દેવભૂમિ દ્વારકા જિલ્લામાં જમીન સંબંધિત લાંબા સમયથી ચાલતા વિવાદમાં આજે એક મોટી વળાંક આવી છે. શહેરના બીનખેતી વોર્ડ વિસ્તારમાં આવેલ સીટી સર્વે નં. એનએ–82, 84 અને 85 પર આવેલા કુલ 190 પ્લોટોની નોંધ સુપ્રીટેન્ડન્ટ લેન્ડ રેકર્ડ્સ અધિકારી દ્વારા નામંજૂર કરવામાં આવી છે. વાંધેદારોએ રજૂ કરેલા પુરાવા, દસ્તાવેજોની અસંગતતા, બોગસ રેકર્ડની શંકા, કસ્ટમ વિભાગમાં 25 કરોડથી વધુની બાકી પેનલ્ટી સહિતની રજૂઆતોને આધારે આ ઐતિહાસિક નિર્ણય લેવામાં આવ્યો છે.
આ નિર્ણય દેવભૂમિ દ્વારકામાં જમીનના ગેરકાયદેસર કારોબાર, શંકાસ્પદ ખરીદી-વેચાણ અને ખોટા સર્વે રેકોર્ડ બનાવવાની પ્રક્રિયાઓ પર મોટો પ્રહાર માનવામાં આવી રહ્યો છે.
કેસની પાછળનો લંબાયેલો વિવાદ
દ્વારકા શહેરના બીનખેતી વોર્ડમાં આવેલ સીટી સર્વે નં. એનએ 82, 84 અને 85-1ની જમીનમાં વર્ષ 2023થી જ 190 પ્લોટો પાડવામાં આવ્યા હતા.
અરજદારો તરફથી રજૂ કરવામાં આવેલા દસ્તાવેજ મુજબ આ જમીન JMS Buildcon LLP નામની કંપનીના હકમાં હોવાનો દાવો કરવામાં આવ્યો હતો. કંપની દ્રારા તા. 26-08-2025ના હક્કપત્રક અને ત્યાર બાદના દસ્તાવેજ નં. 1627 તા. 26-11-2025ના આધારે આ ફેરફાર નોંધ (Mutation Entry) દાખલ કરવાની અરજી કરવામાં આવી હતી.
આ અરજીના આધારે:
-
મેન્ટેનન્સ સર્વેયરે ફેરફાર નોંધ નં. 881થી 1260
-
તા. 11-09-2025થી દરાખલ
-
અને નિયમ મુજબ પક્ષકારોને નોટીસો પણ મોકલી આપવા માં આવી હતી.
સર્વે વિભાગના કાયદાકીય નિયમ મુજબ કોઈપણ આવું વ્યવહાર અંતિમ કરાય તે પહેલાં વાંધેદારોને બોલાવી બંને પક્ષોની સુનાવણી કરવી ફરજિયાત છે.
વાંધેદારોની હાજરી અને ગંભીર આક્ષેપો
નોટીસ મળ્યા બાદ નિયત સમયમર્યાદામાં વાંધેદારો સીટી સર્વે સુપ્રીટેન્ડન્ટ ઓફિસમાં હાજર રહ્યા અને અનેક ગંભીર મુદ્દાઓ સાથે લેખિત વાંધા રજૂ કર્યા.
વાંધેદારોના મુખ્ય આક્ષેપો હતા:
1. જમીન પર પાડવામાં આવેલા પ્લોટોના દસ્તાવેજ પૂરાવા શંકાસ્પદ
-
પ્લોટ પાડવાના મૂળ નકશા (layout plans) ઉપલબ્ધ નથી.
-
મંજુર થયેલા Town Planning સંબંધિત દસ્તાવેજો ગેરહાજર છે.
-
આ તમામ વ્યવહારો ખોટા રેકર્ડ ઉપર આધારિત હોવાની રજૂઆત કરવામાં આવી.
2. બીનખેતી જમીનમાં પરિવર્તન માટેની મંજૂરી રજૂ નથી
-
સંબંધિત જમીન બીનખેતી (Non-Agricultural) હોવા છતા,
-
તે અંગેના NA ઓર્ડર, NOC, કે કલેક્ટર દ્વારા અપાયેલી મંજૂરી કેસ રેકર્ડમાં જોવા નથી મળતી.
3. જમીનનો માલિકીના મૂળ રેકોર્ડમાં અરજદાર પક્ષકારોનું નામ જ નથી
-
ગામના નમૂના નં. 6 (Village Form 6) માં આ પક્ષકારોની કોઇ માલિકી નોંધાયેલી નથી.
-
એટલે માલિકી વગર પ્લોટ પાડવાની પ્રક્રિયા કાયદેસરની નથી.
4. કલેક્ટર કોર્ટમાં અગાઉ તેમની રિવિઝન અરજી નામંજૂર થઈ ચૂકી છે
આનો અર્થ કે તેઓ અગાઉ એક અલગ કાર્યવાહી માટે હારી ચૂક્યા છે અને તે નિર્ણય કાયમી છે.
5. કસ્ટમ વિભાગમાં 25 કરોડથી વધુ બાકી પેનલ્ટી
વાંધેદારોએ રજૂ કર્યું કે:
-
પક્ષકારોમાંના એકના પિતાના નામે કસ્ટમ વિભાગમાં ડ્યૂટી + પેનલ્ટી મળીને 25 કરોડથી વધુની બાકી રકમ છે.
-
કસ્ટમ વિભાગે તે અંગે સમન્સ, રીમાઇન્ડર લેટર પણ આપ્યા છે.
-
આવી બાકીદારી હેઠળ તેમના દ્વારા મિલકત વેચવા માટે NOC મેળવવામાં આવી હોવાનો કોઈ પુરાવો નથી.
આ મુદ્દો સૌથી ગંભીર મનાયો, કારણ કે મોટી કસ્ટમ પેનલ્ટી બાકી હોય તો કાયદા મુજબ મિલકત વેચાણ પર પ્રતિબંધ लगता હોય છે.
અદાણી સિમેન્ટ કંપની દ્વારા પણ વાંધા રજૂ
યથાવત, Adani Cement Limited દ્વારા પણ તા. 6-10-2025ના રોજ આ ફેરફાર નોંધ સામે વાંધા રજૂ કરવામાં આવ્યા.
આથી કેસ માત્ર ખાનગી વ્યક્તિઓ વચ્ચેનો વિવાદ રહ્યો નહીં પરંતુ તેમાં કોર્પોરેટ એકમનો પણ પ્રવેશ થયો, જે કેસની જટીલતા અને ગંભીરતા વધુ વધારી દેતો હતો.
લાંબી સુનાવણી અને તપાસ: દરેક દસ્તાવેજને નજરે ચડાવ્યો
દ્વારકા સીટી સર્વે સુપ્રીટેન્ડન્ટ કચેરીએ આ તમામ વાંધા સ્વીકારી તકરારી કેસ (Dispute Case) દાખલ કર્યો.
પછી:
-
અલગ-અલગ રોજે સુનાવણી યોજાઈ,
-
પક્ષકારો પાસેથી પુરાવા માંગાયા,
-
દસ્તાવેજોની તપાસ, સરખામણી અને રેકોર્ડ ચકાસણી કરવામાં આવી.
આ પ્રક્રિયામાં નીચેની ગેરરીતિઓ સામે આવી:
• રેકોર્ડ ચોક્કસ નથી અને અનેક જગ્યાએ દસ્તાવેજો ગેરહાજર છે
• બોગસ/ફર્જી દસ્તાવેજોની સંભાવના ઊભી થઈ
• સરકારી મંજૂરીઓના કોઈ પુરાવા રજૂ નથી
• કાયદાકીય રીતે અનિવાર્ય દસ્તાવેજો સુધી રજૂ કરવામાં આવ્યા નથી
સુપ્રીટેન્ડન્ટ લેન્ડ રેકર્ડ્સનો ઐતિહાસિક નિર્ણય
આપણાં સૌ મુદ્દાઓ, પુરાવા અને કાયદાકીય વિવેચન બાદ સુપ્રીટેન્ડન્ટ લેન્ડ રેકર્ડ્સ અધિકારી કે.કે. કરમટાએ પોતાનો અંતિમ હુકમ આપ્યો.
📌 હુકમ મુજબ:
-
સીટી સર્વે નં. એનએ 82, 84, 85-1
-
પ્લોટ નં. 1 થી 190 સુધીની તમામ નોંધો (Entry No. 881 થી 1260)
-
તા. 11-09-2025ની તારીખે દાખલ થયેલ Mutation Entries
👉 પૂર્ણપણે નામંજૂર (Rejected) કરવામાં આવી છે.
આ હુકમથી આ તમામ પ્લોટોના વ્યવહારો અમાન્ય બની ગયા છે અને જમીનના હક્કની હાલની સ્થિતિ ‘મૂળ સ્થિતિ’માં પાછી આવી છે.
પક્ષકારોની આગામી કાનૂની ચાલ – 60 દિવસમાં અપીલ કરી શકશે
લેન્ડ રેકર્ડ્સ અધિનિયમ મુજબ, આ હુકમથી અસંતુષ્ટ પક્ષકારો હવે:
-
60 દિવસની અંદર
-
સક્ષમ ઉચ્ચ અધિકારી સમક્ષ અપીલ (Appeal/Revision)
-
દાખલ કરી શકે છે.
હાલમાં કોઈ અપીલ કરવામાં આવી છે કે નહીં તેની માહિતી મળી નથી, પરંતુ સંભાવના છે કે આ નિર્ણયને પડકારવામાં આવશે.
આ નિર્ણયનો વ્યાપક પ્રભાવ
1. દ્વારકા–દેવભૂમિ વિસ્તારમાં રિયલ એસ્ટેટ પર મોટો અસરકારક ઝટકો
190 પ્લોટોની નોંધ રદ થવાથી:
-
ખરીદીદારો
-
બિલ્ડરો
-
બ્રોકરો
-
રોકાણકારો
બધાની વચ્ચે ચકચાર મચી છે.
2. બોગસ દસ્તાવેજો અને ગેરકાયદેસર જમીન વ્યવહારો પર કડક સંદેશ
આ નિર્ણય ગેરકાયદેસર સર્વે-ફેરફાર નોંધ, forged documents, અને મંજૂરી વગરના પ્લોટિંગકારોને મોટો પાઠ માનવામાં આવે છે.
3. કસ્ટમ વિભાગના બાકી પેનલ્ટીના કેસને લઈને ચર્ચા ગરમ
એક નવો પ્રશ્ન ઊભો થયો છે:
કસ્ટમ પેનલ્ટી બાકી હોય ત્યારે મિલકત વેચાણ કેવી રીતે પ્રયાસાયું?
આ મામલો હવે કદાચ અન્ય સરકારી વિભાગો સુધી પણ પહોંચે.
નિષ્ણાતોની ટિપ્પણીઓ – “આ फैसला માત્ર શરૂઆત છે”
સ્થાનિક કાયદાકીય નિષ્ણાતો કહે છે કે:
-
દેવભૂમિ દ્વારકામાં છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં જમીન વ્યવહારમાં અનેક ગેરરીતિઓ સામે આવી છે.
-
આ નિર્ણય ભવિષ્યમાં આવાં કેસોમાં મહત્વનો રેફરન્સ બનશે.
-
મોટા પ્લોટિંગ પ્રોજેક્ટો હવે વધારે કાળજીપૂર્વક અને દસ્તાવેજોની પારદર્શિતા સાથે બનાવવાની ફરજ પડશે.
દેવભૂમિ દ્વારકામાં આવેલા સીટી સર્વે નં. એનએ 82, 84 અને 85માં પાડવામાં આવેલા 190 પ્લોટોની તમામ નોંધ રદ થવાનો આ હુકમ માત્ર એક કાયદાકીય કાર્યવાહી નથી, પરંતુ:
-
ગેરકાયદેસર જમીન વ્યવહાર,
-
બોગસ દસ્તાવેજો,
-
સરકારી મંજૂરી વિના કરવામાં આવેલા વિકાસ કાર્યો,
-
અને પેનલ્ટી બાકી હોવા છતા મિલકત વેચાણના પ્રયાસો
જેમ ગંભીર મુદ્દાઓ પર સરકારની તીવ્ર કાર્યવાહીનું પ્રબળ ઉદાહરણ છે.
આગામી દિવસોમાં આ કેસનું આગળનું અધ્યાય — પક્ષકારો અપીલ કરે છે કે નહીં અને ઉચ્ચ અધિકારી કયો નિર્ણય આપે — તે મહત્વપૂર્ણ રહેશે.
