ગાંધીનગર, તા. — આજે ગુજરાત સરકારની કેબિનેટ બેઠકમાં ખેડૂતોના હિત માટે મહત્વપૂર્ણ નિર્ણય લેવાયો છે. રાજ્યના વિવિધ વિસ્તારોમાં ખાતરની અછત અંગે મળતી ફરિયાદોને ગંભીરતાથી લઇ મુખ્યમંત્રીશ્રીએ તાત્કાલિક કાર્યવાહી કરવાનો આદેશ આપ્યો છે. મુખ્યમંત્રી દ્વારા સ્પષ્ટ સૂચના આપવામાં આવી છે કે એક સપ્તાહની અંદર રાજ્યનો એકપણ ખેડૂત ખાતરથી વંચિત ન રહે, અને કેન્દ્ર સરકાર તરફથી આવેલા ખાતરના જથ્થાનો વહેલી તકે ગ્રામ્ય સ્તર સુધી વિતરણ કરવામાં આવે.
પૃષ્ઠભૂમિ – ખેડૂતોની મુશ્કેલીઓ સ્પષ્ટ
તાજેતરના દિવસોમાં રાજ્યના અનેક જિલ્લાઓમાંથી એવી માહિતી મળી રહી હતી કે ખેડૂતો ખાતર મેળવવા લાંબી લાઈનોમાં ઊભા રહેવા મજબૂર છે. ખાસ કરીને રબી પાકની વાવણીના આરંભ સાથે જ યુરિયા, DAP (ડાયએમોનિયમ ફોસ્ફેટ) અને અન્ય રાસાયણિક ખાતરોની માંગમાં વધારો થયો છે.
-
અહેવાલ મુજબ, કચ્છ, સૌરાષ્ટ્ર અને ઉત્તર ગુજરાતના કેટલાક વિસ્તારોમાં ખાતર વિતરણ કેન્દ્રો પર ખેડૂતોને કલાકો સુધી રાહ જોવી પડી રહી હતી.
-
ઘણા ખેડૂતો માટે પાક વાવવાની યોગ્ય સિઝન ખૂબ મર્યાદિત હોય છે, તેથી ખાતરની ઉપલબ્ધતામાં વિલંબ સીધી ઉપજ પર અસર કરી શકે છે.
ખાતરની અછતના કારણો તરીકે વરસાદી સિઝનમાં પડેલા વિલંબ, પરિવહન સમસ્યાઓ અને કેન્દ્ર તરફથી આવેલા જથ્થામાં થોડો સમયગાળો હોવાનું પણ દર્શાવવામાં આવ્યું છે.
કેબિનેટ બેઠકના મુખ્ય મુદ્દા
મુખ્યમંત્રીશ્રીની અધ્યક્ષતામાં યોજાયેલી કેબિનેટ બેઠકમાં આ મુદ્દે લાંબી ચર્ચા થઈ. કૃષિ, સહકાર અને પુરવઠા વિભાગના અધિકારીઓએ હાલની સ્થિતિની વિગત આપી અને કેન્દ્ર સરકાર તરફથી તાજેતરમાં જ રાજ્ય માટે પહોંચાડવામાં આવેલા ખાતરના જથ્થા અંગે માહિતી આપી.
મુખ્યમંત્રીશ્રીએ નીચે મુજબના સ્પષ્ટ આદેશો આપ્યા:
-
એક સપ્તાહની સમય મર્યાદા – રાજ્યના દરેક ખેડૂત સુધી ખાતર પહોંચાડવાનું લક્ષ્ય.
-
જથ્થાનું ઝડપી વિતરણ – કેન્દ્રમાંથી આવેલા ખાતરના સ્ટોકને તાત્કાલિક તાલુકા સ્તર સુધી મોકલવો.
-
અધિકારીઓ અને મંત્રીઓની જવાબદારી – દરેક જિલ્લામાં મંત્રી અને જિલ્લા અધિકારીઓ ખાતરી કરશે કે કોઈ ખેડૂત ખાતર વગર ન રહે.
-
ફરિયાદ નિવારણ કેન્દ્ર – ખેડૂતોને તાત્કાલિક સહાય માટે કંટ્રોલ રૂમ કાર્યરત કરવો.
-
ગ્રામ્ય સ્તરે ચકાસણી – તાલુકા અને ગ્રામ પંચાયત સ્તરે ખાતર વિતરણની મોનીટરીંગ વ્યવસ્થા.
ખેડૂતોની સ્થિતિ અને પ્રતિભાવ
ખેડૂતોના સંગઠનો અનુસાર, હાલ રબી પાક માટે ખાતરની જરૂરિયાત અતિ મહત્વની છે. કચ્છ અને સૌરાષ્ટ્રના કેટલાક વિસ્તારોમાં ખેડૂતો કહે છે કે જો સમયસર ખાતર ન મળે તો પાકના વિકાસ પર ગંભીર અસર પડશે.
એક ખેડૂતના શબ્દોમાં:
“અમને વાવણી માટે થોડો જ સમય હોય છે. જો ખાતર મોડી આવે તો આખા સીઝન પર અસર થાય છે. સરકારનું પગલું સારું છે, પણ જલ્દી અમલ જરૂરી છે.”
ખાતર વિતરણની વર્તમાન વ્યવસ્થા
ગુજરાતમાં ખાતર વિતરણ માટે સહકારી મંડળીઓ, ખાનગી ડીલરો અને માર્કેટિંગ સોસાયટીઓ મારફતે ખેડૂતોને ખાતર ઉપલબ્ધ કરાવવામાં આવે છે.
-
રાજ્ય સ્તરે – કેન્દ્ર સરકારના ખાતર પુરવઠા વિભાગ પાસેથી રાજ્યને જથ્થો ફાળવવામાં આવે છે.
-
જિલ્લા અને તાલુકા સ્તરે – આ જથ્થો પરિવહન થઈને સોસાયટીઓ મારફતે ખેડૂતો સુધી પહોંચે છે.
-
આ વખતે પડકાર – પરિવહન અને સ્થાનિક સ્તરે માંગના અચાનક વધારા કારણે વિતરણમાં વિલંબ.
સરકારના તાત્કાલિક પગલાં
મુખ્યમંત્રીના અલ્ટિમેટમ બાદ કૃષિ વિભાગે તાત્કાલિક એક્શન પ્લાન શરૂ કર્યો છે:
-
ઝોન મુજબ સ્ટોક ફાળવણી – દરેક જિલ્લામાં ખેડૂતોની સંખ્યા અને પાકના પ્રકાર મુજબ ખાતર ફાળવણી.
-
વાહનોની વધારાની વ્યવસ્થા – પરિવહન ઝડપી કરવા ટ્રકો અને લોજિસ્ટિક્સ સ્રોતો વધારવા.
-
રાત્રિ શિફ્ટ વિતરણ – ખાતર કેન્દ્રો રાત્રે પણ ખુલ્લાં રાખવા.
-
ઓનલાઈન ટ્રેકિંગ સિસ્ટમ – ખાતરના જથ્થાનો ઓનલાઈન ટ્રેકિંગ જેથી અધિકારીઓને રિયલ-ટાઈમ માહિતી મળે.
કેન્દ્ર–રાજ્ય સહયોગ
ખાતર પુરવઠા માટે કેન્દ્ર સરકાર અને રાજ્ય સરકાર વચ્ચે સમન્વય જરૂરી છે. હાલ કેન્દ્ર તરફથી ફાળવેલા જથ્થામાં વધારો કરવા રાજ્ય સરકારે વિનંતી પણ કરી છે. સાથે સાથે, ભવિષ્યમાં આવી પરિસ્થિતિ ટાળવા માટે લાંબા ગાળાની નીતિ બનાવવાની પણ ચર્ચા થઈ રહી છે.
ખેડૂતો માટે સરકારનો સંદેશ
મુખ્યમંત્રીશ્રીએ ખેડૂતોને વિશ્વાસ અપાવ્યો કે રાજ્ય સરકાર તેમના હિત માટે પ્રતિબદ્ધ છે અને કોઈ પણ ખેડૂત ખાતર વગર ન રહે તે માટે જરૂરી તમામ પગલાં લેવામાં આવશે.
“ગુજરાતના ખેડૂત દેશની અનાજ કોઠી મજબૂત બનાવે છે. તેમને જરૂરી ખાતર વિના રાખવું એ રાજ્ય સરકાર માટે સ્વીકાર્ય નથી. એક સપ્તાહમાં સમસ્યા પૂરી રીતે ઉકેલાશે.” – મુખ્યમંત્રી
ભવિષ્ય માટેના પગલાં
સરકાર આ પરિસ્થિતિમાંથી શીખ લઈને નીચે મુજબ લાંબા ગાળાના ઉકેલો પર કામ શરૂ કરી રહી છે:
-
અગાઉથી સ્ટોક મેનેજમેન્ટ – વાવણી સીઝન પહેલા જ પૂરતો જથ્થો ઉપલબ્ધ કરાવવો.
-
ડિજિટલ કૂપન સિસ્ટમ – ખેડૂતોને આગોતરા ખાતર બુકિંગ અને કૂપનથી વિતરણ.
-
સ્થાનિક ઉત્પાદન પ્રોત્સાહન – આયાત પર ઓછી નિર્ભરતા માટે રાજ્યમાં ખાતર ઉત્પાદન એકમો વધારવા.
-
વૈકલ્પિક સજીવ ખાતરોનો પ્રચાર – રસાયણિક ખાતરો પરનો દબાણ ઘટાડવા.
સમાપન
કેબિનેટ બેઠકમાં લેવાયેલો આ નિર્ણય ખેડૂતો માટે રાહતનો સંદેશ લાવે છે. હવે જોવાનું એ રહેશે કે આગામી એક સપ્તાહમાં સરકારના આદેશો જમીન પર કેટલા ઝડપથી અમલમાં આવે છે અને ખેડૂતો સુધી ખાતર કેવી ઝડપથી પહોંચે છે. હાલના સમયમાં સમયસર ખાતર ઉપલબ્ધ થવું એ પાકની સફળતા અને ખેડૂતોના જીવનાધાર માટે અત્યંત મહત્વનું છે.
WhatsApp link-
https://chat.whatsapp.com/L18FV1R9B1r42hmCOLc6QL
FACEBOOK LINK –
https://www.facebook.com/SamaySandesh…
Instagram link –
https://t.me/joinchat/g1_gPdcFxtM1NDZl
TELEGRAM LINK –
https://t.me/joinchat/uIljpkLp6VViYjRl
જનતાના અવાજને અમે કરીશુ ઉજાગર…
સંપર્ક કરો. +91 88660 66060
