ગિરગામ ચોપાટી પર માતાજીની વિદાય અને ઍન્ટૉપ હિલ ખાતે રાવણ દહનઃ શ્રદ્ધા, ભક્તિ અને પરંપરાનું મહામેળાવડું

મુંબઈ શહેરની રાત્રિ ગઈ કાલે ભક્તિભાવ, ધાર્મિક ઉત્સાહ અને પરંપરાગત ઉત્સવોના રંગોથી ઝગમગી ઉઠી હતી. એક તરફ નવરાત્રિના નવમા દિવસે અને વિજયાદશમીના પાવન પર્વે ગિરગામ ચોપાટી પર હજારોની સંખ્યામાં શ્રદ્ધાળુઓ એકત્ર થયા હતા, જ્યાં માતા દુર્ગાની મૂર્તિને વિદાય આપવામાં આવી હતી. તો બીજી તરફ ઍન્ટૉપ હિલમાં શ્રી સનાતન ધર્મ સભા દ્વારા ભવ્ય રાવણ દહનનું આયોજન કરવામાં આવ્યું હતું, જેમાં મેઘનાદ અને કુંભકર્ણ સાથે રાવણના પુતળાઓ દહન કરી અધર્મ પર ધર્મના વિજયનું પ્રતીક ઉજવવામાં આવ્યું હતું.

આ બંને પ્રસંગોએ મુંબઈના નાગરિકોને એક સાથે ભક્તિની ગંગામાં સ્નાન કરાવ્યું અને સાથે સાથે દુર્ગા પૂજા અને દશેરાની પરંપરાને જીવંત બનાવી દીધી. ચાલો વિગતવાર જાણીએ કે કેવી રીતે આ બંને કાર્યક્રમો નાગરિકોના જીવનમાં અનોખો અનુભવ બની ગયા.

🌸 ગિરગામ ચોપાટી પર માતાજીની વિદાયનો ભવ્ય દૃશ્ય

મુંબઈના ગિરગામ ચોપાટીનું નામ આવે એટલે સૌપ્રથમ આંખો સામે આવે દરિયા કિનારે વિસર્જનની ઝાંખી. ગઈ કાલે સાંજથી જ અહીં હજારો શ્રદ્ધાળુઓ ભેગા થવા લાગ્યા હતા. મા દુર્ગાના વિશાળ અને સુંદર મૂર્તિઓને ટ્રક, પંડાલ અને સજાવટ કરેલી વાહન વ્યવસ્થા દ્વારા ચોપાટી સુધી લાવવામાં આવી રહી હતી.

🔔 ઘંટ-ઘડિયાળના નાદ, ઢોલ-તાશા, શંખના ધ્વનિ અને “દુર્ગા માઈકી જય!”ના જયઘોષ સાથે સમગ્ર વાતાવરણ ગુંજી ઉઠ્યું હતું.

ભક્તો પરંપરાગત વસ્ત્રોમાં સજ્જ થઈ માતાજીની આરતી ઉતારી રહ્યા હતા. સ્ત્રીઓએ હાથમાં થાળી લઈને ગાતા ભજનોની વચ્ચે માતાજીની વિદાયમાં આંખોમાં આંસુ સાથે ભાવભીની પ્રાર્થના કરી હતી. ઘણા પરિવારો દશેરાના દિવસે પોતાના બાળકોને સાથે લઈને દરિયા કિનારે આવ્યા હતા, જેથી તેઓને પરંપરા અને સંસ્કૃતિનો અનુભવ કરાવી શકે.

🌊 દરિયામાં વિસર્જનનો પાવન ક્ષણ

જ્યારે મૂર્તિ દરિયા કિનારે પહોંચતી ત્યારે ભક્તો “વિસર્જન”ની ઘડીને પાવન યાત્રા માનીને આખું મન એકાગ્ર કરતા. દરિયામાં માતાજીની મૂર્તિ ઊતરતાં જ ભક્તોના ચહેરા પર એક સાથે વિરહ અને આનંદના ભાવ જોવા મળ્યા.

વિરહ, કારણ કે નવ દિવસ સુધી પૂજેલી માતાજી હવે પોતાના ઘરમાંથી વિદાય લઈ રહી હતી.
આનંદ, કારણ કે ભક્તો માને છે કે માતાજી આગામી વર્ષે ફરી આવનાર છે અને ફરીથી નવરાત્રિના પર્વને ભક્તિભાવે ઉજવાશે.

🏹 ઍન્ટૉપ હિલમાં રાવણ દહનનો જશ્ન

જ્યાં ગિરગામ ચોપાટી પર દુર્ગાની વિદાયની ભાવુકતા છવાઈ હતી ત્યાં ઍન્ટૉપ હિલમાં ઉત્સાહ અને ઉમંગ છવાયો હતો. શ્રી સનાતન ધર્મ સભા દ્વારા આયોજિત રાવણ દહન કાર્યક્રમમાં વિશાળ મેદાનમાં હજારો લોકો ભેગા થયા હતા.

અહીં રાવણ, મેઘનાદ અને કુંભકર્ણના પુતળાઓ ઊભા કરવામાં આવ્યા હતા, જેઓ 40-50 ફૂટ જેટલા ઊંચા હતા. સાંજ પડતાં જ સમગ્ર મેદાન રંગીન લાઇટોથી ઝગમગી ઉઠ્યું. બાળકો થી લઈને વડીલો સુધી સૌ કોઈ ઉત્સુકતાપૂર્વક રાહ જોઈ રહ્યા હતા કે ક્યારે ત્રિપુતળા દહન થશે અને આકાશમાં ફટાકડાની ઝળહળાટ ફાટી નીકળશે.

🔥 દહનનો પાવન ક્ષણ

જયારે મુખ્ય મહેમાનો દ્વારા ધનુષ્યથી આગનું તીર છોડાયું અને રાવણના પુતળામાં આગ લાગી, ત્યારે મેદાનમાં એક સાથે “જય શ્રી રામ!”ના નાદ ગુંજી ઉઠ્યા.

રાવણ દહનની સાથે જ આકાશમાં ફટાકડાની ઝગમગાટ થઈ.
લોકોના ચહેરા ખુશીથી ચમકી ઉઠ્યા.
બાળકો તાળીઓ પાડી રહ્યા હતા, જ્યારે મોટા લોકો પોતાના ફોનમાં આ ક્ષણને કેદ કરી રહ્યા હતા.

🧾 ધાર્મિક અર્થ અને પ્રતીક

દુર્ગાની વિદાય અને રાવણ દહન – બંને પ્રસંગોમાં એક સામાન્ય સંદેશ છુપાયેલો છેઃ

મા દુર્ગાની વિદાય આપણને યાદ અપાવે છે કે સારા કાર્યો માટે નવ દિવસ સુધી થયેલી સાધના અંતે એક પાવન પૂર્ણાહુતિ છે.
રાવણ દહન આપણને શીખવે છે કે અધર્મ અને અહંકારનો અંત નિશ્ચિત છે અને સત્ય તથા ધર્મનો વિજય હંમેશાં થશે.

🎶 સાંસ્કૃતિક કાર્યક્રમો

આ પ્રસંગોને વધુ જીવંત બનાવવા માટે વિવિધ સાંસ્કૃતિક કાર્યક્રમો પણ યોજાયા.

ગિરગામ ચોપાટી પર વિસર્જન પહેલાં ભક્તિગીતો અને ગર્ભા-ડાંડીયાની રજૂઆત થઈ.
ઍન્ટૉપ હિલ ખાતે રાવણ દહન પહેલા સ્થાનિક શાળાઓના વિદ્યાર્થીઓએ રામાયણના પાત્રો પર આધારિત નાટ્ય રજૂઆત કરી.

👮 સુરક્ષા અને વ્યવસ્થા

બન્ને સ્થળોએ મોટી સંખ્યામાં પોલીસ, હોમગાર્ડ, સ્વયંસેવકો અને આરોગ્યકર્મીઓને તૈનાત કરવામાં આવ્યા હતા.

ગિરગામ ચોપાટી પર દરિયા કિનારે NDRF ટીમ અને લાઇફગાર્ડ હાજર હતા.
ઍન્ટૉપ હિલ ખાતે ફાયર બ્રિગેડ અને એમ્બ્યુલન્સ તૈયાર રાખવામાં આવ્યા હતા.

📢 નાગરિકોના અનુભવ

એક ભક્તે ગિરગામ ચોપાટી પર કહ્યુંઃ
“માતા દુર્ગાની વિદાય આપણને ભક્તિ, એકતા અને સંસ્કૃતિ સાથે જીવવાની પ્રેરણા આપે છે. દર વર્ષે આ ક્ષણ આપણા માટે નવા ઉત્સાહનો આરંભ કરે છે.”

ઍન્ટૉપ હિલના એક યુવાને કહ્યુંઃ
“રાવણ દહન જોવું એ બાળપણથી આજ સુધીનો ઉત્સવ છે. આજે પણ જ્યારે રાવણ સળગી ઉઠે છે ત્યારે હૃદયમાં ધર્મના વિજયનો ગર્વ અનુભવાય છે.”

🔚 ઉપસંહાર

મુંબઈની સાંસ્કૃતિક અને ધાર્મિક ઝાંખી એક જ દિવસે બે મહાન પ્રસંગોથી જીવંત થઈ ગઈ – ગિરગામ ચોપાટી પર માતાજીની વિદાય અને ઍન્ટૉપ હિલ ખાતે રાવણ દહન. એક તરફ ભક્તિભાવ અને સંવેદનાનો સ્પર્શ હતો, તો બીજી તરફ ઉમંગ અને આનંદની ઉજવણી.

આવા પ્રસંગો માત્ર ધાર્મિક મહત્વ પૂરતા નથી, પરંતુ સમાજને એકતાનું સંદેશ આપે છેઃ અંતે સત્યનો જ વિજય છે.