વારંવાર પકડાતાં વેપારીઓ પર આવશે MCOCA જેવો કડક કાયદો – ઉપમુખમંત્રી ફડણવીસની ગંભીર કબૂલાત

મુંબઈ/નાગપુર (પ્રતિનિધિ) – મહારાષ્ટ્રમાં ગેરકાયદે ગુટકા વેપાર છેલ્લા ઘણા વર્ષોથી કાનૂની-પ્રશાસનિક તંત્ર માટે મોટો પડકાર બની રહ્યો છે. પોલીસ અને સ્થાનિક પ્રશાસન દ્વારા ચાલતા દમન-અભિયાન છતાં ગુટકા માફિયાઓને મળતી જામીનની સરળ સુવિધા અને નબળી કાયદાકીય જોગવાઇઓને કારણે આ ગેરકાયદે વેપાર અટકતો નથી. રાજ્ય સરકાર હવે આ મુદ્દે વધુ કડક વલણ અપનાવવાની તૈયારીમાં છે. ઉપમુખમંત્રી દેવેન્દ્ર ફડણવીસે સ્પષ્ટ સૂચન આપ્યું છે કે વારંવાર ગુટકા વેચતા અને સમગ્ર રાજ્યમાં ગેરકાયદે વિતરણ કરતી સિન્ડિકેટ સામે MCOCA જેવો કડક કાયદો લાવવાનો સરકાર ગંભીરતાથી વિચાર કરી રહી છે.

હાલની કાયદાકીય ગોઠવણી નબળી, આરોપીઓ તરત જ જામીન પર છૂટે: ફડણવીસની ખુલ્લી કબૂલાત

નાગપુરમાં ચાલી રહેલા વિધાનસભાના શિયાળુ સત્રમાં ગુટકા મુદ્દે ચર્ચા દરમિયાન ઉપમુખમંત્રી ફડણવીસે સ્પષ્ટ કબૂલાત કરી કે:

• હાલના કાયદાઓની જોગવાઈઓ બહુ નબળી છે

• પોલીસને કાર્યવાહી કર્યા બાદ પણ આરોપીઓ તાત્કાલિક જામીન મેળવી લે છે

• ગુટકા વેપારીઓની સામેની કાર્યવાહીનો મૂળભૂત અસરકારક પરિણામ મળતું નથી

• સતત પકડાતા છતાં વ્યવસાય ચાલુ રહે છે

ફડણવીસે ચિંતા વ્યક્ત કરતાં કહ્યું:

“અમે કાર્યવાહી કરીએ છીએ, રેડ કરીએ છીએ, આરોપીઓ પકડાય છે… પરંતુ તેઓ તરત જ બહાર આવી જાય છે અને ફરી એ જ ધંધો શરૂ કરે છે. આ પરિસ્થિતિને રોકવા હવે કડક કાયદાની જરૂર છે.”

MCOCA જેવી જોગવાઈ: ગેંગ, માફિયા અને કાર્ટેલ વિરુદ્ધ ખાસ કાયદો

ઉપમુખમંત્રી ફડણવીસે ઇશારો આપ્યો કે સરકાર મહારાષ્ટ્ર કન્ટ્રોલ ઑફ ઑર્ગેનાઇઝ્ડ ક્રાઇમ ઍક્ટ (MCOCA) જેવી જોગવાઈઓ ગુટકા સિન્ડિકેટ માટે લાગુ કરી શકે છે.
આ કાયદા હેઠળ:

• સંગઠિત ગુનાહિત પ્રવૃત્તિઓ સામે કડક કાર્યવાહી

• જામીન મેળવવું અતિ મુશ્કેલ

• લાંબી સજા અને ભારે દંડ

• ગેંગ લીડર તેમજ સહયોગીઓને સીધી અસર

• નાણાકીય વ્યવહારો, સંપત્તિ અને ટ્રાન્સપોર્ટ નેટવર્ક જપ્ત કરવાની સત્તા

ગુટકા-માફિયાઓ સામાન્ય રીતે:

• ટ્રક મારફતે મોટા પ્રમાણમાં ગુટકા રાજ્યમાં ઘુસાડે છે

• વિતરણ માટે વિશાળ નેટવર્ક ઉભું કરે છે

• સ્કૂલો-કૉલેજોની નજીક ખુલ્લો વેચાણ કરે છે

• નકલી چلણ, નાણાકીય લેવડદેવડ અને અન્ય ગુનાઓ સાથે સંકળાયેલા રહે છે

આ પરિસ્થિતિને ધ્યાનમાં રાખીને સરકાર હવે “રેકેટ” ગણીને જ કાર્યવાહી કરવાની તૈયારીમાં છે.

સ્કૂલો અને કૉલેજોની નજીક બેફામ વેચાણ: પ્રશાંત ઠાકુરની ગંભીર ચિંતા

વિધાનસભ્ય પ્રશાંત ઠાકુરે સત્રમાં ચેતવણી આપી કે:

• સ્કૂલો અને કૉલેજોની 100 મીટર રેન્જમાં ખુલ્લેઆમ ગુટકા વેચાય છે

• સરકારી ચેતવણીઓ અસરકારક સાબિત થતી નથી

• સગીરો (માઇનર)ને પણ બેધડક ગુટકો વેચી નાખવામાં આવે છે

• યુવાનોના સ્વાસ્થ્ય સાથે ભયાનક રમખાણ ચાલી રહ્યું છે

પ્રશાંત ઠાકુરે સરકારને સૂચવ્યું:

• શૈક્ષણિક સંસ્થાઓની આસપાસ સ્ટ્રિક્ટ મોનિટરિંગ ટીમ ગોઠવવી

• કાયદો ભંગ કરતા વેપારીઓ પર તાત્કાલિક FIR નોંધવી

• પોલીસ પેટ્રોલિંગ વધારવું

• રેડ, સીલિંગ અને લાઇસન્સ રદ કરવાની કાર્યવાહી તાત્કાલિક શરૂ કરવી

ભિવંડી બની ગયું છે “ગુટકા ટ્રાન્સિટ હબ”: MLA રઈસ શેખની ચેતવણી

વિધાનસભ્ય રઈસ શેખે સત્રમાં ભિવંડી વિસ્તારના ગંભીર મુદ્દા સામે સરકારનું ધ્યાન દોર્યું. તેમના મુજબ:

• રોજ ટ્રકભર ગુટકો ગુજરાતમાંથી ભિવંડી આવે છે

• ભિવંડી statewide વિતરણ માટે “ટ્રાન્સિટ હબ” બની ગયું છે

• વ્યાપક અને સશક્ત સિન્ડিকেট કાર્યરત છે

• પોલીસની કાર્યવાહી પૂરતી દુર્દમ્ય નથી

• ભિવંડીથી મુંબઈ, નાશિક, ઔરંગાબાદ અને મરાઠવાડાના જિલ્લાઓમાં ગુટકા મોકલાય છે

રઈસ શેખે તરત જ સ્પેશ્યલાઇઝ્ડ ટાસ્ક ફોર્સ બનાવવાની માંગ કરી.

સરકારે શું વિચાર્યું? – ફડણવીસે આપી સ્પષ્ટતા

દેવેન્દ્ર ફડણવીસે સત્રમાં સ્પષ્ટ કહ્યું:

• વર્તમાન IPC અને FDA ઍક્ટ હેઠળની સજા ખૂબ હળવી

• આરોપીઓને જામીન ઝડપથી મળતા હોવાથી રેડનો અર્થ જ બગડે છે

• ગુટકા માફિયા ને “ક્રિમિનલ નેટવર્ક” તરીકે જોવાની જરૂર

• ગુટકા સિન્ડિકેટ્સને MCOCA અંતર્ગત “ઓર્ગેનાઈઝ્ડ ક્રાઇમ ગેંગ” ગણાવી શકાય

ફડણવીસે ઉમેર્યું:

“ફક્ત પકડવાથી કંઈ થતું નથી… આપણે જેઓ ગુટકાનો કાર્ટેલ ચલાવે છે તેઓને ઝડપી ન્યાયિક જાળમાં લાવવા માટે ખાસ કાયદો બનાવવો પડશે.”

સરહદે ઘુસાડાતા ગુટકા પર પણ કડક પગલાં—મલ્ટિ-ટાસ્ક ફોર્સની તૈયારી

ગેરકાયદે ગુટકાની સૌથી મોટી પૂરવઠાની લાઇન ગુજરાતથી મહારાષ્ટ્ર તરફ આવે છે.
આ મુદ્દે ફડણવીસે વધુ એક મહત્વની જાહેરાત કરી:

• રાજ્યની સરહદો પર વિશેષ મલ્ટિ-ટાસ્ક ફોર્સ બનાવવાની યોજના

• FDA, પોલીસ, RTO, DRI અને કસ્ટમ્સના સંયુક્ત ઓપરેશન

• ટ્રક, ટેમ્પો અને કન્ટેનર આધારિત ગણગણતી રેડ

• સોર્સ-ટુ-ડિસ્ટિનેશન ટ્રેકિંગ સિસ્ટમ

• ગુટકા-વેપારીઓની સંપત્તિ તપાસ અને નાણાકીય ગુનાઓની તપાસ

સરકારે જણાવ્યું કે ગુટકા-માફિયા માત્ર એક વ્યાપાર નથી—તે:

• ટેક્સ ચોરી,

• નાણાકીય ગેરકાયદેસર પ્રવાહ,

• બાળસુરક્ષા ભંગ,

• આરોગ્ય જોખમ,

• અને ક્રાઈમ નેટવર્ક સાથે જોડાયેલ છે.

અેથી આ પર લોખંડી નીતિ અપનાવવાની જરૂર છે.

જાહેર આરોગ્ય પર ભયાનક અસર

ગેરકાયદે ગુટકા વેપાર માત્ર કાયદો ભંગ નથી—તે આરોગ્ય માટે ગંભીર છે.
મહારાષ્ટ્રમાં:

• મૌખિક કેન્સરના કેસોમાં વધારો

• યુવાન વયમાં વ્યસનનો ખતરો

• સ્કૂલોની બહાર સરળ ઉપલબ્ધતા

• FDAના રિપોર્ટ મુજબ દર વર્ષે હજારો લોકોનું મૃત્યુ

ડોક્ટરોની માનીતા મુજબ ગુટકા અને પાનમસાલાના કારણે:

• મોંનુ કેન્સર

• ગળાથી સંબંધિત રોગ

• બ્લડ પ્રેશર

• ડાયાબિટિક જટિલતાઓ

• ચામડી અને પાચન તંત્રની ગંભીર સમસ્યાઓ

ઉપરાંત, આ બેફામ વેચાણને કારણે સગીરોમાં વ્યસન ઝડપથી વધી રહ્યું છે.

ખાનગી અને એનજીઓ ક્ષેત્રની ચિંતા

ગેરકાયદે ગુટકાથી સંબંધિત:

• આરોગ્ય સંસ્થાઓ

• શિક્ષક સંસ્થાઓ

• બાળ કલ્યાણ સમિતિઓ

• અને અનેક એનજીઓ

સરકારને વારંવાર રજૂઆત કરે છે કે:

• મોનિટરિંગ ટીમો સક્રિય બનવી જોઈએ

• રાજ્યવ્યાપી જાગૃતિ અભિયાન ચલાવવું જોઈએ

• ગેરકાયદે ગુટકા વેચનારી દુકાનોને બ્લેકલિસ્ટ કરવી જોઈએ

રાજ્ય સરકારનું અંતિમ લક્ષ્ય: “ગુટકા માફિયા નાબૂદ”

MCOCA જેવી જોગવાઈઓ લાગુ થાય તો:

• ગેંગ લીડરો પર સીધી કાર્યવાહી

• વિતરણ-નેટવર્ક તૂટશે

• સિન્ડિકેટની સંપત્તિ જપ્ત થઈ શકે

• કેસો ઝડપથી ન્યાયિક પ્રક્રિયામાં આવશે

• જામીન મેળવવું મુશ્કેલ બનશે

• પોલીસ કાર્યવાહી અસરકારક બનશે

સરકાર માને છે કે માત્ર કડક કાયદો + વિશેષ ટાસ્ક ફોર્સ જ ગુટકા કાર્ટેલને નાથવાની ચાવી છે.

રાજકીય વર્તુળોમાં ગરમાગરમી

આ જાહેરાત બાદ રાજકીય ક્ષેત્રમાં ચર્ચાઓ શરૂ થઈ ગઈ છે.

વિપક્ષની પ્રતિક્રિયા:

• સરકાર અત્યાર સુધી કેમ સૂતી હતી?

• FDA વિભાગમાં ભ્રષ્ટાચાર છે, એથી ગુટકા સિન્ડિકેટ ફૂલે-ફાલે છે

• MCOCA માત્ર જાહેરાત બની ન રહે તેનો ભય

BJPનું વલણ:

• ફડણવીસે યોગ્ય પગલું ભર્યું

• ગુટકા માફિયા સામે ઝીરો ટોલરન્સ

• યુવાનોના સ્વાસ્થ્યની રક્ષા મુખ્ય પ્રાથમિકતા

 ગુટકા મામલે હવે રમત બદલશે કડક કાયદો

આ આખી ચર્ચાનો સાર એવો છે કે મહારાષ્ટ્ર સરકાર હવે “નરમ વલણ” છોડીને “તોફાની નીતિ” તરફ શ્રમણ કરી રહી છે.
ગુટકા વેપારીઓ પર MCOCA જેવો કડક કાયદો લાગુ થાય તો રાજ્યમાં ગુટકા સિન્ડિકેટને મોટા પ્રમાણમાં ઝટકો વાગી શકે છે.

રાજ્યના:

• યુવાનોનો આરોગ્ય

• શૈક્ષણિક પરિસરોની સુરક્ષા

• કાયદો-વ્યવસ્થા

• અને ગેરકાયદે તત્વો પર નિયંત્રણ

આભારણીય રીતે મજબૂત બને એવી સરકારની આશા છે.

Author: samay sandesh