ગાંધીનગરથી વિશેષ અહેવાલ
રાજ્યના અનેક વિસ્તારોમાં તાજેતરમાં થયેલા કમોસમી વરસાદને કારણે ખેડૂતોના ઉભા પાકને ગંભીર નુકસાન થયું છે. ખાસ કરીને મગફળી, કપાસ, તલ, સોયાબીન, મકાઈ જેવા મુખ્ય ખરીફ પાકોનું નુકસાન થતાં ખેડૂતોના ચહેરા પરથી ખુશી ઉડી ગઈ છે. આવી મુશ્કેલ ઘડીએ મુખ્યમંત્રી શ્રી ભૂપેન્દ્ર પટેલે “ધરતીપુત્રો એકલા નથી” એ સંદેશા સાથે ખેતી સમાજ પ્રત્યે સંવેદનશીલ વલણ દાખવી મહત્વપૂર્ણ નિર્ણય કર્યા છે.
મુખ્યમંત્રીશ્રીએ રાજ્યના વહીવટી તંત્રને તાત્કાલિક ચેતવણીના સ્વરે કહ્યું છે કે કોઈ ખેડૂતને સહાય મેળવવામાં વિલંબ ન થાય, તે માટે ૩ દિવસની અંદર પંચકામ પૂર્ણ કરીને અહેવાલ મોકલવામાં આવે. આ આદેશથી સમગ્ર કૃષિ વિભાગ, જિલ્લા કલેક્ટર, જિલ્લા વિકાસ અધિકારીઓ, કૃષિ અધિકારીઓ સક્રિય થઈ ગયા છે.
🌧️ અસાધારણ સંજોગોમાં કમોસમી વરસાદ
આ વર્ષે ઓક્ટોબર અને નવેમ્બર વચ્ચે હવામાનમાં અચાનક પલટો આવ્યો હતો. સામાન્ય રીતે આ સમયગાળામાં શરદઋતુના ઠંડક ભર્યા દિવસો રહેતા હોય છે, પરંતુ આ વખતે અચાનક પડેલા ભારે વરસાદે ખેડૂતોની મહેનત પર પાણી ફેરવી દીધું. અનેક વિસ્તારોમાં ખેતરમાં કાપણી માટે તૈયાર મગફળીના પાથરા ભીંજાઈ ગયા, કપાસના બોલમાં ભેજ ભરાઈ ગઈ, અને સોયાબીન સહિતના પાકમાં ફૂગ લાગી ગઈ.
ખેડૂતોએ વરસાદથી થયેલા આ નુકસાનને “માવઠું નહીં પરંતુ આપત્તિ” ગણાવી સરકાર પાસે તાત્કાલિક સહાયની માંગણી કરી હતી. મુખ્યમંત્રીશ્રી ભૂપેન્દ્ર પટેલે આ પરિસ્થિતિને ગંભીરતાથી લઈ ઉચ્ચસ્તરિય બેઠક બોલાવીને તાત્કાલિક પગલાં લેવાની દિશા આપી હતી.
🏛️ રાજ્ય સરકારની સંવેદનશીલતા : તાત્કાલિક પંચકામ અને સહાયની પ્રક્રિયા
મુખ્યમંત્રીશ્રીએ ચીફ સેક્રેટરી તથા કૃષિ અને ખેડૂત કલ્યાણ વિભાગના એડિશનલ ચીફ સેક્રેટરીને સ્પષ્ટ સુચના આપી કે ત્રણ દિવસમાં પંચકામ પૂર્ણ થઈ રાજ્ય સરકારને અહેવાલ મોકલવામાં આવે.
આ સાથે જ તેમણે દરેક જિલ્લામાં કલેક્ટરશ્રી, જિલ્લા વિકાસ અધિકારી અને જિલ્લા કૃષિ અધિકારીઓને પણ સ્પષ્ટ આદેશો આપ્યા કે,
“ખેડૂતને કોઈપણ પ્રકારની દોડધામ કે તકલીફ વિના તેની જમીન અને પાકના નુકસાનનું સર્વે થઈ શકે તેવી વ્યવસ્થા કરો.”
આ સૂચનાઓ બાદ રાજ્યભરના અસરગ્રસ્ત વિસ્તારોમાં વહીવટી તંત્ર ચુસ્ત બન્યું છે. સ્થાનિક તાલુકા કચેરીઓ અને કૃષિ વિભાગના કર્મચારીઓએ ગ્રામપંચાયતો સાથે મળીને ખેતરોમાં જઈ મોબાઈલ આધારિત “કૃષિ પ્રગતિ એપ” મારફતે ઓનલાઈન સર્વે શરૂ કર્યો છે.
🌾 ધરતીપુત્રોને સરકારનું આશ્વાસન
મુખ્યમંત્રીશ્રીએ સ્પષ્ટ કહ્યું છે કે,
“આપત્તિના આ સમયમાં રાજ્ય સરકાર ધરતીપુત્રોની સાથે ખભે ખભા રહીને સહાય કરશે. એક પણ ખેડૂત અવગણિત ન રહે તે આપણી પ્રાથમિકતા છે.”
આ નિવેદનથી ખેડૂતોમાં આશાનો કિરણ ઝળહળ્યો છે. ઘણા વિસ્તારોમાં ખેડૂતો હવે રાહ જોઈ રહ્યા છે કે સર્વે પૂર્ણ થયા બાદ સહાયની જાહેરાત થાય.
📊 વરસાદથી સૌથી વધુ અસરગ્રસ્ત જિલ્લાઓ
આ કમોસમી વરસાદથી સૌરાષ્ટ્ર, દક્ષિણ ગુજરાત અને મધ્ય ગુજરાતના વિસ્તારો સૌથી વધુ અસરગ્રસ્ત બન્યા છે. ખાસ કરીને જામનગર, દેવભૂમિ દ્વારકા, અમરેલી, પોરબંદર, ભાવનગર, રાજકોટ, સુરત અને ભરૂચ જિલ્લામાં મગફળી અને કપાસના પાકને ભારે નુકસાન થયું છે.
કૃષિ વિભાગના પ્રાથમિક અંદાજ મુજબ રાજ્યમાં આશરે ૧.૫ લાખ હેક્ટર વિસ્તારના પાકને સીધી અસર થઈ છે. અનેક સ્થળોએ ખેતરમાં પડેલા પાકને ભીંજાવાને કારણે તે ઉપયોગલાયક નથી રહ્યો.
🧑🌾 ખેડૂતોના અનુભવો
દેવભૂમિ દ્વારકાના ખેતમજૂર વલ્લભભાઈ ઠાકરે જણાવ્યુ કે,
“આ વખતે મગફળીની પાક સારી આવી હતી, પણ અચાનક વરસાદ પડતાં આખી મહેનત બગડી ગઈ. સરકાર જો સમયસર સહાય આપે તો જ નુકસાન ભરપાઈ થઈ શકે.”
જામનગરના લાલપુર તાલુકાના કપાસ ઉગાડનાર રમેશભાઈ જોશીએ કહ્યું કે,
“પાક કાપવા માટે તૈયાર હતો, પણ વરસાદે બરબાદ કરી નાખ્યો. સરકાર તરફથી ઝડપથી ટીમ આવી ગઈ છે, હવે સહાયની રાહ જોઈ રહ્યા છીએ.”
🏢 ગાંધીનગરમાં ઉચ્ચસ્તરિય બેઠક
આ સંજોગોમાં મુખ્યમંત્રી ભૂપેન્દ્ર પટેલે ગાંધીનગર ખાતે ઉચ્ચ સ્તરિય સમીક્ષા બેઠક બોલાવી હતી.
બેઠકમાં નાયબ મુખ્યમંત્રી હર્ષ સંઘવી, કૃષિમંત્રી જીતુ વાઘાણી, મુખ્ય સચિવ એમ.કે. દાસ, કૃષિ વિભાગના એડિશનલ ચીફ સેક્રેટરી અંજુ શર્મા, મહેસૂલ વિભાગની મુખ્ય સચિવ ડૉ. જયંતી રવી, નાણાં વિભાગના અગ્ર સચિવ ટી. નટરાજન, તેમજ મુખ્યમંત્રીના અગ્ર સચિવ અવંતિકા સિંહ અને સચિવ ડૉ. વિક્રાંત પાંડે ઉપસ્થિત રહ્યા હતા.
વિડિયો કોન્ફરન્સ દ્વારા વિવિધ જિલ્લાઓના કલેક્ટરોએ તેમની વિસ્તારોની સ્થિતિ રજૂ કરી હતી. ઘણા જિલ્લાઓમાં વહીવટી તંત્રએ પહેલેથી સર્વે કાર્ય શરૂ કરી દીધું હોવાનું પણ બેઠકમાં જણાવાયું હતું.
💬 મુખ્યમંત્રીશ્રીના માર્ગદર્શન હેઠળ ‘ઝડપી અને પારદર્શક પ્રક્રિયા’
મુખ્યમંત્રીશ્રીએ અધિકારીઓને સ્પષ્ટ જણાવ્યું કે,
“ખેડૂતોના હિતમાં કાર્યવાહી કરતાં ઝડપ અને પારદર્શિતા બે વસ્તુઓ સર્વોપરી છે. કોઈ પ્રકારની ઢીલી કાર્યવાહી કે વિલંબ સ્વીકાર્ય નહીં ગણાય.”
સરકાર હવે સર્વે પૂર્ણ થયા બાદ પાક નુકસાનની તીવ્રતા મુજબ સહાયની રકમ નક્કી કરશે. શક્યતા છે કે રાજ્ય સરકાર કેન્દ્ર સરકાર પાસે પણ સહાય માટે વિનંતી કરે.
🪔 રાજકીય અને સામાજિક પ્રતિસાદ
ખેડૂત સંગઠનો અને વિરોધ પક્ષોએ પણ મુખ્યમંત્રીના આ નિર્ણયનું સ્વાગત કર્યું છે. રાજ્યના કૃષિ ક્ષેત્રના નેતાઓએ જણાવ્યું કે સરકારની આ સંવેદનશીલતા ખેડૂતોમાં વિશ્વાસ વધારશે.
આ સાથે જ ખેડૂતોને સલાહ આપવામાં આવી છે કે તેઓ તેમના પાકના ફોટોગ્રાફ, જમીનના રેકોર્ડ અને વીમા દસ્તાવેજો તૈયાર રાખે જેથી સહાયની પ્રક્રિયા સરળ બને.
🌱 અંતિમ સંદેશ
રાજ્ય સરકારના આ નિર્ણયથી એક વાત સ્પષ્ટ થઈ છે કે ગુજરાતની વિકાસયાત્રામાં ખેડૂત હંમેશા કેન્દ્રસ્થાને છે. કમોસમી વરસાદ જેવી આપત્તિમાં પણ સરકાર “સરકારી સહાય માટેની દોડધામ નહિ પરંતુ દોરાપાટ વિના મદદ” એ ધ્યેય લઈને આગળ વધી રહી છે.
મુખ્યમંત્રી ભૂપેન્દ્ર પટેલના સંવેદનશીલ નેતૃત્વ હેઠળ ગુજરાત ફરી એકવાર સાબિત કરી રહ્યું છે કે અહીં “ધરતીપુત્રોને કદી એકલા નથી છોડવામાં આવતાં.” 🌾💧
