અબડાસા તાલુકાના વાયોર ગામમાં આજે સવારે બનેલી ઘટનાએ સમગ્ર વિસ્તારના વાલીઓ, શિક્ષકો અને વિદ્યાર્થીઓમાં ભયનું વાતાવરણ ફેલાવી દીધું છે. પ્રાથમિક શાળાની એક વર્ગખંડની છત અચાનક ધરાશાયી થઈ ગઈ. સદભાગ્યે, ઘટના સમયે બાળકો વર્ગખંડમાં હાજર ન હોવાથી મોટી જાનહાનિ ટળી, પરંતુ આ બનાવે સરકાર, શિક્ષણ વિભાગ અને તંત્ર માટે ચેતવણીનો એલાર્મ વાગાડી દીધો છે.
ઘટનાની વિગત
સોમવાર, તા. 10 ઓગસ્ટ 2025ની સવારે વાયોર ગામની પ્રાથમિક શાળામાં રોજની જેમ બાળકો ભણવા આવ્યા હતા. સવારે 10:15 વાગ્યે શાળાના પૂર્વ ભાગમાં આવેલ જૂના બાંધકામ ધરાવતા વર્ગખંડમાં, છતમાંથી અચાનક પ્લાસ્ટર અને ઈંટો ખસવા લાગી. શિક્ષકોએ તાત્કાલિક તમામ બાળકોને બહાર કાઢી સલામત જગ્યાએ લઈ ગયા. થોડા જ મિનિટોમાં છતનો મોટો ભાગ ધરાશાયી થઈ ગયો.
જોકે જાનહાનિ નહીં થઈ, પરંતુ આ બનાવથી વાલીઓમાં ભારે આક્રોશ છે. એક વાલી, શ્રીમતી સુનિતા પટેલે કહ્યું:
“અમે ચાર મહિના થી ગ્રામપંચાયત અને તંત્રને લખિતમાં જાણ કરી હતી કે આ વર્ગખંડની હાલત ખરાબ છે. છતાં પણ કોઈ કાર્યવાહી થઈ નથી. આજે બાળકો ત્યાં હોત તો શું બન્યું હોત?”
અબડાસા તાલુકાની શાળાઓની હાલત
સ્થાનિક સામાજિક કાર્યકર અને પૂર્વ શિક્ષક, શ્રી મનસુખભાઈ વાધેરાએ જણાવ્યું કે વાયોર ગામની જ નહીં, પરંતુ અબડાસા તાલુકાની અંદર આશરે 50થી વધુ શાળાઓ એવા જર્જરિત બાંધકામ ધરાવે છે. આ શાળાઓમાં મોટાભાગના મકાનો 30 થી 50 વર્ષ જૂના છે, જેઓમાં ઘણીવાર મરામત તો થઈ છે પરંતુ મોટા પાયે નવા બાંધકામનું કામ હાથ ધરાયું નથી.
અબડાસા વિસ્તાર ભૂગોળીય રીતે દરિયાકાંઠા અને રણ વિસ્તાર વચ્ચે આવેલ છે. અહીંનું હવામાન કઠોર હોય છે — ઉનાળામાં તાપમાન 45 ડિગ્રી સુધી પહોંચે છે અને ચોમાસામાં ભારે પવન સાથે વરસાદ પડે છે. આ પરિસ્થિતિ જૂના મકાનોને ઝડપથી નબળા બનાવી દે છે.
પૂર્વમાં થયેલા બનાવો
વાયોર ગામની ઘટના એકલદી નથી. છેલ્લા ત્રણ વર્ષમાં અબડાસા તાલુકામાં કુલ પાંચ મોટા બનાવો થઈ ચૂક્યા છે જેમાં શાળાના ભાગીયા બાંધકામ ધરાશાયી થયા હતા.
-
જુલાઈ 2023: નાનાછીલ ગામે શાળાના ઓરડાની દીવાલ ધરાશાયી થઈ.
-
સપ્ટેમ્બર 2024: કોટડા ગામે વરસાદી પાણી ભરાતા છતનો મોટો ભાગ ખસી પડ્યો.
-
ડિસેમ્બર 2024: કાવઠા ગામે કિન્ડરગાર્ટન વર્ગખંડનો પલાસ્ટર તૂટી પડ્યો.
આ બનાવોમાં પણ સદભાગ્યે જાનહાનિ નહીં થઈ, પરંતુ એ વખતે પણ તંત્રે માત્ર તાત્કાલિક મરામત કરીને મામલો શાંત કર્યો હતો.
લોકોનો આક્રોશ અને રજૂઆત
વાયોર ગામના સરપંચ, શ્રી કાંતિલાલ માલધારીએ જણાવ્યું:
“આજે છત તૂટી પડી એટલે ચર્ચા થઈ રહી છે, પરંતુ અમે છેલ્લા **ચાર મહિના થી જિલ્લા વિકાસ અધિકારી (DDO) અને પ્રાથમિક શિક્ષણ અધિકારી (DEO)**ને અનેક વાર રજૂઆત કરી છે. અમારા વિસ્તારમાં બાળકોનો જીવ જોખમમાં છે.”
ગામના યુવા મંડળના સભ્યોએ પણ સોશિયલ મીડિયા પર ફોટા અને વીડિયો મૂકીને પ્રશ્ન ઉઠાવ્યો છે કે, શાળા સલામત ન હોય તો ‘શિક્ષણનો અધિકાર’ કાયદાનો અર્થ શું?
સરકારી મંજુરીઓમાં વિલંબનું કારણ
વિભાગના એક અધિકારીએ નામ ન બતાવવાની શરતે જણાવ્યું કે નવા બાંધકામ માટેનો પ્રસ્તાવ રાજ્ય સરકાર સુધી પહોંચાડવામાં આવ્યો છે, પરંતુ બજેટની મર્યાદા અને ટેન્ડર પ્રક્રિયામાં વિલંબને કારણે કામ શરૂ થઈ શક્યું નથી.
-
દર શાળાનો નવો બાંધકામ ખર્ચ અંદાજે ₹45 લાખથી ₹60 લાખ વચ્ચે આવે છે.
-
50 શાળાઓ માટે કુલ બજેટ આશરે ₹25 થી ₹30 કરોડ જરૂરી છે.
આર્થિક મર્યાદા અને રાજ્યવ્યાપી અન્ય પ્રાથમિકતાઓને કારણે અબડાસાના પ્રસ્તાવ પર તાત્કાલિક નિર્ણય લેવાયો નથી.
વિશેષજ્ઞોની ચેતવણી
સિવિલ ઈજનેર, શ્રી હિતેશભાઈ ભટ્ટનું કહેવું છે:
“જૂના બાંધકામ ધરાવતા મકાનોનું લોડ-બેરિંગ સ્ટ્રક્ચર સમય સાથે નબળું થઈ જાય છે. ખાસ કરીને દરિયાઈ પવન અને ભેજવાળા વિસ્તારમાં RCCનો કાટ ઝડપથી થાય છે. જો સ્ટ્રક્ચરલ ઓડિટ કરીને જોખમી મકાનો તાત્કાલિક ખાલી ન કરવામાં આવે તો ગંભીર દુર્ઘટના બની શકે છે.”
તંત્રની તાત્કાલિક કાર્યવાહી
ઘટનાની જાણ થતા જ જિલ્લા પ્રાથમિક શિક્ષણ અધિકારી અને તાલુકા વિકાસ અધિકારી સ્થળ પર પહોંચી ગયા હતા. તંત્રએ તાત્કાલિક તે વર્ગખંડ બંધ કરી, વિદ્યાર્થીઓને અન્ય સલામત ઓરડામાં ખસેડ્યા છે. તેમજ, આગામી 15 દિવસમાં તમામ જોખમગ્રસ્ત વર્ગખંડોનો સર્વે કરવાનું જાહેર કર્યું છે.
રાજકીય પ્રતિસાદ
વિપક્ષ પક્ષના અબડાસા ધારાસભ્યએ આ બનાવને લઈ સરકારને કડક શબ્દોમાં ઘેર્યું છે.
“સરકાર એક તરફ ‘શાળા પ્રવેશોત્સવ’ જેવા કાર્યક્રમો કરી ફોટા પડાવે છે, પણ બાળકોની સલામતી માટે જરૂરી પગલાં લેતી નથી.”
જ્યારે શાસક પક્ષના પ્રતિનિધિએ જણાવ્યું કે રાજ્ય સરકાર આગામી બજેટ સત્રમાં અબડાસા સહિત કચ્છ જિલ્લાના શાળા બાંધકામ માટે વિશેષ ફાળવણી કરશે.
વાલીઓ અને વિદ્યાર્થીઓમાં ભયનું માહોલ
ઘટના બાદ ઘણા વાલીઓએ પોતાના બાળકોને શાળામાં મોકલવામાં હિચકિચાટ દર્શાવી છે. કેટલીક વાલીઓએ તો કહ્યું છે કે ત્યાં સુધી બાળકોને શાળામાં નહીં મોકલે જ્યાં સુધી નવો ઓરડો તૈયાર ન થાય.
10 વર્ષના વિદ્યાર્થી રાહુલએ કહ્યું:
“હું તો ડરી ગયો છું, જયારે છત પડી ત્યારે બહુ અવાજ આવ્યો. સરે અમને દોડાવીને બહાર કાઢ્યા.”
સામાજિક સંસ્થાઓનું આગ્રહ
સ્થાનિક NGO ‘કચ્છ એજ્યુકેશન ફોર ઓલ’એ સરકારને તાત્કાલિક પગલા લેવા માટે લેખિત માંગણી કરી છે. તેમણે સૂચવ્યું છે કે:
-
તમામ જોખમગ્રસ્ત શાળાઓનો તાત્કાલિક સર્વે.
-
વિદ્યાર્થીઓને સલામત સ્થળે અભ્યાસ માટે તાત્કાલિક પ્રી-ફેબ્રિકેટેડ ક્લાસરૂમ.
-
નવા બાંધકામ માટે અલગ ફંડની વ્યવસ્થા.
-
ગ્રામપંચાયત, વાલીઓ અને શિક્ષકોની સંયુક્ત મોનિટરિંગ સમિતિ.
આગામી રસ્તો
ઘટનાથી સ્પષ્ટ છે કે અબડાસા તાલુકાની શાળાઓમાં ફક્ત શૈક્ષણિક ગુણવત્તા નહીં, પરંતુ ભૌતિક સલામતીનું સંકટ પણ ગંભીર છે.
જો સરકાર, તંત્ર અને સ્થાનિક લોકો મળીને તાત્કાલિક પગલાં નહીં લે તો ભવિષ્યમાં આવી ઘટનાઓથી જાનહાનિ ટાળવી મુશ્કેલ થઈ શકે છે.
સમાપ્તિમાં, વાયોર ગામની પ્રાથમિક શાળાની છત ધરાશાયી થવું માત્ર એક અકસ્માત નથી, પરંતુ આખા જિલ્લામાં પડતર પ્રશ્નોની નિશાની છે. એ સમયસર ઉકેલવા માટે જવાબદાર તંત્રને હવે તાત્કાલિક અને દૃઢ પગલાં લેવાની જરૂર છે, નહીં તો “અગાઉથી ચેતવણી હોવા છતાં અકસ્માત બન્યો” એ વાત ફરી દોહરાવવી પડશે.
WhatsApp link-
https://chat.whatsapp.com/L18FV1R9B1r42hmCOLc6QL
FACEBOOK LINK –
https://www.facebook.com/SamaySandesh…
Instagram link –
https://t.me/joinchat/g1_gPdcFxtM1NDZl
TELEGRAM LINK –
https://t.me/joinchat/uIljpkLp6VViYjRl
જનતાના અવાજને અમે કરીશુ ઉજાગર…
સંપર્ક કરો. +91 88660 66060
