“જો હું અભિનેતા ન હોત તો અલાહાબાદમાં દૂધ વેચતો હોત” – અમિતાભ બચ્ચનની સરળતા, સંઘર્ષ અને ચાર દાયકા સુધી ચાલતી ફૅન્સ સાથેની અનોખી પરંપરાનો વિશાળ દસ્તાવેજ

ભારતીય સિનેમાની દુનિયામાં અમિતાભ બચ્ચન માત્ર એક અભિનેતા નથી, એક ભાવ છે—એક સંસ્થા, એક પરંપરા, એક યુગ. તેમની દરેક વાત, દરેક જવાબ અને દરેક સ્મિત ફૅન્સ માટે સોનેરી ક્ષણ સમાન ગણાય છે. તાજેતરમાં સોશિયલ મીડિયા પર વાયરલ થયેલા એક જૂના વિડિયોએ ફરી અબજો દિલોને સ્પર્શ્યા છે. આ વિડિયોમાં અમિતાભ બચ્ચનને પૂછવામાં આવ્યું હતું—
“જો તમે અભિનેતા ન બન્યા હોત તો શું કરતા?”

બિગ બીનો જવાબ હતો—
“જો હું ઍક્ટર ન હોત તો અલાહાબાદમાં દૂધ વેચતો હોત.”

આ એક સરળ વાક્યમાં હળવાશ, વિનમ્રતા, હ્યુમર અને જીવનનો તદ્દન સામાન્ય માણસનો ભાવ—બધું સમાયેલું છે. વિશ્વપ્રસિદ્ધ સુપરસ્ટાર છતાં અંદરથી એટલા જ સરળ, એટલા જ જમીન સાથે જોડાયેલા. તેમની આ વાત આજે પણ લાખો લોકોને પ્રેરણા આપે છે કે ભલે માણસ જ્યાં સુધી પહોંચે, પરંતુ મૂળ ભૂલવો નહિ.

■ બિગ બીને આટલું જમીનથી જોડેલું બનાવે છે અલાહાબાદનું બાળપણ

અમિતાભ બચ્ચનનો જન્મ પ્રસિદ્ધ કવિ હરિવંશરાય બચ્ચન અને તેજી બચ્ચનના ઘરે અલાહાબાદમાં થયો. તેમનું મૂળ નામ ઇનકિલાબ હતું, જેને પછી “અમિતાભ” નામ આપવામાં આવ્યું, જેનો અર્થ છે—
“જેનો પ્રકાશ કદી બુઝાવાનો નથી.”

બાળપણમાં તેઓ એક સામાન્ય વિદ્યાર્થી જેમ જ સાયકલ ચલાવતા, મિત્રો સાથે રમતા, સ્કૂલ-કૉલેજ જતા. આજના સુપરસ્ટારની જીવનયાત્રા જૂના, સાદા, મધ્યવર્ગીય ઘરની ગલીઓમાંથી શરૂ થયેલી છે. અલાહાબાદની તે ગલીઓ આજે પણ તેમના ઇન્ટરવ્યુમાં ઝાંકીને દેખાય છે.

તેમના નિવેદનમાં “દૂધ વેચવાનો” ઉલ્લેખ એ જ બાળપણના સંસ્કાર અને સામાન્ય જીવનના સંદેશને પ્રતિબિંબિત કરે છે—
કોઈ કામ નાનું નથી, કોઈ વ્યવસાયમાં શર્મા નથી—જીવન તો મહેનત અને સ્વાભિમાનથી જીવવાનું છે.

■ પ્રશ્ન સામેનો હ્યુમરસ જવાબ – પરંતુ સંઘર્ષની સાક્ષી પણ

એક જુના ટીવી ઇન્ટરવ્યુ દરમિયાન એન્કરે પૂછ્યું—
“જો તમે ઍક્ટર ન બન્યા હોત તો?”

બિગ બીએ સ્મિત સાથે તરત જ કહ્યું—
“તો હું અલાહાબાદમાં દૂધ વેચતો હોત.”

હકીકતમાં આ જવાબ પાછળ તેમની ગંભીર જીવનયાત્રાની છબી પણ છુપાયેલી છે. અમિતાભનું મુંબઈમાં આરંભિક જીવન ખુબજ સંઘર્ષમય રહ્યું—નોખી ઊંચાઈ, ભારે અવાજ, પરંપરાગત હીરો જેવો દેખાવ ન હોવા લીધે વારંવાર નકારી કાઢવામાં આવ્યા.

પરંતુ હાર ન સ્વીકારનાર આ માણસે દિવસ-રાત સ્ટુડિયો-ઓફિસના ચક્કર લગાવ્યા. Eventually, અવાજ જ તેમની ઓળખ બન્યો. અને આજે તેમનાં શબ્દો લાખો લોકોને દિશા આપતા થયા છે.

■ ૪૦ વર્ષથી અઠવાડિયે એક વાર – ફૅન્સ સાથેનું અમિતાભનું “જલસા-દર્શન”

જો બૉલીવુડમાં કોઈ એક પરંપરા સૌથી પ્રસિદ્ધ હોય, તો તે છે—
દર રવિવારે ‘જલસા’ની બહાર અમિતાભ બચ્ચનની ઉપસ્થિતિ.

આજે જ્યાં સેલિબ્રિટીઓ સુરક્ષા, બોડીગાર્ડ અને દુરી સાથે રહે છે, ત્યાં અમિતાભ જેવી વ્યક્તિ ચાર દાયકાથી દર રવિવારે પોતાના ઘરની બહાર આવીને ફૅન્સને અભિવાદન કરે છે.

આ પરંપરાના મુખ્ય પાસાં—

● 1. સવારથી જ ફૅન્સની લાઇન

મુંબઈના જુહુમાં આવેલ ‘જલસા’ની બહાર

ભારતના જુદા જુદા રાજ્યોમાંથી
વિદેશમાંથી આવતા NRIs
સ્કૂલ-કૉલેજના વિદ્યાર્થીઓ
વડીલો
સેલ્ફી લેવા ઉત્સાહી યુવકો
ભેગા થતા હોય છે.

● 2. ફૅન્સનું અદભુત સમર્પણ

ઘણા લોકો કલાકો સુધી ઊભા રહે છે, હાથમાં પોસ્ટર, ટી-શર્ટ, તેમના નામ લખેલો ફોટો, ડાયરી લઈ.

કોઈ જન્મદિવસ હોય તો કેક લઈને આવે. કોઈ પુસ્તકમાં સાઇનેચર માગે. કોઈ બચ્ચન પરિવારનું ચિત્ર લઈને આવે.

● 3. અમિતાભનું ભવ્ય પરંતુ નમ્ર અભિવાદન

ગેટના ઉપરના ઓટલા પર આવીને

હાથ હલાવી અભિવાદન
ક્યારેક નમસ્તે
ક્યારેક બંને હાથ જોડીને આભાર

ભાવના, પ્રેમ અને કદર—આ બધું ત્યાં જીવંત બની જાય છે.

● 4. ગાર્ડનવાળા મલ્ટિકલર સ્વેટરનો જૂનો ફોટો ફરી વાયરલ

ગઈ કાલે પણ તેઓ મલ્ટિકલર સ્વેટર પહેરીને ફૅન્સને મળવા આવ્યા અને સમગ્ર સોશિયલ મીડિયા પર તેમની તસવીરો ટ્રેન્ડ થવા લાગી.

■ અમિતાભ – મહાનાયક અને સાથે માનવીપણાનો પ્રતિક

અભિનેતા, હોસ્ટ, વોઇસ-ઓવર આર્ટિસ્ટ, બ્લોગર—બધી ભૂમિકાઓમાં સફળ થયેલા અમિતાભ બચ્ચનના જીવનના ત્રણ મુખ્ય પાસા તેમને સામાન્ય માણસથી અલગ બનાવે છે—

● 1. વિનમ્રતા

સુપર્હિટ, બ્લોકબસ્ટર, અનગિંત એવોર્ડ—બધું હોવા છતાં તેઓ કદી અહંકારની છાંયામાં નથી આવ્યા.
અભિનેતા બન્યા ન હોત તો શું કરતા—સવાલનો તેમનો જવાબ એ જ સાબિત કરે છે.

● 2. સંઘર્ષની સમજણ

તેમણે જીવનમાં ઊંચા-નીચા ઘણાં જોયા છે—

‘કૂલિ’ અકસ્માત
ABCL કંપનીનો દિવાળિયો
કામ ન મળવાનું દૌર
આ બધાથી પાર આવીને ફરી શિખર પર પહોંચ્યા.

● 3. ફૅન્સ પ્રત્યેનો આદર

દર રવિવારે જલસા-દર્શન માત્ર અભિવાદન નથી—
તે છે એક વિશ્વાસનો સંબંધ. ફૅન્સને તે પરિવાર સમાન ગણે છે.

■ જૂના વિડિયોની ફરી ચર્ચા કેમ?

આજકાલ સોશિયલ મીડિયા કોઈ પણ જૂની કિંમતી ક્ષણને ફરી જીવંત બનાવી દે છે. અમિતાભના આ વિડિયોમાં—

સરળ ભાષા
હ્યુમર
નિખાલસતા
જમીન સાથેનો જોડાણ

એ બધું જોઈને લોકો ભાવવિભોર થઈ ગયા.

વિડિયો ટ્વિટર, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યુબ શોર્ટ્સ—બધે વાયરલ થયો. યુવાનો લખે છે:
“સ્ટારડમનો સૌથી સુંદર ઉદાહરણ – સિદ્ધિ ઊંચી, દિલ જમીન પર.”
“અભિનેતા હોવા છતાં માનવીપણું જાળવનાર મહાનાયક.”

■ આજના સમયમાં આવી નમ્રતા બહુ દુર્લભ છે

બૉલીવુડમાં જ્યાં સ્ટાર્સ અને ફૅન્સ વચ્ચે દિવાલો વધી રહી છે, ત્યાં અમિતાભ જેવી વ્યક્તિ દર રવિવારે લોકો વચ્ચે ઊભા રહીને હાથ હલાવે—એ પોતાનામાં જ એક ઉમદા પરંપરા છે.

તેમનો 80+ વયમાં પણ શૂટીંગ, કે.બન્.જે.નું સંચાલન, બ્લોગ, દૈનિક રુટીન, યોગા—બધું જોઈને યુવાનો પ્રેરણા લે છે.