વડોદરા : મહારાજા સયાજીરાવ યુનિવર્સિટી ઓફ બરોડા — ગુજરાતની ગૌરવગાથા સમાન અને રાજ્યની સૌથી પ્રતિષ્ઠિત શૈક્ષણિક સંસ્થા — એ પોતાના ૭૪મા દીક્ષાંત સમારોહનો ભવ્ય આયોજિત કાર્યક્રમ શૈક્ષણિક ઉજવણીના રૂપમાં મનાવ્યો. સમારોહમાં રાજ્યપાલ શ્રી આચાર્ય દેવવ્રતજી, શિક્ષણ મંત્રી શ્રી ડૉ. પ્રદ્યુમન વાજા, કુલાધિપતિ રાજમાતા શ્રી શુભાંગિની રાજે ગાયકવાડ, તેમજ યુનિવર્સિટીના ઉપકુલપતિઓ, પ્રાધ્યાપકો, વિદ્યાર્થીઓ અને વાલીઓની ઉપસ્થિતિએ સમગ્ર કેમ્પસ ગૌરવ અને ઉત્સાહના વાતાવરણથી છલકાયો હતો.
આ પ્રસંગે કુલ ૩૫૪ સુવર્ણપદકો એનાયત કરવામાં આવ્યા, જેમાં ૨૨૯ સુવર્ણપદક મેળવનારાઓમાં ૧૬૩ વિદ્યાર્થિનીઓ અને ૬૬ વિદ્યાર્થીઓનો સમાવેશ થાય છે — જે શિક્ષણક્ષેત્રે મહિલાઓના સતત વધતા યોગદાન અને પ્રતિભાની સાક્ષી આપે છે.
🌟 રાજ્યપાલ આચાર્ય દેવવ્રતજીનું દીક્ષાંત પ્રવચન : “આજનો દિવસ મંથનનો છે”
દીક્ષાંત સમારોહના મુખ્ય અતિથિ તરીકે ઉપસ્થિત રાજ્યપાલશ્રી આચાર્ય દેવવ્રતજીએ સૌ પ્રથમ તો પદવી મેળવનાર અને સુવર્ણપદક વિજેતા વિદ્યાર્થીઓને હાર્દિક અભિનંદન પાઠવ્યા. તેમણે કહ્યું —
“આજનો દિવસ ફક્ત ઉજવણીનો નથી, આ દિવસ મંથન કરવાનો પણ છે. આપણે કેવી રીતે વિકસિત ભારતના નિર્માણમાં પોતાનું યોગદાન આપી શકીએ તે વિચારવાનો દિવસ છે.”
તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું કે ભારત આજે વડાપ્રધાન શ્રી નરેન્દ્રભાઈ મોદીના નેતૃત્વમાં વિશ્વમંચ પર ગૌરવપૂર્વક ઉભું છે. દેશની સમૃદ્ધ પરંપરા, આધ્યાત્મિક શક્તિ અને આધુનિક વિજ્ઞાનને જોડતી નીતિઓને અમલમાં લાવવાનું દાયિત્વ હવે યુવાનોના હાથમાં છે.
રાજ્યપાલશ્રીએ વિદ્યાર્થીઓને ભારતીય સંસ્કૃતિના મૂલ્યોને હૈયે રાખીને કાર્ય કરવાની અપીલ કરી હતી. તેમણે કહ્યું —
“તમારા હાથમાં ડિગ્રી ફક્ત કાગળનો ટુકડો નથી, તે સમાજ અને રાષ્ટ્ર પ્રત્યેની જવાબદારીનો પ્રતીક છે. તમારું શિક્ષણ સમાજને પાછું આપવું એ જ સાચો ધર્મ છે.”
📜 મહારાજા સયાજીરાવ ગાયકવાડનો પ્રેરક વારસો
રાજ્યપાલશ્રીએ તેમના ભાષણ દરમિયાન મહારાજા સયાજીરાવ ગાયકવાડના શિક્ષણપ્રેમ અને દુરંદેશી વિચારોની ખાસ ઉલ્લેખ કર્યો. તેમણે જણાવ્યું કે વડોદરાના આ મહાન રાજવી દ્વારા રચાયેલ મહારાજા સયાજીરાવ યુનિવર્સિટી આજે પણ ગુજરાતમાં જ નહીં પરંતુ સમગ્ર દેશમાં પ્રગતિશીલ શિક્ષણનું પ્રતિક છે.
તેમણે ઉમેર્યું —
“મહારાજા સયાજીરાવએ પોતાના સમયમાં ડૉ. બાબાસાહેબ આંબેડકરને શિક્ષણ માટે આર્થિક સહાય આપી હતી. તે શિક્ષણપ્રેમની અનોખી પરંપરાનો જીવંત દાખલો છે.”
રાજ્યપાલશ્રીએ પ્રાચીન ભારતની ગુરુકુળ પરંપરાનો ઉલ્લેખ કરીને જણાવ્યું કે, ભારતીય શિક્ષણવ્યવસ્થાની મૂળભૂત ભાવના ‘શિક્ષણનું સામાજિક દાયિત્વ’ છે, જે દરેક યુવાને આત્મસાત કરવી જોઈએ.
🧭 શિક્ષણ મંત્રી ડૉ. પ્રદ્યુમન વાજાનો સંદેશ : “શિક્ષણનો વ્યાપ એટલે વિકાસનો શિખર”
શિક્ષણ મંત્રી ડૉ. પ્રદ્યુમન વાજાએ પોતાના ઉદ્દબોધનમાં જણાવ્યું કે શિક્ષણનો વ્યાપ સતત વધે તે માટે ગુજરાત સરકાર પ્રતિબદ્ધ છે. તેમણે જણાવ્યું કે —
“શિક્ષણનો અંત નથી. ડિગ્રી ફક્ત શરૂઆત છે. હવે યુવાનોને પોતાના જ્ઞાન અને કર્મથી રાષ્ટ્ર નિર્માણમાં યોગદાન આપવાનું છે.”
તેમણે નવી રાષ્ટ્રીય શિક્ષણ નીતિ (NEP)ને ‘નવું જ્ઞાનયુગ’ ગણાવી જણાવ્યું કે વડાપ્રધાન શ્રી નરેન્દ્રભાઈ મોદીના દૃષ્ટિકોણથી ભારતની પ્રાચીન જ્ઞાનપરંપરાનું પુનર્જીવન થઈ રહ્યું છે. આ નીતિ મહારાજા સયાજીરાવ ગાયકવાડના વિચારો સાથે પણ સુસંગત છે, જેમાં શિક્ષણને સમાજકલ્યાણના સાધન તરીકે જોવામાં આવ્યું છે.
મંત્રીએ સ્વામી વિવેકાનંદના શબ્દોને ટાંકીને વિદ્યાર્થીઓને કહ્યું —
“એક વિચાર લો, એને પોતાના જીવનમાં જીવંત બનાવો, એ વિચારે જાગો અને એ વિચાર જ જીવો. એ જ સફળતાનો મંત્ર છે.”
👑 રાજમાતા શુભાંગિની રાજે ગાયકવાડનો આશીર્વાદ
કુલાધિપતિ અને વડોદરાના રાજવી પરિવારની પ્રતિનિધિ રાજમાતા શ્રી શુભાંગિની રાજે ગાયકવાડે વિદ્યાર્થીઓને સંબોધન કરતા કહ્યું —
“આજે તમે વિદ્યાર્થી જીવનમાંથી સમાજ જીવનમાં પ્રવેશ કરી રહ્યા છો. હવે તમારી ફરજ છે કે તમે માનવ કલ્યાણ માટે કાર્ય કરો અને તમારા આદર્શોથી યુનિવર્સિટીનું નામ ગૌરવાન્વિત કરો.”
તેમણે વડોદરા રાજ્યના શૈક્ષણિક યોગદાનની યાદ અપાવી અને મહારાજા સયાજીરાવ દ્વારા સ્થાપિત સંસ્થાની સમૃદ્ધ પરંપરાને ઉજાગર કરી હતી.
🎓 સમારોહની વિશેષતાઓ
દીક્ષાંત સમારોહની શરૂઆત વંદે માતરમ્ના ગાનથી થઈ હતી. સમારોહનું માહોલ અત્યંત શિસ્તબદ્ધ, પ્રેરણાદાયી અને રાષ્ટ્રીય ભાવનાથી ભરપૂર હતો.
આ વર્ષે ખાસ કરીને “લોહ પુરુષ” સરદાર વલ્લભભાઈ પટેલની ૧૫૦મી જન્મજયંતિ હોવાથી સમારોહને વધારાનું ઐતિહાસિક મહત્વ પ્રાપ્ત થયું હતું. અનેક વિદ્યાર્થીઓએ તેમના હાથમાં સુવર્ણપદક ધારણ કરતાં દેશભક્તિની ઉર્જાનો અહેસાસ કર્યો.
કુલપતિ પ્રો. ભાલચંદ્ર ભણગેએ સ્વાગત પ્રવચનમાં યુનિવર્સિટીની સિદ્ધિઓનું વર્ણન કરતાં જણાવ્યું કે એમ. એસ. યુનિવર્સિટી આજે ભારતની અગ્રણી સંસ્થાઓમાં સ્થાન ધરાવે છે, જ્યાં સંશોધન, ટેકનોલોજી અને કળાના ક્ષેત્રે અનોખું કામ થઈ રહ્યું છે.
કુલસચિવ પ્રો. કે. એમ. ચુડાસમાએ સમારોહના અંતે આભારવિધિ કરી અને કાર્યક્રમને સફળ બનાવવા માટે તમામને આભાર માન્યો.
👩🎓👨🎓 સુવર્ણપદક મેળવનાર વિદ્યાર્થીઓમાં ઉત્સાહ
સુવર્ણપદક મેળવનાર વિદ્યાર્થીઓમાં ગૌરવની સાથે સાથે ભાવનાત્મક આનંદ છલકાયો હતો. અનેક વિદ્યાર્થિનીઓએ જણાવ્યું કે રાજ્યપાલ અને મંત્રીશ્રીઓના પ્રેરણાદાયી સંદેશથી તેઓ વધુ ઉર્જા અનુભવે છે.
એક વિદ્યાર્થિનીએ જણાવ્યું —
“આ ડિગ્રી ફક્ત પ્રમાણપત્ર નથી, પણ આપણા માતા-પિતાના સપનાનું સાકાર રૂપ છે.”
બીજા વિદ્યાર્થીએ ઉમેર્યું —
“રાજ્યપાલશ્રીએ જે રીતે આત્મનિર્ભર ભારતની વાત કરી તે અમને સમાજમાં કંઈક અલગ કરવાની પ્રેરણા આપે છે.”
🕊️ દીક્ષાંતનો સાર : શિક્ષણથી સેવા તરફ
આ દીક્ષાંત સમારોહ ફક્ત શૈક્ષણિક વિધિ નહોતો — એ એક આધ્યાત્મિક અનુભૂતિ જેવી હતી, જ્યાં જ્ઞાન, સંસ્કાર અને કર્તવ્યભાવનો સંગમ જોવા મળ્યો. દરેક ભાષણમાં એક જ સંદેશ સ્પષ્ટ હતો —
“શિક્ષણ એ જીવનનો અંત નથી, એ જીવનની નવી શરૂઆત છે.”
એમ. એસ. યુનિવર્સિટી વડોદરા દ્વારા આયોજિત આ ભવ્ય સમારોહે સાબિત કર્યું કે ગુજરાતનું શૈક્ષણિક જગત ફક્ત ડિગ્રી આપતું નથી, પરંતુ વિચારશીલ નાગરિકો ઘડવાનું કાર્ય કરે છે.
આ રીતે, ૭૪મા દીક્ષાંત સમારોહે શિક્ષણ, સંસ્કાર અને જવાબદારીના ત્રિવેણી સંગમથી એક નવી પેઢીને વિકાસ અને સેવા તરફ દોરી છે.
🔖 અંતિમ પંક્તિ:
“જ્ઞાનથી પ્રકાશ થાય છે, પ્રકાશથી વિચાર જન્મે છે અને વિચારથી રાષ્ટ્રનું નિર્માણ થાય છે.”
એમ. એસ. યુનિવર્સિટીના ૭૪મા દીક્ષાંત સમારોહે આ વિચારને જીવંત સાકાર આપ્યો — એક એવા દિવસ તરીકે, જે ફક્ત યુનિવર્સિટીના નહીં પરંતુ સમગ્ર ગુજરાતના શૈક્ષણિક ઇતિહાસમાં સોનાની અક્ષરે લખાશે. ✨
