દુબઈના અલ મકતૂમ એરપોર્ટ ખાતે ચાલી રહેલા પ્રતિષ્ઠિત દુબઈ એર શો 2024 દરમિયાન આજે એક એવી દુઃખદ ઘટના બની કે જેને કારણે માત્ર યુનાઈટેડ આરબ અમીરાત જ નહીં, પરંતુ આખી દુનિયાના એવિએશન સેક્ટરમાં ચકચાર મચી ગઈ. ભારતીય વાયુસેનાનું ગૌરવ ગણાતું સ્વદેશી લાઇટ કોંબેટ એરક્રાફ્ટ (LCA) “તેજસ” આજે સ્થાનિક સમય મુજબ બપોરે 2:10 વાગ્યે પોતાની હવાઈ કળાનું પ્રદર્શન કરતા અચાનક નિયંત્રણ ગુમાવી ક્રેશ થયું.
આ ભયાનક અકસ્માતમાં વિમાનના પાઈલોટનું અવસાન થયું હોવાની પુષ્ટિ **ભારતીય વાયુસેના (IAF)**એ કરી છે. આ દુર્ઘટના માત્ર ટેકનિકલ નહીં, પરંતુ માનસિક રીતે પણ દરેક ભારતીય માટે આઘાતજનક છે, કારણ કે “તેજસ” માત્ર એક એરક્રાફ્ટ નથી — તે ભારતની દાયકાઓની સંશોધનયાત્રાનું પ્રતીક છે.
📍 ઘટના કેવી રીતે बनी? — મળેલી પ્રાથમિક માહિતી
દુબઈ એર શો દરમિયાન રોજની જેમ હજારો લોકો વિવિધ દેશોના ફાઈટર જેટ્સ, ટ્રાન્સપોર્ટ પ્લેન્સ અને હેલિકૉપ્ટર્સનું પ્રદર્શન જોવા માટે ભેગા થયા હતા. ખાસ કરીને તેજસનો એરો-શો હંમેશા સૌથી વધુ આકર્ષણ રહેતો હોવાથી, આજે પણ ભારે ભીડ હતી.
સાક્ષીઓ મુજબ:
-
તેજસ જયારે ઊંચે 360-ડિગ્રી લૂપ maneuver કરી રહ્યું હતું, એ સમયે અચાનક ડાબી બાજુએ વળતાની ક્ષણે એમાં કંઈક અનિયમિત કંપન જોવા મળ્યું.
-
આ પછી જેટ નીચેની તરફ ઝુક્યું અને સેકન્ડોમાં જ નિયંત્રણ ગુમાવી દીધું.
-
થોડા જ પળોમાં વિમાન જમીન પર જોરદાર ઝટકે અથડાયું અને એક વિસ્ફોટક આગનો ગોળો આકાશમાં ફાટી નીકળ્યો.
-
ત્યારબાદ ઘાટો કાળો ધુમાડો વાદળની જેમ ઉપર ચડવા લાગ્યો.
ઘણા દર્શકો, ખાસ કરીને બાળકો સાથે આવેલા પરિવારો, આ દ્રશ્ય જોઈને ગભરાઈ ગયા. જગ્યાએ દોડધામ, હાળો હોબાળો અને ભયનો માહોલ છવાઈ ગયો.
🔥 ઘટનાસ્થળના દૃશ્ય: કાળો ધુમાડો અને ગભરાટ
વિમાન ક્રેશ થતા જ:
-
ફાયર બ્રિગેડની 10થી વધુ ટીમો તરત જ સ્થળે પહોંચી.
-
મેડિકલ રેસ્પોન્ડર્સને 5 મિનિટથી પણ ઓછા સમયમાં પહોંચતા જોઈ શકાયુ.
-
એરપોર્ટ વિસ્તારના એક મોટા ભાગને તાત્કાલિક સીલ કરી દેવામાં આવ્યો.
-
ક્રેશના ધડાકાનો અવાજ દૂર—10-12 કિમી—સુધી સંભળાયો હતો.
વિશ્વના અનેક દેશોના પ્રતિનિધિઓ, ડેલિગેટ્સ અને એવિએશન નિષ્ણાતો તે સમયે સ્થળ પર હાજર હતા, જે όλοι આ દુર્ઘટનાથી હકેબક્કા થઈ ગયા.
👉 IAFની સત્તાવાર પુષ્ટિ: વિમાને નિયંત્રણ ગુમાવ્યું, કારણ જાણવા Inquiry
ક્રેશ પછી IAF દ્વારા જારી કરાયેલા નિવેદનમાં જણાવાયું:
“દુબઈ એર શોમાં પ્રદર્શન દરમિયાન IAF તેજસ વિમાન અકસ્માતનો ભોગ બન્યું. આ દુર્ઘટનામાં પાઈલટને ગંભીર ઈજાઓ પહોંચી હતી અને તેમનું દુઃખદ અવસાન થયું. IAF પાઈલટના પરિવારો સાથે આ દુઃખની ઘડીમાં મજબૂત રીતે ઉભી છે. અકસ્માતનું કારણ જાણવા ‘કોર્ટ ઓફ ઈન્ક્વાયરી’ની રચના કરવામાં આવી રહી છે.”
એરો શો દરમિયાન કોઈ પણ ક્રેશ અત્યંત ગંભીર બાબત ગણાય છે, કારણ કે ત્યાં દરેક સેકંડ અને દરેક maneuver આંતરરાષ્ટ્રીય નજર હેઠળ હોય છે.
🛩️ તેજસ — શું છે? શા માટે દુનિયા તેનું વખાણ કરે છે?
દુર્ઘટના જેટલી દુઃખદ છે, તેટલું જ મહત્વનું છે “તેજસ” શું છે તે સમજવું.
તેજસની વિશેષતાઓ:
✔ 4.5 Generation Multi-Role Combat Aircraft
✔ હવાઈ યુદ્ધ, ગ્રાઉન્ડ એટેક, ક્લોઝ કોમ્બેટ — બધું કરવા સક્ષમ
✔ સંપૂર્ણપણે ભારતમાં HAL દ્વારા ડિઝાઇન કરેલું
✔ IAF અને NAVY બંને માટે ઉપલબ્ધ
✔ Twin-seat અને Single-seat બંને વેરિએન્ટ
✔ AESA Radar
✔ રડાર ચેતવણી સિસ્ટમ
✔ Self-Protection Jammers
✔ Smart Multi-Function Display
✔ ડિજિટલ Map Generator
✔ Maritime Strikes માટે વિશેષ મોડ
✔ Air-to-Air, Air-to-Ground, અને Guided Missiles પણ લઈ શકે
તેજસનું Mk1A વર્ઝન વિશ્વના શ્રેષ્ઠ હલકા ફાઈટર જેટ્સમાં ગણાય છે.
👉 દુર્ઘટના મહત્વપૂર્ણ છે કારણ કે…
-
તેજસને આંતરરાષ્ટ્રીય બજારમાં પ્રોમોટ કરવા માટે ભારત અનેક એર શોમાં તેનું પ્રદર્શન કરતું રહે છે.
-
દુબઈ શો વિશ્વના સૌથી મોટા એર શોમાં ગણાય છે.
-
ઘણા દેશો તેજસ ખરીદવાની પ્રાથમિક ચર્ચામાં છે.
-
આવી ઘટના ભારતના ડિફેન્સ ઈન્ડસ્ટ્રી માટે ઝાટકો સમાન છે.
પરંતુ, એવિએશન નિષ્ણાતો કહે છે:
“એક ક્રેશથી વિમાનની ટેક્નોલોજી પર સવાલ નથી ઉઠતા. વિશ્વની સૌથી અદ્યતન વિમાનો — F-35, Eurofighter, Rafale — પણ એર શો દરમિયાન ક્યારેક ક્રેશ થાય છે.”
