મહેસાણાની દૂધસાગર ડેરીમાં ઐતિહાસિક વિકાસ – તમામ 15 બેઠક બિનહરીફ જાહેર, ચૂંટણી પ્રક્રિયા નિવારિત

મહેસાણા જિલ્લાના સહકારી ક્ષેત્રમાં આજે એક મહત્વપૂર્ણ અને ઐતિહાસિક ઘટનાઓમાંની એક નોંધાઈ છે. ઉત્તર ગુજરાતની દુધ ઉત્પાદન વ્યવસ્થામાં અગ્રગણ્ય અને પ્રતિષ્ઠિત ગણાતી દૂધસાગર ડેરીની બોર્ડ ચૂંટણીમાં તમામ 15 બેઠક બિનહરીફ જાહેર થતાં, હવે યોજાનારી ચૂંટણીની સમગ્ર પ્રક્રિયા આપોઆપ રદ ગણાશે. ફોર્મ પરત ખેંચવાના અંતિમ દિવસે સુધી કોઈ પ્રતિસ્પર્ધી ઉમેદવાર મેદાનમાં રહ્યો નહોતો, જેના કારણે તમામ બેઠક પર એકમાત્ર ઉમેદવારોને જીતેલી જાહેર કરવાની પ્રક્રિયા પૂર્ણ થઈ ગઈ. સહકારી ચૂંટણીના ઇતિહાસમાં આવા પ્રસંગ ઓછી વાર જોવા મળે છે.

બોર્ડની 15 બેઠક – શરુઆતથી જ ચર્ચામાં રહેલી ચૂંટણી

દૂધસાગર ડેરીનું સંચાલન ઉત્તર ગુજરાતના લાખો દૂધ ઉત્પાદનકારો સાથે સીધા જોડાયેલું છે. ડેરીની ચૂંટણી ઘણા વર્ષોથી રાજકીય અને સહકારી પ્રભાવ વચ્ચે ચર્ચાનો કેન્દ્ર બનતી આવી છે. આ વર્ષે પણ ચૂંટણીની જાહેરાત બાદ સમગ્ર જિલ્લામાં રાજકીય હલચલ જોવા મળી હતી.

મહત્વનું છે કે આ ચૂંટણી 15 બેઠકો માટે જાહેર કરાઈ હતી, જેમાં અલગ–અલગ તાલુકા અને કોઓપરેટિવ મિલ્ક સોસાયટીઓના પ્રતિનિધિઓ ચૂંટણી રીંગમાં ઉતરવાના હતા. પરંતુ અંતિમ દિવસે પરિસ્થિતિ એવી બની કે 15માંથી એક પણ બેઠક પર વિરોધી ઉમેદવાર ઉભો રહ્યો જ નહીં. તેથી પ્રત્યેક ઉમેદવાર બિનહરીફ જાહેર થયો છે.

ફોર્મ પરત ખેંચવાના અંતિમ દિવસે બદલાઈ આખી રાજકીય ગતિ

ચૂંટણી પ્રક્રિયા મુજબ ઉમેદવારોને નામ નોંધાવવાની, સ્ક્રુટિની અને ફોર્મ પરત ખેંચવાની ત્રણ તબક્કાવાર પ્રક્રિયા પૂર્ણ કરવી રહેતી હતી. નામ નોંધાવવાની છેલ્લી તારીખે કેટલાક ઉમેદવારો, સંભવિત પેનલ અને વિરોધી જૂથો વચ્ચે ચર્ચા અને વાટાઘાટો ચાલી રહી હતી.

સ્ક્રુટિની બાદ પણ કેટલાંક ઉમેદવારો મેદાનમાંથી બહાર થઈ ગયા હતા. પરંતુ સૌથી મોટો વળાંક ફોર્મ પરત ખેંચવાના અંતિમ દિવસે આવ્યો. જ્યાં તમામ બેઠકો માટે માત્ર એક–એક ઉમેદવાર જ બાકી રહ્યા. પરિણામે ચૂંટણીની રણજીતતા એક ક્ષણમાં નહિવત થઈ ગઈ.

રાજકીય અને સહકારી વર્તુળોમાં આને સંમતિ આધારિત સંચાલન, “એકજ પેનલનો વચસો” અને “અંતિમ ક્ષણની વ્યૂહરચના” તરીકે પણ ગણાવી રહ્યાં છે.

ડેરીમાં ચૂંટણી નહીં યોજાય – પ્રશાસકીય દૃષ્ટિએ મહત્વનો નિર્ણય

બિનહરીફ જાહેરાત પછી હવે આ ચૂંટણી માટે મતદાન પ્રક્રિયા, મતદાન મથકો, મતપેટીઓ, સુરક્ષા વ્યવસ્થા વગેરેના ખર્ચ અને તૈયારીનો સંપૂર્ણ બચાવ થવાનો છે.

ડેરીના નિયામકવર્ગે સ્પષ્ટ કર્યું છે કે

હવે મતદાન યોજાશે નહીં
નવા બોર્ડની રચના કાયદેસર રીતે થશે
બિનહરીફ જાહેર થયેલા તમામ ઉમેદવારોને સત્તાવાર પ્રમાણપત્ર પાઠવાશે

આને કારણે દૂધ ઉત્પાદકો વચ્ચે પણ રાહતનો માહોલ છે, કારણ કે અગાઉની ચૂંટણીમાં ઘણી વખત મતદાનના દિવસે તણાવ, જૂથબાજી અને રાજકીય ગરમાવો અનુભવાતો રહેતો.

બિનહરીફ ચૂંટાઇ આવેલા ઉમેદવારો – સહકારી માહોલમાં નવી શરૂઆતનું પ્રતિક

બિનહરીફ જાહેર થવાનો અર્થ એ પણ છે કે સંચાલનમાં એકરૂપતા રહેશે. સામાન્ય રીતે સહકારી ક્ષેત્રમાં પેનલ સામે પેનલ, જૂથ સામે જૂથ જેવી સ્થિતિ સર્જાતી હોય છે. પરંતુ આ વખતની પરિસ્થિતિને લઈને સહકારી ક્ષેત્રના નિષ્ણાતો માને છે કે:

ખેડૂતો અને પ્રતિનિધિઓ વચ્ચે સમજૂતી જળવાઈ
ડેરીના હિતને રાજકીય વચસાથી ઉપર સ્થાન અપાયું
એકતા અને સ્થિર સંચાલનની ભાવના વધુ મજબૂત બની

આવી સ્થિતિ ખાસ કરીને ઉત્તર ગુજરાતની ડેરીઓમાં બહુ ઓછા જોવા મળે છે.

દૂધસાગર ડેરીનો વિસ્તાર અને મહત્વ – પૃષ્ઠભૂમિ સમજવી જરૂરી

મહેસાણાની દૂધસાગર ડેરી એશિયાની સૌથી અદ્યતન અને મોટી ડેયરીઓમાંની એક ગણાય છે.

દૈનિક લાખો લીટર દૂધની સંકલન અને પ્રોસેસિંગ ક્ષમતા
મુંબઈથી લઈને આખા રાજ્યમાં મોંઢું માન આપવામાં આવે છે
દૂધ અને દૂધજન્ય ઉત્પાદનોના ઉત્પાદન–વિતરણમાં ઉત્તર ગુજરાતની જીવનરેખા

આવા સંસ્થા માટે બોર્ડની ચૂંટણી માત્ર રાજકીય અથવા આંતરિક બાબત નથી, પરંતુ ખેડૂતોના રોજગાર, આવક અને ઉત્પાદન વ્યવસ્થા સાથે સીધી જોડાયેલી છે.

આગામી કાર્યકાળ માટેની અપેક્ષાઓ

બિનહરીફ ચૂંટાયેલા બોર્ડ સામે હવે અનેક પડકારો અને શક્યતાઓ છે:

1. ખેડૂતોને વધુ સારા ભાવ

દૂધના ભાવમાં સમયાંતરે ફેરફાર થતો રહે છે. ઉત્પાદનકારોને વધુ યોગ્ય ભાવ મળે તે દિશામાં પગલાં લેવાશે એવી ખેડૂત વર્ગની અપેક્ષા છે.

2. પ્રોસેસિંગ ક્ષમતા અને ટેક્નોલોજીનો વધારો

દૂધસાગર ડેરી હંમેશા ટેક્નોલોજી–અપગ્રેડ માટે જાણીતી રહી છે. નવા બોર્ડને આધુનિકીકરણના પગલાં આગળ વધારવાની જવાબદારી રહેશે.

3. આંતરિક સંચાલન અને પારદર્શિતા

સહકારી મોડલમાં પારદર્શક અને જવાબદાર સંચાલન જરૂરી ગણાય છે. બિનહરીફ ચૂંટાયેલા બોર્ડ સામે આ દિશામાં મજબૂત કામગીરીની આશા છે.

4. માર્કેટિંગ અને બ્રાન્ડિંગને વેગ

સ્થાનિય સ્તરથી લઈને રાષ્ટ્રીય બજારો સુધી દૂધસાગર બ્રાન્ડની વધુ મજબૂત ઓળખ ઊભી થાય તે પણ મહત્વનું છે.

રાજકીય વર્તુળોમાં ચર્ચાનો વિષય

ડેરીની ચૂંટણી હંમેશા રાજકીય પક્ષો અને સ્થાનિક નેતાઓ માટે પ્રતિષ્ઠા સાથે જોડાયેલી હોય છે. બિનહરીફ ચૂંટણીને લઈને:

કેટલાક લોકો તેને એક પક્ષના મજબૂત વચસો તરીકે જોવે છે
તો કેટલાક તેને ખેડૂતોમાં એકતા અને સહમતિનો સંદેશ માને છે
રાજકીય રીતે પણ આ પરિણામે ચર્ચા મચી છે કે શું? વાટાઘાટો આનું કારણ બની?

પરંતુ ડેરીના સત્તાવાર સૂત્રોનો મત એ છે કે “બિનહરીફ સિસ્ટમ ખેડૂતહિતને પ્રાથમિકતા આપવાથી શક્ય બની છે.”

ખેડૂતો અને સભ્યોમાં કુલ પ્રતિસાદ

દૂધસાગર ડેરી સાથે જોડાયેલા ઘણા સભ્યોનો અભિપ્રાય છે કે:

મતદાનથી થતા ખર્ચ અને સમયની બચત
જૂથબાજી અને વિવાદના અભાવે સહકારી સંબંધો મજબૂત
સતત અને અટકાવ વગર સંચાલન

ઘણા ખેડૂતો માને છે કે સંગઠનમાં આંતરિક શાંતિ અને સ્થિરતા રહે તે ડેરીના ભવિષ્ય માટે શ્રેષ્ઠ છે.

સમાપન

મહેસાણાની દૂધસાગર ડેરીમાં તમામ 15 બેઠક બિનહરીફ જાહેર થવી માત્ર ચૂંટણીને લઈને જાણકારીપૂર્વકનો ફેરફાર નથી, પરંતુ સહકારી ક્ષેત્રમાં એક યાદગાર અને પ્રશંસનીય પરિસ્થિતિ છે.

આ વિકાસ દર્શાવે છે કે