રાજ્યભરના લાખો વિદ્યાર્થીઓ, શિક્ષકો અને વાલીઓ માટે આવતીકાલનો દિવસ એક નવી શરૂઆતનો દિવસ ગણાશે. આશરે 21 દિવસના મીની વેકેશન પછી રાજ્યની તમામ સરકારી, અનુદાનિત તેમજ ખાનગી શાળાઓ ફરી રાબેતા મુજબ શરૂ થવા જઈ રહી છે. શૈક્ષણિક વર્ષ 2025-26ના બીજા સત્રનો પ્રારંભ આવતીકાલથી થવા જઈ રહ્યો છે, જે આગામી 3 મે, 2026 સુધી ચાલશે. આ સત્રમાં કુલ 144 દિવસનું નિયમિત શિક્ષણકાર્ય યોજાશે.
દિવાળી તહેવારની રજાઓ પછી બાળકોમાં ફરીથી શાળા જવાની ઉત્સુકતા છે. લાંબી રજાઓ દરમિયાન રમતા-કૂદતા, ગામડાંમાં સગાંસંબંધીઓની મુલાકાતે જતા અથવા તહેવારની ઉજવણીમાં વ્યસ્ત રહેલા વિદ્યાર્થીઓ હવે ફરી અભ્યાસની લયમાં આવવા જઈ રહ્યા છે. વાલીઓ પણ બાળકોને સમયસર શાળા મોકલવાની તૈયારીમાં છે, જ્યારે શિક્ષકો શિક્ષણની નવી દિશામાં વિદ્યાર્થીઓને પ્રેરિત કરવા માટે તૈયારીઓમાં લાગી ગયા છે.
🎒 દિવાળી વેકેશન પછી શિક્ષણમાં નવોદિત ઉર્જા
દિવાળી બાદનું આ સમયગાળું શૈક્ષણિક વર્ષની દૃષ્ટિએ ખૂબ જ મહત્વનું માનવામાં આવે છે. વર્ષનું પહેલું સત્ર સામાન્ય રીતે જુલાઈથી શરૂ થઈ સપ્ટેમ્બર-ઓક્ટોબર સુધી ચાલે છે, જ્યારે દિવાળી બાદનું બીજું સત્ર શૈક્ષણિક પ્રવૃત્તિઓનો મહત્વપૂર્ણ તબક્કો ગણાય છે.
આ સમય દરમિયાન અભ્યાસક્રમનો મોટો ભાગ પૂર્ણ થાય છે, પરીક્ષાઓ યોજાય છે અને વિદ્યાર્થીઓને વિવિધ સ્પર્ધાત્મક તથા સહપાઠ્ય પ્રવૃત્તિઓમાં જોડાવાનું અવસર મળે છે.
શિક્ષણવિદોના કહેવા મુજબ, દિવાળી બાદનું સત્ર “ઉર્જા અને પ્રેરણાનો સમય” હોય છે. બાળકો તહેવારની મજા માણ્યા પછી તાજગી અનુભવે છે અને નવી ઉર્જા સાથે શાળા જીવનમાં પાછા ફરતા હોય છે. આ સમય શિક્ષકો માટે પણ મહત્વનો હોય છે, કારણ કે તેઓ વિદ્યાર્થીઓને સત્રના અંત સુધી પરીક્ષાની તૈયારી તરફ દોરી શકે છે.
🏫 શાળાઓમાં તૈયારીઓનો માહોલ
દિવાળી રજાઓ દરમ્યાન અનેક શાળાઓમાં રંગરોગાન, સાફસફાઈ અને નાના મરામતનાં કામો હાથ ધરવામાં આવ્યા હતા. હવે શાળાઓ ફરી શરૂ થવાની પૂર્વસંધ્યાએ શિક્ષકો અને સ્ટાફ સભ્યો તૈયારીઓમાં વ્યસ્ત છે — કક્ષાઓની ગોઠવણી, પાઠ્યક્રમની સમીક્ષા અને વિદ્યાર્થીઓ માટે અનુકૂળ માહોલ સર્જવા માટે વિવિધ યોજનાઓ બનાવવામાં આવી રહી છે.
કેટલીક શાળાઓએ શૈક્ષણિક વર્ષની શરૂઆતમાં અધૂરી રહેલી પ્રવૃત્તિઓને પૂરી કરવા માટે ખાસ આયોજન કર્યું છે. ઉદાહરણ તરીકે, પ્રાથમિક શાળાઓમાં “પાઠ પુનરાવર્તન સપ્તાહ”, “નવાં અધ્યાયની શરૂઆત કાર્યક્રમ” અને “વિદ્યાર્થી સ્વાગત દિવસ” જેવા કાર્યક્રમો યોજાશે.
સરકારી અને ખાનગી બંને પ્રકારની શાળાઓમાં વિદ્યાર્થીઓના સ્વાગત માટે શુભેચ્છા બેનરો, રંગોળી, ફૂલોના હાર તથા પ્રેરણાદાયક સૂત્રો સાથે શાળા પરિસરોને શોભાયમાન બનાવવામાં આવી રહ્યા છે.
📚 બીજા સત્રનું મહત્વ અને શૈક્ષણિક લક્ષ્યો
બીજું સત્ર શૈક્ષણિક રીતે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. પ્રાથમિકથી લઈને ઉચ્ચતર માધ્યમિક ધોરણ સુધીના વિદ્યાર્થીઓ માટે આ સમયગાળામાં અંતિમ પરીક્ષા અને બોર્ડ પરીક્ષાની તૈયારી શરૂ થાય છે. શિક્ષણ વિભાગ દ્વારા મળતી માહિતી મુજબ, આ સત્રમાં કુલ 144 દિવસનું શિક્ષણ કાર્ય નિર્ધારિત છે જેમાં શૈક્ષણિક પ્રવૃત્તિઓ સિવાય વિવિધ સહશૈક્ષણિક કાર્યક્રમોનો પણ સમાવેશ છે.
ધોરણ 10 અને 12ના વિદ્યાર્થીઓ માટે આ સમય સૌથી નિર્ણાયક ગણાય છે. આગામી માર્ચમાં યોજાનારી બોર્ડ પરીક્ષાઓને ધ્યાનમાં રાખીને શાળાઓમાં રીવીઝન ક્લાસ, ટેસ્ટ સિરિઝ અને માર્ગદર્શન સત્રો શરૂ થવાના છે. અનેક શાળાઓએ “બોર્ડ એક્સેલન્સ ડ્રાઇવ” શરૂ કરી છે, જેના માધ્યમથી વિદ્યાર્થીઓને પરીક્ષા પૂર્વ માર્ગદર્શન, સમય વ્યવસ્થાપન અને તણાવ નિવારણ વિશે માર્ગદર્શન અપાશે.
👩🏫 શિક્ષકોની ભૂમિકા અને નવી શિક્ષણ નીતિનો અમલ
શિક્ષકો માટે પણ બીજું સત્ર વધુ જવાબદારીભર્યું છે. શિક્ષણ વિભાગ દ્વારા “શિક્ષણ ગુણવત્તા ઉન્નતિ અભિયાન” હેઠળ નવી શિક્ષણ પદ્ધતિઓ, ઇ-લર્નિંગ સાધનો અને પ્રોજેક્ટ આધારિત શિક્ષણને વધુ પ્રોત્સાહન આપવામાં આવી રહ્યું છે.
શિક્ષકો હવે બ્લેકબોર્ડથી આગળ વધીને સ્માર્ટ બોર્ડ, ઇન્ટરેક્ટિવ પ્રેઝન્ટેશન, ડિજિટલ કન્ટેન્ટ અને લર્નિંગ એપ્લિકેશનોનો ઉપયોગ કરી રહ્યા છે. “સમગ્ર શિક્ષા અભિયાન” હેઠળ બાળકોમાં સંવાદ કુશળતા, તર્કશક્તિ અને સમસ્યા ઉકેલવાની ક્ષમતા વિકસાવવા માટે નવી પદ્ધતિઓનો ઉપયોગ થઈ રહ્યો છે.
તે ઉપરાંત, વાલીઓ સાથે સતત સંપર્કમાં રહી બાળકોની શૈક્ષણિક પ્રગતિ પર નજર રાખવા માટે “પેરેંટ-ટિચર મીટિંગ” યોજવાનું પણ આયોજન કરવામાં આવ્યું છે.
🌟 બાળકોમાં આનંદ અને ઉત્સાહનો માહોલ
દિવાળી બાદના અંતિમ દિવસોમાં બાળકોમાં ફરી શાળા જવાની ઉત્સુકતા સ્પષ્ટ રીતે જોઈ શકાય છે. નવા પુસ્તકો, નવો બેગ, નવી પેન્સિલ અને મિત્રો સાથે ફરી મળવાની ખુશી — આ બધું મળીને બાળકોના ચહેરા પર અદભૂત ઉત્સાહ દેખાડે છે.
ઘણા બાળકો રજાઓ દરમિયાન ગ્રામ્ય વિસ્તારોમાં જતા હોવાથી હવે તેઓ પોતાના શહેર અને શાળાના મિત્રો સાથે મળવાની આતુરતા અનુભવી રહ્યા છે. “કાલથી ફરી રમતમાં મજા આવશે”, “શિક્ષિકા મેમ શું નવો પાઠ શીખવશે?” જેવી ચર્ચાઓ બાળકો વચ્ચે ચાલી રહી છે.
વાલીઓ પણ બાળકોને સમયસર સુવાની અને ઉઠવાની ટેવ પાડવામાં લાગી ગયા છે. ઘણી શાળાઓએ વાલીઓ માટે પણ માર્ગદર્શન કાર્યક્રમો યોજ્યા છે જેમાં બાળકોને સ્કૂલ પછીના સમયનો યોગ્ય ઉપયોગ કેવી રીતે કરવો તેની માહિતી આપવામાં આવી રહી છે.
🕊️ શિક્ષણ સાથે સંસ્કારનો સંયોગ
શાળાઓ માત્ર શિક્ષણ આપતી સંસ્થાઓ નથી, પરંતુ સંસ્કારનું વાવેતર કરતી નર્સરી છે. બીજા સત્રમાં અનેક શાળાઓમાં વાલીઓ-શિક્ષકોના સહકારથી “મૂલ્ય શિક્ષણ સપ્તાહ”, “સ્વચ્છતા અભિયાન”, “રાષ્ટ્રીય યુવા દિવસ” જેવા કાર્યક્રમોનું આયોજન કરવામાં આવશે.
બાળકોને સમાજ પ્રત્યેની જવાબદારી સમજાવવા માટે પર્યાવરણ સંરક્ષણ, ટ્રાફિક જાગૃતિ, મતદાન જાગૃતિ અને રક્તદાન અભિયાન જેવા વિષયો પર પ્રવચનો યોજાશે. આ સાથે જ રમતગમત, સાંસ્કૃતિક અને વિજ્ઞાન મેળા જેવી પ્રવૃત્તિઓ પણ વિદ્યાર્થીઓના સર્વાંગી વિકાસમાં મહત્વનું યોગદાન આપશે.
🏆 નવી આશાઓ સાથે નવા ધ્યેયો
દિવાળી વેકેશન પછીનો સમયગાળો નવો ઉત્સાહ, નવી આશા અને નવા લક્ષ્યો સાથે જોડાયેલો હોય છે. શિક્ષણ ક્ષેત્રે રાજ્ય સરકાર દ્વારા અનેક નવી પહેલો હાથ ધરવામાં આવી છે, જેમ કે “મિશન સ્કૂલ ઓફ એક્સલન્સ” હેઠળ ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર સુધારણા, ડિજિટલ ક્લાસરૂમ્સ અને સ્માર્ટ લર્નિંગ સોલ્યુશન્સ.
સરકારના આ અભિયાનને વધુ અસરકારક બનાવવા શિક્ષણ વિભાગ દ્વારા જિલ્લા અને તાલુકા સ્તરે ટીમો કાર્યરત છે જે શાળાઓની ગુણવત્તા નિરીક્ષણ કરી માર્ગદર્શન આપે છે. શિક્ષણ મંત્રાલયનું કહેવું છે કે, “બીજા સત્રમાં દરેક શાળાએ શિક્ષણની ગુણવત્તામાં વધારો લાવવા માટે નવી પહેલો અમલમાં મુકવી જોઈએ જેથી વિદ્યાર્થીઓનું ભવિષ્ય વધુ ઉજ્જવળ બને.”
🌈 સમાપન: શાળાનો ઘંટ નવો સંદેશ લાવશે
આવતી કાલે સવારે જ્યારે શાળાનો ઘંટ વાગશે, ત્યારે તે માત્ર રજાના અંતનો સંકેત નહીં, પરંતુ નવી શરૂઆતનો અવાજ હશે. બાળકોના કલરવથી શાળાઓ ફરી જીવંત બની જશે, શિક્ષકોના માર્ગદર્શનથી જ્ઞાનના દ્વાર ફરી ખુલી જશે અને વાલીઓના આશીર્વાદથી શિક્ષણનો પ્રકાશ ફરી પ્રસરી જશે.
શિક્ષણ એ રાષ્ટ્રની શક્તિનો આધારસ્તંભ છે, અને દરેક બાળક એ તેના ભવિષ્યનો દીપક. આવતી કાલથી જ્યારે રાજ્યની તમામ શાળાઓમાં વિદ્યાર્થીઓ ફરી શૈક્ષણિક યાત્રા શરૂ કરશે, ત્યારે તે માત્ર એક નવા સત્રની શરૂઆત નહીં, પરંતુ સપનાઓ તરફના નવા પગલાનો આરંભ હશે.
“શિક્ષણના આ નવા સત્ર સાથે, ચાલો સૌ મળીને ગઢીએ એક ઉજ્જવળ અને સંસ્કારવાન ગુજરાત!”
