બે આરોપી ઝડપાયા, મુખ્ય શખ્સ ફરાર

રાજકોટ જિલ્લામાં આવેલ ઉપલેટા તાલુકામાં સાયબર ક્રાઈમનું એક એવું ઘટતું પ્રકરણ સામે આવ્યું છે, જે માત્ર ગુન્હાની નવો મોડસ ઓપરંડી જ દર્શાવે છે નહિ, પરંતુ સામાન્ય નાગરિકના જીવનમાં ડિજિટલ છેતરપિંડી કઈ હદે વિનાશ લાવી શકે તેનું જીવંત ઉદાહરણ પણ આપે છે. માત્ર થોડા દિવસ અગાઉ એક ૩૪ વર્ષીય યુવકે કુવામાં ઝંપલાવી આત્મહત્યા કરી લીધી હતી, પરંતુ પ્રાથમિક અનુમાનોથી આગળ વધી તપાસ વચ્ચે આ બનાવની પાછળ સુચિત થતી ગૂંચવણ, વિશ્વાસઘાત, માનસિક દબાણ અને ગોઠવાયેલ સાયબર ગઠિયાઓની ભૂમિકા હવે સ્પષ્ટ થઈ રહી છે.

ઉપલેટા પોલીસે આ કેસને ગંભીરતાપૂર્વક લઈ માત્ર ગણતરીની કલાકોમાં જ બે આરોપીઓને પકડી પાડ્યા છે, જ્યારે મુખ્ય આરોપી હજુ ફરાર છે. ઘટનાએ સમગ્ર જિલ્લામાં ચિંતાનો માહોલ ઉભો કર્યો છે અને સાયબર સુરક્ષા અંગે ગંભીર પ્રશ્નો ઊભા કર્યા છે.

આત્મહત્યાની ટ્રેજેડી: દેખાતો સામાન્ય બનાવ, પાછળ છુપાયેલો ગૂઢ સાયબર ગેમ

મૃતક રાકેશભાઈ નાથાભાઈ વાસીયા — વય ૩૪ — ઉપલેટા નજીકના ગામમાં રહેતા સામાન્ય યુવક. સાદીસરળ જીવનશૈલી ધરાવતા રાકેશભાઈએ થોડા દિવસ પહેલા કુવામાં ઝંપલાવી પ્રાણ ત્યાગ્યા હતા. ઘટનાને પહેલી નજરે વ્યક્તિગત કારણોસર લેવાયેલ નિર્ણય માની લેવામાં આવ્યો હતો. પરંતુ તેમના પિતાની સૂચિત ફરીયાદે સમગ્ર કિસ્સાને અલગ જ દિશામાં વાળી દીધો.

ફરીયાદ અનુસાર ત્રણ વ્યક્તિ —
● ભાવિન ડઢાણીયા
● ચિરાગ ચંદ્રવાડીયા
● મેહુલ બારૈયા

— રાકેશભાઈને દબાણ કરીને તેમના નામે HDFC બેંકમાં નવું ખાતું ખોલાવ્યું હતું.
રાકેશભાઈને જાણ્યા વગર આ ખાતામાં કરોડોની સાયબર ટ્રાન્ઝેક્શન થઈ.

આ વાત ત્યારે ખુલ્લી પડી જ્યારે પશ્ચિમ બંગાળના પૂરબા વર્ધમાન જિલ્લાના ભાતર પોલીસ સ્ટેશન તરફથી રાકેશભાઈના નામે નોટિસ આવી. નોટિસ મળતાં તેઓ ભયભીત થઈ ગયા અને જ્યારે આ અંગે આરોપીઓને પુછપરછ કરી, ત્યારે આરોપીઓએ તેમને સીધી ધમકી આપી:

“તમારા ખાતાનો અમારે ઉપયોગ કરવો છે. તું કંઈ કરી લે, જેલમાં તો તારે જ જવું પડશે.”

આવો દબાણ અને સતત મળતી ધમકીઓએ રાકેશભાઈનું માનસિક સંતુલન તોડી નાખ્યું, અને આખરે તેઓએ જીવ ટૂંકાવી લીધો.

ધમકી, દબાણ અને છેતરપિંડી: સાયબર ગઠિયાઓનો નવો મોડસ ઓપરંડી

પોલીસ તપાસમાં જાણવા મળ્યું છે કે આરોપીઓએ મિત્રતાનો દાવો કરી રાકેશભાઈનો વિશ્વાસ જીત્યો હતો. ત્યારબાદ દસ્તાવેજો મેળવી તેમના નામે બેંકમાં ખાતું ખોલાવ્યું.

આ પછી:

• આ ખાતા દ્વારા ક્રૂડ ઓઈટી સાયબર ફ્રોડ

• બોગસ ટ્રાન્ઝેક્શન

• ઓનલાઇન છેતરપીંડીના રાઉટિંગ ઓપરેશન

ચલાવવામાં આવ્યા.

ફ્રોડની રકમ કરોડોમાં હોવાનું પ્રાથમિક અનુમાન છે, પરંતુ તપાસ આગળ વધતાં આ આંકડો વધી શકે છે.

આખરે આત્મહત્યાનું પગલું: સામાજિક દબાણ અને કાનૂની ભયનો ઘાતક મિશ્રણ

આ કેસનું સૌથી દુઃખદ પાસું એ છે કે રાકેશભાઈ બિનદોષીય હોવા છતાં નોટિસથી આઘાતમાં આવી ગયા.
પશ્ચિમ બંગાળથી આવેલી પોલીસ નોટિસ તેમની ઉપર માનસિક ભારણ બની. ઉપરથી આરોપીઓનો દબાણ અને ધમકીઓ તેમને સંપૂર્ણપણે એકલવાયા કરી નાખ્યા.

આ ઘટનાનો મૂળ કેન્દ્ર છે —

“દસ્તાવેજોના ખોટા ઉપયોગની ખતરનાક અસર”

અને આ કેસ એ હકીકતનું ચોંકાવનારું ઉદાહરણ છે કે આજના ડિજિટલ યુગમાં કોઈપણની ઓળખનો ગેરઉપયોગ તેમને કેવી સ્થિતિ સુધી લઈ જઈ શકે છે.

પોલીસની કાર્યવાહી: ગણતરીની કલાકોમાં બે આરોપી ઝડપાયા

ASP સિમરન ભારદ્વાજે મીડિયા સાથે વાત કરતાં સ્પષ્ટ કહ્યું:

• મૃતકના નામે ખોલાવાયેલ ખાતાનો દુરૂપયોગ થયો.

• આરોપીઓએ સાયબર ટ્રાન્ઝેક્શનો કર્યા.

• નોટિસ મળતાં મૃતક ઘેરા તણાવમાં હતો.

• આરોપીઓ વારંવાર ધમકાવતા હતા.

• આ દબાણ આત્મહત્યાનું સીધું કારણ બન્યું.

ઉપલેટા પોલીસે:

✔ ચિરાગ ચંદ્રવાડીયા – વ્યવસાયે ડોક્ટર
✔ મેહુલ બારૈયા – વેપારી

ને ધરપકડ કરી છે.

મુખ્ય આરોપી ભાવિન ડઢાણીયા ફરાર છે, તેની શોધખોળ માટે અલગ ટીમો કાર્યરત છે.

સુસાઈડ નોટનો ખુલાસો: આત્મહત્યાની પાછળનો વાસ્તવિક દબાણ

રાકેશભાઈ દ્વારા છોડી ગયેલી સુસાઈડ નોટ કેસમાં નિર્ણાયક સાબિત થઈ છે. નોટમાં તેમણે લખ્યું છે કે:

• તેમની જાણ્યા વગર ખાતાનો ઉપયોગ થયો

• પોલીસ નોટિસથી તેઓ ભયભીત થયા

• આરોપીઓ તેમના ઉપર દબાણ કરતા

• તેઓ નિર્દોષ હોવા છતાં ફસાઈ ગયા

આ નોટના આધારે પોલીસએ ભારતીય ન્યાય સંહિતાની કલમ 108 અને 3(5) હેઠળ ગુનો નોંધ્યો છે.
આ કલમો આત્મહત્યામાં પ્રેરણા આપનાર અથવા દબાણ કે ત્રાસ આપનાર વ્યક્તિ સામે કડક કાર્યવાહી માટે પ્રાવધાન આપે છે.

સમાજ માટે અસરકારક ચેતવણી: દસ્તાવેજો કોઈને ન આપવાની કડક સલાહ

આ સમગ્ર પ્રકરણ એક લાલબત્તી સમાન છે. સામાન્યતઃ લોકો મિત્રતા કે વિશ્વાસમાં આવી પોતાનાં દસ્તાવેજો, બેંક એકાઉન્ટ કે મોબાઇલ નંબર બીજાના ઉપયોગ માટે આપી દેતા હોય છે. પરંતુ હવે આ કેસ સ્પષ્ટ દર્શાવે છે કે:

• એકાઉન્ટનો ખોટો ઉપયોગ તમારી કાનૂની મુશ્કેલીઓને અનંત સ્તરે લઈ જઇ શકે છે

• સાયબર ગઠિયાઓ મિત્રતાનું નાટક કરી ઓળખ ચોરી કરે છે

• એડ્વાન્સ સાયબર-મોડસ ઓપરંડીમાં ઈનોસેન્ટ લોકો સપ્લાય ચેઈનના ભાગ બની જાય છે

• આવા કેસમાં દોષિત કરતાં નિર્દોષ જ વધુ પીડાય છે

સાયબર ક્રાઈમનું વિસ્તરતું જાળું — શું કહે છે નિષ્ણાતો?

સાયબર સિક્યુરિટી નિષ્ણાતોના જણાવ્યા અનુસાર:

• ‘ખોટા નામે બેંક એકાઉન્ટ ખોલાવવું’ સાયબર ફ્રોડનું સૌથી જોખમી ધોરણ બની રહ્યું છે.

• ગુનેગારો પોતાનું ટ્રેક ગુમાવવા “મ્યૂલ એકાઉન્ટ” વાપરે છે.

• ગામડાઓમાં અથવા અર્ધશિક્ષિત લોકોને ટાર્ગેટ કરવામાં આવે છે.

• પોલીસ કાર્યવાહી થયા પછી શંકા સીધી તે એકાઉન્ટ ધારક પર જ જાય છે.

• મોટાભાગે નિર્દોષ વ્યક્તિને સજા સહન કરવી પડે છે.

ઉપલેટાનો કેસ પણ સો ટકા એ જ પ્રકારમાં ફિટ થાય છે.

સુરક્ષાની દિશામાં અગત્યના પગલાં: પોલીસની અપીલ

પોલીસ વિભાગે લોકો માટે સ્પષ્ટ માર્ગદર્શન આપ્યું છે:

ક્યારેય ન કરો:

• તમારા નામે બેંક ખાતું કોઈને ન ખોલાવવું

• પોતાનું Aadhaar, PAN, મોબાઇલ નંબર બીજાને ન આપવો

• OTP, પાસવર્ડ કે નેટબેંકિંગ માહિતી શેર કરવી

• અનજાણા કે અવિશ્વસનીય લોકોની વિનંતી સ્વીકારવી

જરૂર पड़े ત્યારે કરો:

• બેંક ખાતામાં શંકાસ્પદ ટ્રાન્ઝેક્શન દેખાય તો તરત ફરિયાદ કરો

• કોઈ દબાણ કરતું હોય તો પોલીસને જાણ કરો

• કાનૂની નોટિસ મળે તો સલાહકાર અથવા વકીલનો સંપર્ક કરો

ઘટનાનો વ્યાપક સામાજિક અસર: પરિવારમાં શોક, તાલુકામાં ચકચાર

મૃતક રાકેશભાઈના પરિવારે જણાવ્યું હતું કે તેઓ શાંત, સંયમી અને સધ્ધર સ્વભાવના હતા.
ક્યારેય કોઈ વિવાદમાં પડતા ન હતા.
આ ઘટના તેમના પરિવારમાં અપરિવર્તનીય ખાલીપણું છોડી ગઈ છે.

આ સંપૂર્ણ કિસ્સાએ તાલુકા અને જિલ્લા સ્તરે પણ ભારે ચર્ચા જગાડી છે. અનેક લોકો કહી રહ્યા છે કે:

“આજે આપણા જ દસ્તાવેજો અને નામનો ઉપયોગ જ આપણા નાશનું કારણ બની શકે છે.”

તપાસ આગળ — મુખ્ય આરોપી પકડાશે ત્યારે વધુ ચોંકાવતાં ખુલાસા શક્ય

ઉપલેટા પોલીસ માનતી છે કે આ આખું નેટવર્ક માત્ર ત્રણ શખ્સો સુધી સીમિત નથી.
શંકા છે કે:

• ગેંગ પાછળ મોટું સાયબર સિન્ડિકેટ કામ કરે છે

• અનેક લોકોના દસ્તાવેજોનો ઉપયોગ થયો હોઈ શકે

• લાખો નહિ પરંતુ કરોડોની લેવડદેવડ થઈ હોય

• પશ્ચિમ બંગાળ સિવાય અન્ય રાજ્યોમાં પણ કેસ જોડાયેલા હોઈ શકે

મુખ્ય આરોપી ભાવિન ડઢાણીયા પકડાયા પછી વધુ ખુલાસા થવાની શક્યતા છે.

 ડિજિટલ વિશ્વમાં વિશ્વાસનો ભંગ — સાવધાન રહેવાની સમયની માંગ

આ કેસ માત્ર આત્મહત્યાનો નથી.
આ —

✔ સાયબર ક્રાઈમ
✔ ઓળખ ચોરી
✔ બેંક એકાઉન્ટ મિસયુઝ
✔ માનસિક દબાણ
✔ અને કાનૂની અજ્ઞાન

— એમ પાંચ પરિબળોનું કોકટેલ છે, જે અંતે એક નિર્દોષ જીવને ખાઈ ગયું.

આજના સમયમાં ડિજિટલ ગઠિયા દબાણ, મિત્રતા, લોભ, અથવા ભયના હથિયારથી લોકોની ઓળખનો ઉપયોગ કરે છે.
આથી, આપ સૌ પાસે એક જ સંદેશ:

“તમારા દસ્તાવેજો, તમારી ઓળખ, તમારું બેંક એકાઉન્ટ — એ તમારી જ જવાબદારી.

કોઈ પણ પરિસ્થિતિમાં તેનું નિયંત્રણ બીજાને ન સોંપશો.”**

ઘટનાની તપાસ ચાલુ છે. વધુ વિગતો બહાર આવશે ત્યારે કિસ્સાની વ્યાપકતા વધુ સ્પષ્ટ થશે.

રિપોર્ટર ફિરોજ જુણેજા ધોરાજી

Author: samay sandesh