જામનગર શહેરમાં છેલ્લા કેટલાક મહિનાઓથી જાહેર પરિવહન વ્યવસ્થામાં ગડબડ વધી રહી છે. ખાસ કરીને ઓટો રિક્ષા ચાલકોની મનમાની સામે સામાન્ય નાગરિકો બેહાલ થઈ ગયા છે. આર.ટી.ઓ. (રિજનલ ટ્રાન્સપોર્ટ ઓફિસ) દ્વારા વર્ષો પહેલા નક્કી કરાયેલા સ્પષ્ટ નિયમો — જેમ કે રિક્ષામાં ફરજિયાત મીટર રાખવું, ડ્રાઇવરનો બેજ નંબર સ્પષ્ટ દેખાતો હોવો, નિયમ મુજબ ભાડું વસૂલવું, અને મુસાફરો સાથે વહીવટભર્યું વર્તન રાખવું — આ બધું જ હવે માત્ર કાગળ પર સીમિત રહી ગયું છે.
🚕 મીટર વિના ચાલતી રિક્ષાઓ – નાગરિકોને થતી આર્થિક ચપેટ
જામનગર શહેરમાં રિક્ષા મીટર લગાવવામાં આવ્યા જ નથી, અને જ્યાં લગાવ્યા છે ત્યાં તે બંધ સ્થિતિમાં રહે છે. મુસાફરોને સફર શરૂ કરતા પહેલા મીટર ચાલુ કરવાની માગ કરવાથી ઘણા રિક્ષાચાલકો ઉદ્ધતાઈપૂર્વક જવાબ આપે છે કે “અહીં કોઈ મીટર નથી ચાલતું!” પરિણામે, સામાન્ય નાગરિકોને ૩ થી ૫ કિલોમીટર માટે પણ ૮૦થી ૧૦૦ રૂપિયા સુધી ચૂકવવા મજબૂર થવું પડે છે. આ સ્થિતિ ખાસ કરીને વિદ્યાર્થીઓ, મહિલાઓ અને વૃદ્ધ નાગરિકો માટે અત્યંત મુશ્કેલ બની ગઈ છે.
શહેરના લોકોએ અનેક વખત ફરિયાદ કરી છે કે એક જ રૂટ પર વિવિધ રિક્ષાચાલકો અલગ-અલગ ભાડાં વસૂલે છે. ઉદાહરણ તરીકે, જામનગર બસસ્ટેન્ડથી ખંભાલિયા ગેટ સુધીનું અંતર આશરે ત્રણ કિલોમીટર છે, પરંતુ કેટલાક રિક્ષાચાલકો ૪૦ રૂપિયા લે છે તો કેટલાક ૭૦થી વધુ રૂપિયા માંગે છે. નાગરિકોના જણાવ્યા મુજબ “મીટર બંધ રાખી મનપસંદ દર વસૂલવાની પ્રવૃત્તિ સામાન્ય બની ગઈ છે.”
📛 ડ્રાઇવરના બેજ નંબરનો અભાવ – સુરક્ષાનો ગંભીર પ્રશ્ન
નિયમ મુજબ દરેક રિક્ષાચાલકને આર.ટી.ઓ. દ્વારા આપેલો બેજ નંબર પહેરવો ફરજિયાત છે. આ બેજ ડ્રાઇવરની ઓળખ માટે મહત્વપૂર્ણ છે, જેથી મુસાફરોને કોઈ વિવાદ કે ગુનાહિત કિસ્સામાં ઓળખ કરી શકાય. પરંતુ જામનગરમાં ચાલતી રિક્ષાઓમાં બેજ નંબર દેખાવાનો તો પ્રશ્ન જ નથી. મોટાભાગના ડ્રાઇવરો બેજ વિના ફરતા હોય છે, જે મુસાફરોની સુરક્ષાને જોખમમાં મૂકે છે. ખાસ કરીને રાત્રિ સમયે મહિલાઓ કે સ્કૂલ કોલેજના વિદ્યાર્થીઓ માટે આ સ્થિતિ ચિંતાજનક છે.
🧾 નિયમો શું કહે છે?
રિજનલ ટ્રાન્સપોર્ટ ઓફિસ દ્વારા નક્કી કરાયેલા નિયમો મુજબ –
-
દરેક રિક્ષામાં ઇલેક્ટ્રોનિક મીટર ફરજિયાત છે.
-
ડ્રાઇવરે આર.ટી.ઓ. દ્વારા માન્ય બેજ પહેરવો જરૂરી છે.
-
મીટર મુજબ ભાડું ઉઘરાવવું ફરજિયાત છે, મનમાની દર ખોટા ગણાય છે.
-
મુસાફર સાથે વહીવટભર્યું વર્તન ન રાખવા બદલ લાઇસન્સ સસ્પેન્ડ થઈ શકે છે.
🛑 ઉકેલ શું?
નાગરિકોએ કેટલીક મુખ્ય માંગણીઓ રજૂ કરી છેઃ
-
શહેરમાં દરેક રિક્ષાની મીટર ચકાસણી ડ્રાઇવ હાથ ધરવી.
-
ડ્રાઇવર બેજ વિના ફરતા લોકોને દંડિત કરવાં.
-
દરેક સ્ટેન્ડ પર ભાડા સૂચિ બોર્ડ લગાડવા.
-
ઓનલાઈન એપ આધારિત ફરિયાદ વ્યવસ્થા શરૂ કરવી જેથી મુસાફર તરત ફરિયાદ કરી શકે.
-
જાહેર પરિવહનના વિકલ્પો, જેમ કે ઈ-રિક્ષા અને બસ રૂટો, વધારવા.
🔚 સમાપ્તી
જામનગર જેવી ઝડપથી વિકસતી નગરીમાં જો પરિવહન વ્યવસ્થા મનમાની રહેશે, તો તે સામાન્ય પ્રજાના જીવનમાં રોજની મુશ્કેલી બની જશે. આર.ટી.ઓ. અને ટ્રાફિક તંત્ર માટે હવે સમય આવી ગયો છે કે તેઓ માત્ર નિયમો નહીં, પરંતુ તેના અમલની દિશામાં કડક પગલાં લે.
પ્રજાએ પ્રશ્ન પૂછ્યો છે – “રિક્ષામાં મીટર રાખવું ફરજિયાત છે તો તેનો અમલ કેમ નહીં?”
આ પ્રશ્ન માત્ર એક નાગરિકનો નથી, પરંતુ આખા જામનગરનો છે — અને હવે તંત્રે તેનો જવાબ આપવો જ પડશે.
