એ પણ સંકેત મળ્યા છે કે ભાભર સિવાય રાપર, અબડાસા અને ગાંધીધામ વિસ્તારમાં પણ આવી જ રીતે સબસિડીયુક્ત ખાતર ઉદ્યોગિક ફેક્ટરીઓમાં વેચાઈ રહ્યું હતું. પોલીસ હવે અન્ય જિલ્લા પોલીસ સાથે સંકલન કરીને કડી આગળ વધારશે.
📍 ગોડાઉન સીલ અને નમૂના મોકલાયા
પોલીસે દરોડા બાદ ગોડાઉનને સીલ કરી દીધું છે અને યુરીયા ખાતરના નમૂના લેબમાં તપાસ માટે મોકલ્યા છે જેથી ખાતરી થઈ શકે કે કયા બ્રાન્ડના ખાતરનો દુરુપયોગ થયો છે.
🧠 કાયદેસર રીતે શું થઈ શકે છે?
કાયદાકીય નિષ્ણાતોના જણાવ્યા મુજબ, આ પ્રકારની પ્રવૃત્તિમાં સામેલ લોકોને Prevention of Black Marketing Act હેઠળ ત્રણ વર્ષ સુધીની સજા, જામીન ન મળે તેવી સ્થિતિ, અને ગેરકાયદે કમાણીની જપ્તી થઈ શકે છે.
📢 સ્થાનિક પ્રજાની પ્રતિક્રિયા
સ્થાનિક નાગરિકો અને વેપારીઓએ આ ઘટનાની નિંદા કરતા જણાવ્યું કે,
“જે સમયે ખેડૂતને વરસાદમાં ખેતરમાં ખાતર મળતું નથી, ત્યારે શહેરમાં કોઈ તેના પરથી કરોડો કમાઈ રહ્યો છે તે અમારાં માટે શરમજનક છે.”
ઘણા લોકોએ સરકારને માંગ કરી છે કે આવી ઘટનાઓ પર નક્કર કાર્યવાહી થાય અને સહકારી મંડળીઓ પર નિયમિત ચકાસણી ફરજીયાત કરાય.
🔚 અંતિમ સંદેશ — “ખેડૂતના હક્ક પર ડાકો નહિ”
આ સમગ્ર ઘટનાએ ફરી એકવાર સાબિત કર્યું કે કેટલાક લાલચી તત્વો નફાની લાલચમાં ખેડૂતોના હિતને અવગણે છે. સબસિડીયુક્ત ખાતર જેવી મહત્વપૂર્ણ સહાય જો ખેતર સુધી ન પહોંચી શકે, તો તે દેશના કૃષિ તંત્ર માટે ખતરો છે.
ભાભર પોલીસની તાત્કાલિક કાર્યવાહીએ એક મોટું કૌભાંડ બહાર લાવ્યું છે, પરંતુ હવે જરૂર છે રાજ્ય સ્તરે તપાસ, મંડળીની ઓડિટ, અને ખેડૂતોના હક્કની સુરક્ષા માટે કડક કાયદાકીય પગલાં લેવાની.
