ચક્રવાત ‘શક્તિ’નો કહેર : મુંબઈ સહિત મહારાષ્ટ્રના દરિયાકાંઠા વિસ્તારોમાં અલર્ટ, માછીમારોને દરિયામાં ન જવાની સૂચના

મુંબઈ તા. ૦૪ ઓક્ટોબર – મહારાષ્ટ્રના દરિયાકાંઠા વિસ્તારોમાં આવનારાં દિવસોમાં ચક્રવાત ‘શક્તિ’ ભારે ત્રાસ મચાવી શકે છે તેવા સંકેતો વચ્ચે રાજ્ય સરકાર તેમજ ભારતીય હવામાન વિભાગ (IMD) એલર્ટ થઈ ગયા છે. અરબી સમુદ્રમાં સર્જાયેલ આ વાવાઝોડું હાલમાં ઉત્તરપશ્ચિમ તરફ આગળ વધી રહ્યું છે અને આગામી દિવસોમાં તેની તીવ્રતા વધી શકે છે. આ સંજોગોમાં મુંબઈ, થાણે, પાલઘર, રાયગઢ, રત્નાગિરી અને સિંધુદુર્ગ જિલ્લાઓમાં ભારે વરસાદ તથા તેજ પવન ફૂંકાવાની શક્યતા વ્યક્ત કરવામાં આવી છે.

ચક્રવાત શક્તિની હાલની સ્થિતિ

ભારતીય હવામાન વિભાગના બુલેટિન મુજબ, ચક્રવાત શક્તિ ૪ ઓક્ટોબરના રોજ બપોરે ૧૧:૩૦ વાગ્યાની આસપાસ ઉત્તરપૂર્વ અરબી સમુદ્રમાં ૨૧.૭° ઉત્તર અક્ષાંશ અને ૬૬.૮° પૂર્વ રેખાંશ પર સ્થિત હતું. તે નલિયાથી અંદાજે ૨૭૦ કિમી દક્ષિણપશ્ચિમ, પોરબંદરથી ૩૦૦ કિમી પશ્ચિમ અને કરાચીથી લગભગ ૩૬૦ કિમી દક્ષિણમાં હતું. હાલ તે પ્રતિ કલાક ૮ કિમીની ઝડપે ઉત્તરપશ્ચિમ તરફ આગળ વધી રહ્યું છે.

IMD મુજબ, આ સિસ્ટમ ધીમે ધીમે વધુ તીવ્ર બની શકે છે અને ગંભીર ચક્રવાતનું સ્વરૂપ ધારણ કરી શકે છે. જો કે, પશ્ચિમ-દક્ષિણપશ્ચિમ દિશામાં આગળ વધતા તે મધ્ય અરબી સમુદ્ર તરફ સરકશે અને ૫ ઓક્ટોબર સુધીમાં ઉત્તર તથા નજીકના મધ્ય અરબી સમુદ્રમાં તેની અસર નોંધાશે.

પવનની ગતિમાં વધારો

વિભાગે ચેતવણી આપી છે કે ૪ થી ૭ ઓક્ટોબર દરમ્યાન દરિયાકાંઠા વિસ્તારોમાં પવનની ગતિ ૪૫-૫૫ કિમી પ્રતિ કલાકથી વધીને ૬૫ કિમી પ્રતિ કલાક સુધી પહોંચી શકે છે. જો ચક્રવાત વધુ તીવ્ર બનશે તો આ ગતિ ૮૦-૯૦ કિમી પ્રતિ કલાક સુધી જઈ શકે છે. આવી સ્થિતિમાં દરિયો અત્યંત તોફાની બનશે અને સમુદ્રી પ્રવાસ ખતરનાક બની જશે.

માછીમારોને ચેતવણી

IMD એ ખાસ કરીને માછીમારોને દરિયામાં ન જવાની ચેતવણી આપી છે. ૫ ઓક્ટોબર સુધી સમુદ્રની સ્થિતિ તોફાની રહેશે અને ઉત્તર મહારાષ્ટ્રના દરિયાકાંઠે વિશેષ સાવચેતી રાખવી જરૂરી છે. સરકાર દ્વારા માછીમારોને તટ પર પરત બોલાવવાની કામગીરી હાથ ધરવામાં આવી છે. સિંધુદુર્ગ, રત્નાગિરી અને પાલઘર જિલ્લાઓમાં સ્થાનિક વહીવટીતંત્ર માછીમારોને સતત સૂચના આપી રહ્યું છે.

ભારે વરસાદની આગાહી

ચક્રવાતી પરિસ્થિતિને કારણે મહારાષ્ટ્રના કોંકણ અને મરાઠવાડાના કેટલાક ભાગોમાં ભારેથી અતિભારે વરસાદની આગાહી કરવામાં આવી છે. ખાસ કરીને મુંબઈ, થાણે અને રાયગઢમાં નીચાણવાળા વિસ્તારોમાં પાણી ભરાવાની શક્યતા છે. વરસાદ સાથે વીજળીના કડાકાભડાકા તથા વાવાઝોડું પણ જોવા મળી શકે છે.

મહારાષ્ટ્ર સરકારની તૈયારી

ચક્રવાત શક્તિની આગાહી પછી રાજ્ય સરકારે તમામ જિલ્લા વહીવટી તંત્રને સતર્ક રહેવા કહ્યું છે. આપત્તિ વ્યવસ્થાપન મશીનરીને સક્રિય કરાઈ છે. દરિયાકાંઠાના વિસ્તારોમાં સ્થળાંતરની યોજનાઓ તૈયાર કરવામાં આવી રહી છે. જરૂર પડે ત્યારે લોકોનું સલામત વિસ્તારોમાં સ્થાનાંતરણ કરવામાં આવશે.

મુંબઈ મહાનગરપાલિકા (BMC) એ પણ પોતાની તાત્કાલિક સેવાઓને તૈયાર રાખી છે. ભારે વરસાદ દરમિયાન નીચાણવાળા વિસ્તારોમાં પાણી ભરાઈ ન જાય તે માટે પંપિંગ સ્ટેશનને સક્રિય કરવામાં આવ્યા છે. ફાયર બ્રિગેડ અને પોલીસ દળને વધારાની સતર્કતા સાથે તહેનાત કરવામાં આવ્યા છે.

ગુજરાત પર અસર

હવામાન નિષ્ણાતોના જણાવ્યા મુજબ, ચક્રવાત શક્તિનો માર્ગ ભારતીય ભૂપ્રદેશથી થોડોક દૂર છે. તેથી સીધી અસર થવાની શક્યતા ઓછી છે. પરંતુ સૌરાષ્ટ્ર અને કચ્છના દરિયાકાંઠા વિસ્તારોમાં થોડોક વરસાદ પડી શકે છે. દરિયો તોફાની બનશે એટલે ગુજરાતના માછીમારોને પણ દરિયામાં ન જવાની સલાહ આપવામાં આવી છે.

સ્વતંત્ર આગાહીકારોની ટિપ્પણી

સ્વતંત્ર હવામાન નિષ્ણાત અભિજીત મોડકે જણાવ્યું કે ચક્રવાત શક્તિનું મુખ્ય કેન્દ્ર ભારતથી દૂર છે, પરંતુ તેની બાજુની અસરો કોંકણ, મરાઠવાડા તથા વિદર્ભના જિલ્લાઓમાં ભારે વરસાદરૂપે જોવા મળી શકે છે. તેમનું કહેવું છે કે “આ ચક્રવાત ગુજરાતમાં સીધી અસર નહીં કરે પરંતુ સૌરાષ્ટ્ર-કચ્છમાં છૂટાછવાયા વરસાદની સંભાવના રહેશે.”

વેગરીઝ ઓફ વેધરના હવામાન બ્લોગરે લખ્યું છે કે ભલે આ ચક્રવાત ગંભીર સ્વરૂપ ધારણ કરે, પરંતુ ગુજરાતના દરિયાકાંઠે પહોંચતા પહેલા તે નબળું પડી જશે.

ચક્રવાત શક્તિ અને લોકોની ચિંતા

મુંબઈ અને થાણે સહિતના શહેરોમાં સામાન્ય નાગરિકોમાં ચક્રવાતને લઈને ચિંતા વધી છે. હજી સુધી ૨૦૦૫ અને ૨૦૨૧ના ચક્રવાતોની યાદો લોકોના મનમાં તાજી છે. ભારે વરસાદને કારણે ટ્રેન અને ફ્લાઇટ સેવાઓ પર અસર થવાની શક્યતા છે. વીજ પુરવઠામાં વિક્ષેપ, વૃક્ષો ઉખડવા અને પાણી ભરાવાની સમસ્યા સર્જાઈ શકે છે.

રાજ્ય સરકારની સલાહો

મહારાષ્ટ્ર સરકારે લોકો માટે ખાસ સૂચનાઓ જાહેર કરી છે :

૪ થી ૭ ઓક્ટોબર દરમિયાન દરિયાકાંઠે જવાનું ટાળવું.
ભારે વરસાદમાં અનાવશ્યક બહાર ન નીકળવું.
નીચાણવાળા વિસ્તારોમાં રહેનારા લોકો સતર્ક રહે.
મોબાઈલમાં હવામાન વિભાગની એલર્ટ સૂચનાઓ પર ધ્યાન રાખવું.
તોફાની પવન દરમિયાન વૃક્ષો અને વીજના થાંભલાં નજીક ન જવું.

નિષ્કર્ષ

ચક્રવાત શક્તિ હાલ અરબી સમુદ્રમાં આગળ વધી રહ્યું છે અને આગામી દિવસોમાં મહારાષ્ટ્રના દરિયાકાંઠા વિસ્તારોમાં તેની અસર જોવા મળશે. સરકાર અને હવામાન વિભાગે સતર્કતા જાહેર કરી છે. લોકો માટે સૌથી અગત્યનું છે કે તેઓ સરકારી સૂચનાઓનું પાલન કરે અને સલામતીને પ્રાથમિકતા આપે. ચક્રવાત પ્રકૃતિનો અણધાર્યો ત્રાસ છે, પરંતુ યોગ્ય તૈયારી અને સાવચેતીથી તેની અસરને ઓછામાં ઓછી કરી શકાય છે.