DGCA ઇન્ડિગો પાસે વિગતવાર જવાબ માગે છે
દેશની સૌથી મોટી પ્રાઈવેટ એરલાઇન ગણાતી ઇન્ડિગો માટે મંગળવારનો દિવસ ભારે પડ્યો. ટેકનિકલ ખામીઓ, વિમાનની અચાનક સર્વિસિંગ જરૂરિયાતો અને સૌથી અગત્યનું—ક્રૂ મેમ્બર્સની ગંભીર અછતના કારણે દેશભરના વિવિધ ૮ એરપોર્ટ્સ પરથી એક સાથે ૧૦૦થી વધુ ફ્લાઇટ્સ રદ થવાની રચનાએ હજારો મુસાફરોને એરપોર્ટ પર કલાકો સુધી મૂકી દીધા. ક્યાંક લોકોને ફ્લાઇટ બોર્ડિંગના થોડા મિનિટો પહેલાં રદ થવાની જાણ કરી દેવામાં આવી, તો ક્યાંક મોડી રાત્રે લોકોને ઘરે જવા કે વિકલ્પિક મુસાફરી શોધવા માટે મજબૂર થવું પડ્યું.
દેશની સિવિલ એવિએશન રેગ્યુલેટરી બોડી DGCAએ આ સ્થિતિને ખૂબ ગંભીર ગણાવી ઇન્ડિગો પાસેથી તાત્કાલિક કારણ દર્શાવો નોટિસ માંગવામાં આવી છે અને એરલાઇનએ 24 કલાકમાં વિગતવાર રિપોર્ટ રજૂ કરવાનો આદેશ કર્યો છે.
૮ એરપોર્ટ પર એકસાથે અવરોધ: મુસાફરોમાં ભારે નારાજગી
ભારતના અહમદાબાદ, દિલ્હી, મુંબઈ, બેંગલુરુ, હૈદરાબાદ, કોલકાતા, ચેન્નાઈ અને પુણે—આ આઠ મોટા એરપોર્ટ્સ પર એક જ દિવસે ૧૦૦થી વધુ ફ્લાઇટ્સ રદ થઈ હોવાની માહિતી બહાર આવતાં મુસાફરોમાં ભારે રોષ જોવા મળ્યો.
એરપોર્ટ્સ પર બેગેજ લઈને ઊભેલા, લાંબી લાઈનમાં ઊભા રહી ચેક-ઇન કરેલા અને અનેક કલાકોની રાહ જોયા બાદ ફ્લાઇટ “કેનસલ્ડ” બતતા મુસાફરોનો આક્રોશ સોશિયલ મીડિયા પર પણ છલકાયો. અનેક લોકોએ લખ્યું—
-
“ચેક-ઇન કર્યા બાદ બોર્ડિંગ ગેટ પર જઈને ખબર પડે કે ફ્લાઇટ જ નથી!”
-
“એટલી મોટી એરલાઇન—અને ક્રૂ મેમ્બર્સ નથી? મુસાફરોના સમય અને પૈસાનો કોઈ મૂલ્ય નથી?”
કેટલાક મુસાફરોને એરપોર્ટ પર રાત્રિભર વેઈટીંગ રૂમમાં રહેવું પડ્યું. ક્યાંક બાળકો અને વૃદ્ધ લોકો માટે પાણી, બેઠકે અથવા સમયસર માહિતીનો પણ અભાવ હતો.
સમસ્યાનું મૂળ—ટેકનિકલ ખામીઓ અને ક્રૂની શોર્ટેજ
રિપોર્ટ્સ મુજબ ઇન્ડિગોની અનેક એરક્રાફ્ટે ટેકનિકલ ખામી, સેન્સર ફૉલ્ટ, એન્જિન વાઇબ્રેશન અને સલામતી ચકાસણીની જરૂરિયાતને કારણે ફ્લાઇટ ઓપરેશન્સ અટકાવવા પડ્યા.
તે સાથે જ, હવાઈ ઉડ્ડયન ક્ષેત્રમાં છેલ્લા કેટલાક સમયથી એક ગંભીર સમસ્યા સતત સાંપડી રહી છે—કેબિન ક્રૂ અને પાઇલટ્સની અછત.
આ વખતે પણ ઘણી ફ્લાઇટ્સ માટે પૂરતા ક્રૂ મેમ્બર્સ ઉપલબ્ધ ન હોવાથી ફ્લાઇટ ઓપરેશન્સ બંધ કરવાની ફરજ પડી. કેટલીક ક્રૂ ટીમો લાંબા શિફ્ટ્સમાં વ્યસ્ત હોવાથી ફરજિયાત આરામ સમય (Mandatory Rest Hours) પૂરો ન થવાથી તેમને ફરજ પર મૂકવામાં આવી શક્યા ન હતા.
થર્ડ-પાર્ટી મેન્ટેનન્સ પર આધાર—મુખ્ય કારણોમાંથી એક
એવિએશન નિષ્ણાતો આ મુદ્દો વર્ષોથી ઉઠાવતા રહ્યા છે કે ઇન્ડિગો સહિત ઘણી એરલાઇન્સમાં એરક્રાફ્ટ મેન્ટેનન્સનું મોટું કામ થર્ડ-પાર્ટી કોન્ટ્રાક્ટરો દ્વારા કરવામાં આવે છે.
-
ઘણી વખત મેજર સર્વિસિંગ ડિલે
-
એરક્રાફ્ટ રોટેશન પ્રોપર ન થવું
-
સ્પેર પાર્ટ્સની અછત
-
AOG (Aircraft On Ground) કેસમાં ઝડપી પ્રતિસાદ ન મળવો
આ બાબતો મળીને ફ્લાઇટ શેડ્યૂલને ગંભીર અસર કરે છે—આ વખતે પણ એવું જ બનેવું સ્પષ્ટ છે.
DGCAનું કડક વલણ—મુસાફરોના અધિકારોનું રક્ષણ
DGCAએ જણાવ્યું છે કે મુસાફરો સાથેના કરારમાં સ્પષ્ટ રીતે લખાયેલું છે—
-
ફ્લાઇટ રદ થાય તો મુસાફરોને પૂરતું વળતર આપવું પડે
-
બીજી ફ્લાઇટની વ્યવસ્થા કરવી પડે
-
યોગ્ય રહેવાની અને જમવાની સુવિધા આપવી પડે
અનેક મુસાફરોને ઇન્ડિગો તરફથી યોગ્ય મદદ ન મળવાના આક્ષેપો સામે DGCAએ જણાવ્યું કે જો એરલાઇન નિયમોનું પાલન ન કરે તો તેમના પર ભારે દંડની કાર્યવાહી પણ વિચારવામાં આવશે.
DGCAએ ઇન્ડિગોને અનિવાર્ય કર્યું છે કે—
-
રદ થયેલી તમામ ફ્લાઇટ્સની સંપૂર્ણ યાદી
-
ટેકનિકલ ખામી કે ક્રૂની અછત—કઈ ફ્લાઇટ કેમ રદ થઈ?
-
મુસાફરોને કેટલી સહાય આપવામાં આવી?
-
આગળ આવી સ્થિતિ ન થાય તે માટેની યોજના શું છે?
આ બધું 24 કલાકમાં સબમિટ કરવું પડશે.
મુસાફરોની હકીકત—ક્યાંક ઈન્ટરવ્યૂ Re-Schedule, ક્યાંક મેડિકલ એમર્જન્સી
ફ્લાઇટ્સ રદ થતા કેટલીય મુશ્કેલીઓ સર્જાઈ—
-
એક યુવતીની કેનડા જવાની કનેક્ટિંગ ફ્લાઇટ ચૂકી
-
મેડિકલ ચેકઅપ માટે બેંગલુરુ જતાં વૃદ્ધ દંપતી અટવાયું
-
એક પરિવારને મહત્વની ફંક્શન માટે મુંબઈ પહોંચવું હતું—પરંતુ આખી યોજના ખોરવાઈ
-
વિદ્યાર્થીઓના પરીક્ષા શેડ્યૂલ બગડ્યા
ઘણા મુસાફરોને એરપોર્ટ પર 6–7 કલાક ઊભા રહીને સીમિત માહિતીથી સંતોષ માનવો પડ્યો હતો.
ઇન્ડિગોનું સત્તાવાર નિવેદન—”અસુવિધા બદલ ક્ષમા”
ઇન્ડિગોએ એક ટૂંકું નિવેદન જારી કરીને કહ્યું—
“અમારી કેટલીક ફ્લાઇટ્સ ટેકનિકલ ખામી અને ઓપરેશનલ રિક્વાયરમેન્ટ્સને કારણે રદ કરવી પડી છે. મુસાફરોને થતી તકલીફ બદલ ક્ષમા માંગીએ છીએ. અમે તમામ મુસાફરોને જરૂરી સહાય પહોંચાડી રહ્યા છીએ.”
પરંતુ મુસાફરોનો રોષ એટલો છે કે માત્ર “માફી” પૂરતી નથી. લોકો સ્પષ્ટ જવાબ અને વળતર માંગે છે.
ભાવિ અસર—એરલાઇન ઉદ્યોગ પર પડકારો
આ ઘટનાએ ફરી એકવાર સાબિત કર્યું છે કે ભારતનું એરલાઇન સેક્ટર તેની ક્ષમતા કરતાં વધુ લોડ સહન કરી રહ્યું છે.
-
એરક્રાફ્ટોની વધારે માંગ
-
મેન્ટેનન્સ ટીમોની મર્યાદિત ક્ષમતા
-
ક્રૂ મેમ્બરHiringમાં ધીમું ગતિ
-
Operational Cost વધારાના દબાણ
-
Jet Fuelના સતત વધારા
આ પરિસ્થિતિઓ સાથે જોડાઈને આવી મોટી સ્થિતીઓ સર્જાય છે.
મુસાફરોની સલામતી અને અધિકારો પ્રાથમિક—પરંતુ વ્યવસ્થા હજુ અધૂરી
ઇન્ડિગો પર આવી મોટી સમસ્યા પહેલીવાર નથી આવી—પરંતુ આ વખતે તેની અસર રાષ્ટ્રીય સ્તરે બહુ મોટી રહી. મુસાફરોને ભારે હાલાકી ભોગવવી પડી, સમય, પૈસા અને આયોજન બગડ્યા—અને આ બધું એરલાઇનના ખામીયુક્ત મેનેજમેન્ટ અને ઓપરેશનલ આયોજનની ખામી પર પ્રશ્ન ઉઠાવે છે.
હવે બધાની નજર DGCAના પગલાઓ પર છે.
શું ઇન્ડિગો પર દંડ થશે?
શું એરલાઇન ફરજિયાત મેન્ટેનન્સ સિસ્ટમ સુધારે?
શું મુસાફરોને યોગ્ય વળતર મળશે?
