જામનગરમાં ૭૬મો વન મહોત્સવ : “ગ્રીન ગુજરાત, ક્લીન ગુજરાત” તરફ એક મજબૂત પગલું

ભારતના પર્યાવરણ આંદોલનમાં “વન મહોત્સવ” એક મહત્વપૂર્ણ પરંપરા બની ગઈ છે. દેશના મહાન સપૂત કનૈયાલાલ મુનશીએ વર્ષ ૧૯૫૦માં આ પરંપરાની શરૂઆત કરી હતી. ત્યારથી દર વર્ષે સમગ્ર ભારતમાં વન મહોત્સવની ઉજવણી કરવામાં આવે છે. તેનું મુખ્ય ધ્યેય છે –

પર્યાવરણનું સંરક્ષણ
ગ્લોબલ વોર્મિંગ જેવી ગંભીર સમસ્યાઓનું નિવારણ
નાગરિકોમાં વૃક્ષારોપણ પ્રત્યે જાગૃતિ લાવવી

જામનગર જિલ્લામાં આ વર્ષે ૭૬મો વન મહોત્સવ ઉત્સાહપૂર્વક ઉજવાયો.
આ વર્ષે “એક પેડ મારે નામ ૨.૦” અને “ગ્રીન ગુજરાત, ક્લીન ગુજરાત” જેવા શક્તિશાળી સૂત્રો સાથે વિશાળ સ્તરે વૃક્ષારોપણ અને જનજાગૃતિ કાર્યક્રમ યોજાયા.

જામનગર : ૭૬મા વન મહોત્સવની ભવ્ય ઉજવણી

૧ સપ્ટેમ્બરથી જામનગર જિલ્લામાં આ વન મહોત્સવની શરૂઆત થઈ. શહેર તથા ગ્રામ્ય વિસ્તારમાં સરકારી વિભાગો, શાળાઓ, મહાનગરપાલિકા, સામાજિક સંસ્થાઓ અને સામાન્ય નાગરિકોના સહયોગથી આ કાર્યક્રમ ભવ્ય બનાવાયો.

કાર્યક્રમના મુખ્ય મુદ્દાઓ :

વન વિભાગ અને જામનગર મહાનગરપાલિકાના સંયુક્ત ઉપક્રમે આયોજન
૧૯.૪૩ લાખથી વધુ ઔષધીય, સ્થાનિક અને ફળાઉ રોપાઓનું વિતરણ અને વાવેતર
૧૧૬ હેક્ટર વિસ્તારમાં નવા વાવેતરનું કામ
૧૫.૯૩ લાખ રોપા વાવવા કે વિતરણ કરવાનો લક્ષ્યાંક
શહેરમાં અર્બન ફોરેસ્ટ અને વન કવચ નિર્માણનું આયોજન

વન વિભાગની વિશાળ કામગીરી

જામનગર જિલ્લામાં વન વિભાગે સામાજિક વનીકરણને પ્રોત્સાહિત કરવા વિશાળ પ્રયાસો કર્યા છે.

દેવભૂમિ દ્વારકા ખાતે ૧૯.૪૩ લાખ રોપાઓ ઉછેરવામાં આવ્યા છે.
આ રોપાઓમાં ઔષધીય, સ્થાનિક અને ફળાઉ જાતિના છોડનો સમાવેશ થાય છે.
છેલ્લા એક વર્ષમાં મહાનગરપાલિકા વિસ્તારમાં ૧ હેક્ટર વિસ્તારમાં વન કવચ બનાવવામાં આવ્યું છે.
આ વર્ષે ૨ હેક્ટર વિસ્તારમાં વન કવચ તથા ૧ હેક્ટરમાં અર્બન ફોરેસ્ટ બનાવાશે.

અર્બન ફોરેસ્ટનો અર્થ છે – શહેરમાં કુદરતી વન પરિસ્થિતિ ઊભી કરવી, જેથી નાગરિકોને ઓક્સિજન ઝોન મળી રહે અને શહેરનું પર્યાવરણ સંતુલિત બને.

ગ્લોબલ વોર્મિંગ અને પર્યાવરણની ચિંતાઓ

ગ્લોબલ વોર્મિંગ આજની સૌથી મોટી ચિંતા છે.

ઉંચા તાપમાન, અનિયમિત વરસાદ, પ્રદૂષણ અને કુદરતી આપત્તિઓ વધતી જાય છે.
વૈજ્ઞાનિકો સ્પષ્ટ કહી રહ્યા છે કે જો પર્યાપ્ત વૃક્ષો નહીં વાવાય તો આવનારા સમયમાં માનવજાત માટે જીવવું મુશ્કેલ બનશે.

વૃક્ષો માત્ર ઓક્સિજન પૂરું પાડતા નથી, પણ :

ધરતીનું તાપમાન નિયંત્રિત કરે છે.
પ્રદૂષણ ઓછું કરે છે.
પાણીની સપાટી જાળવી રાખે છે.
પક્ષીઓ અને પ્રાણીઓ માટે આવાસ પૂરું પાડે છે.

વન મહોત્સવ જેવી યોજનાઓ આ જ કારણસર જીવન માટે આવશ્યક બની ગઈ છે.

મેયરશ્રી વિનોદભાઈ ખીમસુર્યાનું સંબોધન

કાર્યક્રમમાં માનનીય મેયરશ્રી વિનોદભાઈ ખીમસુર્યા ઉપસ્થિત રહ્યા હતા.

તેમણે પોતાના સંબોધનમાં જણાવ્યું કે –

ગ્લોબલ વોર્મિંગની અસર ઘટાડવા વૃક્ષારોપણ જ એકમાત્ર સશક્ત ઉપાય છે.
વન મહોત્સવની શરૂઆત કરનાર સ્વ. કનૈયાલાલ મુનશીજીને યાદ કરતાં તેમણે કહ્યું કે આજના સમયમાં તેમના દર્શન વધુ મહત્વપૂર્ણ બન્યા છે.
મહાનગરપાલિકા વિસ્તારમાં રોડ સાઈડ અને ખાલી જગ્યાઓમાં મોટા પાયે વૃક્ષારોપણ થશે.
નાગરિકો પોતપોતાના સ્તરે ઓછામાં ઓછું એક વૃક્ષ જરૂર વાવે.

અન્ય મહાનુભાવોના વિચારો

કાર્યક્રમમાં અનેક મહાનુભાવો હાજર રહ્યા હતા :

ડેપ્યુટી મેયર શ્રી ક્રિષ્ણાબેન સોઢાએ મહિલાઓને વૃક્ષારોપણમાં આગેવાની લેવા પ્રોત્સાહિત કર્યું.
સ્ટેન્ડિંગ કમિટી ચેરમેન નિલેશભાઈ કગથરાએ જણાવ્યું કે શહેરમાં હરીયાળી વધારવા માટે વધુ યોજનાઓ અમલમાં મૂકાશે.
શાસક પક્ષના નેતા આશિષભાઈ જોશીએ નાગરિકોને સંકલ્પ અપાવ્યો કે દરેક પરિવાર ઓછામાં ઓછા પાંચ વૃક્ષો વાવે.
કમિશનર શ્રી ડી. એન. મોદીએ વન કવચ અને અર્બન ફોરેસ્ટના પ્રોજેક્ટ વિશે વિસ્તૃત માહિતી આપી.
વન અધિકારી પ્રશાંત તોમર અને એ.પી. પટેલએ વન વિભાગની યોજનાઓ વિશે માર્ગદર્શન આપ્યું.
ભાજપ પ્રમુખ બીનાબેન કોઠારી અને અન્ય આગેવાનો હાજર રહીને નાગરિકોને પર્યાવરણ પ્રત્યે જવાબદારી લેવા અપીલ કરી.

“ગ્રીન ગુજરાત, ક્લીન ગુજરાત” : એક સ્વપ્ન

આ કાર્યક્રમનો મુખ્ય સૂત્ર હતો – “ગ્રીન ગુજરાત, ક્લીન ગુજરાત”.
તેનો અર્થ એવો છે કે જો રાજ્યમાં હરિયાળી વધશે તો –

પ્રદૂષણ આપોઆપ ઘટશે.
નગરો વધુ સ્વચ્છ બનશે.
નાગરિકો સ્વસ્થ રહેશે.

સ્વચ્છતા અને હરિયાળી – બંને એકબીજાના પૂરક છે. સ્વચ્છ ગુજરાત માટે હરિયાળી આવશ્યક છે અને હરિયાળી માટે નાગરિકોની સક્રિય ભાગીદારી જરૂરી છે.

નાગરિકોની ભાગીદારી

કાર્યક્રમમાં મોટી સંખ્યામાં નાગરિકો, વિદ્યાર્થીઓ, સામાજિક સંસ્થાઓના સભ્યો જોડાયા.
દરેકે સંકલ્પ કર્યો કે –

પોતાના ઘરની આજુબાજુ ઓછામાં ઓછા ૨-૩ વૃક્ષો વાવશે.
પહેલેથી વાવેલા વૃક્ષોની સાચવણી કરશે.
શાળા અને કોલેજ સ્તરે વિદ્યાર્થીઓને પર્યાવરણ શિક્ષણ આપશે.

યુવાનો અને બાળકોનો ઉત્સાહ

બાળકો અને યુવાનોમાં વિશેષ ઉત્સાહ જોવા મળ્યો.

શાળાના વિદ્યાર્થીઓએ “એક પેડ મારે નામ” અભિયાન હેઠળ પોતાના નામે વૃક્ષો વાવ્યાં.
કોલેજ વિદ્યાર્થીઓએ “પર્યાવરણ મૈત્રી ક્લબ” રચી સમગ્ર વર્ષ વૃક્ષોની દેખરેખ રાખવાનો સંકલ્પ કર્યો.