ડિસ્ટ્રિક્ટ કોર્ટે સજા યથાવત રાખતા NCPના માણિકરાવ કોકાટેએ મંત્રીપદ છોડ્યું
સ્પોર્ટ્સ અને યુથ વેલ્ફેર ખાતું હવે અજિત પવાર સંભાળશે, ધરપકડની શક્યતાઓ તેજ
મુંબઈ/નાશિક,
મહારાષ્ટ્રની રાજનીતિમાં ભારે હલચલ સર્જાવતો એક મોટો વિકાસ મંગળવારે સામે આવ્યો છે. ગરીબ ખેડૂતો માટેની સરકારી ફ્લૅટ સ્કીમનો ગેરલાભ લઈ છેતરપિંડી કરવાના કેસમાં દોષી ઠેરવાયેલા NCPના નેતા અને રાજ્યના મંત્રી માણિકરાવ કોકાટેને આખરે મંત્રીપદેથી રાજીનામું આપવું પડ્યું છે.
નાશિકની ડિસ્ટ્રિક્ટ કોર્ટ દ્વારા મૅજિસ્ટ્રેટ કોર્ટના ચુકાદાને યથાવત રાખીને બે વર્ષની કેદની સજા કાયમ રાખવામાં આવતા, રાજકીય અને નૈતિક દબાણ વધ્યું હતું. જેના પગલે માણિકરાવ કોકાટેએ સ્પોર્ટ્સ અને યુથ વેલ્ફેર સહિતના તમામ મંત્રાલયોના પદેથી રાજીનામું આપી દીધું છે.
રાજ્ય સરકારમાં રાજકીય ગરમાવો
આ રાજીનામા બાદ મહારાષ્ટ્ર સરકારમાં તાત્કાલિક ફેરફારની પ્રક્રિયા શરૂ થઈ ગઈ છે. મુખ્ય પ્રધાન દેવેન્દ્ર ફડણવીસે કોકાટે પાસેથી ખાતું પાછું ખેંચવાની ભલામણ રાજ્યપાલને મોકલી છે. સૂત્રોના જણાવ્યા મુજબ, હવે સ્પોર્ટ્સ અને યુથ વેલ્ફેર વિભાગની જવાબદારી ઉપમુખ્યમંત્રી અજિત પવારને સોંપવામાં આવશે.
આ ઘટનાએ માત્ર સરકારમાં નહીં પરંતુ સમગ્ર રાજ્યની રાજનીતિમાં ચર્ચાનો વિષય બની ગઈ છે. વિપક્ષે આ મુદ્દે સરકાર પર આકરા પ્રહારો શરૂ કરી દીધા છે અને “ભ્રષ્ટાચાર સામે ઝીરો ટોલરન્સ”ના દાવાઓ પર સવાલ ઊભા કર્યા છે.
શું હતો આખો કેસ?
આ કેસની શરૂઆત ૧૯૮૯થી ૧૯૯૨ દરમ્યાન મહારાષ્ટ્ર સરકાર દ્વારા અમલમાં મુકાયેલી એક મહત્વપૂર્ણ સામાજિક કલ્યાણ યોજના સાથે જોડાયેલી છે. તે સમયગાળામાં રાજ્ય સરકારે વાર્ષિક આવક રૂ. ૩૦,૦૦૦થી ઓછી ધરાવતા ગરીબ ખેડૂતોને ઘર ઉપલબ્ધ કરાવવા માટે ફ્લૅટ અલૉટમેન્ટની યોજના જાહેર કરી હતી.
આ યોજનાનો ઉદ્દેશ એ હતો કે નબળા વર્ગના ખેડૂતોને શહેરી વિસ્તારોમાં રહેઠાણની સુવિધા મળી રહે અને તેઓને આર્થિક રીતે મજબૂત બનાવવામાં મદદ મળે.
ખોટાં ઍફિડેવિટથી ફ્લૅટ મેળવ્યાનો આરોપ
આ જ સ્કીમ હેઠળ માણિકરાવ કોકાટે અને તેમના ભાઈ વિજય કોકાટેએ ખોટાં ઍફિડેવિટ દાખલ કર્યા હોવાનો આરોપ છે. બંનેએ સરકારી દસ્તાવેજોમાં પોતાની વાર્ષિક આવક રૂ. ૩૦,૦૦૦થી ઓછી હોવાનું દર્શાવ્યું હતું, જ્યારે હકીકતમાં તેઓ ખમતીધર અને આર્થિક રીતે સશક્ત ખેડૂત હતા.
આ ખોટી માહિતીના આધારે ૧૯૯૪માં નાશિકના વીસેમાળા વિસ્તારમાં તેમને ફ્લૅટ અલૉટ કરવામાં આવ્યા હતા. બાદમાં આ સમગ્ર મામલો બહાર આવતા છેતરપિંડીની ફરિયાદ નોંધાઈ હતી.
લાંબા સમય સુધી ચાલેલો કાનૂની સંઘર્ષ
ફરિયાદ બાદ કેસ વર્ષો સુધી અદાલતમાં ચાલતો રહ્યો. શરૂઆતમાં મૅજિસ્ટ્રેટ કોર્ટએ ઉપલબ્ધ પુરાવાના આધારે માણિકરાવ કોકાટેને દોષી ઠેરવી બે વર્ષની કેદની સજા ફટકારી હતી.
આ ચુકાદા સામે કોકાટેએ નાશિકની સેશન્સ કોર્ટમાં અપીલ દાખલ કરી હતી. લાંબી સુનાવણી બાદ મંગળવારે સેશન્સ કોર્ટના ન્યાયાધીશ પી. એમ. બદરેએ મહત્વપૂર્ણ ચુકાદો આપ્યો.
ડિસ્ટ્રિક્ટ કોર્ટનો સ્પષ્ટ અભિપ્રાય
ચુકાદો આપતાં ન્યાયાધીશે જણાવ્યું હતું કે,
“કોપરગાવ સહકારી સાખર કારખાનાની આવક, શેરડી વેચાણના દસ્તાવેજો, ખેતી માટે લેવાયેલી લોન અને તેની ચુકવણીના પુરાવા પરથી સ્પષ્ટ થાય છે કે આરોપી ગરીબ ખેડૂત નહોતા. તેઓ ખમતીધર ખેડૂત હતા. તેથી તેમણે રાજ્ય સરકારની ગરીબ ખેડૂતો માટેની યોજના હેઠળ છેતરપિંડી કરીને ગેરલાભ લીધો છે.”
કોર્ટે વધુમાં જણાવ્યું હતું કે મૅજિસ્ટ્રેટ કોર્ટે આપેલો દોષસર્જક ચુકાદો યોગ્ય છે અને તેને યથાવત રાખવામાં આવે છે.
ફ્લૅટ સીઝ ન કરવા અંગે કોર્ટની ટિપ્પણી
જો કે, કોર્ટએ એ પણ સ્પષ્ટ કર્યું હતું કે ફ્લૅટ સીઝ કરવાનો અધિકાર તેમના કાર્યક્ષેત્રમાં આવતો નથી, એટલે હાલ માટે ફ્લૅટ પર કોઈ સીધી કાર્યવાહી કરવામાં આવી નથી. તેમ છતાં સજા યથાવત રહેતાં કોકાટે માટે મંત્રીપદ પર ટકવું મુશ્કેલ બની ગયું હતું.
રાજીનામું અને સરકારની કાર્યવાહી
કોર્ટના ચુકાદા બાદ ભારે રાજકીય દબાણ વચ્ચે માણિકરાવ કોકાટેએ મંગળવારે મોડી સાંજે રાજીનામું આપી દીધું. ત્યારબાદ મુખ્ય પ્રધાન દેવેન્દ્ર ફડણવીસે તરત જ રાજ્યપાલને પત્ર લખી તેમના પાસેથી ખાતું પાછું ખેંચવાની ભલામણ કરી હતી.
સરકારી સૂત્રોના જણાવ્યા મુજબ, હવે આ ખાતું અજિત પવારને સોંપવાની તૈયારીઓ ચાલી રહી છે.
ધરપકડની શક્યતા
કોર્ટના ચુકાદા બાદ મોડી રાત સુધી પોલીસ દ્વારા માણિકરાવ કોકાટેની ધરપકડ થવાની શક્યતાઓ દર્શાવવામાં આવી રહી હતી. જો કે, તેઓ આગળની કાનૂની પ્રક્રિયા માટે હાઈકોર્ટનો દરવાજો ખખડાવશે કે કેમ, તે અંગે હજી કોઈ સત્તાવાર માહિતી સામે આવી નથી.
વિપક્ષનો સરકાર પર પ્રહાર
આ મામલે વિપક્ષે સરકાર પર આકરા પ્રહારો કર્યા છે. વિપક્ષી નેતાઓએ કહ્યું છે કે,
“જો ગરીબ ખેડૂતોની યોજનાનો ગેરલાભ લેતા મંત્રી વર્ષો સુધી સત્તામાં રહી શકે, તો સરકારના ભ્રષ્ટાચાર વિરોધી દાવાઓ કેટલા સાચા છે?”
તેમણે આવા તમામ કેસોમાં ઝડપી કાર્યવાહી અને સંપત્તિ જપ્ત કરવાની માંગ ઉઠાવી છે.
જનમાનસમાં ભારે રોષ
ગરીબ ખેડૂતો માટેની યોજના સાથે છેતરપિંડી થયાની વાત બહાર આવતા સામાન્ય જનતા અને ખેડૂતોમાં ભારે રોષ જોવા મળી રહ્યો છે. ઘણા ખેડૂત સંગઠનોએ આ ઘટનાને “ગરીબોના હક પર ડાકો” ગણાવી છે.
રાજકીય રીતે મહત્વપૂર્ણ સંદેશ
આ ઘટનાને રાજકીય વિશ્લેષકો મહારાષ્ટ્રની રાજનીતિમાં નૈતિક જવાબદારીનું મહત્વપૂર્ણ ઉદાહરણ ગણાવી રહ્યા છે. કોર્ટના ચુકાદા બાદ મંત્રીપદ છોડવું એ ભવિષ્યમાં અન્ય નેતાઓ માટે પણ ચેતવણી સમાન હોવાનું માનવામાં આવે છે.
નિષ્કર્ષ
ગરીબ ખેડૂતો માટેની ફ્લૅટ સ્કીમનો ગેરલાભ લઈને છેતરપિંડી કરવાના કેસમાં દોષી ઠેરવાયેલા માણિકરાવ કોકાટેનું મંત્રીપદ પરથી રાજીનામું મહારાષ્ટ્રની રાજનીતિમાં એક મહત્વપૂર્ણ ઘટના તરીકે નોંધાશે. હવે આ કેસમાં આગળની કાનૂની કાર્યવાહી અને પોલીસની ભૂમિકા પર સૌની નજર ટકેલી છે.
