ગિરનાર લીલી પરિક્રમા પૂર્વે માવઠાનો પ્રહારો: પરિક્રમા માર્ગ ધોવાતા તંત્ર ચેતી ગયું, જિલ્લા કલેક્ટરની તાત્કાલિક અપીલ – ભક્તોને ધીરજ રાખવા અનુરોધ

જૂનાગઢ – પ્રાચીન ગિરનાર પર્વતની પવિત્ર ધરતી પર દર વર્ષે યોજાતી લીલી પરિક્રમા માત્ર ધાર્મિક નહીં પરંતુ કુદરત સાથેનું એક જીવંત જોડાણ છે. ભક્તિ, પર્યાવરણ અને આધ્યાત્મનો આ અદ્વિતીય મેળાવડો દર વર્ષે હજારો શ્રદ્ધાળુઓને ગિરનારના ચરણોમાં આકર્ષે છે. પરંતુ આ વર્ષે અચાનક પડેલા કમોસમી વરસાદે પરિક્રમા પૂર્વે જ માહોલમાં ચિંતા ફેલાવી દીધી છે. તાજેતરના વરસાદથી પરિક્રમા રૂટનો મોટો ભાગ ધોવાઈ જવાથી, તંત્ર અને ભક્તો બન્નેને મુશ્કેલીનો સામનો કરવો પડી રહ્યો છે.

જૂનાગઢ જિલ્લા કલેક્ટર દ્વારા જાહેર કરવામાં આવેલી તાત્કાલિક અપીલમાં સ્પષ્ટ કહેવામાં આવ્યું છે કે, “પરિક્રમા માર્ગની હાલની સ્થિતિને ધ્યાનમાં રાખીને અન્નક્ષેત્રના વાડ રૂટ પર લાવવા અથવા ખોરાકની વ્યવસ્થા સ્થાપિત કરવા માટેની મંજૂરી તાત્કાલિક રદ કરવામાં આવે છે, જ્યાં સુધી નવી સૂચના બહાર પાડવામાં ન આવે.”

☔ કમોસમી વરસાદે કરેલા નુકસાનનું વાસ્તવિક ચિત્ર

પાછલા બે દિવસથી જૂનાગઢ શહેર તથા ગિરનાર પંથકમાં સતત માવઠા જેવી સ્થિતિ સર્જાઈ હતી. અચાનક વરસેલા ભારે વરસાદના કારણે લીલી પરિક્રમા રૂટના કેટલાક મહત્વના ભાગોમાં પાણી ભરાઈ ગયું છે, જ્યારે કેટલાક ડુંગરાળ માર્ગો અને કુદરતી નાળાઓમાં માટી ધસી આવી છે.

ગિરનારની તળેટીમાં આવેલા કેટલાક વિસ્તારોમાં નાના નાળા અને ખીણોમાંથી પાણીના પ્રવાહે પરિક્રમા માર્ગના પથ્થરીલા ભાગને ધોઈ નાખ્યા છે. અનેક જગ્યાએ પગદંડીઓ તૂટી ગઈ છે, અને રૂટ પર ચાલવા યોગ્ય સ્થિતિ હાલ નથી.

તંત્રના પ્રાથમિક સર્વે મુજબ, “રૂટના આશરે 40 ટકા ભાગને ફરીથી દુરસ્ત કરવાની જરૂર છે.” માર્ગમાં આવેલા અન્નક્ષેત્રો માટેની ઝૂંપડીઓ અને તાત્કાલિક શેડ પણ વરસાદના કારણે નુકસાનગ્રસ્ત થયા છે.

🕉️ ગિરનાર લીલી પરિક્રમા – એક આધ્યાત્મિક મહોત્સવ

દર વર્ષે કાર્તિક મહિનાના શુક્લ પક્ષના દ્વાદશીથી પૂર્ણિમા સુધી (આ વર્ષે 2 થી 5 નવેમ્બર) ગિરનાર લીલી પરિક્રમા યોજાય છે. ભક્તો ગિરનારની તળેટીથી શરૂ કરીને ગિરનાર પર્વતને ચારેકોર ફરતાં આશરે 36 કિલોમીટરનું પરિક્રમા માર્ગ પગપાળા પૂર્ણ કરે છે.

આ માર્ગ હરિયાળા જંગલોમાંથી પસાર થાય છે, જે દરમિયાન ભક્તોને કુદરતી સૌંદર્ય અને આધ્યાત્મિક અનુભૂતિનું અનોખું સંયોજન મળે છે. પરિક્રમામાં ભાગ લેનારા ભક્તો રસ્તામાં આવેલા અનેક અન્નક્ષેત્રોમાં પ્રસાદ ગ્રહણ કરે છે, ભજન-કીર્તન અને સેવા પ્રવૃત્તિઓમાં જોડાય છે.

ગિરનાર લીલી પરિક્રમા એ માત્ર ધાર્મિક યાત્રા નથી, પરંતુ ગિરનારના પર્યાવરણ, સંસ્કૃતિ અને લોકજીવન સાથેનું એક જીવંત જોડાણ છે. દર વર્ષે હજારો લોકો ગુજરાતભરથી અહીં ઉપસ્થિત રહે છે, જ્યારે વિદેશથી પણ કેટલાક આધ્યાત્મિક પ્રવાસીઓ અહીં જોડાય છે.

🚨 તંત્રની તકેદારી અને અપીલ

જૂનાગઢ જિલ્લા કલેક્ટરશ્રી દ્વારા જાહેર કરાયેલ સત્તાવાર અપીલમાં જણાવાયું છે કે –

“હાલમાં પરિક્રમા રૂટ પર અનેક જગ્યાએ પાણી ભરાઈ ગયેલું છે અને માર્ગ ખડકાળ બની ગયો છે. પરિક્રમા પહેલાં રૂટની પુનઃદુરસ્તી, માટી સમતલિકરણ, સેફ્ટી વૉલ અને લાઇટિંગ જેવી વ્યવસ્થાઓનું કામ હાથ ધરવામાં આવશે. તેથી, અન્નક્ષેત્રના આયોજનકારો તથા ભક્તોએ નવી સૂચના ન મળે ત્યાં સુધી કોઈ પણ પ્રકારની તૈયારીઓ રૂટ પર ન કરવી.”

તંત્રે સાથે સાથે જુનાગઢ મ્યુનિસિપલ કૉર્પોરેશન, ફોરેસ્ટ ડિપાર્ટમેન્ટ, પી.ડબલ્યુ.ડી. અને પોલીસ વિભાગને સૂચના આપી છે કે તેઓ તાત્કાલિક મેદાન સર્વે કરીને માર્ગની સ્થિતિનો રિપોર્ટ રજૂ કરે.

સાથે જ ભક્તોને સૂચના આપવામાં આવી છે કે અફવાઓ પર વિશ્વાસ ન રાખવો, અને માત્ર તંત્ર દ્વારા જાહેર થતી સત્તાવાર માહિતી પર આધાર રાખવો.

🌳 પર્યાવરણના પરિપ્રેક્ષ્યમાં પરિક્રમાનો મહત્વ

ગિરનાર લીલી પરિક્રમા એ પર્યાવરણપ્રેમ અને આધ્યાત્મિકતાનું અનોખું ઉદાહરણ છે. ગિરનાર પર્વતના આસપાસના જંગલોને “ગિરનાર વન્યજીવ અભયારણ્ય” તરીકે જાહેર કરવામાં આવ્યા છે, જ્યાં સિંહ, ચિત્તા, હરણ, મોર અને અનેક દુર્લભ પક્ષીઓનું નિવાસસ્થાન છે.

પરિક્રમા દરમ્યાન ભક્તો કુદરતી સંવેદનાને અનુભવે છે. પરંતુ આ વખતે પડેલા અતિરેક વરસાદે જંગલ વિસ્તારના માર્ગોને પણ અસર કરી છે. કેટલાક વનમાર્ગોમાં કાદવ ભરાઈ ગયો છે અને નાના પુલો તૂટી પડવાના અહેવાલો પણ મળ્યા છે.

તંત્રે ફોરેસ્ટ વિભાગ સાથે મળીને માર્ગની સાફ-સફાઈ અને કુદરતી સંતુલન જળવાઈ રહે તે માટે આયોજન હાથ ધર્યું છે.

🙏 ભક્તોની પ્રતિક્રિયા

જૂનાગઢ તેમજ સૌરાષ્ટ્રના વિવિધ ગામડાઓમાંથી ગિરનાર પરિક્રમામાં ભાગ લેવા ઉત્સાહિત હજારો ભક્તો છે. વરસાદની ખબર મળતાં તેઓ નિરાશ તો થયા છે, પણ મોટા ભાગે ભક્તોનું માનવું છે કે –

“આ બધું ભગવાન દત્તાત્રેયની ઈચ્છા છે. પરિક્રમાનો સમય આવશે ત્યારે કુદરત પણ સ્વચ્છ માર્ગ આપશે.”

કેટલાક ભક્તોએ સોશિયલ મીડિયા દ્વારા અપીલ કરી છે કે ભક્તિ કરતા પહેલા સલામતીનું ધ્યાન રાખવું જરૂરી છે. વરસાદ પછી માર્ગ滑 બની ગયો છે, જેના કારણે દુર્ઘટના થવાની શક્યતા વધી શકે છે.

🏗️ તંત્રના સુધારાત્મક પ્રયાસો શરૂ

જૂનાગઢ જિલ્લા પ્રશાસન દ્વારા જણાવ્યું છે કે વરસાદ થંભ્યા પછી તરત જ માર્ગ મરામત માટે ટીમો મેદાનમાં ઉતારી દેવામાં આવશે.

રેન્ઝર ટીમો કાદવ દૂર કરશે,
પી.ડબલ્યુ.ડી. માર્ગ સમારકામ હાથ ધરશે,
મ્યુનિસિપલ તંત્ર ડ્રેનેજ સાફ કરશે,
અને વીજ વિભાગ લાઇટિંગની વ્યવસ્થા તપાસશે.

કલેક્ટરશ્રીએ જણાવ્યું કે, “આપણા લક્ષ્ય એ છે કે પરિક્રમા પહેલાં રૂટને ફરી ચાલવા યોગ્ય બનાવવો. જો સમયસર શક્ય ન બને, તો પરિક્રમાના તારીખોમાં ફેરફાર અંગે પણ વિચારણા થઈ શકે છે.”

🌼 અન્નક્ષેત્ર સંચાલકોની સ્થિતિ

દર વર્ષે સેવા ભાવના ધરાવતા હજારો સેવક અને અન્નક્ષેત્ર સંચાલકો પરિક્રમા રૂટ પર તાત્કાલિક રસોડા, આરામશેડ અને આરોગ્ય કેમ્પો સ્થાપિત કરે છે. પરંતુ આ વર્ષે રૂટ ધોવાતા તેઓ મુશ્કેલીમાં મુકાયા છે.

અન્નક્ષેત્ર સંચાલકોએ જણાવ્યું કે તેઓ જિલ્લા તંત્રના આદેશનું સંપૂર્ણ પાલન કરશે અને નવી સૂચના મળ્યા પછી જ સ્થળ પર સામાન લાવશે.

“આપણા માટે ભક્તોની સુરક્ષા પ્રથમ છે,” એમ એક સંચાલકે જણાવ્યું.

🌄 ભક્તિ સાથે ધીરજની જરૂર

હાલના પરિસ્થિતિમાં તંત્ર, સેવકમંડળો અને ભક્તો વચ્ચે સહકાર અને ધીરજ જ સૌથી મોટો ઉપાય છે. કુદરતનો આ આકસ્મિક પ્રહાર તાત્કાલિક મુશ્કેલી તો લાવે છે, પરંતુ ગિરનાર પરિક્રમાનો આત્મા અડગ છે.

જૂનાગઢ કલેક્ટરશ્રીએ અંતે જાહેર અપીલ કરી છે –

“તમામ ભક્તોએ કૃપા કરીને કુદરતી પરિસ્થિતિને સમજી સહકાર આપવો. પરિક્રમા ફરી શરૂ થાય તે માટે તંત્ર પૂરતા પ્રયત્નો કરી રહ્યું છે. સૌની સુરક્ષા અમારું પ્રથમ ધ્યેય છે.”