“SIR નું દબાણ… અને એક શિક્ષકનો અંતિમ શ્વાસ”

ગીર-સોમનાથ જિલ્લાના કોડીનાર તાલુકામાં બનેલી હદયદ્રાવક ઘટના માત્ર એક શિક્ષકનો જીવ જ લઇ ગઈ નથી, પણ રાજ્યની ચૂંટણી તંત્ર, શિક્ષણ વિભાગ અને વહીવટી તંત્ર પર ગંભીર પ્રશ્નચિહ્નો ઊભા કરીને સમગ્ર સમાજને હચમચાવી દીધો છે. SIR (Special Intensive Revision) કામગીરીના ભારે દબાણ, ઉપલી કચેરીના કામનો અકથ્ય ભાર, સતત માનસિક થાક અને આંતરિક દબાણ — અંતે 40 વર્ષીય શિક્ષક અને BLO અરવિંદ મૂળજી વાઢેરના જીવન માટે અસહ્ય બની ગયા.

કોડીનાર તાલુકાના છારા ગામમાં ફરજ બજાવતા આ શિક્ષક પોતાના વતન દેવળી ખાતે ફાંસો ખાઈ આત્મહત્યા કરીને જીવન ટૂંકાવી ગયા. પાછળ રહી ગઈ એક છેલ્લી પીડાદાયક સુસાઈડ નોટ… અને અનેક પ્રશ્નો —

શિક્ષકોને શાળા શિક્ષણ સિવાય એટલું બધું કામ કેમ?
SIRનું દબાણ માણસને જીવ ગુમાવવામાં મજબૂર કરી શકે?
કોઈ જવાબદાર છે? કે ફરી એક શિક્ષકની मौत સિસ્ટમ “કેસ ફાઇલ” બની જશે?

📌 1. ઘટના : શાંત, સૌમ્ય શિક્ષકનું નિર્જીવ દેહ મળતા ગામ શોકમગ્ન

કોડીનારથી લગભગ કેટલાક કિમી દૂર દેવળી ગામ સામાન્ય રીતે શાંત રહે છે. પરંતુ 40 વર્ષીય અરવિંદ વાઢેરનું નિર્જીવ દેહ જોવા મળતા ગામવાસીઓથી લઈને સનેહીજનો સુધી બધાની આંખો ભીની થઈ ગઈ.

અરવિંદ વાઢેર — છારા ગામમાં ફરજ બજાવતા શિક્ષક, અને સાથે ચૂંટણી વિભાગ દ્વારા નિયુક્ત BLO (Booth Level Officer) હતા. ચૂંટણી કામગીરી, મતદાર યાદી સુધારણા, દરવાજે–દરવાજે સર્વે, અને SIR હેઠળની paperwork જેવી જવાબદારીઓ રોજિંદા તણાવનું કારણ બની રહી હતી.

સનેહીજનોના અનુસાર :

“આખા દિવસ શિક્ષણ, પછી ચૂંટણીનું કામ, ઉપરથી કચેરીના ફોન પર ફોન… અરવિંદને છેલ્લા દિવસોમાં શાંતિનો શ્વાસ પણ નહોતો મળતો.”

📌 2. SIR કામગીરી : ભાર કે બોજ? જમીન પર કામ કરતા BLOઓની વાસ્તવિક પીડા

SIR એટલે Special Intensive Revision — મતદાર યાદીને વધુ સચોટ બનાવવા માટેની રાજ્યવ્યાપી કામગીરી.

તેના અંતર્ગત:

ઘર–ઘર જઈને ચકાસણી
ડુપ્લિકેટ નામો દૂર કરવું
નવા મતદારોના ફોર્મ ભરવા
વરિષ્ઠ નાગરિકોનું સત્યાપન
દસ્તાવેજો અપલોડ કરવા
રોજના ટાર્ગેટ્સ અને રિપોર્ટિંગ
સતત ફોન ઉપર ઉપરથી દબાણ

આ બધું કામ શિક્ષકોને શૈક્ષણિક ફરજ સાથે પાર પાડવું પડે છે.

રાજ્યભરના હજારો BLOઓ ઘણીવાર કહી ચુક્યા છે કે:

“આ કામ શિક્ષકોથી નથી થતું.”
“અમારી મુખ્ય ફરજ શીખવવાની છે, દોડવા–દોડાવવાની નહીં.”
“ચૂંટણીનું દબાણ માનસિક થાક અને સ્ટ્રેસ વધારી દે છે.”

દુર્ભાગ્ય એ છે કે અરવિંદ વાઢેરના રૂપમાં આ પીડાનું પ્રથમ નહીં, પરંતુ અનેકમાં એક અત્યંત દુઃખદ ઉદાહરણ બન્યું.

📌 3. સુસાઈડ નોટમાં શું લખ્યું? — ‘સતત થતો માનસિક થાક… હવે સહન થતું નથી’

ઘટના સ્થળેથી મળેલી સુસાઈડ નોટ તપાસમાં મોકલવામાં આવી છે. પ્રાથમિક માહિતી મુજબ તેમાં લખાયેલ છે કે :

“છેલ્લા કેટલાક દિવસથી સતત માનસિક થાક અનુભવું છું.”
“SIR નું કામ પૂરુ કરવા જિંદગીમાં કોઈ વિરામ મળતો નથી.”
“ઉપલી કચેરી તરફથી દબાણ વધી ગયું છે.”
“હું લડી રહ્યો હતો, પણ હવે શક્તિ નથી.”

આ વાક્યો વાંચતા જ કોઈ પણ સંવેદનશીલ હૃદય વિદ્રુપ બની જાય. એક શિક્ષક, જેને બાળકોને ભવિષ્ય આપવાનું હતું, તે પોતાની જ જિંદગી સામે નિશસ્ત્ર થઈ ગયો.

📌 4. અરવિંદ વાઢેર : વ્યવહારુ, સંસ્કારી અને નમ્ર સ્વભાવનો શિક્ષક

ગામમાં અરવિંદ વાઢેર વિશે સૌ એક જ વાત કહે છે :

“સહજ.”
“સંસ્કારી.”
“ક્યારેય અવાજ ન ઉંચકનાર.”
“બાળકોને પોતાનાં સંતાન જેવી મ્હેક આપનાર.”

તેમની શીખવાની રીત સરળ અને રસપ્રદ હતી. બાળકોને ગણિત–ગુજરાતી શીખવતી વખતે વાર્તાઓ, ઉદાહરણો અને પ્રયોગોનો ઉપયોગ કરવાનું તેમને ગમતું. તેઓ બાળકોના પરિણામને લઈને ખૂબ જવાબદાર હતા.

આવા શિક્ષકને સિસ્ટમના દબાણે ઘેરા નિરાશામાં ધકેલી દીધા — આ દુઃખને કોઈ શબ્દો પૂરતા નથી પડતા.